برای باردهی درخت پسته چه باید کرد؟

درختان پسته ممکن است هرسال باردهی اقتصادی نداشته باشند؛ بنابراین اکثر باغداران پسته نگران محصول خود هستند و می‌خواهند محصولی بیشتر و باکیفیت داشته باشند؛ اما برای باردهی درخت پسته و افزایش محصول و برداشت چه باید کرد؟ همه‌چیز برمی‌گردد به تجربه کشاورز و استفاده از شیوه‌های درست کشاورزی. در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان قصد داریم تمامی مواردی را که می‌توانند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در پر بار شدن درخت پسته نقش داشته باشند را بررسی نماییم. کشاورزان با خواندن این مقاله می‌توانند به‌راحتی به کمبودها و نواقص باغ خود پی برده و به دنبال رفع آن‌ها باشند.

برای باردهی درخت پسته چه باید کرد؟

شیوه درست کشاورزی پسته بیشترین تأثیر را در باردهی و افزایش محصول دارد.

موفق شدن در عملیات کشاورزی پسته‌کاری دشوار است، اما با به‌کارگیری شیوه‌های درست و استفاده کردن از روش‌های جدید به‌جای روش‌های قدیم می‌تواند راه موفق شدن را آسان نماید.

بالابردن میزان باردهی درختان پسته و به دست آوردن محصولی با کیفیت و عالی، برای کشاورزان از اهمیت بالایی برخوردار است.

کشاورزی پسته همانند کار یک معمار است، همان‌گونه که یک معمار قبل از بنا کردن یک ساختمان از قبل شروع به کشیدن نقشه، طراحی و برنامه‌ریزی می‌کند و همه مسائل را در نظر می‌گیرد، یک کشاورز هم باید همین‌طور عمل کند.

از قبل تمامی مسائل را در نظر بگیرد نقشه‌ای دقیق با مقیاس مناسب از زمین تسطیح شده بر روی کاغذ رسم شود. بر روی این نقشه فواصل ردیف‌ها و درختان و محل احداث ساختمان یا تاسیسات مورد نیاز احتمالی و نیز مسیر جاده یا خیابان های باغ و شبکه جویهای آبیاری با دقت مشخص شود.

تهیه چنین نقشه‌ای درصد اشتباهات احتمالی حین انجام کار را کاهش می دهد. همچنین باید در نقشه، جهت ردیف‌های درختان و فاصله آن‌ها، مشخصات قطعات باغ و ارقام پسته بارور مورد نظر برای هریک از قطعات و نیز جای درختان نر علامت گذاری و مشخص شود و از شیوه‌های جدید کشاورزی استفاده کند؛ بنابراین برای پربار شدن درختان پسته، باید از قبل از کاشت اقدام نمود.

 

انتخاب زمین مناسب برای کاشت

همان‌طور که گفته شد برای رسیدن به یک درخت پسته پربار نیاز است که قبل از کاشت تمامی اقدامات لازم و ضروری را به‌درستی انجام داد. ابتدایی‌ترین کار برای تولید محصول بیشتر، انتخاب یک زمین مناسب برای کاشت است.

انتخاب بهترین زمین به عوامل زیادی بستگی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به شرایط آب و هوایی منطقه، خاک با بافت مناسب و PH صحیح اشاره نمود.

درختان پسته به خاکی با بافت لومی شنی، حاصلخیز، زهکشی خوب با ph تقریباً خنثی (7-6.5) نیاز دارند. همچنین این درختان با ارزش بیشتر در مناطق گرمسیری (وجود تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد) بهترین رشد و باردهی را دارند.

به‌عنوان‌مثال اگرچه می‌توان در مناطق سردسیری نیز اقدام به کاشت پسته نمود اما برای برداشت بالا و اقتصادی نباید چندان حسابی روی این مناطق باز کنید؛ بنابراین انتخاب بهترین منطقه ازنظر آب و هوایی و خاک اولین قدمی است که باید برای پر بار شدن درخت پسته بردارید.

زمین انتخابی برای باغ پسته در صورتی که از اراضی بایر و بکر است، ابتدا باید با دستگاه لودر یا با هر وسیله دیگر به شیوه فنی و مناسب تسطیح شود و خاک زمین تا عمق یک متر کنده و نرم شود تا قابلیت نفوذ هوا و آب را پیدا کند.

پر بار شدن درخت پسته با انتخاب پایه مناسب

برای افزایش محصول و برداشت پسته پایه‌ای را انتخاب کنید که با شرایط آب و هوایی و خاک محلی شما مناسب باشد. این امر به رشد سالم درخت و مقاومت بهتر در برابر آفات و بیماری‌ها کمک می‌کند.

بهترین نهال پسته را ازنظر نوع رقم، طبق شرایط مناطق پسته‌کاری خود انتخاب نمایید. به‌عنوان‌مثال در مناطقی که امکان سرمازدگی‌های بهاره زیاد است شما نیاز به ارقامی دارید که دیر گل باشند؛

زیرا در غیر این صورت درختان شما دوام نخواهند آورد و مطمئناً محصول خوبی نیز برداشت نخواهید کرد. در مناطقی که امکان ابتلا به بیماری‌ها بیشتر است شما باید از پایه‌ای مقاوم در برابر آن‌ها کمک بگیرید.

همچنین شما طبق شرایط باغات خود می‌توانید نهال‌های پسته هیبریدی و یا نهال‌های بذری را انتخاب نمایید. قبل از اقدام به تهیه پایه و نهال و کاشت آن‌ها در زمین اصلی، لازم است با کارشناسان محلی خود مشورت نمایید.

تراکم و ترتیب کاشت

درختان پسته را در تراکم و چیدمان مناسب بکارید. این کار برای قرار گرفتن در معرض نور خورشید و به حداقل رساندن رقابت برای آب و مواد مغذی برای درختان لازم است.

به منظور کاشت نهال یا بذر پسته به صورت ردیفی متناسب با مساحت و شکل هندسی زمین قطعه بندی می شود. فواصل ردیف‌ها و همچنین فاصله درختان بر روی هر ردیف از یکدیگر بستگی به تصمیم استفاده از ماشین‌های کشاورزی در مراحل مختلف کاشت و داشت و برداشت محصول خواهد داشت. علاوه بر این فاصله‌های بین ردیف‌ها و درختان بر روی ردیف، با توجه به کیفیت زمین از نظر حاصلخیزی و میزان ذخایر تامین آب برای آبیاری تغییر می‌کند.

در شرایط عمومی و به طور متوسط می توان فواصل مطلوب را در ردیف‌ها 7 متر و فاصله درختان را از یکدیگر بر روی هر ردیف 4 متر قرار داد. تراکم مناسب درختان می‌توان به‌طور غیرمستقیم اما جدی بر روی افزایش میزان برداشت محصول پسته اثرگذار باشد.

این فاصله برای پایه‌های هیبریدی کمی بیشتر است. دلیل آن نیز رشد بیشتر درختان پسته هیبریدی می‌باشد.

ترتیب کاشت

گرده‌افشانی عامل مهم در پر بار شدن درخت پسته

درختان پسته با باد گرده‌افشانی می‌شوند و مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل برای پر بار شدن درخت پسته گرده‌افشانی صحیح، اصولی و به‌موقع است.

ترکیبی از درختان نر و ماده را با نسبت توصیه‌شده ۱ درخت نر به ازای هر 10 تا ۱۵ درخت ماده در باغ خود بکارید. مطمئن شوید که یک رقم نر سازگار برای گرده‌افشانی درختان ماده دارید.

عملیات گرده‌افشانی یک امر بسیار مهم در کشاورزی پسته است؛ زیرا اگر این عملیات به‌خوبی صورت نگیرد ممکن است باعث پوکی محصول، کاهش محصول و یا عدم باردهی شود.

درصورتی‌که می‌دانید این عملیات به‌صورت طبیعی به‌خوبی انجام نمی‌گیرد لازم است اقدام به گرده‌افشانی مصنوعی درختان پسته کنید.

نکته خیلی مهم در ارتباط با نحوه کاشت نهال‌های پسته جهت باد می‌باشد. در این مورد بهترین روش، کاشت یک ردیف از درختان نر در حاشیه باغ در جهت عمود بر باد می‌باشد تا گرده‌افشانی به‌خوبی صورت گیرد.

آبیاری و مدیریت آب

آب کافی برای درختان خود فراهم کنید. اگرچه درختان پسته به مقاومت در برابر کم‌آبی معروف هستند اما این به معنی این نیست که اصلاً به آب نیاز ندارند؛

بنابراین در زمان مناسب اقدام به آبیاری با آب مناسب کشاورزی پسته نمایید. آبیاری نهال های زیر یک سال بر پایه مدار 8 تا 12 روز متناسب با شرایط آب و هوایی مناطق تنظیم می شود.

مدار آبیاری با توجه به سن درختان، کیفیت آب آبیاری، نوع سیستم آبیاری، بافت خاک و … متفاوت می باشد. به‌عنوان‌مثال این نوع درختان میزان شوری آب را تا EC 6-7 هزار تحمل می‌کنند.

کشاورزان پسته کار در مناطق مختلف پسته خیز، طبیعت درخت پسته را به خوبی می شناسند و نیازهای غذایی (آب و کود) درختان را بر اساس وضعیت درختان تامین می کنند. و از روش های آبیاری مختلف و نیز فواصل آبیاری متفاوتی استفاده می کنند.

برای پر بار شدن درخت پسته از آب‌های با EC مناسب استفاده نمایید. سطح رطوبت خاک را کنترل کنید و در صورت لزوم آبیاری را تنظیم کنید. این مورد در افزایش برداشت محصول پسته بسیار مؤثر است.

بااینکه درخت پسته تا حدودی به کم‌آبی مقاوم است اما نباید دوره‌های آبیاری آن طولانی شود، بنابراین سیستم آبیاری غرقابی به دلیل مصرف بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و کمبود آب دیگر جوابگوی درختان پسته نمی‌باشد و بهتر است از سیستم‌های جدید آبیاری استفاده کرد مانند سیستم آبیاری تحت‌فشار (آبیاری قطره‌ای).

حاصلخیزی خاک و مدیریت مواد مغذی

کود دهی و میزان مواد مغذی موجود در خاک تأثیر مستقیمی بر افزایش تولید و برداشت محصول درخت پسته دارد. به‌طور مرتب خاک خود را برای تعیین سطح مواد مغذی آزمایش کنید و برنامه کود دهی خود را بر اساس آن تنظیم کنید. از بهترین کودها برای درختان پسته خود استفاده کنید.

درختان پسته معمولاً برای حفظ رشد سالم و عملکرد بالا به نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سایر ریزمغذی‌ها نیاز دارند. روش‌های مختلفی برای تغذیه درختان پسته وجود دارد که کشاورز باید به این نکته مهم توجه کرده و از شیوه درست تغذیه استفاده کند تا بهترین کشاورزی و محصول را داشته باشد.

کود دهی یا تغذیه روش‌های مختلفی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به محلول‌پاشی، کودآبیاری، چالکود و … اشاره نمود. هر کشاورز باید با انواع کودها و روش‌های مصرف آن آشنا باشد تا عملیات تغذیه درختان به‌خوبی صورت گیرد.

مقدار کود مصرفی در باغ های پسته به عوامل زیادی از جمله به کیفیت خاک (سنگینی و سبکی و قابلیت نفوذ)، درجه حاصلخیزی، میزان ذخایر تامین آب و عمر درختان پسته بستگی دارد.

نکته

نکته بسیار مهم در کشاورزی پسته روش مصرف انواع کود می‌باشد، بعضی از افراد کود حیوانی را روی سطح خاک ریخته سپس آن را به‌وسیله دستگاه‌های شخم مخلوط می‌کنند. این شیوه باعث کاهش اثر کود دهی بر درختان می شود، بهترین روش، مصرف کودهای حیوانی پوسیده شده به‌صورت چالکود می‌باشد.

هشدار: مصرف کود حیوانی برای درختان پسته به‌صورت چالکود می‌باشد در غیر این صورت تغذیه شما اصولی نبوده و باعث کاهش اثرات مفید کود دهی می شود و ضرر مالی به شما وارد شده است.

حاصلخیزی خاک

تاثیر هرس بر پر بار شدن درخت پسته

فرم دهی و هرس باید در فصل خواب انجام شود. هرس به حدی مهم است که برخی کشاورزان آن را مقدم بر کود دهی می‌دانند. برای برداشت پسته بیشتر به هرس نیاز دارید.

این عملیات باعث می‌شود که درختان بهتر و شاداب‌تری داشته باشید، از مهم‌ترین مزایای هرس درختان پسته می‌توان فرم و شکل‌دهی درخت، سبک شدن درخت، برداشت محصولی بیشتر و سالم‌تر، حذف شاخه‌های پیر و جایگزین کردن شاخه‌های جوان نام برد.

پرورش و تربیت نهال های پسته و شکل بخشیدن به قامت درختان جوان متناسب با سیستم های تعیین شده در مراحل کاشت، داشت و برداشت انجام می گیرد.

در ایران که روش دستی برداشت محصول پسته معمول است، تربیت درخت و شکل بخشیدن به شاخه ها طوری انجام می گیرد که تنه اصلی درخت کوتاه باشد.

اگر می‌خواهید بهترین کشاورزی پسته را داشته باشید بهتر است شاخه‌های درختان را از زمین برداشته و درخت را به سمت بالا و در جهت افقی هدایت کنید. علاوه بر آن عملیات هرس باعث شکل و فرم دهی درخت پسته، آسانی عملیات محلول‌پاشی و برداشت می‌شود.

مدیریت آفات و بیماری‌ها و افزایش برداشت پسته

درختان پسته خود را ازنظر علائم آفات و بیماری‌ها زیر نظر داشته باشید. بهترین زمان برای مقابله با آفات، قبل از طغیان آفت است. برای مبارزه با آفات و بیماری‌ها ابتدا سعی کنید که از روش‌های غیر شیمیایی کمک بگیرید.

درنهایت می‌توانید از کودها، سموم، قارچ‌کش‌ها و آفت‌کش‌های شیمیایی نیز به‌طور اصولی و با مشورت کارشناسان کشاورزی استفاده نمایید. این مشکل در درختان پسته به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم می‌تواند در میزان برداشت محصول تأثیر بگذارد.

زمان برداشت

هرچند که تا زمان برداشت درصد زیادی از میزان برداشت پسته مشخص می‌شود اما زمان برداشت می‌تواند در به حداکثر رساندن عملکرد و حفظ کیفیت نهایی محصولات نقش داشته باشد.

پسته را زمانی برداشت کنید که پوسته آن شکافته شد؛ نه خیلی دیر که محصول کیفیت خود را از دست بدهد و نه خیلی زود که پسته به‌اندازه کافی نرسیده باشد.

زمان برداشت

حمل‌ونقل پس از برداشت

پس از برداشت، پوسته‌ها را به‌سرعت جدا کنید، آجیل‌ها را بشویید و خشک‌کنید تا از رشد کپک و حفظ کیفیت جلوگیری شود. آجیل‌های خشک را در جای خشک و خنک نگهداری کنید تا طراوت آن حفظ شود.

با پیروی از این شیوه‌ها می‌توانید محصولات برداشتی خود را به‌خوبی حفظ کنید.

تنظیم دمای محیط و تاثیر آن بر افزایش محصول پسته

پسته‌ها به دمای سرد در طول فصل خواب زمستانی نیاز دارند تا به خواب بروند و برای رشد بهاری و تولید میوه آماده شوند. اطمینان حاصل کنید که درختان شما در یک منطقه‌ای کاشته شده‌اند که تغییرات دمایی مناسبی دارد.

به‌عنوان‌مثال تغییرات ناگهانی دما در فصل بهار می‌تواند بر پر بار شدن درخت پسته تأثیر منفی داشته باشد. سرمازدگی بهاره موجب ریزش جوانه‌ها شده و آفتاب‌سوختگی دانه‌های پسته تولیدشده را از بین خواهد برد.

مدیریت علف‌های هرز

علف‌های هرزی که در باغات پسته وجود دارند به‌طور غیرمستقیم بر روی میزان برداشت محصول تأثیر دارند.

کنترل علف‌های هرز در مناطق پسته‌کاری بسیار مهم است و از هدر رفت آب و مواد غذایی جلوگیری کرده و همچنین به کنترل آفات نیز کمک خواهد کرد.

آموزش‌ کارکنان برای پر بار شدن درخت پسته

بهترین راه رسیدن به موفقیت در هر حوزه‌ای کسب اطلاعات لازم و آگاهی‌های موردنیاز است. این موضوع برای پر بار شدن درخت پسته نیز بی‌تأثیر نیست.

آموزش کارکنان باغ در مورد بهترین روش‌های کشاورزی و نگهداری درختان پسته می‌تواند به بهبود عملکرد کلی کشت کمک کند.

این می‌تواند شامل آموزش در مورد کاربرد مناسب کودها، کنترل آفات، هرس و تکنیک‌های مدیریت آب باشد. در مجله کشاورزی پسته رفسنجان ما سعی داریم آموزش‌های لازم در هر زمینه‌ای از کشاورزی را با شما در میان بگذاریم.

آموزش کارکنان برای پر بار شدن درخت پسته

چه روش‌هایی باعث می‌شود که بهترین کشاورزی پسته را داشته باشیم؟

روش‌های متفاوتی برای عملیات کشاورزی پسته وجود دارد اما از کدام روش استفاده کنیم؟ کدام روش آسان‌تر می‌باشد؟ خب در جواب این سؤال می‌توان این‌طور گفت که برخی از روش‌ها از قدیم مرسوم بوده و هنوز هم استفاده می‌شوند.

بعضی از این روش‌ها تأثیر خوبی در کشاورزی پسته داشته است اما بعضی از آن‌ها به دلیل تغییرات آب و هوایی دیگر قابل‌استفاده نیست.

به‌طور مثال آبیاری غرقابی در قدیم مرسوم بوده و به دلیل این‌که قبلاً کمبود آب وجود نداشته این سیستم آبیاری تأثیر خوبی داشته است؛ اما امروزه این سیستم به دلیل کمبود آب دیگر خوب نبوده و بهتر است از سیستم‌های جدید آبیاری استفاده کرد.

در بین انواع سیستم‌های جدید آبیاری درختان و گیاهان، شیوه آبیاری قطره‌ای امروزه برای درختان پسته بسیار مناسب است زیرا باعث می‌شود دوره آبیاری کوتاه و نزدیک به هم شود.

در دوره قدیم به دلیل نبودن ابزارآلات و ادوات کشاورزی از نیرو انسانی بیشتری استفاده می‌شد؛ اما امروزه ابزارها و دستگاه‌های جدیدی وجود دارد که اکثر عملیات‌های کشاورزی به‌صورت مکانیزه انجام می‌شوند.

عملیات مکانیزه کشاورزی کار را بسیار آسان و سرعت عمل را بالا برده است. البته باید این نکته را موردتوجه قرار داد که هنگام استفاده از ادوات و ابزارآلات کشاورزی صدمه‌ای به درختان وارد نشود.

تاثیر زمان انجام عملیات بر پر بار شدن درخت پسته

هر عملیات کشاورزی زمان مخصوص خود را دارد و باید در زمان خود صورت گیرد. تنها در این صورت است که می‌توان انتظار پر بار شدن درخت پسته را داشت. به‌عنوان‌مثال:

1. عملیات شخم و کندن زمین بهتر است در زمستان بعد از اولین یخبندان صورت گیرد.
2. بهترین زمان کاشت نهال اوایل پاییز و اوایل بهار است.
3. زمان محلول‌پاشی برای جلوگیری از ریزش گل و جوانه‌ها در فروردین‌ماه می‌باشد.
4. محلول‌پاشی جهت تشکیل سخت شدن پوست استخوانی و تشکیل مغز اواخر خرداد و اوایل تیر است.
5. بهترین زمان مبارزه با آفت قبل از طغیان آن آفت می‌باشد.

چه عواملی باعث می‌شود تا کشاورزی پسته با مشکل مواجه شود؟

برای باردهی درخت پسته چه باید کرد؟ همان‌طور که در بالا توضیح دادیم قدم اول برای موفق شدن در امر کشاورزی و افزایش محصول و برداشت پسته طراحی و برنامه‌ریزی است.

اگر کشاورز با طراحی، برنامه‌ریزی و بر اساس اصول، کار خود را ادامه دهد نه‌تنها با مشکل مواجه نمی‌شود بلکه باعث پیشرفت و افزایش محصول باغ خود می‌شود.

نکته بسیار مهم در احداث باغ پسته انتخاب زمین است. باغ پسته باید نهایتاً ازیک‌طرف راه داشته باشد آن‌هم راه ماشین‌رو، در غیر این صورت با مشکلات بزرگی مواجه می‌شود این مشکلات عبارت‌اند از:

• هنگام برداشت محصول، ماشین‌های حمل (تراکتور، تریلی و غیره) نمی‌توانند به باغ نزدیک شوند که باید محصول توسط نیروی انسانی در یک مسیر طولانی تا جای ماشین حمل شود.
• عملیات شخم و یا خاک‌ورزی این زمین‌ها بشدت دشوار می‌باشد زیرا ادوات باغی راهی برای ورود و رفت آمد ندارند.
• عملیات کود دهی و محلول‌پاشی این نوع زمین‌ها دشوار است که از نیروی انسانی بیشتری استفاده می‌شود.

گفتگو با مهندس زینلی کشاورز نمونه در جهت افزایش محصول پسته

مهندس زینلی در این گفتگو روند کاشت، تولید و موفقیت خود را درزمینهٔ کشاورزی پسته بیان می‌کند. قطعاً استفاده از تجربیات کشاورزان نمونه راهی برای افزایش محصول و برداشت پسته است.

کشاورزی را در سال ۱۳۷۰ به‌صورت حرفه‌ای شروع و مکانی که ایشان برای کشاورزی پسته انتخاب کرد منطقه نوق شهرستان رفسنجان بود. این منطقه گرم، خشک و دچار تنش‌های شوری می‌باشد. با وجود تنش‌های شوری و خشکی در منطقه نوق در سال ۱۳۸۳ سیستم آبیاری تحت‌فشار (آبیاری قطره‌ای) راه‌اندازی کرد.

در آن زمان در منطقه نوق کسی از سیستم آبیاری قطره‌ای استفاده نمی‌کرد، کشاورزان بر این عقیده بودند که سیستم ‌آبیاری قطره‌ای جوابگوی درختان نیست! اما وی ثابت کرد با به‌کارگیری سیستم آبیاری قطره‌ای نه‌تنها مصرف آب کاهش پیدا می‌کند بلکه می‌توان بهترین کشاورزی پسته را داشت.

سیستم آبیاری قطره‌ای مهندس زینلی از سال 1383 تا به امروز فعال می‌باشد. به گفته ایشان تمام هزینه‌ای که برای راه‌اندازی سیستم آبیاری تحت‌فشار انجام شده بود همان سال از طریق فروش محصول جایگزین شد. وی به این نکته اشاره کرد عمده خسارتی که کشاورزان از آبیاری غرقابی می‌بینند از اوایل تیر تا اواخر مرداد در اوج گرما می‌باشد که دوره آبیاری تا 60 روز می‌رسد، اما با سیستم آبیاری قطره‌ای دوره آبیاری به 1۵ روز یک بار می‌رسد.

مشاهده تمامی محصولات فروشگاه