میزان آب مورد نیاز درخت پسته

یکی از سؤالات ابتدایی برای احداث باغ پسته و کاشت این درختان این است که درخت پسته چقدر اب میخواد؟

این نوع درختان در مناطق گرم و خشک کاشت می‌شوند و در برابر کم آبی مقاومت بسیار بالایی دارند؛ اما در این مطلب خواهید فهمید که نیاز آبی پسته به چه میزان است.

در صورت عدم تأمین نیاز آبی درخت پسته در هکتار ، رشد و عملکرد خوبی نخواهند داشت و نباید منتظر محصول دهی خوبی از طرف آن‌ها بود.

در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان به سؤالات شما در ارتباط با این موضوع پراهمیت می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

اهمیت آبیاری درختان پسته

درخت پسته چقدر اب میخواد؟ با وجود این‌که یک درخت مقاوم به کم آبی و خشکی است اما باید به یاد داشته باشید که تنها در صورت انجام آبیاری درست و اصولی می‌توانید محصولی با کیفیت بالا برداشت کنید.

برنامه ریزی برای زمان بندی مناسب، جهت انجام آبیاری درختان پسته، باعث حفظ رطوبت کافی در خاک شده و از ایجاد تنش خشکی و عوارض ناشی از آن برای درختان پسته جلوگیری می کند.

برای آبیاری از روش‌های مختلفی با توجه به امکانات و نیاز آبی پسته استفاده می‌شود. برای آشنایی با میزان آب موردنیاز درخت پسته باید ابتدا با انواع روش‌های آبیاری آشنا شوید. روش‌های آبیاری عبارت‌اند از:

• آبیاری سطحی
• نواری یا کرتی
• شیاری یا پشته‌ای
• تحت‌فشار

بررسی روش‌های مختلف آبیاری صحیح درخت پسته

در جواب سوال درخت پسته چقدر اب میخواد ابتدا باید پرسید که شما از کدام سیستم آبیاری استفاده می‌کنید؟

در روش آبیاری سطحی مانند آبیاری نواری (کرتی) و آبیاری شیاری (جوی و پشته‌ای) میزان مصرف آب بالا بوده و راندمان مزرعه‌ای در این روش‌ها بین 40 تا 50 درصد است.

در روش‌ آبیاری تحت‌فشار مانند روش آبیاری بابلر،‌ ‌آبیاری قطره‌ای و آبیاری به‌وسیله لوله‌های سفالین، میزان مصرف، بسته به نوع روش کنترل می‌شود و راندمان آبیاری باغات پسته در این روش‌ها به چیزی بین ۶۰ تا ۹۰ درصد می‌رسد.

نیاز آبی پسته در روش غرقابی، حدود ۴ هزار مترمکعب در هکتار در سال، برای نهال‌های ۴ تا ۵ ساله در نظر گرفته‌شده است.

به دلیل این‌که پسته در سال اول، تازه به محل اصلی منتقل‌شده است و چندان توسعه ریشه‌ای ندارد پس نیاز واقعی آن بسیار کمتر از ۴ هزار مترمکعب حتی کمتر از هزار مترمکعب در هکتار است.

این میزان را فقط به روش سیستم‌های مدرن یا همان سیستم تحت‌فشار می‌توان به درختان پسته منتقل کرد و در صورت استفاده از روش غرقابی برای آبیاری نهال پسته ممکن است با مشکل روبه‌رو شوید.

آبیاری پسته با تانکر

در برخی مناطق کشاورزی، ممکن است با چالش‌هایی مواجه شویم که نیاز به راه‌حل‌های خلاقانه دارند.

یکی از این چالش‌ها، نیاز آبی درخت پسته در مراحل اولیه رشد است.

نهال‌های کوچک و تازه کاشته شده نیاز به مقدار آب بیشتری دارند و نمی‌توانند مدت‌زمان طولانی را بدون آبیاری سپری کنند، به‌خصوص در مقایسه با درختان بزرگ‌تر و بالغ که توانایی تحمل دوره‌های خشکی طولانی‌مدت را دارند.

در این شرایط، استفاده از تانکر برای آبیاری می‌تواند یک راه‌حل مناسب باشد. این روش به کشاورزان این امکان را می‌دهد که به‌صورت مستقیم و کنترل‌شده، نیاز آبی نهال‌های کوچک را برطرف کنند.

این نه‌تنها به جلوگیری از خشکی کمک می‌کند بلکه از نهال‌ها در برابر خطرات ناشی از کم‌آبی محافظت می‌کند.

آبیاری با تانکر این قابلیت را دارد که به‌صورت مؤثر و سریع نیاز آبی نهال‌ها را برطرف کند، بدون آنکه نیاز به انجام دوره‌های آبیاری طولانی باشد.

این روش، به‌ویژه در فصول گرم سال که نیاز به آبیاری مکرر و مستمر افزایش می‌یابد، می‌تواند یک گزینه بسیار مؤثر و کارآمد باشد.

درنهایت، این روش می‌تواند به کشاورزان کمک کند تا با مدیریت بهتری نیاز آبی درختان پسته را در مراحل اولیه رشد برطرف کنند و به ایجاد محیطی سالم و پربار برای رشد نهال‌های جوان کمک کند.

زمان مناسب آبیاری پسته

در بیشتر موارد، کشاورزان حداقل 4 تا 6 جلسه آبیاری را در طول دوره رشد در خاک‌های سبک و زهکشی شده ارائه می‌دهند.

الگوی آبیاری معمول شامل آبیاری درختان جوان در زمستان، بلافاصله پس از کاشت و 8 بار در طول اولین فصل رشد تا پاییز است.

در سال‌های بعد، آبیاری پسته در فروردین در فصل بهار تا فصل پاییز در طول 4 تا 8 جلسه آبیاری انجام می‌شود.

آبیاری پسته در فروردین

فروردین، ماهی است که درختان پسته وارد دوره حساسی می‌شوند. در این ماه، نیاز آبی پسته به اوج خود می‌رسد، زیرا درختان پسته در حال گل‌دهی هستند و میوه‌های آن‌ها در حال پر کردن مغز می‌باشند.

این دوره از سال، یکی از مهم‌ترین زمان‌ها برای مدیریت دقیق آبیاری است.

در این مرحله، بافت خاک نقش مهمی در تعیین روش آبیاری ایفا می‌کند. اگر بافت خاک رسی و سنگین باشد آبیاری غرقابی و سنگین ممکن است باعث ریزش گل‌ها شود، یک پدیده‌ای که می‌تواند بر محصول‌دهی تأثیر منفی بگذارد.

بنابراین، استفاده از روش‌های آبیاری مرتب و دوره‌ای می‌تواند به حفظ سلامت و پایداری درختان کمک کند.

در این ماه حساس، کشاورزان باید به نظارت دقیق بر نیاز آبی پسته پرداخته و برنامه‌های آبیاری خود را به‌گونه‌ای طراحی کنند که به حداکثر رساندن بازده محصول کمک کند.

آبیاری پسته در تابستان

تابستان، فصلی است که نیاز آبی درخت پسته به اوج خود می‌رسد، به‌خصوص در ماه‌های تیر و مرداد که میوه‌های پسته در حال پر کردن مغز هستند.

در این دوره، مدیریت دقیق منابع آبی بسیار حیاتی است تا از وقوع خسارت‌های احتمالی به محصول جلوگیری شود.

در این ماه‌های گرم سال، درختان پسته به میزان آب بالایی نیاز دارند تا بتوانند میوه‌هایی باکیفیت و پرمغز تولید کنند. تنش‌های خشکی که در این زمان ممکن است رخ دهند، می‌توانند خسارت‌های جدی به محصول وارد کنند.

 این خسارت‌ها ممکن است به‌صورت پوکی میوه‌ها یا تولید میوه‌های نیم مغز شوند که هر دو موارد به کاهش کیفیت و کمیت محصول منجر می‌شوند.

برای جلوگیری از این مشکلات، کشاورزان باید به نظام آبیاری اهمیت دهند که به تأمین نیاز آبی درختان پسته در این دوره حساس کمک کند. این می‌تواند شامل اجرای برنامه‌های آبیاری مرتب و دوره‌ای باشد که به کاهش اثرات منفی تنش‌های خشکی کمک کند.

حساس‌ترین دوره آبیاری درخت پسته در تابستان ماه تیر و هنگام پر شدن مغز پسته است.

آبیاری پسته در پاییز و زمستان

آبیاری پسته در فصل پاییز و زمستان نیز باید انجام گیرد، اما به علت اینکه در طی فصل پاییز و زمستان درخت در حال استراحت و خواب زمستانه می باشد و فعالیت درخت در کمترین میزان خود است، نیاز آبی پسته نیز در کم ترین میزان می باشد، که در مقاله‌ای جداگانه به طور مفصل به آن پرداخته‌ایم.

درخت پسته چقدر آب میخواد؟

درباره مقدار آبیاری، نکاتی وجود دارد که باید موردتوجه قرار گیرند.

با توجه به تجربیات به‌دست‌آمده طی سال‌های متمادی، تولیدکنندگان کاملاً می‌دانند که درختان پسته در هر فصل به مقدار متفاوتی از آب نیازمند هستند.

آن‌ها همچنین می‌دانند که کیفیت و کمیت محصول پسته به میزان مناسب تأمین آب بستگی دارد.

معمولاً در فصل شکوفایی و اواسط تابستان، درختان به حداکثر میزان موردنیاز خود، آب نیاز دارند؛ بنابراین ما معمولاً هر 24 تا 30 روز آبیاری را انجام می‌دهیم.

بااین‌حال برای آبیاری درختان پسته در زمستان نسبت به تابستان نیازمند به آب کمتری هستیم. درنتیجه هر 45 روز یک‌بار، آبیاری کافی است.

توجه داشته باشید تا دو هفته قبل از زمان برداشت، عملیات آبیاری را به پایان برسانید زیرا در این زمان میوه‌ها بیشتر در معرض خطر حشرات و فعالیت قارچ و زهرآبه آفلاتوکسین هستند و با انجام آبیاری باعث تشدید این بیماری‌ها می‌شوید.

به‌عبارت‌دیگر رطوبت بالا احتمال وقوع آفلاتوکسین را افزایش می‌دهد، بنابراین آبیاری در این زمان از سال بسیار خطرناک است.

هر درخت پسته چند لیتر آب نیاز دارد؟

در عرصه کشاورزی، یکی از مسائل مهم و حیاتی که باید با دقت بررسی شود، میزان نیاز آبی گیاهان مختلف است.

در میان این گیاهان، پسته یکی از محصولاتی است که نیاز به مدیریت دقیق آبیاری دارد. در این قسمت به بررسی عوامل مختلفی که بر نیاز آب پسته تأثیر می‌گذارند، می‌پردازیم.

تعیین نیاز آبی بر اساس سن درخت

نیاز آبی درختان پسته به سن آن‌ها بستگی دارد. در سه سال اول رشد، نهال‌ها به میزان آب بیشتری نیاز دارند و باید هر ۷ تا ۱۰ روز یک‌بار آبیاری شوند. با گذشت زمان و رشد درختان، فاصله زمانی بین دوره‌های آبیاری افزایش می‌یابد.

تأثیر بافت خاک

بافت خاک نیز نقش مهمی در تعیین نیاز آب پسته ایفا می‌کند. خاک‌های سبک‌تر ممکن است نیاز به آبیاری بیشتری داشته باشند درحالی‌که خاک‌های سنگین‌تر می‌توانند آب را برای مدت طولانی‌تری نگه دارند.

شرایط آب و هوایی

شرایط آب و هوایی نیز بر نیاز آب پسته تأثیر می‌گذارد. در فصول گرم سال، نیاز به آبیاری افزایش می‌یابد، درحالی‌که در فصول سرد، میزان آب موردنیاز کاهش می‌یابد.

زهکشی خاک و مدیریت منابع آبی

زهکشی خاک نیز عامل مهمی در مدیریت نیاز آبی پسته است. با زهکشی مناسب خاک، می‌توان نیاز آبی را به‌صورت کارآمد مدیریت کرد و از هدر رفت آب جلوگیری کرد.

نیاز آبی پسته در هکتار

خوب است که بدانید میزان نیاز آبی درخت پسته در هکتار در آمریکا بسیار بیشتر از ایران و شهر رفسنجان است. البته باید به یاد داشته باشید که عملکرد و میزان محصول در هر هکتار، در آمریکا بسیار بیشتر از این میزان در رفسنجان است.

درنتیجه با محاسبات متوجه خواهید شد که نیاز آبی هر کیلو پسته در آمریکا، از میزان آب موردنیاز برای تولید یک کیلو پسته در رفسنجان کمتر خواهد بود.

نیاز آبی پسته برای روش‌های مختلف آبیاری

بر اساس طرح‌های تحقیقاتی انجام‌شده در موسسه تحقیقات پسته کشور، نیاز آبی درخت پسته در هکتار، بسته به شرایط آب و هوایی و شوری آب مناطق مختلف میزان آب موردنیاز درختان پسته به‌صورت زیر در نظر گرفته می‌شود.

• آبیاری غرقابی و سطحی: ۹ هزار مترمکعب در هکتار در سال
• میزان آب، آبیاری بابلـر: 7 هزار مترمکعب در هکتار در سال
• آبیاری قطـره‌ای: ۵ هزار مترمکعب در هکتار در سال

بهترین روش آبیاری درخت پسته

همان‌طور که خواندید در روش آبیاری قطره‌ای، کمترین نیاز آبی پسته را خواهید داشت. در این صورت در مصرف آب صرفه‌جویی شده و آبیاری یکنواخت انجام می‌شود.

آبیاری قطره‌ای، آب و مواد مغذی را به‌طور مداوم و در مقادیر کم به ریشه‌های درخت می‌رساند؛ بنابراین بهترین شرایط را برای رشد و به دست آوردن حداکثر بازده فراهم می‌سازد.

درخت پسته هر چند روز باید آبیاری شود

دوره‌های ذکرشده برای نیاز آبی درخت پسته در هکتار به‌طور متوسط بوده و در صورت امکان در ماه‌های گرم سال بایستی کمتر از این مقدار و برای ماه‌های سرد سال بایستی بیشتر از این مقدار در نظر گرفته شوند.

عوامل مؤثر		دور آبیاری بهینه (روز)
سن گیاه		از کاشت تا 3 سالگی		از 4 سالگی تا 9 سالگی		از 9 سالگی به بعد
بافت خاک		شنی	رسی	شنی	رسی	شنی	رسی
روش آبیاری	سطحی	7	10	15	20	30	40
	بابلر	7	10	15	20	25	35
	قطره‌ای سطحی	2	4	7	10	10	15
	قطره‌ای زیرسطحی	2	4	10	15	15	20

فاصله درخت پسته از آب

کشاورزان معمولاً می‌دانند که فاصله درختان از منبع آب، از اهمیت بالایی برخوردار است. آبیاری باغات پسته از مهم ترین عملیات داشت می باشد. بنابراین مسیری را که آب از منبع آب طی میکند تا به درختان برسد باید با کمترین توقف روبرو باشد.

دلیل این امر این است که نیاز آبی پسته در فروردین، در طول فصل رشد (از فروردین تا آبان) تقریباً به 100 سانتی‌متر ارتفاع آب برای رشد و تولید مناسب می‌رسد. البته برداشت اقتصادی از درختان پسته، با 80 سانتی‌متر ارتفاع آب مفید سالانه نیز ممکن است.

از آنجایکه منبع اصلی تامین نیاز آبی پسته چاه و یا قنات می باشد و اغلب باغ های پسته به صورت غرقابی آبیاری انجام می شود، میزان آبی که در اختیار درخت قرار می گیرد میزان مشخصی ندارد.

در بعضی موارد ممکن است آبیاری بیش از نیاز درخت و در بعضی موارد کمتر از میزان مورد نیاز درخت انجام شود.

آبیاری درخت پسته با آب‌شور

درخت پسته، درختی سازگار با شوری آب‌وخاک و همچنین خشکی و کم آبی است. اما باید به این نکته توجه کرد که لازم است آبیاری درخت پسته با آب شیرین انجام شود.

برطرف کردن نیاز آبی پسته در زمین هایی که مشکل شوری دارند و همچنین شوری آب هم بالا است، بسیار حائز اهمیت می باشد. این امر باعث بالارفتن میزان املاح و تجمع نمک در محیط اطراف ریشه می‌شود.

افزایش شوری عاملی محدود کننده در تولید محصول و باعث پایین آمدن عملکرد تولید خواهد شد.

برای رفع این مشکل و کاهش شوری در خاک اطراف ریشه، باید با انجام آبیاری سنگین در فصل پاییز و زمستان، اقدام به آبشویی خاک و شست و شوی نمک تجمع یافته از اطراف ریشه نمود.

بر طبق مطالعات انجام‌شده توسط کشورهایی مانند آمریکا و ایران، به این نتیجه رسیده‌اند که درخت پسته قادر به تحمل 8 دسی زیمنس بر متر شوری آب آبیاری بوده بدون این‌که محصول آن کاهش یابد و در بعضی از موارد تا شوری 12 دسی زیمنس بر متر را نیز تحمل می‌کند.

درست است که درخت پسته نسبت به شوری آب‌وخاک مقاوم است، اما در برخی از مواقع میزان شوری آب برای پسته مشکل‌ساز شده و بر روی کیفیت و میزان تولید محصول پسته نیز تأثیرگذار است.

معمولاً نیاز آبی پسته در هکتار، در مناطقی که آب‌شور دارند، بیشتر از مناطقی است که آبیاری درخت پسته با آب شیرین را دارند.

علائم شوری آب‌وخاک بر روی درخت پسته

شوری آب و خاک که همان تنش شوری درخت پسته نامیده می‌شود، بر روی درختان پسته علائمی را برجای می‌گذارد که عبارتند از:

• پوک شدن دانه‌های پسته
• خشک شدن حاشیه برگ‌ها
• خشک شدن کل برگ‌ها
• ریزش برگ‌ها
• محدود شدن رشد شاخه‌ها
• سیاه شدن دانه‌های پسته
• تأخیر در زمان گلدهی و میوه دهی

آبیاری پسته اکبری

کشاورزانی که به کشت پسته اکبری می‌پردازند، باید به نکات مهمی درزمینهٔ آبیاری توجه کنند. این نکات به مواردی چون منطقه کاشت، میزان بارندگی و سن نهال مرتبط می‌شوند. در اینجا به بررسی جزئیات این موضوع خواهیم پرداخت.

فاز اول: آغاز کشت

در سه سال اول پس از کاشت نهال پسته اکبری، نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای است. در این دوره برای نیاز آبی پسته، توصیه می‌شود که نهال‌ها هر ۷ تا ۱۰ روز یک‌بار آبیاری شوند. این فرایند به نهال‌ها کمک می‌کند تا رشد سالم و پایداری داشته باشند.

فاز دوم: رشد متوسط

با گذشت سه سال اول، وارد دوره‌ای می‌شویم که نهال‌ها دارای رشد متوسط هستند. در این مرحله، فاصله زمانی بین هر دوره آبیاری به دو تا سه هفته افزایش می‌یابد.

فاز سوم: به سوی بلوغ

پس از گذشت شش سال از زمان کاشت، نهال‌ها وارد مرحله بلوغ می‌شوند. در این مرحله، فاصله زمانی بین هر دوره آبیاری به یک ماه افزایش می‌یابد.

نکات مهم در رابطه با آبیاری درخت پسته

بعد از پاسخ به سوال درخت پسته چقدر اب میخواد، به نکات زیر دقت کنید:

• باغ‌های پسته که بیش از 12 سال سن دارند بهتر است حداقل 30 روز یک‌بار آبیاری شوند. این مقدار آبیاری برای باغ‌هایی مناسب است که خاک آن‌ها بافت متوسط داشته باشد.
• در صورت امکان در فصل گرم‌تر بهتر است از دور آبیاری پسته حدود 10 روز کم شود.
• اگر بافت خاک باغ سنگین باشد (بستگی به بافت خاک که میزان رس چقدر است)، توصیه می‌شود دور آبیاری ماه‌های خنک (فروردین تا خرداد و شهریور تا مهر)  را 5 تا 10 روز افزایش داد.
• یک نهال پسته 4 تا 5 ساله حدود 4000 مترمکعب در هکتار در سال آب نیاز دارد؛ اما به دلیل اینکه گیاه پسته در سال اول تازه به محل اصلی منتقل‌شده و توسعه ریشه چندان زیادی ندارد، پس نیاز واقعی آن به آب کمتر از 4000 مترمکعب و تقریباً کمتر از 1000 مترمکعب می‌باشد.
• تأثیرات کمبود آب را در برگ درخت پسته به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد، زیرا در هنگام کم آبی، رنگ برگ‌ها از سبز تیره به سبز کم‌رنگ و متمایل به زرد تغییر می‌کند.
• درخت پسته جز گیاهان ریشه عمیق تقسیم‌بندی می‌شود؛ بنابراین به دلیل اینکه ریشه‌ها حجم و عمق زیادی را دربر می‌گیرند و در خاک فرو می‌روند، درختان در شرایط نامساعد طبیعی ازجمله خشکی و کم آبی مقاوم بوده و زنده باقی خواهد ماند.
• نیاز آبی پسته و حساس‌ترین دوره آبیاری در زمان گلدهی (فروردین‌ماه) و رشد مغز (تیرماه) می‌باشد. همچنین مهم‌ترین آب جهت خندان شدن مغز پسته، آب شهریورماه یا آخرین آب قبل از رسیدن کامل محصول می‌باشد.
•  

مشاهده تمامی محصولات فروشگاه