همه ما انسان‌ها در زندگی روزمره در طول شبانه‌روز به آب نیاز داریم. علاوه بر انسان، زندگی سایر موجودات زنده ازجمله حیوانات و گیاهان نیز به آب وابسته است. بسیاری از مردم بر این باور هستند که چون مقاومت درخت پسته نسبت به کم‌آبی زیاد است بنابراین نیاز چندانی به آبیاری ندارد. مدیریت مناسب باغبانی و عملیات زراعی ازجمله هرس، تغذیه، مبارزه با آفات و بیماری و آبیاری برای داشتن یک باغ پسته با عملکرد بالا ضروری است. تأمین نیاز آبی درختان پسته از آب با کیفیت همراه با دوره آبیاری مناسب سبب رشد بهتر، افزایش کمی و کیفی محصول و کاهش خسارات آفات و بیماری‌ها می‌شود. در این مقاله از مجله کشاورزی سایت پسته رفسنجان به موضوعاتی از این قبیل ازجمله تعداد دفعات آبیاری نهال تازه کاشته شده، بیشتر پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
کیفیت آب آبیاری باغات پسته
کیفیت آب آبیاری برای باغات پسته بسیار مهم است. بهتر است جهت ارزیابی و بررسی دقیق حتماً از آب منطقه نمونه‌برداری و به آزمایشگاه برده شود. 4 نکته‌ای که در رابطه با ارزیابی کیفیت آب باید در نظر گرفت موارد زیر را شامل می‌شوند.
- اگر EC بیشتر از 2 دسی زیمنس بر متر (dS/m) باشد، سبب تجمع املاح و افزایش خاک‌های شور و قلیا می‌شود.
- EC آب کمتر از 0.7 دسی زیمنس بر متر (dS/m) و SAR کمتر از 5.3 باشد، آب هیچ محدودیتی ندارد.
- آبی که میزان SAR آن از 7 بیشتر باشد، سبب کاهش نفوذ آب در خاک می‌گردد.
- اگر مقدار بر آب از 0.7 میلی‌گرم بر لیتر و کلر آب از 3 میلی اکی والان در لیتر بیشتر شود، موجب تجمع این دو عنصر و درنهایت باعث ایجاد مسمومیت می‌گردد.
تهیه نمونه از آب آبیاری در باغ پسته
نمونه‌برداری از آب آبیاری بسیار ساده است. به این صورت که ابتدا باید ظرف موردنظر تمیز و عاری از هرگونه بیماری باشد. توصیه می‌شود ظرف با آب موردنظر کاملاً شسته و پر گردد، به‌طوری‌که هوا به‌طور کامل تخلیه‌شده و فضای خالی وجود نداشته باشد زیرا هوا موجب رسوب کربنات کلسیم می‌شود.
آبیاری نهال پسته
توصیه می‌شود که در همان ساعات ابتدایی بعد از کاشت نهال، آبیاری را انجام دهید. آبیاری در این مرحله، به‌صورت غرقابی انجام می‌گیرد تا ریشه گیاه کاملاً اشباع شود. دوره آبیاری به عوامل متعددی بستگی دارد. ازجمله این عوامل می‌توان به بافت خاک، شرایط آب‌وهوایی و سن نهال اشاره نمود.
به یاد داشته باشید که از آبیاری بیش‌ازحد نهال به‌منظور رشد بیشتر و سریع‌تر آن، خودداری نمایید. رطوبت اضافی می‌تواند برخی از باکتری‌ها و قارچ‌های خاکزی را فعال کند.
بهترین روش های آبیاری درخت پسته در باغ
کشاورزان باید مقدار آب، زمان آبیاری و روش آبیاری باغ را بر اساس شرایط موجود شناسایی کنند. ازجمله مواردی که برای تعیین نوع آبیاری نهال پسته حائز اهمیت هست عبارت‌اند از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک، شیب زمین، شرایط آب‌وهوایی، هزینه و میزان آب موجود.
روش های مورداستفاده در باغات پسته عبارت‌اند از:
- کرتی یا غرقابی
- شیاری یا جوی و پشته‌ای
- آبیاری قطره‌ای تحت‌فشار (توصیه‌شده)
- آبیاری زیرسطحی
آبیاری قطره‌ای نهال پسته
آبیاری قطره‌ای ازجمله تکنیک‌های به روز آبیاری است که می‌تواند نوع سنتی این عملیات را کنار بگذارد. در سال‌های اخیر نیز به دلیل کمبود آب کشاورزی در ایران، بسیاری از کشاورزان به این نوع آبیاری روی آورده‌اند.
آبیاری قطره‌ای برای رشد نهال پسته بسیار ایده‌آل است؛ زیرا فقط بخشی از خاک و ریشه درخت را درگیر می‌سازد. این موضوع گردش اکسیژن را در زیر خاک تسهیل می‌کند. همچنین از غرق شدن ریشه‌ها جلوگیری خواهد کرد.
مزایای استفاده از آبیاری قطره‌ای برای درخت پسته
برخی از مزایای آبیاری قطره‌ای برای درختان پسته عبارت‌اند از:
- بیشترین بهره را از آب خواهید برد.
- آبشویی را کاهش می‌دهد و از دست دادن کود و مواد مغذی به حداقل می‌رسد.
- آب برای علف‌های هرز در دسترس نیست.
- عملکرد درخت و باردهی را به حداکثر می‌رساند.
- فرسایش خاک صورت نمی‌گیرد.
- کود با آب‌های زیرزمینی مخلوط نمی‌شود.
- در زمین‌های نامنظم می‌توان به‌راحتی آبیاری قطره‌ای را انجام داد.
- بهبود جوانه‌زنی بذر را به همراه دارد.
میزان آبیاری نهال پسته
برای آشنایی با مقدار نیاز نهال پسته به آب باید بدانید باوجوداینکه پسته استقامت زیادی به بی‌آبی دارد، اما نباید از آب دادن نهال پسته مخصوصاً در سنین ابتدایی غفلت کرد.
به‌طور متوسط، بسته به بافت خاک، مقدار ماده آلی در خاک و سایر عوامل محیطی و سن پسته می‌توانیم به شرح زیر تعداد دفعات آبیاری نهال تازه کاشته شده را توصیه کنیم: (به‌جز فصل زمستان)
- نهال پسته با سن ۱ تا ۳ سال: مدار آبیاری ۷ الی ۱۰ روز
- درخت پسته با سن ۳ الی ۶ سال: مدار آبیاری ۱۲ الی ۲۰ روز
- نهال پسته با سن ۶ سال به بالا: مدار آبیاری یک ماه
به یاد داشته باشید که در روش آبیاری قطره‌ای، در ابتدا نهال‌ها را یک روز در میان آبیاری نمایید. از سال دوم، دور آبیاری را به‌تدریج به 7 روز افزایش دهید و آن را تا 3 سالگی ادامه دهید.
باید توجه داشت زمانی که مدار آبیاری یک ماه است، در هر آبیاری آب زیادی به درخت داده شود تا رطوبت کاملاً به عمق خاک نفوذ کند.
آبیاری درخت پسته با آب شیرین
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که پسته باید در خاک شور کشت شود یا این‌که با آب‌شور آبیاری شود. درصورتی‌که این تصور اشتباه است. شوری آب‌وخاک در مناطق پسته‌کاری کشور یکی از بزرگ‌ترین مشکلات رایج است؛ بنابراین برای جلوگیری از این مشکل، رعایت یکسری توصیه‌های فنی ضروری است.
- کاشت محصولاتی مانند جو، گندم در زمین‌های بکر با آبیاری‌های مرتب و دور آبیاری کوتاه قبل از احداث باغ.
- کاشت نهال پسته در وسط نواری به عرض حداقل 1 متر و عمق مناسب (به‌جای جوی و پشته).
- آبشویی خاک موردنظر با انجام آبیاری سنگین قبل از احداث باغ برای کاهش شوری خاک.
- آبیاری بیش از نیاز درخت در طول فصل رشد.
- آبیاری‌های زمستانه (آبشویی به همراه استفاده از مواد اصلاح‌کننده) از اواخر پاییز تا اواسط زمستان (زمانی که درخت در خواب زمستانه به سر می‌برد).
سخن پایانی
اگر قصد کاشت و پرورش درخت پسته را دارید باید بدانید که نگهداری و مراقبت از این نهال‌ها نیازمند توجه زیادی است. بسیاری از نهال‌های پسته تازه کشت شده به دلیل اشتباه بودن نحوه آبیاری از بین می‌روند؛ بنابراین لازم است که کشاورز همه موارد مربوط به آبیاری ازجمله زمان مناسب، نحوه آبیاری و تعداد دفعات آبیاری نهال تازه کاشته شده را بداند که در این مقاله سعی کردیم به آن‌ها بپردازیم. همچنین در بخش آموزش کشاورزی پسته نیز مقالات زیادی را در این پیرامون ارائه داده‌ایم. در آخر باید بدانید که تمامی این موارد به شرایط خاک، نهال و آب‌وهوای منطقه کاشت شما بستگی دارد. برای مشاوره گرفتن از افراد متخصص و پاسخگویی به سؤالات کشاورزی خود می‌توانید با کارشناسان پسته رفسنجان در تماس باشید.
