همان‌طور که می‌دانید یکی از آفات مخرب باغات پسته پسیل می‌باشد و درصورتی‌که با این آفت مبارزه نشود، می‌تواند خسارت زیادی به درختان و محصول وارد کند. عمدتاً فصل فعالیت این آفت از بهار شروع و تا اواسط پاییز ادامه دارد. باید توجه داشته باشید که پسیل پسته خسارت زیادی به درختان وارد می‌کند و زحمت سالیانه کشاورز را از بین می‌برد. در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان قصد داریم راه‌های مبارزه با پسیل پسته را بررسی کنیم تا کشاورزان بتوانند از خسارات احتمالی آن جلوگیری نمایند. با ما همراه باشید تا با بهترین سم برای پسیل پسته و زمان سمپاشی آشنا شوید.
خسارات ناشی از پسیل پسته
در ابتدا لازم است کشاورزان از خساراتی که پسیل پسته به باغات و درختان وارد می‌کند آگاه باشند. سپس به مبارزه با این آفت مهم و انتخاب سم برای پسیل پسته بپردازند. خسارات پسیل پسته عبارت‌اند از:
- آفت پسیل باعث کاهش محصول (پسته) می‌شود
- باعث ریزش جوانه‌های سال آینده می‌شود
- پسیل پسته باعث ضعف درخت می‌شود
- این آفت باعث ریزش برگ‌های درختان می‌شود
- آفت پسیل پسته یا شیره خشک باعث پوکی پسته می‌شود زیرا از تشکیل مغز پسته جلوگیری می‌کند.
علائم پسیل پسته
قبل از مبارزه با پسیل پسته لازم است با علائم ظاهری اولیه پسیل پسته یا شیره خشک آشنا باشید که به‌صورت شکرک روی سطح برگ نمایان می‌شوند و در صورت هجوم شدید آفات، حتی زیر درختان نیز شکرک سفید مشاهده می‌شود.
یکی دیگر از علائم ظاهری و خسارت شدید حمله آفت، این است که برگ‌ها جمع می‌شوند و درنهایت شروع به ریزش می‌کنند.
مبارزه با پسیل پسته با محلول‌پاشی باغات
امر تغذیه و کود دهی مناسب نیز می‌تواند به اندازه سم برای پسیل پسته اهمیت داشته باشد. محلول‌پاشی باغات یکی از رایج‌ترین روش‌های کود دهی و کنترل آفات می‌باشد که اکثر باغداران از این روش استفاده می‌کنند.
برخی از کودهای مایع که علاوه بر تغذیه برگی، باعث کنترل آفات می‌شوند مانند کود مایع بیولوژیک. این کود کاملاً از مواد آلی ساخته‌شده است که خاصیت دورکنندگی آفات را به همراه دارد.
می‌توانید برای تغذیه برگی و کنترل آفات باغ خود از برخی کودهای مایع مانند سیلیکات پتاسیم استفاده کنید.
مبارزه شیمیایی با پسیل پسته
بعضی از کشاورزان برای مبارزه با آفت پسیل از سموم شیمیایی استفاده می‌کنند. سموم شیمیایی در اولویت اول باعث از بین رفتن آفات می‌شود اما خطرات بسیاری برای درختان، انسان‌ها و سایر موجودات زنده دارد.
این روش بیشتر موردتوجه کشاورزان قرارگرفته و متأسفانه در طول سالیان به دلیل استفاده از سموم نامناسب باعث مقاوم شدن پسیل در برابر سموم شده است.
سم جدید پسیل پسته
به دلیل اینکه پسیل بعد از چندین بار استفاده از یک نوع سم به آن مقاوم می‌شود سعی کنید از سموم مختلف به‌صورت تناوب استفاده کنید. در حال حاضر سم الستال را می‌توان به عنوان سم جدید پسیل پسته معرفی نمود. مقدار مصرف سم الستال، 250 سی سی در هزار لیتر آب به همراه یک در هزار روغن امولسیون شونده می‌باشد.
| نام عمومی آفت‌کش | نام تجاری آفت‌کش | میزان مصرف (لیتر یا کیلوگرم در هزار لیتر آب) |
| ایمیداکلوپراید | کنفیدر | 0.4 |
| فلوفنوکسورون | کاسکید | 0.5 |
| هگزافلومورون | کنسالت | 0.5_0.7 |
| فوزالن+تفلوبنزورون | دارتون | 2.5 |
| فوزالن | زولون | 2.5 |
| استامی پرید | موسپیلان | 0.5_0.25 |
| تیامتوکسام | آکتارا | 0.3_0.4 |
| اسپیرودیکلوفن | انویدور | 0.3_0.4 |
| تیاکلوپراید | کالیپسو | 0.3_0.4 |
| تیاکلوپراید | بیسکایا | 0.3_0.4 |
| عصاره چریش | نیمارین | 2.5 |
| اسپیروتترامات | مونتو | 0.5 |
| صابون ها و مواد شوینده | _ | 1 تا 2.5 |
زمان سمپاشی پسیل پسته
با توجه به خسارت سنگین پسیل پسته و کاهش شدید محصول در اثر ابتلا به آن، کشاورزان همواره درصدد مبارزه قبل از ایجاد خسارت می‌باشند. به‌نحوی‌که با دیدن یک یا چند شاخه آلوده در یک باغ عمل مبارزه را آغاز می‌نمایند. بدیهی است این نحوه عمل از دیدگاه علمی مورد تأیید نیست.
برای تصمیم‌گیری به مبارزه و استفاد از بهترین سم برای پسیل پسته باید به‌شدت آلودگی، زمان، رقم، میزان محصول و … توجه نمود. آنچه فعلاً می‌توان در رابطه با زمان انجام مبارزه به باغداران توصیه نمود این است که علاوه بر بررسی میزان جمعیت آفت لازم است به علائم عوارض خسارت آفت نیز توجه نمود.
به‌عنوان یک اصل باید پذیرفت که آلودگی نباید به آن اندازه افزایش یابد که شکرک به مقدار زیاد روی برگ‌ها و یا زیر درختان مشاهده شود. قبل از مشاهده این وضعیت باید جمعیت آفت را کاهش داد.
همچنین هرگز نباید آلودگی باعث ریزش و یا سوختگی برگ درختان شود. علاوه بر آن در زمان‌های حساس درخت یعنی زمان پر شدن مغزها (تیر، مرداد و اوایل شهریور) لازم است نسبت به کنترل آفت توجه بیشتری نمود.
نکات لازم در ارتباط با استفاده از سم برای پسیل پسته
هر نوبت سمپاشی پسیل پسته می‌تواند تأثیر ناخواسته‌ای را بر جمعیت و فعالیت حشرات مفید وارد نماید لذا لازم است از انجام سمپاشی‌ها غیرضروری خودداری شود. در زیر به نکات مدیریتی مهمی که باید در مبارزه با پسیل پسته در نظر داشت، اشاره‌شده است:
- چون خسارت اقتصادی مربوط به پوره‌های آفت است لذا سمپاشی هم باید در زمانی انجام گیرد که بیشترین تأثیر بر روی این مرحله از زندگی آفت ایجاد شود.
- سابقه ایجاد تحمل به سموم شیمیایی در پسیل پسته بارها مشاهده‌شده است. به‌منظور جلوگیری از این موضوع از استفاده مکرر یک حشره‌کش باید خودداری نمود. به‌عبارت‌دیگر در سمپاشی‌های متوالی از سموم مختلفی استفاده نمود.
- در صورت وجود آلودگی لکه‌ای و یا حاشیه‌ای در قسمتی از باغ، فقط لازم است قسمت‌های آلوده را سمپاشی نمود. بدین ترتیب از واردکردن تلفات بی‌دلیل بر عوامل مفید خودداری می‌شود.
- تقویت و کود دهی متناسب با نیاز درخت و آبیاری به‌موقع از شدت خسارت آفت می‌کاهد.
- با توجه به‌وفور جمعیت حشرات مفید در اوایل فصل و اینکه درختان پسته در ابتدای فصل قدرت تحمل بیشتری نسبت به خسارت آفات دارند لذا در صورت امکان لازم است از سمپاشی‌های فصل بهار بر علیه پسیل خودداری شود. در صورت لزوم به کنترل شیمیایی، از مواد شوینده و یا سموم کم‌خطر علیه آفت استفاده گردد.
- لازم است سم برای پسیل پسته را به نحوی انتخاب نمایید که علاوه بر پسیل بر روی آفات دیگر نیز مؤثر باشد.
- به‌منظور کاهش میزان مصرف سموم و تسریع در عمل سمپاشی پسیل پسته، در باغ‌هایی که امکان استفاده از سم‌پاش‌های اتومایزر است از این نوع سم‌پاش استفاده شود.
مقابله با پسیل پسته بدون استفاده از سم
برای مبارزه با پسیل پسته همیشه نیاز به سم و سمپاشی نیست. روش‌های دیگری نیز وجود دارند که می توانند به مقابله با آفت پسیل به کشاورزان کمک کنند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
استفاده از تله چسبنده زردرنگ
پسیل پسته به رنگ زرد جذب می‌شود، به همین دلیل از کارت‌های زردرنگ و چسبناک برای مبارزه با پسیل پسته استفاده می‌شود. محل نصب کارت در سمت بیرونی تاج و به ارتفاع نصف تاج در جهت‌های مختلف است.
دو نوبت کارت گذاری در سال کافی است. اولین زمان در اواسط فروردین‌ماه که این نوبت آفت زنجره پسته را نیز کنترل می‌کند و دیگری در اواخر تیرماه می‌باشد.
برای استفاده از کارت‌های چسبنده زردرنگ، بهتر است نکات زیر را بدانید:
- در مناطقی که بادهای موسمی توأم با گردوخاک فراوان باعث کاهش جلب کارت‌ها و یا نوارها می‌شود، این روش فاقد کارایی لازم می‌باشد.
- بر اساس طرح‌های کاربردی انجام‌شده، تعداد توصیه‌شده کارت زرد میزان حداقل ۲۰۰۰ کارت به ازای هر هکتار می‌باشد که به‌صورت ضربدری بین ردیف‌ها نصب می‌گردند.
- لازم است هزینه کارگری نصب و هزینه‌های مرتبط با شارژ مجدد این تله‌ها موردتوجه قرار گیرد.
مبارزه بیولوژیکی
یکی از حشراتی که می‌تواند به کنترل پسیل پسته بدون سمپاشی کمک کند، زنبور پارازیتوئید است. زنبور پارازیتوئید به پوره‌های پسیل (نوزادان) در سنین 4 و 5 حمله می‌کند و آن‌ها را تبدیل به مومیایی می‌کند.
یکی دیگر از این حشرات، حشره شکارگر بالتوری سبز است. این حشره ازجمله حشرات شکارچی است که در برنامه‌های مبارزه بیولوژیک بسیار مورداستفاده قرارگرفته است.
بالتوری های سبز به خانواده Chrysopidae تعلق دارند. لاروهای آن‌ها بسیار پرخور هستند و به‌طور طبیعی از بندپایان کوچک که دارای بدنی نرم می‌باشند مانند شته‌ها، گونه‌های مختلفی از شپشکها، زنجرک ها، مگس‌های سفید، پسیل ها، تریپس ها و غیره تغذیه می‌کنند.
یکی از دلایل استفاده نکردن از سم برای پسیل پسته، از بین نبردن حشرات مفید و شکارچیان طبیعی است.
مبارزه مکانیکی
مبارزه مکانیکی با پسیل پسته با چهار روش زیر انجام می‌شود:
- شخم زمستانه زمین
- کود دهی و چاله زنی و ریختن برگ‌های زیر درختان به داخل چاله‌های کود دهی
- اصلاح بافت خاک
- آبیاری مناسب
مبارزه با پسیل پسته بدون استفاده از سموم شیمیایی
- شخم یا زیرورو کردن خاکِ کل سطح باغ شامل محدوده سایه‌انداز درخت و فاصله بین ردیف‌ها (این روش را می‌توان در بازه زمانی اواخر پاییز تا اوایل زمستان انجام و با یخ آب زمستانه تکمیل نمود)
- حذف بقایای علف‌های هرز و بقایای گیاهی موجود در باغات در محدوده زمانی اواسط پاییز تا اواسط زمستان. به استناد طرح‌های کاربردی انجام‌شده استفاده از این روش، صرفاً در سطوح بالای ۱۰ هکتار دارای راندمان مناسب می‌باشد.
- آب‌پاشی درختان پسته هم‌زمان با آغاز استقرار پوره‌های پسیل بر روی برگ (تقریباً از اواخر فروردین‌ماه تا اوایل اردیبهشت‌ماه). در این روش حجم آب مصرفی به ازای هر هکتار باید حداقل ۲ برابر آب مصرفی در سمپاشی باشد. توصیه می‌شود این روش در هوای کاملاً خنک انجام گیرد. این روش می‌تواند هر دو هفته یک‌بار تکرار شود.
- استفاده از شوینده‌ها همانند صابون محلول‌پاشی کشاورزی و یا مایع ظرف‌شویی به‌محض مشاهده متوسط پوره پسیل بر روی برگچه از اوایل اردیبهشت‌ماه تا نیمه خردادماه. در این روش همانند روش آب‌پاشی توصیه می‌گردد که محلول‌پاشی در حداقل دمای ممکن (ترجیحاً شب) انجام شود.
- استفاده از گوگرد در زمان مشاهده جمعیت ۱۰ تا ۱۲ پوره پسیل بر روی برگچه از نیمه خردادماه بر اساس دستورالعمل اجرایی ستاد شبکه مراقبت و پیش‌آگاهی شهرستان رفسنجان و پژوهشکده پسته در رابطه با استفاده از گوگرد. مناسب‌ترین زمان برای استفاده از گوگرد بعد از طلوع خورشید می‌باشد.
- آب‌پاشی باغ در صورت آلودگی به پسیل پسته بعد از استفاده از گوگرد (بر اساس تجربیات گذشته، استفاده از سم برای پسیل پسته بعد از گوگرد پاشی، احتمال سوختگی حاصل از گوگرد را افزایش می‌دهد.)
- استفاده از شوینده‌ها همانند صابون محلول‌پاشی کشاورزی و یا مایع ظرف‌شویی (ریکا) از هفته اول شهریورماه در صورت آلودگی مجدد باغ به پسیل پسته به‌عنوان آخرین مرحله مبارزه
نکات قابل‌توجه برای باغداران در جهت مقابله صحیح با آفت پسیل
مدیریت کنترل آفت، نمونه‌برداری مداوم (ترجیحاً هفتگی) از باغ جهت تخمین جمعیت آفت در طول فصل و استفاده از نظرات کارشناسی در این زمینه بایستی موردتوجه قرار گیرد. پاشیدن یکنواخت محلول در سطح باغ در روش‌های ذکرشده (آب‌پاشی، استفاده از شوینده‌ها و گوگرد) در موفقیت مبارزه با پسیل پسته دارای اهمیت می‌باشد.
درصورتی‌که آب مورداستفاده در محلول‌پاشی شور و دارای هدایت الکتریکی بالا می‌باشد، حتماً با کارشناسان ذیصلاح مشورت نمایید. در روش مبارزه پسیل بدون سم، وضعیت مدیریت آفت پسیل در باغات مجاور بسیار مهم بوده و هجوم احتمالی حشرات بالغ از باغات مجاور، ایجاد مشکل خواهد نمود.
نظارت دقیق بر اجرای صحیح و اصولی روش‌های ذکرشده در موفقیت مبارزه با این آفت، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. محدوده زمانی اعلام‌شده در دستورالعمل با توجه به شرایط اقلیمی مناطق مختلف در هر سال زراعی ممکن است تغییر یابد.
-_1_350x350.jpg)
11-(1)_350x350.jpg)
