تغذیه صحیح گیاهان تأثیر قابلملاحظهای بر کیفیت محصولات و پیشگیری از آفات و بیماریها دارد.
سیلیکات پتاسیم (Potassium silicate) یک کود شیمیایی است که در کشاورزی بهعنوان یک منبع سیلیسیوم و پتاسیم برای گیاهان استفاده میشود.
این ترکیب غیرقابلحل در آب است و در کشاورزی بهصورت حلالهای آبی استفاده میشود.
این کود به گیاهان کمک میکند تا بر تنشهای محیطی مانند خشکی، آفات و بیماریها غلبه کنند، همچنین میتواند به افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماریهای قارچی و باکتریایی کمک کند.
این کود در دو نوع پودری و مایع تولید میشود.
در این مقاله به بررسی کود سیلیکات پتاسیم زمان مصرف و تأثیرات آن بر محصولات کشاورزی میپردازیم.
دو عنصر سازنده این ترکیب یعنی سیلیسیم و پتاسیم فواید زیادی برای گیاهان دارند که در اینجا به برخی از آنها میپردازیم.
7خواص کود سیلیکات پتاسیم
دو عنصر سازنده این ترکیب یعنی سیلیسیم و پتاسیم فواید زیادی برای گیاهان دارند که در اینجا به برخی از آنها میپردازیم.
1- تأثیر سیلیکات پتاسیم در افزایش فتوسنتز گیاهان
سیلیسیم علاوه برافزایش سطح برگها با تقویت دیوارهی سلولی، افزایش میزان کلروفیل برگ و افزایش استحکام ساقه با قرار گرفتن برگها بهصورت عمودی باعث جذب حداکثری نور در گیاه شده و درنتیجه به منجر به افزایش فتوسنتز گیاه میشود.
2- افزایش سایز میوه با کود سیلیکات پتاسیم
پتاسیم یکی از سه ماده مغذی اصلی گیاهی است و نقش مهمی در رشد و توسعه گیاهان دارد، ازجمله افزایش سایز و درشتی میوه.
این عنصر در فرآیندهای متابولیکی بسیاری مثل سنتز پروتئین، حمل و نقل آب، فتوسنتز و تثبیت نیتروژن نقش دارد.
بنابراین، کودهایی که پتاسیم دارند به افزایش سایز میوه کمک میکنند.
توجه داشته باشید که کود سیلیکات پتاسیمی باعث افزایش سایز میوه میشود که از طریق برگ قابلجذب باشد و یا بهصورت خاکی مصرف شود.
برای تهیه یک کود خوب میتوانید به سایت پسته رفسنجان سر بزنید.
بعضی از گیاهان نیاز به روشهای خاص برای افزایش سایز میوه دارند، برای مثال، برخی از درختان میوه باید بهدرستی هرس شوند یا میوه هادر مراحل اولیه تشکیل تنک شوند تا میوههای بزرگتری تولید کنند.
3- این کود ساختار خاک را اصلاح میکند اما چگونه؟
گرچه بیشتر خاکها غنی از عناصر مغذی هستند؛ اما در اثر کشتهای مکرر میزان این عناصر در خاک کاهش مییابد؛ بنابراین با اضافه کردن کودها به خاک میتوان کمبود این عناصر را جبران و به اصلاح خاک کمک کرد.
از مهمترین خواص این کود تأمین عناصر سیلیسیم و پتاسیم خاک است.
در ادامه به اهمیت عنصر سیلیسیم در زمین های کشاورزی میپردازیم.
خواص عنصر سیلیسیم بر گیاه و اصلاح خاک
- کاهش آبشویی فسفر و پتاسیم موجود در خاک
- افزایش وزن محصولات
- افزایش پایداری مواد آلی خاک و بهبود بافت خاک
- افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک
- افزایش فتوسنتز و کاهش خوابیدگی در گیاهان (ورس)
- افزایش ماندگاری و انبارمانی محصولات
- بهبود مقاومت گیاه در برابر آفات
- کاهش جذب سدیم و مقابله با تنش شوری در گیاهان
- کاهش تحرک عناصر سنگین مانند آلومینیوم و …
- افزایش مقاومت در برابر تنش های محیطی (آفتاب سوختگی)
4– کاربرد سیلیکات پتاسیم در افزایش مقاومت گیاهان در برابر آفات و تنشهای محیطی
سیلیسیم موجود در این کود در دیوارهی سلولی گیاه لایهای را تشکیل میدهد؛ که منجر به تقویت دیوارهی سلولی شده و مانع جذب و انتقال فلزات سنگین مثل کادمیوم میشود.
مطالعات نشان داده است که استفاده از این کودها مخصوصاً در گیاهان خانواده گندمیان با گسترش سیستم ریشه باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر خشکی میشود.
همچنین رسوب سیلیسیم در دیوارهی سلولی مانع از نفوذ آفات به گیاه میشود؛ بنابراین وجود سیلیسیم در این کودها میتوانند ضمن کاهش آلودگی محیطزیست و سمیت گیاه بهعنوان دشمن طبیعی برای مبارزه با آفات استفاده شود.
5- سیلیسیوم موجود در این ترکیب با تنش شوری مقابله میکند
به دلیل بالا بودن شوری آب در زمینهای کشاورزی و تأثیر نامطلوب آن بر گیاهان باید اقداماتی برای مقاومت به تنش شوری صورت گیرد.
از این رو محلولپاشی عناصر معدنی مثل سیلیسیم و پتاسیم ضمن مقاومت گیاه به تنش شوری منجر به افزایش عملکرد گیاه میشود.
شوری خاک با کاهش جذب آب توسط ریشه، سمیت یونی، فشار اسمزی و عدم تعادل در جذب مواد غذایی، تولید محصولات کشاورزی را دچار اختلال میکند.
سیلیسیوم و پتاسیم با حفظ محتوای آب در برگ، تنظیم باز و بسته شدن روزنهها، تبادل گازی و کاهش جذب سدیم سبب افزایش مقاومت گیاه به تنش شوری میشود.
6– نقش سیلیسیوم در کاهش خمیدگی گیاه
خمیدگی گیاهان در مراحل مختلف رشد گیاه اثرات نامطلوبی بر روی گیاه میگذارد. مثل از بین رفتن محصول
سیلیسیوم ازجمله عناصری است که میتواند درصد خوابیدگی (ورس) گیاه را کاهش دهد.
سیلیسیوم دیوارهی سلولی گیاه را تقویت و سبب افزایش مقاومت ساقهی گیاه میشود، ازاینرو برگهای گیاه بهصورت عمودی و بدون انحنا قرار گیرند.
7– سیلیکات پتاسیم از آفتابسوختگی جلوگیری میکند
سیلیسیم، عنصری است که میتواند به گیاهان کمک کند تا مقاومت بیشتری در برابر تنشهای محیطی مانند آفتابسوختگی ایجاد کنند.
سیلیسیم به گیاهان کمک میکند تا ساختار سلولی خود را افزایش دهند که درنتیجه میتواند به پوسته سطحی گیاه برای مقابله با آسیبهای ناشی از تابش مستقیم خورشید کمک کند.
درنهایت، استفاده از این ترکیب میتواند یکی از روشهای کمکی برای محافظت از گیاهان در برابر آفتابسوختگی باشد، اما باید توجه داشت که روشهای دیگر محافظت مانند استفاده از سایهبان، آبیاری مناسب و انتخاب گیاهان مناسب برای شرایط خاص آب و هوایی همچنان اهمیت دارند.
علائم کمبود دو عنصر سیلیسیم و پتاسیم
پتاسیم و سیلیسیم دو عنصر مهم و ضروری برای رشد گیاهان هستند. در زیر به علائم کمبود این دو عنصر میپردازیم.
کمبود پتاسیم
کمبود پتاسیم سبب رشد میوههای ریز و همچنین کاهش تعداد آنها میشود.
در صورت کمبود پتاسیم در گیاه، برگها کمرنگ شده و حاشیهی آنها به سمت بالا پیچ میخورد.
زیر برگها به رنگ قهوهای و یا خاکستریرنگ درمیآید، البته قهوهایرنگ شدن و حاشیه سوختگی برگها به علت افزایش بُر موجود در گیاه نیز است.
کمبود سیلسیم
سیلیسیم عنصری مهم برای رشد گیاهان محسوب میشود ازاینجهت که باعث جذب بیشتر پتاسیم توسط گیاه میشود.
سیلیسیم از مسموم شدن گیاه توسط دیگر عناصر جلوگیری میکند.
تأثیر سیلیکات پتاسیم بر پسته
پسیل پسته از مهمترین آفات پسته است که میتواند منجر به خسارات اقتصادی زیادی ازجمله زرد و خشک شدن برگهای پسته، افزایش درصد دهن بستی، پوکی پسته و درنهایت کاهش میزان محصول شود.
این آفت با فروبردن خرطوم در برگ درخت پسته از شیرهی گیاهی تغذیه میکند؛ بنابراین با ضعیف شدن درخت منجر به حساس شدن آن به تنشهای محیطی شود.
این محصول نقش مؤثری در تقویت دیوارهی سلولی و استحکام گیاه دارند.
بنابراین کود سیلیکات پتاسیم برای جلوگیری از خسارت آفت پسیل پسته بسیار مؤثر است.
تأثیر سیلیکات پتاسیم بر روی انار
عنصر پتاسیم با افزایش قندهای داخل میوه منجر به ایجاد فشار اسمزی شده در چنین حالتی سلول میزان زیادی آب را جذب خواهد کرد.
سیلیکات پتاسیم باعث افزایش توان درخت انار در تحمل تنش های زیستی می شود و مقاومت درخت را در برابر تنش های گرمایی، آفتاب سوختگی، جلوگیری از ترکیدن پوست میوه و آفات و بیماری ها افزایش می دهد.
سایر مزایای این کود برای انار
- افزایش کیفیت و سفتی انار
- افزایش مقاومت انار در برابر آفات انار مثل مگس سفید، شته، شپشک
- افزایش مقاومت درخت در برابر تنشهای محیطی
- کاهش جذب فلزات سنگین مثل آلومینیوم و کادمیوم
- کاهش ترک خوردن انار
- کاهش آفتابسوختگی
- افزایش سبزینگی
تأثیر سیلیکات پتاسیم بر کاهش آفتابسوختگی انار
با گرمای هوا و افزایش شدت نور خورشید بخش از پوست میوه که در معرض تابش نور خورشید قرارگرفته است حالت نکروز گرفته و سیاهرنگ میشود درنتیجه سبب ایجاد آفتابسوختگی در انار میشود.
دانههای انار در قسمت آفتابسوخته بهطور طبیعی رشد نمیکنند و کیفیت پایینی دارند و از میزان بازارپسندی آنها کاسته میشود.
این محصولات در باغات انار میتواند با افزایش ضخامت دیوارهی سلولی و مقاومت گیاه در برابر گرمای شدید خسارات ناشی از آفتابسوختگی انار را کاهش دهد.
برای جلوگیری از آفتابسوختگی انار بهتر است قبل از فصل تابستان این کود را استفاده کرد، همچنین محلولپاشی آن در طول تابستان میتواند آفتابسوختگی را به میزان قابلتوجهی کاهش دهد.
مفید برای رشد سیب زمینی
استفاده از کودهای سیلیکات پتاسیم در مراحل رشد سیبزمینی میتواند نیازهای این گیاه را تأمین کند.
عنصر پتاسیم موجود در این ترکیب برای تولید کربوهیدراتها و رشد و بزرگ شدن غده سیب زمینی مؤثر است و یکی از مهم ترین عناصر برای افزایش کمیت و کیفیت باردهی در سیب زمینی می باشد.
پتاسیم در مرحلهی پر شدن غدهها، و کاهش بیماری لکه سیاه نقش مهمی دارد.
کود مذکور محصول را از آسیبهای انبارداری نیز حفظ میکند.
سیلیکات پتاسیم در گوجه
این ترکیب میتواند برای کشت گوجهفرنگی نیز بسیار مفید باشد.
این کود با ارائه پتاسیم و سیلیسیم به گیاه، به تقویت سلولهای گیاهی کمک میکند که درنتیجه میتواند به افزایش مقاومت گوجهفرنگی در برابر بیماریها و آفات کمک کند.
این محصول با کاهش از دست رفتن آب و افزایش جذب آب، میتواند به گوجهفرنگی کمک کند تا بهتر با شرایط خشکی مقابله کند.
علاوه بر این، میتواند به افزایش اندازه گوجهفرنگی و بهبود طعم و رنگ آن نیز کمک کند.
سیلیکات پتاسیم برای مرکبات
استفاده از این ترکیب در باغات مرکبات به دلیل خواص زیاد عناصر مغذی سیلیسیم و پتاسیم منجر به افزایش رشد درختان مرکبات میشود.
برای افزایش بهرهوری باغ مرکبات میتوان این کود را بهعنوان مکمل به خاک افزود یا بر روی درختان میوه محول پاشی کرد. این کود از مرکبات در مقابل آفات محافظت میکند.
همچنین پتاسیم ضمن تسریع در رسیدگی میوهها در افزایش تولید میوههای درشت، تنظیم ضخامت پوست میوه، تعادل یونی در سلول و بهبود عطروطعم میوه مؤثر است.
کمبود پتاسیم در مرکبات سبب کاهش اندازه و حجم میوه میشود. همچنین نوک برگها خمیده شده و حاشیه برگها به رنگ قهوهای سوخته درمیآید.
با این کود برنج را از شر آفات دورکنید
این کود تأثیرات فراوانی در محصولات زراعی ازجمله برنج دارد.
این محصول باعث مقاومت گیاه برنج در برابر آفاتی همچون کرم ساقه خوار برنج و زنجرک میشود.
در شرایط کمبود سیلیسیم برگها و ساقهها نرم و پژمرده شده و درنتیجه گیاه دچار خوابیدگی (ورس) میشود. یکی ازکودهای که این کمبود را جبران میکندکود سیلیکات پتاسیم
کود سیلیکات پتاسیم همچنین با افزایش سایز دانههای برنج و بهبود عطروطعم آن سبب کیفیت هرچه بیشتر برنج میشود.
برنجکاران این کود را یکی از کودهای بسیار مهم برای رشد و مقاومت برنج میدانند.
زمان محلول پاشی سیلیکات پتاسیم در برنج بعد از کامل شدن دانهها صورت میگیرد.
رشد گیاهان زینتی و گلدانی را تقویت میکند
گیاهان گلدانی به دلیل کمبود مواد مغذی اغلب بهخوبی گیاهان کشتشده رشد نمیکنند.
کود سیلیکات پتاسیم خاک گلدان را با سیلیسیم و پتاسیم غنی میکند و بهمرورزمان باعث رشد کمی و کیفی گیاه میشود.
اهمیت کودهای سیلیکات پتاسیم در مبارزه با آفت تریپس پیاز
آفت تریپس از مهمترین آفات در مزارع پیاز است، که باعث ایجاد لکههای قهوهای یا زرد روی برگ میشود.
تریپس پیاز از طریق سوراخ کردن برگ و مکیدن شیره سلول های گیاهی سبب از دست دادن آب و حساس شدن به تنشها، ضعف عمومی گیاه و کوچکتر شدن پیاز میشود و در نهایت باعث کاهش کیفیت و کمیت پیازهای تولیدی می شود،
با مصرف کود موردنظر در مراحل مختلف رشد پیاز، باعث افزایش مقاومت به تنش ها و خسارت آفات از جمله تریپس خواهد شد و رشد و کیفیت پیازها حفظ خواهد شد.
نحوه استفاده از سیلیکات پتاسیم
این کود معمولاً با آب مخلوط میشود و بهصورت محلول پاشی استفاده میشود.
همچنین میتوان آن را به خاک یا محیط کشت اضافه کرد.
مقدار دقیق استفاده به نیازهای خاص گیاهان شما و توصیههای سازنده محصول بستگی دارد.
بهترین زمان محلول پاشی سیلیکات پتاسیم
بهترین زمان برای استفاده از این محصول باید بر اساس آزمایش خاک و نیاز گیاه تنظیم شود، زیرا با توجه به میزان کمبود، سن گیاه و شرایط محیطی میزان کود مصرفی متغیر است.
بهترین زمان برای مصرف کودهای سیلیکات پتاسیم در برخی از محصولات
برای غلات بعد از کامل شدن دانهها
صیفیجات اوایل فصل
درختان میوه بعد از کامل شدن رشد شاخه و برگ
توجه داشته باشید که همهی اینها دستورالعملهای کلی هستند.
پیشنهاد میشود با متخصصین کشاورزی مشورت کنید تا بتوانید برنامه محلول پاشی را بر اساس شرایط خاص خود تنظیم کنید.
بعضی از گیاهان به سیلیسیم بیشتری نیاز دارند و بعضی از آنها کمتر؛ بنابراین، برای کسب بهترین نتایج، لازم است کشاورزان با نیازهای خاص گیاهانی که کشت میکنند آشنا باشند.
نکات مهم
سیلیکات پتاسیم را نباید با کودهای دیگر ترکیب نکنید.
همیشه به دستورالعملهای سازندهی هر محصولی توجه نمایید.
بهتر است پیش از استفاده از هر کود، خاک زمین خود را آزمایش کنید تا نیازهای خاک خود را با اطمینان بیشتری بشناسید.
کلام نهایی
سیلیکات پتاسیم کودی بسیار مفید برای گیاهان است.
این کود با داشتن دو عنصر سیلیسیم و پتاسیم از گیاهان در مقابل آفات و تنشهای گرمایی شامل آفتابسوختگی محافظت میکند.
پتاسیم موجود در این کود باعث افزایش سایز میوهها و کیفیت میوه میشود.
این کود بهصورت محلول پاشی و خاکی انجام میشود.