آشنایی با درخت گلابی و خواص میوه آن بر بدن انسان

درخت گلابی یکی از گیاهان پیروس (Pyros) و از خانواده بزرگ رزاسه (Rosacea) می باشد. آلمانی ها معتقدند که منشا گلابی مناطق کوهستانی البرز و برخی منابع شرقی گلابی را چینی می دانند، اما به دلیل تنوع زیاد تشخیص آن کار سختی است. درخت گلابی درختی است گلدار از رده دو لپه ای ها و از خانواده گل سرخیان. برگ درخت گلابی ریز بوده و در شرایط آب و هوایی مناطق سردکه در زمستان نیاز سرمایی میوه رفع می شود، قابل کشت و پرورش است. گلابی میوه ای سرشار از پتاسیم، ویتامین ها و مواد معدنی است. میوه گلابی از بیماری های قلبی، ابتلا به سرطان و پوکی استخوان جلوگیری می کند. همچنین میزان سطح قند خون را کاهش داده و انرژی بدن را افزایش می دهد.

گلابی فواید زیادی بر بدن دارد، اما اگر همین میوه دچار آفت و بیماری شود تمامی خواص خود را از دست می دهد. یکی از آفاتی که درخت و میوه گلابی را تهدید می کند، پسیل گلابی است. در ادامه با آفت پسیل و روش های مبارزه با آن آشنا خواهید شد.

آفت پسیل گلابی یا شیره خشک چیست؟

آفت پسیل که آفت کلیدی برای میوه گلابی محسوب می شود، خسارات زیاد و جبران ناپذیری به باغات وارد می کند. حشره بالغ در فصل زمستان در درز و شکاف درختان و زیر پوستک ها، بین علف های هرز و زیر برگ درختان که روی زمین ریخته است وجود دارند. حشره پسیل آلودگی را در بین باغات منتقل می کند. آفت پسیل خرطوم خود را در بافت برگ یا میوه فرو کرده و از درختان تغذیه کرده و شیره گیاهی درخت را به طور کامل می خورد. پسیل باعث جذب مواد پروتئینی گیاه و دفع مواد قندی موجود در شیره می شود. زمانی که مواد قندی در برابر هوا قرار می گیرند خشک شده، به رنگ سفید درآمده و به شکل شکر می شوند. به همین دلیل این آفت را به نام شیره خشک نیز می شناسند.

پسیل گلابی نسبت به سایر حشرات قدرت پرواز زیادی دارند و آلودگی گسترده ای در باغ ایجاد می کنند. اگر آفت پسیل از بین نرود و به رشد خود ادامه دهد، جمعیت آن ها به سرعت افزایش می یابد. با افزایش جمعیت آفت و تغذیه برگ ها، نوبت به تغذیه میوه ها و جوانه ها توسط حشرات می رسد. با ادامه این روند، محصول درختان گلابی به طور کامل از بین خواهند رفت (درصد پوکی بالا می رود).

پسیل گلابی طالب آب و هوای گرم و خشک است و در نواحی که رطوبت نسبی پایین و درجه حرارت نسبتا زیاد باشد، تراکم و خسارتش شدت بیشتری دارد. از این رو در باغ هایی که در زیر درختان اقدام به کشت یونجه یا پوشش های سبز دیگر نمایند، نظر به اینکه محیط را تا حدودی مرطوب می سازد، جمعیت آفت و تخم ریزی حشره کاهش پیدا می کند.

مشخصات و شکل ظاهری آفت پسیل گلابی

آفت پسیل دارای سه دوره زندگی است. این حشرات پس از جفت گیری روی جوانه های خوشه و برگ تخم ریزی می کنند. ابتدا به صورت تخم هستند که تعداد آن ها به 50 تا 60 عدد می رسد. این تخم ها به صورت انفرادی یا دسته جمعی و به شکل های نیم دایره، مارپیچ و غیره روی سطح برگ و نزدیک به گلبرگ ها گذاشته می شوند.

سپس بعد از مدتی تخم ها تبدیل به نوزاد یا پوره می شوند. پوره ها نارنجی رنگ و شبیه خاکشیر هستند. فعالیت و تغذیه نوزاد ها از اوایل اردیبهشت ماه شروع می شود. طول دوره زندگی نوزاد ها معمولاً 20 روز خواهد بود. در سن آخر پورگی بال های ابتدایی دارای لکه های سیاه رنگ می باشند. در نهایت این آفات به یک حشره نر یا ماده تبدیل خواهند شد. حشره بالغ دارای سر و سینه نارنجی یا قرمز رنگ بوده و روی سر و سینه لکه های قهوه ای رنگ وجود دارد. بال های جلو و عقب این حشره بالغ حالت غشایی دارند.

اهمیت مبارزه با پسیل گلابی و روش کنترل آن

رعایت اصول باغبانی در مبارزه با پسیل گلابی

از جمله فواصل درختان که نبایستی کمتر از ۸ متر انتخاب گردد، زیرا تراکم درختان به افزایش جمعیت و تولید مثل پسیل کمک می کند. به همین ترتیب هرس شاخه های اضافی و کاستن از انبوهی بیشتر از حد شاخ و برگ که موجب تهویه بیشتر می شود در نقصان انبوهی آفت بسیار موثر است. بنابراین انجام هرس زمستانه و تابستانه و همچنین حذف شاخه های آلوده به آفت، به طور مستقیم و غیرمستقیم روی کنترل آفت پسیل موثر است.
در صورت استفاده از سموم روی پسیل اثر نداشته باشند، رشد آفت پسیل افزایش خواهد یافت. در صورتی که نوبت اول از سمومی استفاده شود که تخم ریزی را تحریک و طول دوره یک نسل را کوتاه تر کند، جمعیت پسیل پسته طغیان می کند. دقت کنید که سم پاشی به صورت مکرر و مخلوط با انواع دیگر سموم نباشد. این کار باعث حذف کامل دشمنان طبیعی آفت پسیل و افزایش رشد آن ها می شود.
مصرف کودهای شیمیایی ازته به ویژه سولفات آمونیوم و اوره در ماه های گرم سال شرایط را برای افزایش جمعیت پسیل فراهم می کند. مصرف بیش از حد ازت سبب رقیق شدن شیره گیاهی و رشد رویشی گیاه شده و شرایط برای تغذیه آفت پسیل فراهم می شود.
استفاده نکردن از کودهای دامی و چاله زنی و شخم عمیق در باغات به مدت طولانی می تواند در جمعیت پسیل موثر باشد. مصرف کود مرغی به مقدار زیاد و بدون هیچ نوع کود دیگر افزایش دهنده رشد جمعیت آفت پسیل پسته است.

آشنایی با انواع روش های درمان و مبارزه با آفت پسیل گلابی

همه آفات درختان هر چقدر هم خطرناک بوده و خسارات جبران ناپذیری داشته باشند، همچنان روشی برای مقابله و مبارزه با آن ها وجود دارد. حتی اگر کامل از بین نروند، امکان مهار و کنترل آن ها وجود دارد. در صورتی که اقدامی جهت از بین بردن آفت پسیل انجام نشود، جمعیت آن ها افزایش یافته و خسارات وارده نیز تشدید خواهند شد. گاهی آسیب زدگی به قدری شدید می شود که جوانه های زایشی سال آینده نیز ریزش می کنند. با توجه به خسارات وارد شده توسط آفت پسیل پسته، توصیه می شود کشاورزان حتما نسبت به پیشگیری و همچنین مقابله با خسارات پسیل اقدام نمایند.

برخی از مواردی که کشاورزان می توانند پسیل گلابی تا حذف یا کنترل کنند، عبارت اند از:

مبارزه زراعی و عملیات خاک ورزی در فصل زمستان
استفاده از کارت های چسباننده زرد رنگ
مبارزه با آفت پسیل به کمک دشمنان طبیعی
استفاده از سموم و آفت کش های مخصوص

در صورتی که برگ درختان شکرک زده بود، توصیه می شود حتما از صابون استفاده شود.

بهترین زمان مبارزه با پسیل گلابی

نظر به این که این آفت زمستان را به صورت حشرات کامل می گذراند و قبل از باز شدن جوانه های درختان گلابی شروع به تخم ریزی کرده و پوره ها خارج می گردند، بهترین زمان مبارزه علیه آفت اواخر زمستان می باشد. زیرا هنوز شکوفه های درختان باز نشده است.

بنابراین می توان با پاشیدن امولیسیون رقیق گبوتکس روغنی به نسبت یک درصد ( ۱ لیتر روغن ۲۵۰ گرم گبوتکس و ۱۰۰ لیتر آب ) و یا سموم فسفره روغنی ( دیازینون یا سوپر اسید ۱۰۰گرم – روغ ۱ لیتر ، اب ۱۰۰ لیتر ) درختان را سمپاشی نمود. این مواد هم حشرات کامل و هم تخم ها و پوره ها را از بین می برند. ولی روغن تنها چنان که باید نتیجه بخش نیست. اصولا اگر سمپاشی زمستانه خوب انجام بگیرد، درختان گلابی احتیاج به سمپاشی بهاره برای این آفت ندارد.

ولی از آنجا که در بعضی باغ ها زنبور گلابی بلافاصله بعد از گل خسارات قابل توجه وارد می کند و میوه های تازه تشکیل شده را می ریزد، می توان از سمپاشی زمستانه روی گلابی خودداری نمود و در عوض بلافاصله بعد از ریختن برگ ها، درختان را با محلول یک در هزار دیازیتون یا سوپر اسید یا پرفکتیون سمپاشی کرد.

حذف پسیل گلابی از باغ

جهت از بین بردن آفات و حشرات می توان از سموم مخصوص استفاده کرد که موثر باشند. اما باید توجه کرد که استفاده دائم از سموم می تواند مضر باشد. این سموم می توانند باعث از بین رفتن حشرات مفید از جمله کفشدوزک ها و زنبورها شوند. همچنین مصرف بیش از حد سموم، سبب مقاوم شدن آفات در برابر سموم می شود. با مقاوم شدن آفات، استفاده از سموم بی فایده بوده و آفات را از بین نخواهد برد. بنابراین باید برای از بین بردن این آفت از سموم و آفت کش های مخصوص و کم خطر استفاده کرد.

جهت از بین بردن آفت پسیل می توان از صابون محلول پاشی همراه با کود سولوپتاس استفاده کرد. همچنین یکی از بهترین محصولات برای پیشگیری از جمله آفات کود محلول استرانگ می باشد.