شته خالدار هلو که با نامهای شته سیاه هلو و شته خونی هلو نیز شناخته میشود، یکی از آفات جدی درختان میوه هستهدار مانند هلو، بادام، آلو و زردآلو است. این شته با مکیدن شیره گیاه، باعث ضعف عمومی درختان و کاهش کیفیت و کمیت محصول میشود. علاوه بر این، ترشحات شیرهای آن محیطی مناسب برای رشد قارچهای دودهای ایجاد میکند که سلامت درختان را به خطر میاندازد.
در این مقاله، با نشانههای حمله شته خالدار هلو، چرخه زندگی آن و روشهای کنترل این آفت آشنا میشوید. همچنین، راهکارهای ارگانیک و شیمیایی برای مدیریت این آفت را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید به موقع و با کمترین آسیب، باغ خود را از این آفت در امان نگه دارید.
شناخت شته خالدار هلو
نام علمی شته خالدار هلو
Pterochloroides persica Chol
ویژگیهای ظاهری شته خالدار هلو
شته خالدار هلو حشرهای کوچک با بدنی خاکستری مایل به قهوهای است. روی بدن آن دو ردیف لکههای سیاه دیده میشود که باعث شده این شته با نام شته سیاه هلو نیز شناخته شود. برخی از گونههای آن دارای غبار مومی روی بدن خود هستند.
نکته قابل توجه درباره این شته، مایع قرمز رنگی است که هنگام له شدن از بدن آن خارج میشود. به همین دلیل، برخی باغداران به آن شته خونی هلو نیز میگویند.
برای درمان شته خونی هلو میتوانید از محصولات زیر استفاده کنید:
مشاهده تمامی محصولات فروشگاهچرخه زندگی و رفتار شته خالدار هلو
این شته در تمام طول سال روی درختان میزبان باقی میماند و تمام مراحل زندگی خود را روی درختان میوه هستهدار سپری میکند. در زمستان، به صورت تودههای متراکم تخم روی تنه و شاخههای اصلی درختان دیده میشود. این تخمها در اوایل بهار، همزمان با باز شدن برگها، باز شده و شتههای جوان شروع به فعالیت میکنند.
در اوایل بهار و تابستان، معمولاً جمعیت این شتهها کمتر است؛ اما از اواسط تابستان به بعد، تعداد آنها افزایش پیدا میکند و خسارت قابل توجهی به درختان وارد میشود.
علائم و نشانههای خسارت شته خالدار هلو
شناخت بهموقع علائم آلودگی به شته سیاه هلو، کمک میکند تا پیش از افزایش جمعیت آن، اقدامات لازم برای کنترل انجام شود. برخی از مهمترین علائم این آفت شامل موارد زیر است:
- وجود لکههای سیاه و تودههای شته روی تنه و شاخههای اصلی درخت
- ضعف عمومی درخت، زرد شدن و ریزش برگها
- ترشح عسلک فراوان که باعث چسبناک شدن شاخهها، برگها و خاک اطراف درخت میشود
- جذب قارچهای مولد دوده که باعث تیره شدن سطح برگها و کاهش فتوسنتز گیاه میشود
- حملهی ثانویه حشرات پوستخوار و چوبخوار به درختان آلوده
از بین بردن شته درخت هلو
کنترل زراعی و طبیعی (روشهای غیرشیمیایی)
برای کاهش جمعیت شته خونی هلو و جلوگیری از آلودگی گسترده، برخی اقدامات زراعی و طبیعی مؤثر هستند. این روشها علاوه بر کاهش نیاز به سمپاشی، باعث حفظ سلامت محیطزیست و درختان میشوند.
شستشوی درختان: بارندگیهای شدید بهطور طبیعی باعث کاهش جمعیت شتهها میشود. در مناطقی که بارندگی کم است، میتوان با شلنگ آب پرفشار، شتهها را از روی شاخهها و تنه شست.
هرس شاخههای آلوده: در پاییز، شاخههای آلوده را هرس کرده و از باغ خارج کنید تا محل تخمریزی شتهها کاهش یابد.
بهبود تغذیه درخت: درختان قوی و سالم، مقاومت بیشتری در برابر شتهها دارند. تغذیه مناسب با استفاده از کودهای پتاسیمدار و آبیاری منظم، به تقویت درختان کمک میکند.
کاشت گیاهان دورکننده شته: برخی گیاهان مانند سیر، پیاز، ریحان و گل همیشهبهار میتوانند به کاهش جمعیت شتهها کمک کنند.
کنترل بیولوژیک (استفاده از دشمنان طبیعی شته)
استفاده از حشرات مفید برای کنترل جمعیت شته خالدار هلو، یکی از روشهای مؤثر و کمهزینه است. برخی از مهمترین دشمنان طبیعی این شته عبارتند از:
زنبورهای پارازیت (Aphidius sp و Pachyneuron sp): این زنبورها تخمهای خود را داخل بدن شته قرار میدهند و موجب از بین رفتن آن میشوند.
کفشدوزکهای شکارگر (Thea vigintidoupunctata): این کفشدوزکهای زرد رنگ با خالهای سیاه، از شتههای هلو تغذیه میکنند.
لاروهای مگس سیرفیده: این لاروها، شتهها را شکار کرده و جمعیت آنها را کاهش میدهند.
کنترل شیمیایی (سمپاشی علیه شته خالدار هلو)
در صورتی که جمعیت شتهها زیاد باشد و روشهای طبیعی مؤثر واقع نشوند، سمپاشی یکی از راههای ضروری برای کنترل این آفت است. بهترین زمان برای سمپاشی، اواخر زمستان و اوایل بهار، قبل از شکوفهدهی درختان است. در این زمان، شتههای تازه از تخم خارج شده و بیشترین تأثیر را از سموم میگیرند.
بهترین سم برای شته خونی
نام سم |
فرمولاسیون |
مصرف در هر هکتار |
تیومتون |
EC 60% |
یک در هزار |
اکسی دیتون متیل |
EC 25% |
یک در هزار |
مالاتیون |
EC 25% |
سه در هزار |
پریمیکارپ |
DF 50% |
نیم در هزار |
پریمیکارپ |
WP 50% |
نیم در هزار |
هپتنوفوس |
EC 50% |
یک در هزار |
دیازینون |
EC 60% |
یک در هزار |
توجه: سم دیمتوآت برای درختان هلو مناسب نیست، زیرا باعث ریزش برگها و میوهها میشود.
پیشگیری از آلودگی در سالهای آینده
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت این نکات، میتوان احتمال آلودگی درختان به شته خالدار هلو را کاهش داد:
استفاده از روغن ولک در زمستان: روغن ولک باعث از بین رفتن تخمهای شته روی شاخهها و تنه درخت میشود.
مدیریت صحیح باغ: تقویت درختان با کودهای مناسب و آبیاری منظم، مقاومت آنها را در برابر آفات افزایش میدهد.
کنترل علفهای هرز: برخی علفهای هرز میتوانند به عنوان میزبان شتهها عمل کنند.
مراقبت از درختان مجاور: شتهها به راحتی از درختی به درخت دیگر منتقل میشوند. در صورت مشاهده آلودگی درختان همسایه، اقدامات کنترلی را سریعتر انجام دهید.
سخن آخر
شته خالدار هلو یکی از آفات مهم درختان هستهدار است که با مکیدن شیره گیاه، تولید عسلک و جذب قارچهای دودهای باعث ضعف شدید درختان میشود. برای کنترل این آفت، میتوان از روشهای زراعی، بیولوژیک و شیمیایی استفاده کرد. همچنین، پیشگیری از طریق هرس، روغنپاشی زمستانه و بهبود شرایط رشد درختان نقش مهمی در کاهش آلودگی دارد.
با مدیریت صحیح و اقدامات بهموقع، میتوان از آسیبهای جدی این آفت جلوگیری کرد و باغی سالم و پربار داشت.
برای خرید کود میتوانید به صفحه فروشگاهی پسته رفسنجان مراجعه کنید: