انجیر یکی از میوههایی است که در بسیاری از نقاط جهان کشت میشود؛ این میوه بومی نواحی خاورمیانه است و به دلیل خواص غذایی و درمانی فراوان، از اهمیت بالایی برخوردار است.
تصور کنید درخت انجیری دارید که هرسال به شما انجیرهای خوشمزه و فراوانی میدهد اما اکنون برگهای سبزش زرد شدهاند و در حال خشک شدن است؛ قاعدتاً نگران میشوید و به فکر نجات درختتان میافتید؛ اما بهراستی راه چاره چیست؟
درختان انجیر معمولاً در اثر آبیاری نامناسب، آفات و بیماریها، کمبود مواد مغذی، تغییرات آبوهوا و… خشک میشوند.
ما در این مقاله قصد داریم تا به شما از علت خشک شدن درخت انجیر و راه های جلوگیری از آن بگوییم تا باهم بتوانیم به یاری این درختان بشتابیم.
علت خشک شدن درخت انجیر
اگرچه درخت انجیر درخت سرسختی است اما این درخت نیز گاهی به دلیل عوامل متعددی در معرض خشک شدن قرار میگیرد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آبیاری نادرست
آبیاری نادرست معمولاً علت اصلی خشک شدن درختان انجیر است؛ میزان آبیاری که درخت انجیر نیاز دارد در هر فصل متفاوت است.
این درختان از مناطقی با بارندگی کم مانند جنوب غربی آسیا و منطقه مدیترانهای از افغانستان تا پرتغال میآیند؛ ازاینرو بهطورکلی، درختان انجیر باید یکبار در هفته آبیاری شوند.
آبیاری زیاد میتواند ریشههای گیاه را خفه کند و منجر به زوال آن شود، درحالیکه آبیاری کم میتواند باعث خشک شدن درختان انجیر شود و از جذب و توزیع مواد مغذی از خاک جلوگیری کند.
کمبود آب باعث استرس خشکی میشود و میتواند منجر به برگهای قهوهای و افتاده شود، درحالیکه آبیاری زیاد میتواند منجر به پوسیدگی ریشه و افتادن برگهای سبز شود.
از روش های آبیاری درختان انجیر این است که فقط زمانی آبیاری کنید که 5 تا 10 سانتیمتر اول خاک خشک است.
وضعیت خاک
وضعیت زهکشی خاک نیز در خشک شدن درخت انجیر دست دارد.
خاک با مشکلات زهکشی میتواند حتی با آبیاری کم، مشکلات آبیاری زیادی را ایجاد کند.
درصورتیکه خاک بسیار فشرده باشد ریشه گیاه برای حرکت و توسه نمیتواند در خاک بیشازحد سنگین یا فشرده رشد و نمو خوبی را داشته باشد، بنابراین ممکن است نیاز به اصلاح خاک گیاه نموده و فضای جدیدی با هوادهی مناسب ایجاد کرد و وضعیت خاک را بهبود بخشید.
کمبود مواد مغذی در خاک
گیاهان مانند درخت انجیر نیاز به میزان متعادلی از مواد مغذی برای رشد دارند.
مقدار مواد مغذی در خاک محدود بوده و باید هرچند وقت یکبار مواد مغذی را تجدید کنید.
در غیر این صورت، کمبود مواد مغذی میتواند باعث بروز علائم خشک شدن درخت انجیر شود.
کود مایع ماهی بیواگری از جمله کودهایی است که پر از مواد مغذی مفید برای درخت انجیر است.
تماس زیاد یا کم با نور خورشید
نور خورشید همانقدر که مفید است زیادش باعث خشک شدن درخت انجیر و از بین رفتن آن میشود.
نور خورشید زیاد، میتواند باعث نابودی درخت انجیر شود.
استرس ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت طولانی میتواند گیاه را خشک کند و منجر به سوختگی برگ یا سوزش نوک برگ و سوختگی میوهها شود.
بهطورکلی، درختان انجیر ترجیح میدهند حداقل 7 ساعت نور خورشید مستقیم داشته باشند.
از سوی دیگر، نور خورشید کم نیز میتواند باعث زوال گیاهان شود زیرا مانع از فتوسنتز و تولید انرژی میشود.
آسیب از آفات
کنترل آفات بخشی از رشد درختان انجیر است.
تعدادی از آفات معروف با حمله به درختان انجیر باعث ایجاد خسارت شده و میتوانند خشک شدن درخت را به دنبال داشته باشند. ازجمله کنه اریوفید و کنههای تارتن انجیر.
راهحل کنترل آفاتی که شما استفاده میکنید بستگی به نوع آفتی که با آن روبرو هستید دارد.
بیماری گیاهی
گیاه شما ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری گیاهی یا قارچی در حال از بین رفتن باشد.
مهم ترین بیماری شایعی که میتواند باعث نابودی وخشک شدن درختان انجیر شود عبارت است از: شانکر فوموپسیسی (شانکر درختان انجیر)، این بیماری به تنه و شاخههای قطور انجیر حمله کرده و پوست محل آلوده ترک میخورد و بعد از مدتی شانکر گرداگرد تنه یا شاخه را فرا میگیرد و باعث خشکیدن آنها میشود.
شاخه های آلوده را هرس کرده و در صورت لزوم از سموم مناسب برای درختان آلوده استفاده کنید.
از قارچ کش ها و اسپری ها برای درمان بیماریهای بلایت، نماتدها و زنگ انجیر و از روغن چریش برای مبارزه با آفات استفاده کنید.
بیماریهای متداول
فساد ریشه، سفیدک پودری، زنگ و بیماری لکههای سیاه ازجمله بیماریهایی هستند که ممکن است باعث خشک شدن درخت انجیر شوند.
شوک نقلمکان
اگر درخت انجیر شما اخیراً منتقلشده یا کاشته شده است و سلامت آن کاهشیافته است، احتمالاً به دلیل شوک نقلمکان است.
شوک نقلمکان زمانی رخ میدهد که گیاه به دلیل انتقال به محیط جدید و غیرمنتظره وارد شدن استرس و آسیبهای ایجاد شده در قسمت ریشه میباشد.
نجات درخت انجیر درحال خشک شدن
آیا درختان انجیر در حال نابودی قابل احیا هستند؟
درختان انجیر در حال خشک شدن میتوانند احیا شوند اگر ابتدا علت را پیدا کنید و یک راهحل بهموقع اعمال کنید.
قسمت سخت این عملیات نجات پیدا کردن علت خشک شدن درخت انجیر است.
برای پیدا کردن علل خشک شدن درخت انجیر باید به نشانهها و علائم آن توجه کنید.
اگر درخت انجیر شما میوه نمیدهد میتوانید مقاله(چرا درخت انجیر میوه نمی دهد؟) را مطالعه کنید.
علائم خشک شدن درخت انجیر
علت خشک شدن | نشانههای خشک شدن درخت انجیر |
آبیاری کم، استرس گرمایی | پژمرده شدن، ریزش برگ |
شوک پیوند، کمبود یا بیشازحد مواد مغذی | برگهای زرد و بیمار |
یخزدگی | برگهای قهوهای و سیاه رنگ |
آفت یا بیماری | برگ یا میوه خالدار و آسیب دیده |
آبیاری کم، استرس گرما/یخزدگی، شوک پیوند، کمبود یا بیشازحد مواد مغذی، آفت یا بیماری | ریختن برگها |
کمآبی، استرس گرما/یخزدگی، عدم گردهافشانی، آفت یا بیماری | ریختن میوه |
درخت انجیر مرده حتی زمانی که پوست بیرونی آن سالم و در شرایط خوبی به نظر می رسد شروع به پوسیدگی می کند،تا زمانیکه پوست ترک خورده و تنه مرده زیر آن آشکار شود.
برای فهمیدن این موضوع میتوانید پوسته بیرونی درخت را بتراشید.
راه های جلوگیری از خشک شدن درخت انجیر و درمان آن
پیشگیری کنید تا درمان، نگذارید درخت شما نشانههای خشک شدن را از خود بروز دهد و سپس به دنبال چاره باشید؛ تا دیر نشده است به فکر چاره باشید.
زمانیکه علت خشک شدن درخت انجیر را پیدا کردید سعی کنید سریعاً آن را رفع کنید.
در زیر برخی از راه های جلوگیری و درمان خشک شدن درخت انجیر را آوردهایم:
بهبود شرایط خاک
انجیر به خاک حاوی مواد مغذی کافی نیاز دارد. هرگونه تغییر در ترکیب خاک میتواند بهسلامتی درخت انجیر آسیب بزند؛ ازاینرو انتخاب کود مناسب میتواند کمک شایانی به درخت انجیر در جلوگیری از خشک شدن و درمان آن کند.
انتخاب کود
کود یا غذای گیاه معمولاً بر اساس نسبت NPK (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) انتخاب میشود.
برای درختان انجیر، نسبت NPK موردنیاز 10-10-10 است.
فرکانس کود دهی به خاک بستگی به عواملی مانند محیط خاک و بلوغ گیاه دارد.
مهم است که توجه داشته باشید که کود دهی زیاد نیز میتواند مشکل ایجاد کند و بهطور غیرمستقیم منجر به از بین رفتن گیاه شود.
برای خرید کودهای مفید برای درخت انجیر میتوانید به دسته بندی کودی سایت پسته رفسنجان سر بزنید.
دما و نورکافی
درختان انجیر باید حداقل 7 ساعت نور خورشید مستقیم داشته باشند.
انجیر نسبت به تغییرات دمایی حساس است و درجه حرارت خیلی بالا یا پایین میتواند باعث خشک شدن آن شود؛ از این رو استفاده از کودهای مقاوم کننده گیاه در مقابل استرس های گرمایی یک گزینه کاربردی است.
برخی از لامپ ها و نورهای مصنوعی در شرایط کم نور استفاده میکنند تا کمبود نور تامین شود.
کاهش کمبود آب
همانطور که در بالا اشاره کردیم کمآبی یکی از عوامل اصلی خشک شدن درخت انجیر است؛ این درختان نیاز به آب کافی برای رشد دارند و در شرایط کمآبی، برگها و میوههای آن ممکن است خشک شوند.
درختان انجیر باید یکبار در هفته آبیاری شوند، اما این مقدار بسته به فصل متغیر است.
درحالیکه آبیاری درختان انجیر به مقدار مناسب، کمک زیادی میکند، کمپوست و مالچ نیز در شرایط کمآبی و گرما حیاتی هستند.
با افزایش رطوبت و کاهش کمبود آب، میتواند این عارضه را به حداقل رساند.
جلوگیری از آبیاری زیاد
مهمترین عوامل در تشخیص میزان آب مورد نیاز برای درختان انجیر شامل: سن درخت، نوع کاشت، نوع خاک، نوع اقلیم میباشد.
اگر خاک همیشه خیس و مرطوب باشد، ریشه ها پوسیده شده، عوامل بیماریزای خاکزی فعال شده و گیاه را درگیر بیماریهای بعدی میکند و این مسئله باعث خشک شدن و از بین رفتن گیاه میشود، بهترین راه حل این است که میزان خشکی خاک بررسی شود.
در طول تابستانهای خشک هر ماه یکبار آبیاری عمیق برای درختان داشته باشید تا رطوبت به ریشههای عمقی برسد و به صورت هفتگی هم یک بار آبیاری سبکتر انجام دهید.
میتوانید برای حفظ رطوبت خاک در فصل های گرم سال کمپوست ارگانیک اضافه کنید و درخت را به طور منظم آبیاری کنید.
به طور تقریبی میتوان گفت که درخت انجیر به 2/5 تا 4 سانتیمتر آب از طریق بارندگی یا آبیاری کمکی نیاز دارد که میزان آبیاری و تعداد دفعات آن به عوامل مختلفی ازجمله سن گیاه، اقلیم و … بستگی دارد.
نکته
کمپوست غنای خاک را تا حد زیادی بهبود میبخشد که باعث افزایش مقدار آب میشود.
هر 1 درصد افزایش غنای خاک میتواند 20000 گالن آب اضافی در هر هکتار (منبع) نگه دارد.
علاوه بر آبیاری درختان انجیر فقط در زمانی که خاک آنها خشک است، 5 سانتیمتر مالچ روی خاک بریزید و آنها را حداقل 8 سانتیمتر از تنه نگهدارید تا از کپک زدن جلوگیری شود.
کمپوست را هر 1-2 ماه یکبار و مالچ را هر 3-6 ماه یکبار تجدید کنید.
مالچ خاک را از خشک شدن در برابر آفتاب و باد محافظت میکند.
این کار نهتنها تبخیر را بهطور چشمگیری کاهش میدهد، بلکه از میکرواورگانیزمهای خاک و جانوران مفید خاک (مانند کرمهای خاکی و قارچهای میکوریزا) نیز محافظت میکند.
راهحلهای طبیعی
دورههای کوتاه خشکسالی، تنش سالمی را برای درخت فراهم میکند که آن را تشویق میکند تا ریشهها عمیقتر رشد کنند و به آب عمیقتر دسترسی پیدا کنند.
باگذشت زمان، و افزایش سن درختان انجیر، ریشه ها هم رشد بیشتری کرده و قوی تر شده و به عمق های پایین تری نفوذ میکنند و درخت انجیر بهتر میتواند در خشکسالیهای آینده زنده بماند.
علت خشک شدن درخت انجیر در زمستان
درختان انجیر ممکن است در زمستان به دلیل چندین عامل خشک شوند؛ برخی از این عوامل عبارتاند از:
تنش سرما
درختان انجیر بهطور طبیعی در مناطق با آبوهوای مدیترانهای رشد میکنند و ممکن است نتوانند در برابر سرمای شدید مقاومت کنند.
اگر دما بهطور قابلتوجهی زیر صفر برسد، ممکن است درخت انجیر شما به دلیل تنش سرما خشک شود؛ از این رو استفاده از کودهایی که باعث افزایش مقاومت به سرما شود بسیار کاربردی است.
آبیاری نادرست
در زمستان، نیاز به آب درختان انجیر کاهش مییابد.
اگر شما همچنان به آبیاری مرتب ادامه دهید، ممکن است باعث فساد ریشه و خشک شدن درخت شود.
شوک نقلمکان
اگر درخت انجیر را به خاطر زمستان و هوای سرد منتقل کردهاید، ممکن است از تغییر محیط استرس ببیند و به دلیل شوک نقلمکان خشک شود.
جلوگیری از سرمازدگی درخت انجیر
برای جلوگیری از خشک شدن درخت انجیر در زمستان، میتوانید از روشهایی مانند کاهش آبیاری، ارائه نور کافی با استفاده از چراغهای رشد گیاه و انتقال بهطور کامل و آرام به محیط گرمتر استفاده کنید.
برای تشخیص بهتر میتوانید با متخصصین کشاورزی مشورت کنید.
علت خشک شدن درخت انجیر در تابستان
تابستان و هوای گرم همیشه معضلی برای گیاهان است.
درخت انجیر نیز از این معضل در امان نیست در زیر برخی از این علل خشک شدن در تابستان عبارتاند از:
استرس گرما
درختان انجیر ممکن است در برابر دماهای بسیار بالا مقاومت نکنند؛ اگر دما بهطور قابلتوجهی بالا برود، ممکن است درخت انجیر شما به دلیل استرس گرما خشک شود.
آبیاری کم
در تابستان، نیاز به آب درختان انجیر افزایش مییابد؛ اگر شما به آبیاری کافی ادامه ندهید، ممکن است درخت انجیر شما خشک شود.
آفات و بیماریها
در تابستان، آفات و بیماریها ممکن است فعالتر شوند.
حملات شدید آفات یا بیماریهای گیاهی میتوانند باعث خشک شدن درخت انجیر شوند.
استفاده از سموم
اگر علت خشک شدن درخت شما آفات هستند بهتر است از سموم آفت کش استفاده کنید که البته بعضی اوقات آفات درخت را از پا درآورده و دیگر امیدی به نجات گیاه نیست.
جلوگیری از خشک شدن درخت انجیر در تابستان
برای جلوگیری از خشک شدن درخت انجیر در تابستان، میتوانید از روشهایی مانند آبیاری مناسب، محافظت در برابر دماهای بالا و کنترل منظم آفات و بیماریها استفاده کنید.
کلام آخر
درختان انجیر میتوانند به دلیل مشکلات مختلفی از جمله آبیاری نادرست، کمبود مواد مغذی، شرایط آبوهوایی نامناسب، شوک نقلمکان و آفات و بیماریها خشک شوند
خشک شدن درخت انجیر منجر به کاهش تولید میوه و درنهایت نابودی کلی درخت میشود.
درنهایت، برای حفظ و حفاظت از درختان انجیر، لازم است تا تمام جنبههای مربوط به خشک شدن آنها را درک کنیم و راهکارهای مناسبی برای مقابله با آن ارائه دهیم.
ممنون از اطلاعات خوبتون
سلام دوست گرامی
ممنون از نظر انرژی بخش شما
سلام واقعا مطلبتون عالی بود
سلام و عرض ادب
وقت به خیر
ممنون از نقطه نظر شما؛ خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید بوده است.