در بین میوه‌هایی که در دسترس ما هستند انجیر جز میوه‌های خاص به‌حساب می‌آید. دلیل این اهمیت برای کشور و مردم ما اشاره خداوند به این میوه بابرکت دانست.از این میوه بسیار خوشمزه می توان به صورت تازه و خام وخشک شده در آجیل به عنوان میان وعده مقوی برای کودکان، همچنین عصاره آن برای مربا و چاشنی‌هااستفاده کرد. علاوه بر مصارف زیاد، خواص بسیار آن به اهمیت این میوه برای مردم کل دنیا می‌افزاید. درنتیجه پرورش یک درخت انجیر برای ما می‌تواند مفید و پرسود باشد. پرورش درخت انجیر بدون دفع آفات و مراقبت از آن امکان‌پذیر نیست. برای داشتن درخت سالم و پر محصول باید بدانیم آفات درخت انجیر چند نوع هستند.
آیا علت زرد شدن برگ درخت انجیر کمبود کود است؟ راههای دفع موریانه درخت انجیر کدام است؟ شته درخت انجیر چه زمانی بیشترین خسارات را به درختمان میزند؟ بهترین سم برای انواع آفات درخت انجیر چه نوع سمی است؟ زمان سم‌پاشی درخت انجیر برای هر آفت چه موقع بهترین بازدهی را دارد و منجر به کاهش خسارات می‌شود. به‌طور خلاصه می‌توانیم با شناسایی آفات و راههای مبارزه با آنها محصول مناسب و باکیفیتی داشته باشیم.
انواع آفات درخت انجیر
درخت انجیر با توجه به طولانی بودن زمان رسیدن میوه در معرض آفات و بیماریهای مختلف قرار دارد. ما در ادامه سعی کردیم تا به بررسی مهمترین آفات درخت انجیر و راههای مبارزه با آنها خواهیم پرداخت.
آفت نماتد درخت انجیر
عامل این بیماری ریشه ای یک نوع کرم ذره‌بینی است که از ریشه گیاه تغذیه می‌کند و باعث عفونت و گرفتن مواد مغذی ریشه می‌شود. برای از بین نماتد چندین راه متداول وجود دارد مانند زیرورو کردن و آفتاب دادن خاک، استفاده از سم‌های آبامکتین و سایر قارچ‌کش‌ها
مورچه‌ها (موریانه درخت انجیر)
مورچه‌هایی که اطراف درخت انجیر وجود دارد در دو نوبت اقدام به خسارت به محصول می‌کنند. دفعه اول این مورچه‌ها با بالا رفتن از درخت و حرکت بر روی شاخه‌ها در زمان گلدهی با شکار کردن زنبورهایی که وظیفه گرده‌افشانی را بر عهده‌دارند خسارت زیادی به محصول می‌زنند. باکم شدن این زنبورها گرده‌افشانی کمتر صورت گرفته و تشکیل میوه انجام نمی‌شود به همین دلیل خسارت اولیه سنگینی به درخت وارد می‌کند.
در نوبت دوم نیز انجیرهای خشک‌شده که به‌نوعی آجیل محسوب می‌شوند و در زیر درخت جمع‌آوری می‌شوند هم مورچه‌ها و هم موریانه درخت انجیر این محصولات را نیز مورد هجوم قرار می‌دهند. میوه رسیده شده با پوسته نازک منبع تغذیه مناسبی برای این مورچه‌ها و موریانه‌ها هستند. موریانه‌ها در مواقع رطوبت زیاد یعنی هنگام بارندگی فعالیت بیشتری از خود نشان داده و همچنین با حمله تنه درخت و ضعیف کردن آن خسارت جبران‌ناپذیرتری به کشاورز تحمیل می‌کنند.
راه مبارزه با موریانه درخت انجیر
یکی از راههای مبارزه با این دو افت محلول‌پاشی سموم با پودر سنگ در قسمت پایین درخت و زیر آن است که باعث می‌شود مورچه‌ها و موریانه‌ها نتوانند از آن بالا بروند.
دوم باید تا حد امکان زمان برداشت محصول خشک‌شده را پایین آورده و محصول سریعاً از روی زمین جمع گردد.
آفت کنه تارعنکبوتی درخت انجیر
اگر ما در باغ انجیرمان تارهای ظریفی روی برگ‌ها و شاخه‌ها دیدیم یا برگ به حالت خاک‌آلود مشاهده کردیم همچنین قهوه‌ای و زردرنگ ولوله‌ای شکل شدن برگ‌ها (منجر به ریزش برگ) این آثار یعنی اینکه ما در باغ انجیرمان کنه تارعنکبوتی داریم و باید با آن مبارزه کنیم.
- پاک کردن خاک مگرد غبار از روی برگه به‌وسیله اسپری کردن آب یا محلول صابون با آب و شستن درختان
- راه‌حل مبارزه بیولوژی هم برای این کنه مفید است چراکه کفشدوزک‌ها، بال توری و … از دشمنان این آفت هستند
- به دلیل مقاوم بودن این آفت به سموم و اینکه بیشتر مبارزه شیمیایی منجر به از بین بردن دشمنان طبیعی آن می‌شود بنابراین توصیه نمی‌شود.
آفت شمشک ستاره‌ای درخت انجیر
این آفت با حمله به شاخه‌های جوان و تغذیه از آنها باعث خسارات شدیدی می‌شود. به دلیل دفع مایعی مومی مانند و شیرین یکی باعث جذب دیگر آفات شده و دوم آن‌که در برابر سموم از خود محافظت می‌کند. بهتراست که با هرس سرشاخه‌ها و معدوم‌سازی آنها در زمستان این آفت را تا حدی کنترل کنیم. می‌توان از سم‌های اتیون در زمستان و همچنین کلرپیریفوس نیز استفاده کرد که مقداری موثرهستند.
شته درخت انجیر
این آفت با ترشح ماده‌ای باعث سیاه شدن و خراب شدن انجیر می‌شود تراکم بسیار بالای این آفت را می‌توان پشت برگ‌ها مشاهده نمود. شته از متداول‌ترین آفات درخت انجیر است که در درختان جوان و مناطق سردتر بیشتر مشاهده می‌شوند. این آفت در دونوبت موجب خسارات بیشتری می‌شود یکی در اوایل بهار که تراکم بسیار آن موجب پیچیدگی شدید برگ‌ها می‌شود و دوم در شهریور و موقع خنک شدن هوا که فصل برداشت نیز هست.
کفشدوزک‌ها از مهمترین دشمن طبیعی شته‌ها هستند. زنبورها هم به‌نوعی مقابله شته‌ها هستند و باعث مرگ آنها می‌شوند. به همین دلایل نباید از سموم زیاد استفاده کرد زیرا باعث مرگ دشمنان طبیعی شته‌ها می‌شود. اما دریک زمان سم‌پاشی درختان انجیر برای این آفت اجباری می‌شود که طغیان بیش‌ازحد شته‌ها را شاهد باشیم و برای سم‌پاشی می‌توان از سم پریمور شته‌کش به نسبت دوسوم تا نیم لیتر در هزار استفاده کنیم.
شانکر درخت انجیر (شانکرفوموپسیسی)
بیماری شانکرفوموپسیسی که یکی از مهمترین آفات درخت انجیر است که منشاآن نوعی قارچ است. آلودگی این بیماری زمانی مشخص می‌شود که پوست درخت کمی به رنگ خاکستری تغییر کند وِ بعد ترک‌هایی بر روی تنه ایجاد می‌شود و به‌تدریج کل درخت را فرامی‌گیرد. هرس نامناسب و بی‌رویه می‌تواند باعث این بیماری شود.
برای کنترل این بیماری باید شاخه‌های کوچک و محدوده ابتلا را هرس کرده و در محلی جمع‌آوری و سوزانده شوند. وسایل هرس (اصلی‌ترین راه انتقال بیماری) هم باید ضدعفونی شوند تا کل باغ به این بیماری دچار نشوند. هرس مناسب در فصل خواب درخت منجر به کمتر شدن خطر این بیماری در درخت می‌شود.
سایر آفات درخت انجیر
چندین آفت دیگر هم برای انجیر وجود دارد مثل مگس سرکه که به میوه‌های ترشیده و سالم (از انتهای میوه) حمله می‌کند و باعث خرابی محصول می‌شود. یا سایر حیوانات مانند کلاغ، موش، خارپشت و سایر پرندگان به میوه‌های رسیده درخت یا میوه‌ای خشک‌شده زیر درخت حمله می‌کنند و باعث خسارت می‌شوند.
علت زرد شدن برگ درخت انجیر
گاهی کشاورزان دچار اشتباه شده که زرد شدن برگ درختان به دلیل طغیان آفت کنه تارعنکبوتی است اما وقتی درخت انجیر ما به کنه دچار شده باشد رنگ برگ اول خاک‌آلود شده، بعد قهوه‌ای و نهایتاً می‌ریزد. عوامل خیلی زیادی می‌تواند منجر به زرد شدن برگ درخت شوند مانند: ضعیف بودن بافت خاک، کم بودن عمق خاک، تغییرات دما، کمبود عناصر، آبیاری نامناسب، کمبود عناصر و…
درکل آفات درخت انجیر با رعایت اصول باغداری و بازدید مداوم قابل‌پیشگیری و کنترل هستند. به دلیل ترک‌خوردگی انجیرهای رسیده و شیرین تا حد امکان باید سعی کنیم کمتر از سموم استفاده کرده محصولی ارگانیک به بازار ارائه دهیم. اما نمی‌توان همیشه این اصول را رعایت کرد چراکه آفات زیادی باعث خسارات شدید به کشاورز می‌شود. در بین آفات درخت انجیر بیماری شانکر شاید خطر زیادی را متحمل می‌کند چراکه در آخر منجر به خشک شدن آن درخت می‌شود ومی توان گفت قدرت سرایت زیادی هم دارد.
بهترین راه‌حل برای دفع آفات درخت انجیر
مناسب ترین راه‌حل برای دفع آفات درخت انجیر را می‌توان پیشگیری عنوان کرد برای مثال می‌توان با ضدعفونی کردن ابزار هرس و هرس به موقع و مناسب بیماری شانکر را تا حدود زیادی کنترل کرد و یا با جمع‌آوری به موقع محصول و محلول‌پاشی زیر درخت از حمله موریانه درخت انجیر پیشگیری کرد. در صورت نیاز به سم‌پاشی باید در مورد غلظت، نوع مصرف و زمان سم‌پاشی با کارشناسان مشورت کرد.
نویسنده: مهندس امین حاجی رجبی
_350x350.jpg)
_350x350.jpg)
