کوددهی یونجه از اهمیت ویژه ای در کاشت و برداشت آن برخوردار است. یونجه از علوفاتی می باشد که امروزه کاشت آن بسیار توسعه یافته است. علت این امر این است که یونجه به مدت 7 سال محصول می دهد و ریشه آن در این مدت بسیار عمیق شده و مقدار زیادی نیتروژن، ازت و مواد آلی در زمین به جا می گذارد. شاید جالب باشد که بدانید از دیر باز به یونجه ملکه گیاهان یا طلای سبز می گفتند.
کاشت و داشت یونجه در ایران
کاشت این گیاه در تمامی مناطق امکان پذیر است اما بهترین منطقه آب و هوایی برای کاشت این محصول، مناطق گرم، آفتابی، خشک و دارای بارندگی زیاد می باشد. این گیاه یکی از گیاهان مقاوم بوده که به گرما و همچنین سرما بسیار مقاوم است.
این گیاه در دو فصل بهار و پاییز قابل کشت می باشد. در فصل پاییز می بایست حتما خاک را در عمق 30-25 سانتی آن قبل از بارندگی شخم زد. در بهار نیز یک الی دو هفته قبل هم باید اقدام به شخم زدن زمین کرد. این شخم بهاره سبب خرد شدن علوفه های باقی مانده و از بین رفتن بقایای گیاهی و علف های هرز باقی مانده در زمین می شود.
چه کود هایی برای یونجه مناسب می باشند؟
بهترین خاک برای کاشت یونجه، خاک های لومی، رسی و شنی می باشند. مهم ترین ویژگی که خاک مورد نظر برای کاشت یونجه داشته باشد زهکشی آن است.
کود های مورد نیاز یونجه شامل گوگرد، ازت، فسفات، سولفات پتاسیم و ریز مغذی ها می باشد. بعد از استفاده از این کود ها باید حتما اقدام به شخم زدن زمین نمایید. اگر از کود دامی برای زمین خود استفاده کرده اید، بهتر است 2 ماه قبل از کاشت کود را همراه با خاک شخم بزنید تا به طور کامل با هم مخلوط شوند.
کود های شیمیایی نیز نقش مهمی در کاشت و کوددهی یونجه دارند. این کود ها شامل کود های میکرو و ماکرو هستند که می توان مقدار آن ها را کم و زیاد کرد.
کود های ماکرو مورد نیاز یونجه
کود های میکرو کود هایی هستند که گیاهان به مقدار زیادی به آن ها احتیاج دارند. کود های ماکرو مورد نیاز یونجه شامل منیزیم، ازت، فسفر، کلسیم، گوگرد و پتاسیم می باشد.
ازت:
کمبود این عنصر کمتر در یونجه اتفاق می افتد. زیرا باکتری های ریزوبیوم که در داخل گره های ریشه این گیاه وجود دارند، با گیاه حالت همزیستی داشته و ازت را به میزان زیادی تثبیت می کنند و در اختیار گیاه قرار می دهند. این عنصر همچنین سبب ساخت کلروفیل شده و در گیاه از اهمیت زیادی برخوردار است. این عنصر در یونجه بیشتر به صورت محلول در آب استفاده می شود.
قبل از استفاده از هر کودی بهتر است خاک را اول آزمایش کنید.
فسفر:
این عنصر به دلیل حلال نبودن و عدم تحرک باید در عمق خاک داده شود و سپس با عملیات شخم با خاک مخلوط گردد. کمبود این عنصر در یونجه و برنامه کوددهی یونجه منجر به ضعیف شدن گیاه، تاخیر در گلدهی و توقف رشد می شود. این عنصر در یونجه باعث تحریک رشد، تکامل ریشه ها و تشکیل نوکلئیک اسید می شود.
کود پتاس مورد نیاز برای یونجه
بعد از ازت این عنصر بیشترین عنصر مورد برای گیاه یونجه می باشد. پتاسیم در یونجه سبب ایجاد مقاومت گیاه به بیماری ها می شود. کمبود این عنصر در یونجه سبب می شود تا رشد ریشه ها و ساقه ها کم شده و لکه های کوچک زرد تا سفیدی در اطراف برگ های آن به وجود آید. همچنین ممکن است حاشیه برگ ها نیز به رنگ قهوه ای و قرمز در بیایند. در کمبود های شدید این عنصر، شاهد ریزش برگ های یونجه خواهید بود.
گوگرد:
یونجه به گوگرد بیشتر از فسفر احتیاج دارد. در اثر کمبود این عنصر، برگ های بالایی گیاهان زرد شده و برگ ها دراز می شوند و در نهایت رشد آن ها متوقف می شود.
کلسیم:
این عنصر برای غده بستن ریشه، رشد و توسعه ریشه ها و همچنین تثبیت ازت در یونجه ضروری می باشد. کلسیم برای سلامت و رشد این گیاه بسیار مهم بوده و باعث شادابی یونجه می شود.
منیزیم:
کمبود این عنصر در برنامه کوددهی یونجه منجر به پیر شدن برگ ها شده و رنگ آن ها را از سبز به بنفش مایل به قرمز تغییر می دهد.
کود های میکرو مورد نیاز یونجه
کود های میکرو از جمله عناصر کم مصرف هستند که وجود آن ها به میزان اندک، برای گیاه و کوددهی یونجه ضروری می باشد. این کود ها شامل روی، منگنز، مس و آهن می باشد که مقدار مصرفشان کم بوده و طبق آزمایش خاک تعیین می شود.
کود دامی مورد نیاز یونجه
کود های دامی برای مزارع یونجه بسیار مناسب هستند و سبب افزایش مواد مغذی خاک می شوند. از میان کود های دامی، کود گاوی برای این گیاه مناسب تر است.
کود های دامی که برای گیاه یونجه مورد استفاده قرار می گیرند، باید حتما پوسیده باشند. این کود فاقد بذر علف های هرز بوده و برای یونجه مناسب تر است. این کود همچنین باعث گرم شدن سطح زمین شده و استفاده از آن مستلزم استفاده از گاو آهن برای انتقال به زمین است.
زمان استفاده از کود های مورد نیاز یونجه
- در زمان قبل از کاشت این گیاه و در حین آماده سازی بستر کشت باید از کود های شیمیایی همراه با کود دامی پوسیده استفاده کرد.
- قبل از کاشت بذر در زمین اصلی نیز باید از کود محلول در آب استفاده کرده و به صورت محلول پاشی به خاک اضافه شود.
- در زمان پنجه زنی این گیاه بهتر است از کود های نیتروژن دار استفاده کرد.
- بعد از پنجه زنی باید از کود های پتاس و عناصر ریز مغذی به صورت آبیاری در زمین مورد کشت استفاده کرد.
- در زمان ساقه زنی یونجه باید از کود های فسفر،پتاس و نیتروژن استفاده کرد.
- در زمان سنبله نیز باید از کود های پتاسیم، فسفر، نیتروژن و سایر عناصر ریز مغذی استفاده کرد.
جدول تغذیه یونجه و سایر گیاهان علوفه ای
| مراحل رشد | نحوه استفاده | نوع کود |
| ابتدای رویش برگ ها | محلول پاشی | کود NPK 12 48 8 (کیلو 2)+جلبک دریایی+اسید هیومیک |
| ابتدای رویش برگ ها | آبیاری | اسید هیومیک پودری (3-2 کیلو در هکتار) |
| زمان ساقه رفتن | محلول پاشی | کود NPK 20 20 20 (کیلو 2)+ کود آمینو اسید خالص (نیم کیلو) |
| زمان گلدهی یونجه | محلول پاشی | کود NPK فسفر بالا (۲ کیلو)+کود میکرو کلاته (یک کیلو) |
| پس از برداشت اول | محلول پاشی | کود NPK 20 20 20 (کیلو 2)+آمینو اسید خالص (نیم کیلو) |
| پس از برداشت دوم | محلول پاشی و آبیاری | کود فسفر و پتاس (2 کیلو)+آمینو اسید خالص (نیم کیلو)+گوگرد مایع (10-8لیتر) |
| پس از برداشت سوم | محلول پاشی | کود NPK 20 20 20 (کیلو 2)+کود میکرو کامل (نیم کیلو)+آمینو اسید خالص (نیم کیلو) |
| پس از برداشت چهارم | محلول پاشی | کود فسفیت پتاسیم (یک کیلو)+آمینو اسید خالص (نیم کیلو) |
| پس از برداشت پنجم و ششم | محلول پاشی | کود NPK 20 20 20 (کیلو 2)+آمینو اسید خالص (نیم کیلو) |
زمان کوددهی یونجه به طور میانگین 10 روز پس از هر برداشت می باشد. باید گفت مصرف اسید هیومیک پودری و گوگرد در یونجه منجر به تقویت ریشه و اصلاح خاک و همچنین کاهش pH خاک می شود. برداشت یونجه عموما بین 30-28 روز یکبار انجام می شود اما با این برنامه غذایی می توان زمان برداشت را کوتاه تر کرده و همچنین میزان برداشت و تعداد چین ها را نیز بیشتر کرد.
نکات طلایی و کلیدی برنامه کامل تغذیه یونجه و سایر گیاهان علوفه ای
- میزان توصیه شده کود جهت محلول پاشی برای هزار لیتر آب و میزان توصیه کود برای مصارف آبیاری یک هکتار می باشد.
- در خاک هایی که ماهیت شور و قلیایی دارند، بهتر است مصرف کود های گوگردی و هیومیک اسید تکرار شود.
- برای حلالیت بهتر کود و سموم پودری ابتدا باید آن را در یک گالن 5 لیتری به تدریج ریخته و کامل حل کرده و سپس به تانکر مرکزی انتقال داده شود.
- در صورت وجود، با تانکر های دارای همزن سمپاشی را انجام دهید.
- بهترین زمان برای محلول پاشی غروب و یا اوایل صبح می باشد.
- برای اختلاط چند کود و سم باید در ابتدا در مقادیر کوچک تست و سپس مصرف نمود.
- محلول کود آماده شده باید حتما طی چند ساعت مصرف شود در غیر این صورت دچار مشکل خواهید شد.
_350x350.webp)
_350x350.jpg)
09131923700
