مهمترین بیماری های حبوبات(نخود،لوبیا،باقلا و نخود فرنگی) در ایران و روش های مبارزه با آن ها

حبوبات به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع پروتئین گیاهی در سراسر جهان شناخته می‌شوند و نقش مهمی در امنیت غذایی و تغذیه انسان دارند. از نخود و عدس گرفته تا لوبیا و باقلا، این گروه از گیاهان نه تنها به دلیل ارزش غذایی بالای خود بلکه به خاطر توانایی‌شان در بهبود خاک و کمک به چرخه نیتروژن مورد توجه هستند. بااین‌حال، مانند هر گروه گیاهی دیگر، حبوبات نیز با چالش‌هایی از جمله بیماری‌های مختلف مواجه هستند که می‌توانند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت و کمیت محصول داشته باشند.

بیماری حبوبات می‌توانند از عوامل مختلفی نشئت گیرند، از جمله قارچ‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها و حتی نارسایی‌های فیزیولوژیک ناشی از شرایط محیطی نامناسب. تشخیص به موقع این بیماری‌ها و اتخاذ راهکارهای مؤثر برای مدیریت و کنترل آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله، ما به بررسی متداول‌ترین بیماری‌هایی که حبوبات را تحت تأثیر قرار می‌دهند و راهکارهایی برای مدیریت این بیماری‌ها می‌پردازیم. هدف ما ارائه دیدگاهی جامع برای کمک به کشاورزان در فهم بهتر چالش‌ها و راهکارهای موجود در این زمینه است.

بیماری حبوبات

در میان متنوع‌ترین چالش‌هایی که در مزارع حبوبات با آن‌ها مواجه می‌شویم، بیماری‌های گوناگون و پیچیده‌ای قرار دارند که می‌توانند بر سلامت و بازده محصولات تأثیرگذار باشند. از برق زدگی نخود گرفته تا پوسیدگی ریزو کتونیایی لوبیا، هر یک از این بیماری‌ها می‌توانند به شکل‌های مختلفی بر گیاهان تأثیر بگذارند. جدولی که در ادامه ارائه شده، خلاصه‌ای از این بیماری‌ها و راهکارهای متداول برای مبارزه با آن‌ها را به تصویر می‌کشد.

شماره	بیماری حبوبات	روش‌های مبارزه
1	برق زدگی نخود (Ascochyta Blight)	کشت دیرهنگام، شخم بقایا، ضدعفونی بذر
2	بوته زردی فوزاریومی نخود (Fusarium oxysporum f.sp ciceri)	استفاده از رقم مقاوم، ضدعفونی بذر، کود نیتروژنه
3	آنتراکنوز لوبیا (Colletotrichum lindemuthianum)	بذر سالم، تیمار بذر، تناوب دو ساله
4	زنگ لوبیا و باقلا	استفاده از ارقام مقاوم، رعایت تناوب
5	ویروس موزاییک معمولی لوبیا (Potyvirus)	استفاده از ارقام مقاوم، کشت زودهنگام
6	ویروس موزاییک زرد لوبیا (Bean yellow mosaic virus)	بذر سالم، استفاده از مقاومت گیاهان
7	ویروس پیچیدگی برگ نخودفرنگی (Pea leaf roll virus)	کشت در زمان کم فعالیت شته‌ها
8	بلایت باکتریایی لوبیا (Bean Common Bacterial Blight)	استفاده از بذر سالم، تیمار بذر، تناوب
9	لکه قهوه‌ای باقلا (Chocolat spot)	ارقام مقاوم، تاریخ کاشت مناسب، تناوب
10	پوسیدگی ریزو کتونیایی ریشه و طوقه در لوبیا (Rhizoctonia solani)	تناوب ۵-۳ ساله، کشت دیرهنگام، تیمار بذر
11	بیماری‌های ناشی از پیتیوم (.Pythium sp)	تیمار بذر، کشت دیرهنگام، آبیاری متعادل
12	بیماری زنگ گلرنگ (Safflower Rust)	ضدعفونی بذر، تناوب، آبیاری و یخ زمستانه
13	بوته میری فیتوفتورایی گلرنگ	تناوب و آبیاری جوی-پشته
14	بوته میری فوزاریومی گلرنگ	تناوب زراعی، بهبود خاک
15	پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه کلزا (Sclerotinia Stem Rot)	تناوب زراعی، استفاده از ارقام مقاوم

بیماری برق زدگی نخود

بیماری برق زدگی نخود عمدتاً توسط اسپورهای غیر جنسی عامل بیماری ایجاد می‌شود که در یک ماده ژلاتینی قرار دارند و توسط باران و باد پراکنده می‌شوند.

عامل بیماری دارای فرم جنسی نیز هست که در بعضی مناطق و به صورت زمستان گذرانی مشاهده می‌شود.

بیماری بذرزاد بوده و می‌تواند در پوسته بذر وجود داشته باشد.

علائم و نشانه‌ها

• علائم بیماری بسته به منشأ آلودگی متفاوت است؛ اگر ناشی از بذرهای آلوده باشد، علائم در قسمت‌های زیرین بوته‌ها دیده می‌شود.
• در صورتی که آلودگی از اسپورهای هوازاد باشد، لکه‌های نکروز شده در برگ‌های جوان مشاهده می‌شود.
• این بیماری تمام قسمت‌های هوایی گیاه را تحت تأثیر قرار داده و لکه‌های قهوه‌ای با پیکنیدیوم‌های متحدالمرکز ایجاد می‌کند.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• کشت دیرهنگام و عمیق بذر می‌تواند به کاهش بیماری کمک کند.
• شخم بقایا به عمق حداقل ۱۰ سانتی‌متر برای از بین بردن زادمایه‌های قارچ مؤثر است.
• جلوگیری از آبیاری بارانی که باعث افزایش بیماری می‌شود.
• استفاده از بذر سالم و ضدعفونی بذر با قارچ‌کش‌های سیستمیک مانند مانکوزب.

مبارزه و درمان

• استفاده از قارچ‌کش‌های مانند مانکوزب، کاپتان و کلروتالونیل به صورت محلول پاشی پس از هر بارندگی تا پایان فصل بارندگی.
• رعایت تناوب زراعی و کشت مخلوط نخود با گندم و جو می‌تواند در کاهش بیماری موثر باشد.

بیماری بوته زردی فوزاریومی نخود

بیماری بوته زردی فوزاریومی نخود که توسط عامل قارچ Fusarium oxysporum f.sp. ciceri ایجاد می‌شود، یک بیماری مهم و چالش‌برانگیز در کشت نخود است. این بیماری از طریق بذر و خاک منتقل می‌شود و قادر است تا ۶ سال در خاک به صورت میسیلیوم و کلامیدوسپور باقی بماند.

علائم و نشانه‌ها

• زردی بوته‌ها: بوته‌های بیمار در مقایسه با بوته‌های سالم زرد رنگ می‌شوند.
• ظهور لکه‌ها: علائم بیماری به صورت لکه‌های مختلف در مزرعه ظاهر می‌شوند و می‌توانند در هر مرحله‌ای از رشد گیاه ظاهر شوند.
• تفاوت با سایر بیماری‌ها: باید توجه داشت که زردی ناشی از این بیماری با زردی ناشی از ویروس‌ها و آفات ریشه نخود متفاوت است.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• استفاده از ارقام مقاوم: انتخاب گونه‌های مقاوم به این بیماری برای کاشت.
• ضدعفونی بذر: استفاده از مواد شیمیایی مانند ایپرودیون-کاربندازیم و کاپتان برای ضدعفونی بذر.
• تناوب زراعی: تناوب موثر به منظور کاهش فشار بیماری در خاک.

مبارزه و درمان

• آفتابدهی خاک: استفاده از آفتابدهی به عنوان یکی از روشهای کنترل غیر شیمیایی است که به طـور روزافزون مـورد توجـه قرارگرفته اسـت. آفتابدهـی خـاک باعـث ازبین ‌رفتـن قـدرت بیماریزایـی، قـوه نامیـه و میـزان کربن کالمیدوسـپورهای قارچ فوزاریوم شده است.
• آبیاری صحیح: کنترل دقیق آبیاری برای جلوگیری از انتقال بیماری از طریق آب

بیماری آنتراکنوز لوبیا

بیماری آنتراکنوز لوبیا که توسط قارچ Colletotrichum lindemuthianum (به شکل تلومورف آن Glomerella lindemuthiana) ایجاد می‌شود، یکی از بیماری‌های مهم در کشت لوبیا است. این بیماری با علائم خاصی همراه است و نیاز به روش‌های مشخصی برای پیشگیری، کنترل و مبارزه دارد. عامل بیماری از بذر و بقایای گیاهی منتقل می‌شود و در شرایط محیطی خاص قادر به زمستان گذرانی است. بیماری بیشتر در مناطق خنک و مرطوب شیوع پیدا می‌کند.

علائم و نشانه‌ها

• لکه‌های قرمز مایل به قهوه‌ای روی غلاف: این لکه‌های کوچک حلقوی مهم‌ترین نشانه‌های بیماری هستند.
• زخم‌های قهوه‌ای تا سیاه روی کوتیلدون و هیپوکوتیل: این لکه‌ها می‌توانند موجب پوسیدگی و شکستگی ساقه شوند.
• لکه‌های زاویه‌دار تیره روی برگ‌ها: علائم بیماری روی برگ‌ها کمتر مشخص هستند.

روش‌های پیشگیری

پیشگیری از بیماری آنتراکنوز لوبیا بسیار مهم است و شامل اقدامات زیر می‌شود:

• استفاده از بذر سالم: انتخاب بذر عاری از بیماری و گرفتن بذر سالم از مناطق نیمه خشک.
• تناوب زراعی: اجرای تناوب دو ساله با غلات برای کاهش فشار بیماری در خاک.
• ضدعفونی تجهیزات: اطمینان از پاکیزگی دستگاه‌های بوجاری و بسته‌بندی برای جلوگیری از انتقال بیماری.
• کاهش حرکت در مزرعه: اجتناب از حرکت‌های غیر ضروری در مزرعه برای جلوگیری از گسترش بیماری.

روش‌های درمان و مبارزه

در صورت بروز بیماری، مبارزه و درمان شامل اقدامات زیر است:

• تیمار بذر: استفاده از مانکوزب برای ضدعفونی بذر قبل از کاشت.
• محلول‌پاشی گیاهان: استفاده از تیابندازول برای محلول‌پاشی گیاهان در زمان گلدهی و پر شدن غلاف‌ها.
• شخم بقایای گیاهی: شخم زدن بقایای گیاهان در پایان برداشت محصول برای کاهش منابع زمستان گذرانی قارچ

بیماری زنگ لوبیا و باقلا

بیماری زنگ لوبیا و باقلا که عمدتاً توسط قارچ‌های خاصی ایجاد می‌شود، یکی از مشکلات جدی در کشت این گیاهان است. تمام مراحل بیماری زنگ روی لوبیا اتفاق می‌افتد. بیماری بیشتر در دماهای بالاتر و اواخر فصل رشد ظاهر می‌شود.

علائم و نشانه‌ها

• ظهور جوشهای مدور: علائم به صورت جوشهای مدور به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز روی برگ‌ها دیده می‌شوند که یوریدیوم‌های عامل بیماری هستند.
• آسیب به برگ‌ها: برگ‌های شدیداً آلوده ممکن است پاره شده و بخش‌هایی از آن‌ها بریزد که این امر به کاهش عملکرد گیاه منجر می‌شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• استفاده از ارقام مقاوم: انتخاب گونه‌های مقاوم به بیماری زنگ برای کاشت.
• رعایت تناوب زراعی: تناوب با گیاهان غیر میزبان برای کاهش فشار بیماری.

روش‌های مبارزه و درمان

• استفاده از قارچ‌کش‌ها: استفاده از قارچ‌کش‌هایی مانند تبوکونازول یا آزوکسی استروبین به محض مشاهده علائم بیماری

بیماری ویروس موزاییک معمولی لوبیا (Potyvirus)

بیماری ویروس موزاییک معمولی لوبیا، ناشی از ویروسی از خانواده Potyvirus است. این ویروس بذرزاد بوده و از طریق شته‌ها به سایر بوته‌ها منتقل می‌شود. دامنه میزبانی این ویروس نسبتاً محدود است و بیشتر لوبیاها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علائم و نشانه‌ها

• رگ نواری بر روی برگ‌ها: رگبرگ‌های سبز با فاصله‌های روشن، برگ‌های قاشقی شکل (چروکیده و دراز).
• نقاط زرد رنگ روی برگ‌ها: ظهور نقاط زرد رنگ روی برگ‌ها.
• غلاف‌های آلوده کوچک‌تر از حالت معمولی: تأثیر بیماری روی غلاف‌های لوبیا.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• استفاده از ارقام مقاوم: انتخاب و کاشت ارقام لوبیا که در برابر ویروس موزاییک مقاوم هستند.
• استفاده از بذر سالم: کاشت بذر عاری از ویروس برای جلوگیری از انتقال بیماری.
• کشت زودهنگام: کاشت لوبیا در زمانی که شرایط برای شته‌ها نامناسب است، می‌تواند به کاهش خطر انتقال ویروس کمک کند.

روش‌های درمان و مبارزه

در حال حاضر، هیچ درمان مشخصی برای بیماری‌های ویروسی وجود ندارد؛ بنابراین، تمرکز اصلی بر روی پیشگیری و کنترل شیوع بیماری است؛ اما اقداماتی مانند از بین بردن و دور کردن بوته‌های آلوده از مزرعه می‌تواند به جلوگیری از گسترش بیماری کمک کند. همچنین، کنترل جمعیت شته‌ها در مزرعه از طریق استفاده از روش‌های زیستی یا شیمیایی می‌تواند به کاهش انتقال ویروس کمک کند.

بیماری ویروس موزاییک زرد لوبیا (Bean Yellow Mosaic Virus)

ویروس موزاییک زرد لوبیا، عمدتاً باقلا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و نسبت به ویروس موزاییک معمولی لوبیا، دامنه میزبانی وسیع‌تری دارد. این ویروس عمدتاً توسط شته‌ها منتقل می‌شود و انتقال آن از طریق بذر بسیار کم است. میزان خسارت بستگی به زمان آلودگی دارد و در صورت آلودگی در زمان گلدهی، خسارت ناچیز است.

علائم و نشانه‌های بیماری

• علائم بیماری شامل بدشکلی و رنگ‌پریدگی کمتری نسبت به ویروس موزاییک معمولی لوبیا است.
• برگ‌ها ممکن است نقاط زرد رنگ یا رگ‌نواری داشته باشند.
• غلاف‌های آلوده کوچکتر از حالت معمولی هستند.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• استفاده از بذرهای سالم یا گواهی شده: تضمین اینکه بذر استفاده شده عاری از ویروس است.
• استفاده از گیاهان مقاوم: کاشت ارقام پاک که نسبت به این ویروس مقاوم هستند.
• تغییر تاریخ کاشت: تغییر زمان کاشت می‌تواند به کاهش جمعیت شته‌های ناقل کمک کند.
• تناوب زراعی: کاشت محصولاتی مانند گندم، جو، سورگوم و آفتابگردان به مدت ۲ تا ۳ سال.
• حذف علف‌های هرز و گیاهان آلوده: از بین بردن گیاهان آلوده و علف‌های هرز اطراف مزرعه.

روش‌های درمان و مبارزه

• کنترل ارگانیک: کنترل جمعیت شته‌ها با استفاده از حشره‌کش‌های صابونی، روغن نیم یا محصولات ارگانیک بر پایه پیرتروئیدها. همچنین، استفاده از حشرات شکارچی که از شته‌ها تغذیه می‌کنند.
• کنترل شیمیایی: به کارگیری رویکرد پیشگیرانه تلفیقی با کنترل بیولوژیک. توجه داشته باشید که کنترل شیمیایی آلودگی‌های ویروسی ممکن نیست، بلکه تنها از طریق کنترل شته‌ها، بیماری قابل کنترل است.

بیماری ویروس پیچیدگی برگ نخودفرنگی (Pea Leaf Roll Virus)

بیماری ویروس پیچیدگی برگ نخودفرنگی از جمله بیماری‌های مهم ویروسی نخودفرنگی است که علی‌رغم اینکه بذرزاد نیست، تأثیرات قابل توجهی بر روی گیاه دارد. این ویروس به گونه‌های مختلفی از خانواده حبوبات حمله می‌کند و دارای دامنه میزبانی وسیعی است.

علائم و نشانه‌ها

• قهوه‌ای شدن بافت آبکشی و قاشقی شدن برگ‌ها به عنوان مشخص‌ترین علائم بیماری.
• تغییر رنگ بوته‌ها: بوته‌های آلوده به رنگ‌های زرد، نارنجی یا قهوه‌ای در می‌آیند و کوتوله می‌شوند.
• برگ‌های پیچیده و ضخیم: برگ‌ها به هم پیچیده و ضخیم شده و احساس تردی و شکننده دارند.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• زمان‌بندی کشت: انجام کشت در زمانی که فعالیت شته‌های ناقل کم است، مانند پاییز و زمستان.
• کاهش آلودگی پاییزه: اقداماتی مانند دیر کاشتن در پاییز و انجام سم‌پاشی‌های زمستانه با سموم سیستمیک برای کنترل ناقل‌ها.
• شناسایی و حذف گیاهان آلوده: بررسی مزارع در آبان ماه برای شناسایی و حذف گیاهان آلوده.

روش‌های درمان و مبارزه

• کنترل شته‌ها: به عنوان عامل اصلی انتقال ویروس، کنترل جمعیت شته‌ها از طریق روش‌های شیمیایی یا بیولوژیک ضروری است.
• تمرکز بر پیشگیری: از آنجا که درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد، تمرکز بر روی پیشگیری و کنترل انتشار ویروس مهم است.

بیماری بلایت باکتریایی لوبیا (Bean Common Bacterial Blight)

بیماری بلایت باکتریایی لوبیا، ناشی از باکتری Xanthomonas compestris pv.Phaseoli است و اغلب در مزارعی که از بذرهای آلوده استفاده می‌شود یا در مزارعی که قبلاً سابقه بیماری داشته‌اند، شیوع پیدا می‌کند. این بیماری حبوبات در شرایط گرم و مرطوب و در صورت خیس بودن سطح بوته‌ها تشدید می‌شود.

علائم و نشانه‌ها

• لکه‌های بافت مرده که معمولاً توسط هاله‌ای به رنگ زردلیمویی احاطه شده‌اند.
• زخم‌های قهوه‌ای تیره روی غلاف‌ها که ممکن است کمی فرو رفته باشند.
• قهوه‌ای شدن بافت آبکشی در صورت برداشت پوست در ناحیه طوقه.
• بوته‌های آلوده که به رنگ زرد، نارنجی یا قهوه‌ای و کوتوله هستند.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• استفاده از بذر سالم: تضمین اینکه بذر مورد استفاده عاری از باکتری است.
• تناوب زراعی: اجرای تناوب حداقل دو ساله برای کاهش فشار بیماری.
• حذف علف‌های هرز و لوبیای میزبان: از بین بردن میزبان‌های احتمالی بیماری.

روش‌های درمان و مبارزه

• تیمار بذر: استفاده از روش‌های تیمار بذر قبل از کشت برای کاهش احتمال آلودگی.
• کنترل پراکنش باکتری: اقداماتی برای جلوگیری از پراکنش باکتری، مانند استفاده از ترکیبات قارچکشی حاوی مس و کنترل فعالیت‌هایی که باعث پخش باکتری می‌شوند

بیماری لکه قهوه‌ای باقلا (Chocolate Spot)

بیماری لکه قهوه‌ای باقلا، ناشی از قارچ Botrytis fabae، به صورت لکه‌های نکروتیک و قهوه‌ای رنگ روی اندام‌های مختلف گیاه از جمله برگ، ساقه و غلاف دیده می‌شود. این قارچ عمدتاً به قسمت‌های مسن و ضعیف گیاه حمله می‌کند و در شرایط بروز شدید، باعث ریزش برگ‌های گیاه می‌شود.

علائم و نشانه‌ها

• لکه‌های کوچک و بزرگ نکروتیک: به رنگ قهوه‌ای روی برگ‌ها، ساقه‌ها و غلاف‌ها.
• زخم‌های تیره: که به تدریج مدور و فرو رفته شده و قهوه‌ای تیره در می‌آیند.
• پراکنش باکتری: از طریق واپاشی قطرات آب، فعالیت‌های انسان و حشراتی مانند مگس سفید و مینوز.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• استفاده از ارقام مقاوم: انتخاب ارقام مقاوم به بیماری برای کاشت.
• انتخاب تاریخ کاشت مناسب: کاشت در زمانی که مراحل حساس گیاه با دوره‌های مرطوب تقارن نداشته باشد.
• حذف بقایای گیاهان: از بین بردن بقایای گیاهی که ممکن است حاوی ریسه یا سختینه‌ی قارچ باشند.
• تناوب با گیاهان غیر میزبان: تناوب با گیاهانی مانند غلات برای کاهش جمعیت قارچ و آلودگی اولیه.

روش‌های درمان و مبارزه

• استفاده از قارچ‌کش‌ها: مانند زینب، مانب، مانکوزب و کاپتان برای کنترل بیماری.
• استفاده از وینکلوزولین: برای سم‌پاشی شاخ و برگ که می‌تواند بیماری را به طور موثر کنترل کند

بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه در لوبیا

بیماری پوسیدگی ریزو کتونیایی ریشه و طوقه در لوبیا، ناشی از قارچ Rhizoctonia solani است. این بیماری، به ویژه در گیاهچه‌ها و گیاهان جوان لوبیا، خسارت قابل توجهی ایجاد می‌کند و در گیاهان مسن کمتر مهم است.

علائم و نشانه‌ها

• زخم‌های کوچک و فرورفته: به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز روی ریشه و هیپوکوتیل.
• ایجاد حلقه کالوزی: در اطراف زخم‌ها وقتی که بیماری پیشرفت می‌کند.
• تخریب ریشه و سیستم‌های آوندی: منجر به زردی و کوتولگی در کل بوته‌ها می‌شود.
• پوسیدگی غلاف: در صورت تماس با خاک مرطوب.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• تناوب زراعی: تناوب ۳ تا ۵ ساله با گیاهان غیر میزبان.
• تیمار بذر: استفاده از تیمارهای مخصوص مانند PCNB برای کنترل قارچ.
• کشت دیرهنگام: برای کاهش خطر آلودگی در دماهای پایین‌تر.
• برنامه آبیاری منظم: جلوگیری از ورود آب‌های آلوده به مزرعه.

روش‌های درمان و مبارزه

• کاهش مدت زمان قرار گرفتن بافت حساس در اختیار بیمارگر: کاشت بذر در خاک‌های گرم و مرطوب برای جوانه‌زنی و سبز شدن سریع گیاه.
• استفاده از قارچ‌کش‌ها: کنترل بیماری با استفاده از قارچ‌کش‌های مؤثر مانند کاپتان.
• حذف بقایای گیاهان آلوده: جلوگیری از انتقال قارچ از طریق بقایای آلوده.

بیماری‌های ناشی از پیتیوم

بیماری‌های ناشی از پیتیوم (Pythium sp.) در لوبیا شامل پوسیدگی بذر، گیاهچه‌میری قبل و بعد از ظهور گیاهچه از خاک، پوسیدگی ساقه و ریشه، سوختگی و کوتولگی است. این قارچ عمدتاً به گیاهچه‌های کوچک حمله می‌کند و در خاک‌های فقیر امکان ایجاد پوسیدگی بالاست. این بیماری حبوبات را بیشتر بشناسیم:

علائم و نشانه‌

• پوسیدگی و سوختگی: پوسیدگی دانه یا گیاهچه، همراه با توده‌های نرم، کرک‌مانند و سفید روی غلاف‌های آلوده.
• اشتباه با بیماری Bean White Mold: عدم ایجاد اسکلرت‌های سیاه رنگ در پوشش سفید ایجاد شده توسط پیتیوم.
• پوسیدگی ریشه و ساقه: زخم‌های قهوه‌ای مایل به قرمز روی ریشه و هیپوکوتیل.
• پراکنش: بیماری ممکن است به صورت پراکنده در مزرعه دیده شود.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• تیمار بذر: استفاده از سموم تماسی و سیستمیک برای جلوگیری از پوسیدگی بذر و گیاهچه‌میری.
• کشت دیرهنگام در مناطق سردسیر: کاشت بذر در خاک‌های گرم برای رشد سریعتر گیاه.
• آبیاری متعادل و تناوب با غلات: تنظیم آبیاری و تناوب زراعی برای کاهش جمعیت قارچ.
• شخم زدن متوسط زمین: بهبود شرایط خاک برای کاهش شرایط مساعد برای رشد قارچ.

روش‌های درمان و مبارزه

• اعمال تیمار بذر: استفاده از مواد شیمیایی مانند کاپتان و متالاکسیل و کاربوکسین.
• افزایش فاصله بین بوته‌ها: برای کاهش رطوبت هوا و بهبود زهکشی.
• جلوگیری از ورود آب‌های آلوده: اجتناب از انتقال بیماری از مزارع دیگر.

بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه، طوقه، پوسیدگی خشک ریشه

بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه، طوقه و پوسیدگی خشک ریشه در گیاهان لوبیا ناشی از قارچ‌های جنس Fusarium است. این بیماری بیشتر در گیاهانی که تحت تنش محیطی نیستند، خسارت کمتری وارد می‌کند. این قارچ می‌تواند به عنوان یک ساپروفیت در خاک بقا داشته باشد و در شرایط مناسب به یک بیمارگر تبدیل شود.

علائم و نشانه

• ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی هیپوکوتیل و ریشه‌های نابجا در ناحیه هیپوکوتیل.
• پوسیدگی خشک ریشه و طوقه: بافت ریشه و طوقه خشک و کاغذی می‌شود و به راحتی متلاشی می‌گردد.
• عدم ایجاد شانکر: بر خلاف بیماری‌های مشابه دیگر.

روش‌های پیشگیری و کنترل

• تناوب زراعی: خصوصاً با گیاهانی مانند یونجه برای تغییر ترکیب خاک و افزایش مواد آلی.
• بهبود وضعیت فیزیکی خاک: از طریق شخم عمیق و کاربرد تکنیک‌های بهینه کشاورزی.
• اجتناب از کشت در اراضی مرطوب: کاهش تردد در اراضی آلوده و اجتناب از خاک‌کوبی.
• تیمار بذر با سموم سیستمیک: برای جلوگیری از انتقال قارچ توسط بذر.

روش‌های درمان و مبارزه

• رشد مجدد ریشه: خاک‌کوبی پای بوته‌های بیمار برای تحریک رشد مجدد ریشه.
• کاربرد تکنیک‌های مدیریتی: در صورت وجود بقایای آلوده، اعمال روش‌های مختلف مدیریتی.
• کاهش انتشار بیماری: از طریق افزایش فاصله بین بوته‌ها و اجتناب از ورود هرزآب‌های آلوده.

سوالات رایج کشاورزان

مشاهده تمامی محصولات فروشگاه