آفات و بیماری‌های زیادی همه‌ساله به درختان زردآلو که در اکثر نقاط ایران کشت می‌شوند، خسارت وارد می‌سازند و باعث کاهش عملکرد و کیفیت میوه‌های تولیدی می‌شوند. شته سبز، کرم میوه سبز و لارو برگ خوار، انواع قارچ و باکتری‌ها ازجمله این آفات و بیماری‌ها هستند که هرساله به این درختان خسارت زیادی وارد می‌کنند. در این مقاله به معرفی تعدادی از آفات درخت زردآلو و انواع روش‌های مبارزه با آن‌ها و همچنین قارچ درخت زردآلو می‌پردازیم.
علت خشک شدن درخت زردآلو
خشک شدن درختان میوه به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که بسیار ناراحت‌کننده است. آفات درخت زردآلو و بیماری‌ها، روش اشتباه مراقبت مانند آبیاری و کود دهی نامناسب، تنش‌های محیطی مانند دما، شوری آب‌وخاک و … همگی ازجمله این دلایل هستند.
در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان به‌طور اختصاصی به مهم‌ترین علت خشک شدن درخت زردآلو یعنی آفات و بیماری‌های رایج می‌پردازیم.
به‌عنوان‌مثال آفات ریشه، طوقه و ساقه مانند سوسک شاخک بلند رزاسه، کرم خراط، کرم سفید ریشه و بیماری‌هایی مانند پوسیدگی طوقه و ریشه و نماتد می‌توانند ازجمله این آفات و بیماری‌های خشک‌کننده درخت زردآلو باشند.
آفت شته سبز یکی از شایع‌ترین آفات درخت زردآلو
آفات شته به هر باغی راه پیدا می‌کنند. آن‌ها حشرات کوچکی با جسمی نرم هستند که با مکیدن مایعات غنی از مواد مغذی موجود در گیاهان تغذیه می‌کنند.
در موارد زیادی آن‌ها می‌توانند گیاهان را به میزان قابل‌توجهی تضعیف کنند و به گل‌ها و میوه‌ها آسیب برسانند. شته‌ها به‌سرعت تکثیر می‌شوند، بنابراین کنترل آن‌ها قبل از شروع تولیدمثل بسیار مهم است. بسیاری از مراحل رشد و تولیدمثل آن‌ها می‌تواند در یک فصل اتفاق بیفتند.
خبر خوب این است که آن‌ها تمایل به حرکت کند دارند و کنترل شته نسبتاً آسان است.
خصوصیات مورفولوژیکی آفت شته سبز
شته‌ها از آفات درخت زردآلو ریز (1.5 تا 2 میلی‌متر) هستند و اغلب با چشم غیرمسلح تقریباً قابل‌مشاهده نیستند. گونه‌های مختلف می‌توانند سفید، سیاه، قهوه‌ای، خاکستری، زرد، سبز روشن یا حتی صورتی به نظر برسند! برخی ممکن است دارای پوشش مومی باشند. آن‌ها دارای بدن گلابی‌شکل با دو زائده به نام کورنیکول در انتهای بدن هستند.
خسارت آفت شته سبز
شته‌های بزرگ‌سال، بسته به گونه، از شیره گیاهان تغذیه می‌کنند و به برگ‌ها، ساقه‌ها، جوانه‌ها، گل‌ها، میوه‌ها و یا ریشه‌ها حمله می‌کنند. بعضی از آن‌ها مانند شته سبز هلو از گیاهان مختلفی تغذیه می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر مانند آفت شته سیب گلگون، روی یک یا فقط چند میزبان گیاهی تمرکز می‌کنند.
اگر شته به گیاه شما حمله کرد، به دنبال برگ‌های نامناسب، پیچیده، کوتاه یا زرد باشید. قسمت‌های زیرین برگ‌ها را حتماً بررسی کنید، شته‌ها دوست دارند آنجا مخفی شوند.
روش‌های کنترل و مبارزه با آفت شته سبز
در موارد خفیف نیاز به استفاده از سم شته درخت زردآلو ندارید. معمولاً می‌توان بدون مبارزه شیمیایی و مصرف سم‌های خطرناک این افت را از بین برد. در صورت تشدید آلودگی می‌توان از سموم فسفره استفاده نمود. از روش‌های زیر برای کنترل شته درخت زردآلو کمک بگیرید:
- برای از بین بردن این آفت درخت زردآلو سعی کنید آب سرد روی برگ‌ها بپاشید. گاهی اوقات تمام شته‌ها با یک دمای خنک از بین می‌روند. به‌طورمعمول آن‌ها قادر به حمله مجدد به همان گیاه نیستند.
- روغن چریش، صابون‌های حشره کش و روغن‌های باغبانی در برابر حمله شته‌ها مؤثر هستند. دستورالعمل‌های کاربردی موجود در بسته‌بندی را حتماً دنبال کنید.
- اغلب می‌توانید با پاک کردن برگ یا پاشیدن محلول ملایم آب و چند قطره صابون، ظرف مدت‌زمان کوتاهی از شر شته خلاص شوید. آب صابون باید به مدت 2 هفته هر 2-3 روز دوباره استفاده شود.
- دیاتومه (DE) ماده‌ای غیر سمی و آلی است که شته‌ها را از بین می‌برد. وقتی گیاهان شکوفا هستند از DE استفاده نکنید، چرا که برای گرده‌افشانی مضر است.
روشی جالب برای کنترل شته سبز از طریق الکل
ایزوپروپیل الکل (که به آن ایزوپروپانول نیز گفته می‌شود) برای دفع شته‌ها خوب عمل میکند و یافتن آن آسان است. نکته‌ای که در تهیه این ماده وجود دارد، خالص بودن آن است. به عبارتی کارایی این ماده زمانی است که هیچ‌گونه افزودنی به آن اضافه نشده باشد. به نظر می‌رسد که اتانول بهترین عملکرد را دارد.
برای مؤثرتر شدن آن می‌توانید به یک امولسیون صابونی، الکل اضافه کنید. به‌عنوان‌مثال، در یک بطری اسپری، 5 فنجان آب، 2 فنجان الکل 70 درصد و 1 قاشق غذاخوری صابون مایع اضافه کنید و ترکیب را به‌خوبی هم بزنید تا مواد درون آن به‌خوبی با هم مخلوط شوند.
هشدار: هنگام استفاده از اسپری الکل یا صابون، یا ترکیب این دو، همیشه ابتدا یک ناحیه کوچک را آزمایش کنید. بهتر است صبح یا عصر که آفتاب به‌صورت مستقیم نمی‌تابد، آن را استفاده کنید و نتایج را بررسی کنید. چرا که گیاهان می‌توانند به الکل و صابون حساس باشند. همچنین، برخی از صابون‌ها مواد افزودنی دارند که می‌توانند به گیاهان آسیب برسانند. خالص‌ترین شکل را انتخاب کنید!
شپشک درخت زردآلو
یکی دیگر از حشراتی که از شیره گیاهی درختان زردآلو تغذیه میکند، شپشک است. این تغذیه درنهایت می‌تواند باعث زرد شدن و ریزش زودرس برگ‌های درخت زردآلو شود و درخت را ضعیف کند. توانایی تولید میوه را کاهش میدهد و همچنین درختان را در برابر سایر آفات درخت زردآلو و بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر میکند.
سایر نشانه‌های هجوم عبارت‌اند از باقی‌مانده چسبنده روی تنه یا برگ‌ها یا تعداد زیادی مورچه در اطراف درخت. یکی از بهترین راه‌ها برای خلاص شدن از شر این حشرات استفاده از روغن چریش هر هفته در فصل رشد پس از اولین بار مشاهده است. صابون حشره کش نیز به‌خوبی در برابر برخی حشرات تغذیه‌کننده شیره از جمل شته‌ها و شپشک های آرد آلود عمل می‌کنند.
آفت کرم زردآلو
یکی از مهم‌ترین آفات درخت زردآلو است که در اکثر مناطق کشور شایع می‌باشد. خسارت این آفت می‌تواند علاوه بر میوه‌ها، متوجه جوانه‌ها نیز شود. البته خسارت اصلی تغذیه از گوشت میوه است. دلیل ایجاد توده سیاه‌رنگ داخل میوه زردآلو نیز فضولات همین کرم‌ها هستند. این میوه‌ها اکثراً ریزش می‌نمایند.
مبارزه با کرم درخت زردآلو
برای مبارزه شیمیایی با این آفت درخت زردآلو بهتر است زمانی انتخاب شود که چندین آفت را با هم کنترل نمایید. بهترین زمان سمپاشی علیه این آفت نیز باید بر اساس تخم‌گذاری حشره و مشاهده اولین تفریخ تخم‌ها انتخاب شود. همچنین می‌توان با استفاده از تله‌های فرمونی نیز جمعیت این حشرات را کنترل نمود و حتی بهترین زمان سمپاشی را مشخص کرد.
آفت لارو برگ‌خوار دشمن جدی برگ‌ها و جوانه‌ها
یکی دیگر از آفات درخت زردآلو، لارو برگ‌خوار است. این آفت به درختان و گیاهان زینتی و حتی گیاهان آپارتمانی حمله میکند. شیوه خسارت لارو به این شکل است که در اوایل بهار آن‌ها با شروع فعالیت خود، از برگ‌ها و جوانه‌ها تغذیه می‌کنند. لاروها در زمان تغذیه، تارهای ابریشمی تولید می‌کنند و موجب پیچیدگی برگ‌ها می‌شوند.
خصوصیات آفت لارو برگ خوار
حشره کامل آن پروانه‌ای است با سر قهوه‌ای، بالهای جلویی مستطیلی شکل با زمینه‌ی زردرنگ که روی هر یک از یال‌ها سه نوار عرضی به رنگ قرمز و به حالت پیچ و خم‌دار وجود دارد؛ این منطقه در آفت نر نمایان تر بوده و در حشره ماده با یک سری خطوط رنگی نامنظمی پوشیده شده است. طول لارو کامل حدود 25 میلی‌متر است و رنگ آن بر اساس نحوه تغذیه آن متغیر می‌باشد.
زمان و روش کنترل شیمیایی
مبارزه علیه حشره کامل در اردیبهشت‌ماه هم‌زمان با پرواز و تخم‌ریزی پروانه‌ها و یا اوایل فروردین‌ماه هم‌زمان با شروع و فعالیت تغذیه لاروهای تازه از تخم خارج شده، امکان‌پذیر می‌باشد.
روش مناسب و عملی در مبارزه شیمیایی با این آفت درخت زردآلو، استفاده از سموم تماسی و نفوذی از قبیل سم دیازینون یا کنفیدور است. این سم دیازینون را می‌توانید به میزان یک در هزار، هم‌زمان با مشاهده و فعالیت تغذیه لارو در باغ خود استفاده کنید.
کنه درخت زردآلو
کنه‌ها از جمله آفات درخت زردآلو هستند که در دسته وسیعی از حشرات تغذیه‌کننده شیره گیاهی درختان قرار می‌گیرند. بااین‌حال، به دلیل اینکه آن‌ها به روش‌های منحصربه‌فردی روی درخت تأثیر می‌گذارند و نیاز به یک روش کنترل منحصربه‌فرد دارند، در یک دسته جداگانه گنجانده‌شده‌اند و آن‌ها را جداگانه بررسی کرده‌ایم.
تشخیص این حشرات به دلیل اندازه کوچکشان بسیار سخت است. بهترین راه برای تشخیص هجوم کنه‌ها این است که تارهای مشخصی را که در هر جایی که تغذیه می‌کنند از خود به‌جای می‌گذارند.
نحوه خسارت کنه درخت زردآلو
کنه‌ها می‌توانند صدمات زیادی به درخت زردآلو وارد کنند. آن‌ها تغذیه خود را از مواد مغذی حیاتی گیاه شروع می‌کنند و باعث پژمرده شدن و ریزش زودرس برگ‌ها می‌شوند. اگر آن‌ها در طول زمان رشد جدید به درختی حمله کنند، می‌توانند شاخه‌های جدید آسیب‌پذیر را خراب کنند و منجر به تغییر شکل یا خراب شدن میوه شوند.
مبارزه با کنه درخت زردآلو
خلاص شدن از شر کنه‌ها یک فرآیند اختصاصی است، اما خوشبختانه ساده است. در موارد خفیف، ممکن است بتوانید به‌سادگی آن‌ها را از درخت خود جدا کنید. همچنین می‌توانید از صابون حشره کش 1-2 درصدی در فصل بهار، زمانی که زردآلو برای اولین بار شروع به میوه دادن میکند، استفاده کنید.
آفت تنه درخت زردآلو
برخی از آفات درخت زردآلو مانند ساقه خوارها و پوست خوارها از آفات تنه هستند که می‌توانند موجب ایجاد صمغ شوند. این حشرات از یک مکان روی درخت شروع به سوراخ کردن تنه می‌کنند که صمغ یا شیره درخت از این قسمت خارج می‌شود. این آفات در فصل بهار با آغاز فعالیت رویشی درختان شیوع پیدا می‌کنند. برای مبارزه لازم است کشاورزان به‌محض مشاهده اولین علائم اقدام کنند.
بهترین زمان سمپاشی درخت زردآلو
انتخاب زمان سمپاشی برای از بین بردن آفات درخت زردآلو، به عوامل مختلفی بستگی دارد. با توجه به نوع آفت و سم موردنظر شما می‌توان زمان دقیق را تعیین کرد.
به‌عنوان‌مثال برای مبارزه با کنه‌ها و شته‌ها می‌توان از سموم دیازینون و اتیون به همراه روغن ولک در زمستان استفاده کرد. برای مصرف قارچ‌کش‌های مسی برای مقابله با بیماری‌های قارچی مانند شانکر و غربالی می‌توان در پاییز بعد از ریزش برگ‌ها اقدام نمود. فصل بهار نیز یکی از بهترین زمان‌ها برای سمپاشی به‌منظور مقابله با سفیدک، لارو برگ خوار و … است.
قارچ درخت زردآلو
بعد از بررسی آفات نوبت به بیماری‌های رایج درختان زردآلو است. این بیماری‌ها عمدتاً از طریق قارچ‌ها ایجاد و منتقل می‌شوند. قارچ‌های متعددی وجود دارند که درختان زردآلو را درگیر می‌کنند. در ادامه با برخی از این بیماری‌ها بیشتر آشنا می‌شویم و سعی می‌کنیم بهترین راه برای رهایی از آن‌ها را بررسی کنیم.
بیماری غربالی درخت زردآلو
این بیماری در اکثر نقاط ایران به انواع درختان میوه هسته‌دار مانند زردآلو، هلو، شلیل، آلبالو، بادام و در برخی مواقع به گیلاس خسارت وارد میکند. به دلیل جوش ها و لکه‌هایی که روی میوه زردآلو به وجود می‌آورد، ارزش صادراتی برگه زردآلو و قیسی را کاهش داده و طعم نامطبوعی به میوه میدهد.
علائم بیماری غربالی در زردآلو
بیماری غربالی سبب سوراخ شدن برگ‌ها که جزو فراوان‌ترین علامت بیماری است، می‌شود. این بیماری بیشتر مواقع به میوه، برگ و سرشاخه‌های درختان هسته‌دار صدمه میزند ولی اندام‌های موردحمله در میزبان‌های مختلف با هم فرق دارند.
روی برگ علائم به‌صورت لکه‌هایی به رنگ قرمز متمایل به قهوه‌ای که وسط آن تیره است به وجود می‌آید. لکه‌ها به‌مرور بزرگ‌تر شده و شروع به خشک شدن می‌کنند.
به‌تدریج بافت مرده از برگ جدا شده و سوراخی به وجود می‌آید. اطراف سوراخ نوار چوب پنبه‌ای باقی می‌ماند. علائم روی میوه زردآلو به‌صورت تاول‌هایی برجسته به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شود.
چرخه زیستی قارچ و نحوه انتشار بیماری
قارچ درخت زردآلو در زمستان و سایر مواقع نامساعد، روی شاخه‌های بریده‌شده یا جوانه‌های آلوده تا سال بعد باقی می‌ماند. در هوای بارانی و مرطوب در اثر ترشح آب پراکنده شده و تولید آلودگی میکند.
توسعه آلودگی ارتباط مستقیمی با میزان بارندگی در بهار و پاییز دارد و در زمستان هم ادامه دارد و فقط در سرمای زیاد متوقف می‌شود.
درمان قارچ درخت زردآلو
- سوزاندن و هرس اندام‌های آلوده برای جلوگیری از قارچ درخت زردآلو
- ضدعفونی کردن ابزار هرس بعد از هرس سرشاخه‌های آلوده، با استفاده از بردوفیکس رقیق نشده
- استفاده از قارچ کش درخت زردآلو
- سمپاشی دوره‌ای چهارگانه با بردوفیکس که به شکل زیر انجام می‌گیرد:
- ابتدا سم پاشی با بردوفیکس ١۰ در هزار پس از ریزش ٧۰ درصد برگ‌ها در پاییز
- سپس سم پاشی با بردوفیکس ١۰ در هزار قبل از تورم جوانه‌ها
- سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار بعد از ریزش گلبرگ‌ها
- سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار بلافاصله بعد از تشکیل میوه
در صورت وجود آلودگی و جلوگیری از پیشرفت بیماری، سمپاشی با بردوفیکس ۵ در هزار ١۵ تا ٢۰ روز بعد تکرار شود.
بیماری شانکر باکتریایی
مشخص‌ترین علائم بیماری تشکیل شانکر به همراه ترشح صمغ است. شانکرها اکثراً در پایه جوانه‌ها ظاهر می‌شوند و در اطراف و بیشتر به سمت بالا گسترش می‌یابند.
شانکرها در اواخر زمستان یا اوایل بهار ظاهر می‌شوند. با بیدار شدن درختان در بهار، بافت‌های اطراف شانکرها تولید صمغ می‌کنند که در سطح شاخه جریان می‌یابند.
عامل بیماری شانکر باکتریایی سبب خشکیدگی سرشاخه‌ها و دسته‌های جوانه گل می‌شود. درختان آلوده، شکوفه‌های محدودی تولید کرده و شکوفه‌های آلوده درنهایت قهوه‌ای شده و آویزان بر شاخه درخت باقی می‌مانند.
زمانی که میوه‌ها نیز آلوده می‌شوند، لکه‌های روی آن‌ها صاف یا عمیق و به رنگ قهوه‌ای درمی‌آید.
راه‌های پیشگیری و کنترل بیماری
برای درمان بیماری شانکر مانند بیماری‌های ناشی از حمله قارچ درخت زردآلو می‌توان عمل کرد؛ یعنی سمپاشی دوره‌ای چهارگانه با بردوفیکس که قبل از این به آن پرداختیم را می توان اجرا نمود.
علت کپک زدن زردآلو روی درخت چیست؟
کپک زدن میوه زردآلو روی درخت می‌تواند ناشی از چندین عامل باشد. یکی از عوامل اصلی این امر، فعالیت قارچ‌ها است. بعضی از قارچ‌ها می‌توانند روی سطح میوه کپک ایجاد کنند. شرایطی مانند بارندگی و رطوبت زیاد می‌توانند به رشد این قارچ‌ها کمک کنند.
علاوه بر این، آفات مختلف نیز می‌توانند موجب کپک زدن میوه شوند. برخی از آفات می‌توانند موجب آسیب‌رسانی به میوه شوند و باعث له شدن سطح آن شوند. در این حالت، می‌تواند فضای مناسبی برای رشد قارچ درخت زردآلو و درنتیجه، ایجاد کپک فراهم شود.
برای جلوگیری از کپک زدن میوه زردآلو روی درخت، کنترل رطوبت و آفات مهم است. از طریق روش‌های مختلف، مانند استفاده از سموم بیولوژیکی، کنترل آفات، یا ایجاد شرایط مناسب برای رشد درختان، می‌توان به کاهش این مشکل کمک کرد.
سخن پایانی
به پایان رسیدن مقاله‌مان درباره آفات درخت زردآلو و بیماری های رایج، یک فرصت خوب است تا تأکید کنیم که این درختان میوه زیبا و خوشمزه‌ای را تولید می‌کنند که علاوه بر ارزش غذایی، ارزش اقتصادی هم دارند؛ اما همان‌طور که در مقاله مشاهده کردید، آن‌ها نیز در معرض خطر بیماری‌ها و آفات مختلف هستند.
با داشتن آگاهی کافی در مورد این بیماری‌ها و آفات درخت زردآلو و نحوه مقابله با آن‌ها، می‌توانیم بهتر از درختان زردآلو مراقبت کنیم و محصولات سالم و باکیفیت‌تری را برداشت کنیم. این اطلاعات می‌توانند به کشاورزان کمک کنند تا با مشکلاتی که درزمینهٔ کاشت زردآلو وجود دارد، بهتر مواجه شوند
درنهایت، مراقبت از درختان زردآلو نیازمند تلاش مستمر و توجه دقیق است. امیدواریم که این مقاله بتواند گامی مهم در راستای افزایش آگاهی و درک شما از چالش‌ها و راه‌حل‌های مربوط به سلامت و بهره‌وری درختان زردآلو باشد.
یک جهان راز در دلش مانده که فقط ماه از او خبر دارد شب به شب با پیاله‌ی مهتاب، آب خورده پلنگِ زردآلو
-_1_350x350.jpg)
11-(1)_350x350.jpg)
دلیل لول شدن برگ های زردالو چیه؟ پارسال تمام برگ ها به صورت لول شده درامدن هیچ حشره ای رو و زیر برگ ها نبود این اتفاق اواخر تابستان افتاد ابیاری هم منظم انجام میشد
با سلام
معمولا به دلیل حمله آفات مکنده این اتفاق می افتد اگر این مورد قطعا نباشد کمبود شدید کلسیم می تواند باشد
سلام خسته نباشید دلیل ایجاد لکه ای تیره در انتهای زرد آلو که از همان جا شروع به خراب شدن میکند.
سلام مشکل درخت زرد آلوی شما حل شد؟
درخت ماهم همین مشکل رو داره نمی‌دانیم چه کار کنیم.
یه سوال دارم چرا میوه زردآلو ما روی درخت وقتی میرسه از داخل کپک میزنه و هیچ علائم مریضی روی درخت و میوه هم وجود نداره
سلام مهندس جان .درخت زردالوی بنده صدها شکوفه میدهد ولی حداکثر ۳ عدد میوه میدهد .ممنون میشم راهنمایی کنید
درخت من صدها شکوفه میدهد ولی دو سه تا بیشتر زردالو نگه نمیداره . متشکر
برای ماهم اینجوری بود بهش کود آهن گرفتیم دادیم امسال خیلی میوه نگه داشته هرسال ۱۰تا میوه نگه میداشت امسال بالای ۵۰تاس
سلام ما ی درخت زرد آلو تو منطقه کوهپایه ای داریم که میوه هاش قبل از رسیدن شروع میکنن به گندیدن از قسمت انتهایی میوه،ممنون میشم اگه راهنمایی کنید.
سلام
علت پوسیدگی میوه در اثر فعالیت قارچ های بیماری زا می باشد.
که در اثر مناسب بودن شرایط شروع به فعالیت می کنند و در بعضی مواقع در اثر حمله آفات و ایجاد خسارت، زمینه فعالیت عوامل بیماری زای دیگر مثل قارچ ها هم فراهم می شود.