آبیاری درختان پسته یکی از مهم‌ترین مراحل پرورش آنها می‌باشد که لازم است کشاورزان توجه کافی به آن داشته باشند. میزان کافی، زمان مناسب و نحوه‌ی صحیح آبیاری ازجمله مواردی هستند که دراین‌ارتباط باید طبق شرایط منطقه تعیین شوند. آبیاری زمستانه یکی از مراحل آبیاری است که به دلایل مختلفی توصیه می‌شود. در این مقاله از مجله پسته رفسنجان به چگونگی آبیاری درخت پسته در زمستان، اهداف این مرحله و میزان مناسب آن پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
ضرورت آبیاری زمستانه باغات پسته
گرچه درخت پسته ازجمله درختان مقاوم به شوری است اما تجمع شوری در منطقه ریشه ممکن است باعث رشد ناكافي شاخه‌ها و آفتاب‌سوختگی و چروكيدگي مغز و کم رشدی درخت شود. لذا در جاهایی كه مستعد اين شرايط هستند، آبياري در دوره خواب گياه (زمستان) جهت آبشويي خاك، قابل توصيه است.
از آنجایی که معمولاً در اين فصل، عمليات کود دهی (كودهاي حيواني و شيميايي) هم در چال کود انجام مي‌گیرد، برای ايجاد شرايط مناسب در جذب كود توسط گياه در شروع فصل، حداقل يك نوبت آبياري پس از پر کردن چال کودها مفيد خواهد بود.
آبیاری زمستانه همچنین به‌منظور حفظ رطوبت خاک پسته حائز اهمیت است. البته به یاد داشته باشید که این آبیاری درصورتی‌که بارندگی و برف نداشته باشید، به‌طور کاملاً سبک انجام گیرد و نیازی به آبیاری سنگین نیست. علاوه بر آن با فواصل طولانی‌تری می‌توان اقدام به آبیاری نمود.
یخ آب زمستانه پسته
يخ آب زمستانه براي كاهش جمعيت بعضي از آفات كه زمستان گذراني آنها در خاك مي‌باشد، مؤثر است. بعضی از آفات پسته، زمستان خود را در زیر خاک و پوشش‌های گیاهی سطح باغ می گذرانند.
می‌توان برای مبارزه زمستانه علیه آفات پسته به روش های غیر شیمیایی، فیزیکی و زراعی متوسل شد که از جمله آنها می توان به یخ آب زمستانه اشاره کرد. شخم و آبیاری زمستان ( یخ آب) علاوه بر تاثیر بر جمعیت آفات گیاهی ، موجب بهبود خواص فیزیکی خاک شده و میزان تخلخل آن را نیز افزایش می دهد.
این امر به علت انبساط ذرات آب پس از یخ زدن و جدا کردن ذرات خاک از هم رخ می دهد. در خاک های رسی و سنگین این کار سبب بالا رفتن میزان تخلخل و در نتیجه بیشتر شدن میزان آب در دسترس ریشه و جذب بهتر مواد و عناصر غذایی می‌شود.
بنابراين آبياري كردن باغ‌هاي پسته در روزهاي سرد زمستان که دما تا منفی 7 درجه سانتی گراد می رسد و باعث يخ زدن آب در شب می گردد، باعث كاهش بعضي از آفات ازجمله پروانه پوست خوار پسته و همچنین باعث از بین رفتن فرم زمستان گذران پسیل پسته که به صورت حشره کامل می باشد، می‌گردد.
بعلاوه براي كاهش جمعيت حشرات كامل زمستان گذران مانند پسيل معمولي پسته، شخم بين رديف‌هاي درختان پسته توصيه می‌شود.
مزایای ایجاد یخ آب زمستانه
مکانیزم روش یخ آب به این‌گونه است که با غرقاب کردن خاک و یخ زدن آن، منافذ داخل خاک پر می‌شوند. در این شرایط اکسیژن در دسترس آفات و کرم‌های هوازی قرار نمی‌گیرد و از بین می‌روند. برخی از آفات نیز براثر ایجاد کریستال‌های یخ و آسیب به بدن از بین می‌روند.
ازجمله مزایای یخ آب می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کنترل و از بین بردن آفات و بیماری‌ها
- افزایش رشد و توسعه ریشه
- بهبود انواع بافت خاک
- افزایش نفوذ پذیری خاک
- جلوگیری از رشد علف‌های هرز
نحوه یخ آب زمستانه برای درختان پسته
آبیاری درختان پسته در فصل زمستان جهت ایجاد یخ آب باید به صورت اصولی انجام گیرد. برای این کار لازم است ابتدا جهت نفوذ هر چه بیشتر آب در زمین، زمین را شخم زده و سپس کرت بندی کنید. این کرت‌ها را به صورت غرقاب آبیاری کنید.
با نفوذ آب داخل خاک و در اثر سرمای زیاد این آب یخ می‌زند و می‌تواند بسیاری از آفات و حشرات داخل خاک را از بین ببرد.
باید به این نکته توجه نمود که دماهای کمتر از منفی 10 درجه سانتی گراد برای این کار مناسب نبوده و می تواند سبب ایجاد خسارت یخ زدگی در تنه و طوقه درخت پسته شود.
آبیاری درختان پسته در زمستان جهت آبشویی
در اثر آبیاری باغات پسته با آب شور، مقدار زیادی نمک وارد خاک می‌شود. تجمع شوری بیش‌ازحد در منطقه ریشه، مشکلات زیادی را برای درختان به بار می‌آورد. ازجمله این مشکلات می‌توان به رشد ناکافی سرشاخه‌ها، آفتاب‌سوختگی، چروکیدگی مغز و کم رشدی درخت اشاره کرد.
در مناطقی که مستعد این شرایط هستند، آبیاری زمستانه پسته به صورت آبیاری سنگین در دوره خواب گیاه جهت آبشویی توصیه می‌شود. در این زمان ریشه درختان بیشترین مقاومت را در برابر شوری دارند. شسته شدن نمک‌های سطحی خاک و عبور آنها از محدوده ریشه مشکلی را برای درخت ایجاد نخواهد کرد.
به علت سردی هوا در این فصل، آبیاری به‌منظور آبشویی حتی در صورت ماند آبی شدن نیز بلامانع است. قبل از آبشویی زمستانه، به‌منظور افزایش نفوذپذیری آب در خاک، شخم زدن خاک توصیه می‌گردد.
زمان آبیاری درخت پسته در زمستان
به‌منظور ایجاد یخ آب زمستانه، از اوایل زمستان می‌توان اقدام به آبیاری نمود. بهترین زمان نیز هنگامی است که دمای هوا به منفی هفت درجه سانتی گراد رسیده باشد.
علاوه بر آن برای حفظ رطوبت خاک می‌توان هر 30 تا 40 روز یک‌بار آبیاری سبک انجام داد.
در شرایطی که شوری خاک بالا است، آبشویی را در دوره خواب گیاه انجام دهید. این زمان از برگ‌ریزی کامل درختان شروع‌شده و تا 20 روز قبل از متورم شدن جوانه‌ها ادامه می‌یابد.
درصورتی‌که نیاز به اصلاح خاک با افزودن مواد اصلاح کننده خاک (گوگرد، گچ و …) و یا جابه‌جایی خاک (جابه‌جایی ناحیه آبیاری، افزایش و یا کاهش منطقه آبیاری، خارج نمودن و یا پراکنده کردن مرز آبیاری و ایجاد مرز جدید) وجود دارد، این مراحل را قبل از آبشویی زمستانه انجام دهید.
میزان آبیاری درخت پسته در زمستان
درصورتی‌که هدف شما از آبیاری در فصل زمستان، ایجاد یخ آب زمستانه و همچنین حفظ رطوبت خاک است، به آبیاری بیش‌ازحد نیازی ندارید. آبیاری زیاد در این فصل، در زمین‌های با آب و خاک شیرین، می‌تواند معایبی را به همراه داشته باشد.
این کار باعث شسته شدن املاح و عناصر غذایی خاک شده و موجب فقیرتر شدن خاک خواهد شد. لازم است نسبت به آب و هوای منطقه خود، در رابطه با میزان مناسب آب، با کارشناسان این زمینه مشورت نمایید.
البته به یاد داشته باشید، اگر قرار است آبیاری به‌منظور آبشویی در شرایط شوری آب و خاک انجام گیرد، نیاز است آبیاری سنگین در فصل خواب درختان داشته باشید.
سخن پایانی
مدیریت آبیاری یکی از مهم‌ترین مراحل کشاورزی پسته است که خود به چند مرحله تقسیم می‌شود. آبیاری زمستانه با توجه به شرایط منطقه و آب و خاک باید تا قبل از بیدار شدن درختان پسته انجام گیرد. به یاد داشته باشید درصورتی‌که قصد آبشویی را ندارید، نباید آبیاری سنگین انجام دهید. آبیاری درختان پسته در فصل زمستان باید سبک و با فواصل بیشتر انجام گیرد. به علت اهمیت این مرحله از کشاورزی، کارشناسان پسته رفسنجان آماده ارائه مشاوره رایگان در این زمینه به شما عزیزان هستند.
