هم‌زمان با شروع فعالیت درختان در اواخر اسفندماه و همچنین آغاز فصل بهار و بیداری درختان، باغداران به تکاپو می‌افتند که تغذیه درختان را آغاز کنند. در بازار پرزرق‌وبرق کودهای شیمیایی و انواع مکمل‌های تغذیه‌ای برای درختان پسته، شناخت مناسب‌ترین کود برای تغذیه درختان بسیار مهم و حیاتی است. بدون اطلاع از کمبودها و نیازهای یک درخت پسته قاعدتاً نمی‌توان برنامه غذایی صحیحی برای درختان داشت. به دلیل اهمیت زیاد این موضوع این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان را به بهترین کود برای زمان آب استارت درخت پسته اختصاص داده‌ایم. با ما همراه باشید.
زمان آب استارت پسته
در اصطلاح عامه باغداران، به اولین آبیاری پس از بیدار شدن درختان پسته، آب استارت گویند. برای همین کاربرد کودهای مناسب، تغذیه صحیح و مصرف درست آب و کود، مهم‌ترین بخش تغذیه درختان پسته هستند.
معمولاً اسفندماه تا اوایل فروردین‌ماه زمان آب استارت درختان پسته می‌باشد. کود دهی در زمان آب استارت پسته یکی از پراهمیت‌ترین مراحل تغذیه‌ای درختان پسته می‌باشد.
گام اول انتخاب کود مناسب در مدیریت تغذیه
توجه به این نکته بسیار اهمیت دارد که از چه کودی، در چه زمانی و به چه روش‌هایی استفاده کرد که بیشترین و بهترین عملکرد را برای درختان داشته باشد و نیاز آن‌ها را تأمین کند.
درصورتی‌که به این نکات دقت نشود و صرفاً به توصیه‌های باغداران مجاور باغ خود و یا افرادی که بدون آگاهی از شرایط باغ شما، ازجمله فروشندگان انواع کودها، به استفاده از انواع عجیب‌وغریب و یا روتین کود بپردازیم، نتیجه‌ای عکس به دست خواهیم آورد.
تحمیل هزینه‌های گزاف امروزی برای کودها جز هدر دادن سرمایه و زمان، نتیجه‌ای به همراه نخواهد داشت. پس زیر نظر کارشناسان مجرب و تحصیل‌کرده بهترین کودها را به درختان خود بدهید و از تولید محصولی سالم و پربار لذت ببرید.
نوع و میزان کودهایی مصرفی همراه با زمان آب استارت پسته به آزمایش خاک، سن درختان، نوع رقم و شرایط باغ بستگی دارد.
افزایش محصول با کوددهی
طبق بررسی‌های کارشناسان بخش تحقیقات پسته ایران، به دلیل مصرف عناصر غذایی خاک طی سال‌های طولانی توسط درختان، کمبود عناصر ماکرو و میکرو در درختان پسته به‌وفور مشاهده می‌شود.
ازجمله عناصر ماکرو می‌توان نیتروژن و پتاسیم و کلسیم و ازجمله عناصر میکرو می‌توان روی، آهن، مس، بور و… را نام برد.
همان‌طور که تغذیه نامناسب می‌تواند بر تولید و عملکرد محصول اثر منفی بگذارد، تغذیه و کود دهی مناسب و مصرف صحیح آب تنها راه‌حل منطقی برای افزایش محصول و بالا بردن کیفیت آن است.
همان‌طور که می‌دانید عوامل نامساعد محیط ازجمله گرمای زیاد، سرمای زیاد، تنش شوری، تنش خشکی و… را نمی‌توانید به‌طورقطع تغییر دهید ولی می‌توانید با مدیریت صحیح تغذیه‌ای، مقاومت و تحمل درختان را افزایش دهید تا عملکرد دلخواه را به دست آورید.
چه کودهایی مناسب آب استارت پسته می‌باشند؟ (در آبیاری)
نوع کودهایی که در زمان آب استارت پسته مصرف می‌شوند بسیار مهم هستند. با قرار دادن مقدار کافی عناصر غذایی در ابتدای فصل، درختان با قدرت بیشتری فصل رویش را آغاز می‌کنند و به دنبال آن رشد و عملکرد بهتری خواهند داشت.
کودهای مصرفی لازم است حتماً قابلیت حل شدن در آب را داشته باشند. کیفیت آب هم در این حلالیت نقش حیاتی را ایفا می‌کند. در این روش از کود دهی میزان کود، غلظت کود، زمان مصرف کود را می‌توان تحت کنترل داشت.
نکات لازم برای کود دهی با آب استارت پسته
کیفیت آب مصرفی، روش‌ها و دورهای آبیاری در باغات، نوع بافت و ساختمان خاک، تجهیزاتی که برای این هدف در نظر گرفته‌شده است. همه این موارد در باغات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.
خاک‌هایی که دارای بافت سبک هستند کارایی بیشتری نسبت به سایر خاک‌ها دارند. همچنین در روش آبیاری قطره‌ای اثرات کود دهی همراه آب آبیاری بیشتر بوده است. پس مجموعه این عوامل در کنار هم در تولید محصولی باکیفیت و سالم ما را یاری خواهند کرد.
بهترین توصیه‌های کودی عمومی (بدون آزمون برگ و خاک) که می‌توان در زمان آب استارت پسته بیان کرد استفاده از سه کود مهم و ضروری به همراه آب آبیاری می‌باشد. این کودها عبارت‌اند از:
- اولین قسط ازت به‌صورت سولفات آمونیوم
- کلسیم به‌صورت نیترات کلسیم
- روی به‌صورت سولفات روی
در صورتی هم که آزمون برگ انجام‌شده است و کمبود فسفر را نشان داده است باید به همراه آب استارت به موارد بالا، فسفر به‌صورت اوره فسفات یا اسید فسفریک و یا آمونیوم فسفات را هم اضافه کرد.(البته باید به این نکته اشاره کرد که از مصرف کودهای اوره فسفات به همراه کود های کلسیمی خودداری شود)
دادن اولین قسط ازت در زمان آب استارت پسته
همه باغداران ازت یا عنصر نیتروژن را به‌خوبی می‌شناسند و در صحبت‌های خود از کود اوره به‌عنوان کود ازت دار نام می‌برند؛ اما آیا به‌درستی می‌دانند مصرف چه شکلی از این کود مناسب است؟ آیا می‌دانند در چه زمانی باید از کودهای ازته استفاده کرد که بهترین عملکرد را به دنبال داشته باشد؟
اولین قسط از مصرف کودهای ازته در اولین آبیاری درختان پسته در بازه زمانی اواخر اسفندماه تا اواخر فروردین‌ماه، تقریباً قبل از سبز شدن درختان برای زیادشدن دانه‌ها در خوشه استفاده می‌شود.
(بسته به هر منطقه جغرافیایی متفاوت خواهد بود) کود مورداستفاده در این بازه زمانی ترجیحاً سولفات آمونیوم است. در سال‌های اخیر بر طبق نظرات مرکز تحقیقات پسته کارایی کود اوره پایین آمده است و بهتر است از صورت‌های دیگر کودهای ازته استفاده کرد.
مقدار کود ازته سولفات آمونیوم برای آب استارت در روش آبیاری غرقابی به میزان 150 کیلوگرم در هکتار، در روش آبیاری قطره‌ای روی سطحی 100 کیلوگرم در هکتار و در روش آبیاری قطره‌ای زیرسطحی 75 کیلوگرم در هکتار می‌باشد. علاوه بر آن می‌توان از کودهای اوره، مایع مرغی و مایع ماهی نیز برای افزایش رشد کمک گرفت.
باغدارانی که از کود مرغ استفاده کرده‌اند حتماً میزان ازت را کاهش دهند زیرا سبب شلاقی شدن شاخه‌ها می‌شود.
مزایای استفاده از کود ازته سولفات آمونیوم
- دارای گوگرد به همراه ازت آمونیاکی است. پس محبوبیت بیشتری نسبت به سایر کودهای ازته دارد و مزایای مصرف گوگرد را نیز با خود به همراه دارد.
- به‌راحتی توسط درختان جذب می‌شود پس برای گیاهان بسیار سهل‌الوصول است.
- کمترین تمایل برای جذب آب را دارد پس سبب کلوخه‌ای شدن خاک‌ها نمی‌شود.
- تنظیم‌کننده پی اچ خاک می‌باشد.
- جذب عناصر میکرو مانند آهن، مس، روی، منگنز را آسان‌تر می‌کند.
- نسبت به سایر کودهای شیمیایی اثر تخریبی کمی بر محیط‌زیست دارد.
کمبود ازت به چه شکلی در درختان پسته دیده می‌شود؟
حد بحرانی ازت در خاک بین 2/0-1/0 درصد و در برگ 2/2-2 درصد ماده خشک می‌باشد. علائم کمبود ازت در اول فصل رشد به این صورت است که برگ‌های پائینی درخت کم‌رنگ، ریز و همراه با کاهش سطح برگ‌ها می‌باشد.
همچنین رشد شاخه‌ها و توسعه تاج درخت به‌شدت کاهش می‌یابد. در اواخر فصل کمبود ازت به‌صورت کم شدن مغز دانه‌های پسته و درنتیجه سبکی دانه‌ها خود را نشان خواهد داد.
مصرف کود نیترات کلسیم در آب استارت پسته
کود نیترات کلسیم تشکیل‌شده از دو ترکیب غیر آلی نیترات و کلسیم می‌باشد. عناصر نیتروژن و کلسیم ضروری‌ترین عناصر غذایی هستند که باید به مصرف گیاه برسند.
این کود محلول در آب بوده و دارای 19 درصد کلسیم می‌باشد. کمبود نیتروژن و کلسیم درختان پسته با مصرف این کود جبران می‌شود.
بیشترین میزان نیاز درختان پسته به کلسیم در مرحله تشکیل پوست استخوانی در بهار می‌باشد. مصرف این کود افزایش محصول، رشد رویشی، جوانه‌زنی و گلدهی را سبب می‌شود. مقدار مصرف کود نیترات کلسیم در آب استارت 50-25 کیلوگرم در هکتار می‌باشد.
چرا کلسیم را به همراه آب آبیاری بدهیم؟
کلسیم فقط در مرحله ریشه‌زایی و تشکیل تارهای کشنده گیاهان جذب خواهد شد.
در درختان پسته این مرحله در ابتدای فصل یعنی نیمه دوم فروردین بعد از مرحله گرده‌افشانی و در آخر فصل یعنی بعد از برداشت می‌باشد. بنابراین استفاده از نیترات کلسیم به همراه آب استارت در اول فصل الزامی است.
در زمان استفاده از کود نیترات کلسیم و سایر کودهای زمان استارت پسته باید نیترات کلسیم را به یک طرف درخت بدهیم و سایر کودها را به طرف دیگر درختان تا مشکل اختلاط پیش نیاید.
همچنین بهتر است در آب اسفند اوره فسفات و در آب بعدی یعنی اردیبهشت‌ماه نیترات کلسیم استفاده شود.
مصرف کود سولفات روی در آب استارت
کود سولفات روی را زمانی به آب استارت پسته اضافه می‌کنند که آزمون برگ انجام‌شده باشد و حد بحرانی عنصر روی در برگ پسته 15-10 میکروگرم بر گرم ماده خشک گیاهی باشد. همچنین حد بحرانی این عنصر در خاک 2 میلی‌گرم بر کیلوگرم می‌باشد.
روی (Zn) از عناصر ریز مغزی بوده و نقش حیاتی در درختان پسته ایفا می‌کند. عنصر روی در فعالیت آنزیم‌ها، تولید هورمون‌های رشد، باروری و تشکیل میوه نقش مهم و ضروری دارد.
زمانی که از کود سولفات روی در آب استارت استفاده شود افزایش گلدهی، افزایش تشکیل میوه در درختان پسته را به دنبال خواهد داشت.
مقدار مصرف کود سولفات روی در آب استارت 50-25 کیلوگرم در هکتار می‌باشد.
علائم کمبود روی در درخت پسته
کمبود عنصر روی در اوایل فصل رشد ظاهر خواهد شد. اولین تأثیر را در تأخیر در باز شدن جوانه‌های رویشی و زایشی درختان خواهید دید.
زمانی که جوانه‌های رویشی بازشوند برگ‌های انتهایی شاخه‌های درختان، کوچک و نکروزه شده و به‌صورت کلاف های ریز برگ و منگوله وار خواهند شد.
درصورتی‌که کمبود روی تشخیص داده نشود، کمبود خیلی شدید اتفاق می‌افتد و سرشاخه‌ها خشک خواهند شد و دانه‌های پسته بر روی شاخه‌ها کوچک و قرمزتر از دانه‌های سالم مشاهده می‌شوند. کمبود روی در بافت های جوان بیشتر دیده می‌شود.
مصرف کود اوره فسفات در آب استارت
پس از بررسی نتایج آزمون برگ و پی بردن به کمبود عنصر مهم فسفر باید علاوه بر مصرف کودهای توصیه‌شده تاکنون، عنصر فسفر را نیز به‌صورت اوره فسفات یا اسید فسفریک یا آمونیوم فسفات به آب استارت پسته اضافه کرد. میزان مصرف کودهای فسفره با توجه به آنالیز خاک و برگ، نوع و سن درختان متفاوت می باشد.
حد بحرانی فسفر در خاک 15 میلی‌گرم در کیلوگرم یا ppm و در برگ 14/0-1/0 درصد ماده خشک می‌باشد.
در توصیه کودی عنصر فسفر باید به میزان آهک، کلسیم تبادلی، PH، بافت خاک و اثرات متقابل فسفر در خاک توجه داشت.
علائم کمبود فسفر در درخت پسته
درصورتی‌که کمبود فسفر در درختان وجود داشته باشد برگ در سرشاخه‌ها ارغوانی شده و درنهایت ریزش می‌کند. در این نوع کمبود ساقه‌ها باریک شده و فاصله میان گره‌ها زیاد می‌گردد. حالت برهنگی درختان و محدود شدن رشد ریشه از دیگر علائم کمبود عنصر فسفر است.
دیر باز شدن جوانه‌ها و برگ‌های سبزرنگ پریده نیز ناشی از کمبود فسفر است. می‌توانید از کودهای فسفر بالا به همراه آب استارت درختان پسته استفاده کنید. اوره فسفات، کود فسفر بالا 10-52-10 و اسید فسفریک ازجمله این کودها هستند که به‌منظور تحریک ریشه‌زایی و تأمین نیاز فسفر گیاه مصرف می‌شوند.
بارزترین نشانه کمبود عنصر فسفر این است که برگ‌های پیر به رنگ سبز تیره درمی‌آیند.
کلام آخر
استفاده از کودهای شیمیایی هرچند که امروزه در کوتاه‌مدت کارایی بالایی دارد، اما ثابت‌شده است که در طولانی‌مدت اثرات منفی بر اکوسیستم بر جای می‌گذارد. پس از استفاده بی‌رویه و غیراصولی از کودهای شیمیایی جدا خودداری کنید.
استفاده از کودهای فوق در آب استارت پسته بایستی تحت نظارت و مشاوره کارشناسان بخش کشاورزی و بر طبق آزمون خاک و نیازهای درختان در باغات پسته انجام شود.
پیشنهاد می‌کنیم در این رابطه کلیپ بهترین کودها برای استفاده در آب استارت را مشاهده نمایید.
-_1_350x350.jpg)
