پروانه پوست خوار یا کرم پوست خوار پسته Arimania komaroffi که در اصطلاح محلی به آن کراش می‌گویند، دارای میزبان اختصاصی پسته است. آفت شب پره پوست خوار در سال‌های اخیر در باغ‌های پسته استان کرمان به‌صورت طغیانی درآمده و در برخی مناطق ایجاد خسارت نیز نموده است. این آفت در زمستان به‌صورت شفیره در زیر برگ‌های مانده در باغ پسته یا پوسته‌های درختان زندگی می‌کند و زنده می‌ماند. در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان با ما همراه باشید تا درباره این آفت و روش‌های مبارزه با آن بیشتر بدانید.
نحوه خسارت آفت کراش روی پسته‌ها
لاروهای این آفت در نسل اول از دانه‌های ریز پسته در اردیبهشت‌ماه و خردادماه تغذیه می‌کند و خسارتی مشابه به خسارت پروانه میوه‌خوار پسته ایجاد می‌کند.
لارو در نسل بعدی خود از پوست سبز میوه تغذیه می‌کند و درنهایت دانه بدون پوست و مغز می‌ماند و خشک‌شده و می‌ریزد.
در نسل آخر این آفت که در هنگام رسیدن میوه است، از پوست نرم پسته تغذیه می‌کند که باعث ایجاد لکه‌های سیاه روی پوست پسته می‌شود. این مورد از بازارپسندی و مرغوبیت پسته کم می‌کند.
طول دوره زندگی آفت، بر روی پسته بوده و به مدت حدود 6 ماه طول می‌کشد.
این حشره که در سال‌های اخیر در باغات پسته استان کرمان طغیان نموده و ایجاد خسارت کرده است، در استان‌های خراسان، فارس، یزد، سیستان و بلوچستان، اصفهان نیز دیده شده است.
شکل شناسی پروانه پوست خوار پسته
شناخت شکل آفات می‌تواند به مبارزه صحیح و به‌موقع با آن‌ها کمک کند.
- رنگ حشرات کامل نر و ماده خاکستری است.
- طول حشرات نر 10 تا 11 و طول حشرات ماده 11 تا 12 میلی‌متر است.
- شاخک‌های این پروانه نخی شکل هستند.
- تخم‌ها پولک مانند بیضی‌شکل با طول 6.1 میلی‌متر و به رنگ سفید شیری می‌باشند.
- در مرحله تشکیل جنین علامت قرمزرنگی به‌صورت یک دایره کامل با خطی در وسط آن روی تخم مشاهده می‌شود.
- لارو سن یک سفید شیری بوده و لاروهای سنین 3 تا 5 به دو رنگ سبز و نارنجی مشاهده می‌شوند.
- حداکثر اندازه لاروهای سن آخر 20 تا 23 میلی‌متر است.
زیست‌شناسی شب پره پوست خوار پسته
حشرات کامل در حدود اوایل اسفند شروع به خروج از شفیره‌های زمستانی می‌کنند. مدت‌زمان خروج حشرات کامل تقریباً 38 روز است. حشرات ماده از اوایل اسفند شروع به تخم‌گذاری می‌کنند و مدت‌زمان تخم‌گذاری نسل اول حدود یک ماه است.
تخم‌گذاری در ابتدا بر روی جوانه‌های زایشی و رویشی و سپس بر روی برگ‌های تازه سبز شده ارقام زود گل و در مرحله تشکیل میوه بر روی میوه‌های نابالغ انجام می‌شود.
در نسل اول، لاروهای سن اول و دوم با تغذیه از پهنک برگ‌های تازه سبز شده آن‌ها را به شکل توری مانند درمی‌آورند. این لاروها لبه‌های یک برگ یا چند برگ را به هم می‌چسبانند.
با این کار علاوه بر تغذیه از برگ‌ها، پناهگاهی نیز برای خود می‌سازند. لاروهای سنین پایین نسل اول با مراحل نابالغ میوه هم زمان هستند. به همین دلیل با تغذیه و سوراخ نمودن پوست میوه از جنین نیز تغذیه می‌کنند.
لاروهای سنین آخر نیز تا قبل از سخت شدن پوست استخوانی، از تمامی پوست میوه تغذیه می‌نماید.
خسارت این مرحله شامل خشک شدن میوه مورد تغذیه توسط لارو و درنهایت ریزش آن می‌شود.
در اواسط اردیبهشت‌ماه که پوست استخوانی پسته شروع به سفت شدن می‌کند، لاروها از پوست رویی میوه تغذیه می‌کنند. این لاروها تارهایی را می‌تنند تا در برابر سموم شیمیایی از خود محافظت کرده و تلفات کمتری بدهند.
نسل دوم لاروهای پروانه پوست خوار
تغذیه لاروهای نسل دوم آفت پروانه پوست خوار پسته، از پوست سبز رویی میوه پسته است. درنتیجه میوه‌ها بدون پوست شده و مغز آن‌ها کامل نمی‌شود.
لاروهای سنین 2 تا 5 نسل سوم این آفت علاوه بر تغذیه شدید از پوست رویی، از دم میوه‌ها و محور خوشه‌ها تغذیه می‌کنند. درنتیجه تمامی خوشه پسته خشک خواهد شد.
طول دوره فعالیت لاروهای سنین مختلف نسل‌های آفت در روی درختان پسته حدود 6 ماه طول می‌کشد.
تغذیه لاروها تا رسیدن و برداشت محصول ادامه دارد.
خسارت ناشی از شب پره پوست خوار پسته
- رشد مغز در میوه‌های مورد تغذیه متوقف می‌شود.
- میوه‌ها پوک، نیم مغز و دهن بست می‌شوند.
- رطوبت در داخل خوشه‌ها بالا رفته و سبب رشد قارچ‌هایی نظیر مولد سیاهک و … می‌گردد.
- برجا گذاشتن لکه‌های تیره روی پوست استخوانی سبب کاهش کیفیت و بازارپسندی محصول می‌شود.
زمستان گذرانی شفیره پروانه پوست خوار پسته
زمستان گذرانی حشره به‌صورت شفیره در پیله و در داخل حجره‌ها گلی و در عمق 5 تا 10 سانتی‌متری زیرخاک و در ناحیه سایه‌انداز درخت و به‌طور عمده در نزدیکی طوقه درختان پسته سپری می‌گردد.
کنترل پروانه پوست خوار
پروانه پوست خوار پسته، یکی از مشکلات بزرگ در باغات پسته است؛ اما راه‌هایی غیر از مبارزه شیمیایی نیز برای مقابله با این مشکل وجود دارد.
یکی از روش‌های غیر شیمیایی، استفاده از شخم عمیق به‌منظور کاهش شفیره‌های موجود در خاک و یخ آب زمستانه است. این روش می‌تواند باعث بهبود کیفیت خاک و کاهش شرایط مناسب برای تخم‌های پروانه شود.
در مورد پروانه پوست خوار پسته، هرس سرشاخه‌های آلوده و سوزاندن آن‌ها می‌تواند به‌عنوان یک روش دیگر از مبارزه غیر شیمیایی با این آفت مورداستفاده قرار گیرد.
برای این منظور، باید سرشاخه‌های آلوده و پر از تخم پروانه پوست خوار را شناسایی کرده و آن‌ها را به‌صورت منظم بریده و سوزانده تا تخم‌های پروانه نیز از بین بروند.
همچنین، حمایت از دشمنان طبیعی آفات مانند پرندگان و حشرات در مزارع نیز می‌تواند به‌عنوان راه‌حلی دیگر در مبارزه غیر شیمیایی با پروانه پوست خوار پسته مورداستفاده قرار گیرد.
با این کار، می‌توانید از استفاده بی رویه از سمومی با طیف وسیع حشره کشی و خطرناک که علاوه بر آفات، دیگر حشرات مفید را نیز به هلاکت می‌رساند، خودداری کنید.
مبارزه شیمیایی علیه پروانه پوست خوار
مناسب‌ترین زمان مبارزه با نسل اول لاروهای پروانه پوست خوار پسته از مرحله ظهور لاروهای سن یک تا اواخر سن سوم لاروی و قبل از سخت شدن پوست استخوانی میوه پسته می‌باشد.
با بالا رفتن سنین لاروها و تنیدن مقدار زیادی تار، قطرات سم به آفات نمی‌رسد. این موضوع تأثیر سم‌پاشی را در این سن کاهش می‌دهد.
بهتر است برای مبارزه شیمیایی از سم دیازینون 1/5 لیتر در هزار یا دارتون 2/5 لیتر در هزار یا زولون 2/5 لیتر در هزار استفاده کنیم.
سخن پایانی
پروانه پوست خوار پسته یکی از مهم‌ترین آفات درخت پسته است که باعث خسارت‌های جدی برای باغداران می‌شود. همچنین، این آفت می‌تواند به دلیل حساسیت بالایی که به سموم شیمیایی دارد، به‌راحتی مقاومت ایجاد کند و به‌علاوه مصرف زیاد سموم باعث آلودگی محیط‌زیست نیز می‌شود.
با توجه به اهمیت موضوع و اثرات خسارت‌زای پروانه پوست خوار پسته، روش‌های کنترلی متعددی برای مقابله با این آفت ارائه‌شده است که شامل روش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی است. در این مقاله به بررسی این روش‌ها پرداخته‌شده و تا حد امکان به مزایا و معایب هریک از این روش‌ها اشاره‌شده است.
بنابراین، با توجه به این‌که پروانه پوست خوار پسته یک آفت خسارت‌زای است که به‌راحتی مقاومت ایجاد می‌کند. استفاده از روش‌های کنترلی یک‌جانبه می‌تواند منجر به مشکلات جدیدی مانند مقاومت بیشتر آفت به سموم باشد. بهترین راه برای مقابله با پروانه پوست خوار پسته استفاده از یک ترکیبی از روش‌های مختلف کنترلی است.
-_1_350x350.jpg)
