باغداران و کشاورزان همواره سعی می‌کنند با استفاده از روش‌های مختلف، درختان پسته خود را از آفات و بیماری‌ها محافظت کنند. یکی از روش‌های اساسی و مؤثر در مبارزه با آفات و بیماری‌های درختان پسته، سمپاشی منظم و مناسب در فصل بهار است. بهار با شروع رشد فعالیت‌های گیاهی درختان پسته، زمانی بسیار حساس برای پیشگیری و کنترل آفات و بیماری‌ها محسوب می‌شود.
هدف اصلی از سمپاشی درخت پسته در بهار، حفظ سلامت درختان و بهره‌وری بهینه از آنان است. با استفاده از سمپاشی منظم و صحیح، می‌توان به کنترل و کاهش شیوع آفات و بیماری‌هایی که ممکن است در این فصل ظاهر شوند، پرداخت. علاوه بر این، سمپاشی بهاره می‌تواند در افزایش عمر مفید درختان، بهبود کیفیت محصول و افزایش عملکرد باغات پسته نیز تأثیرگذار باشد.
در این مقاله، به بررسی اهمیت سمپاشی درخت پسته در بهار و تأثیر آن در کنترل آفات و بیماری‌ها، روش‌های مناسب سمپاشی و نکات کلیدی مرتبط با این فرآیند خواهیم پرداخت. همچنین، مواردی از آفات و بیماری‌های رایج درختان پسته در فصل بهار را موردبررسی قرار داده و راهکارهای سمپاشی مؤثر در کنترل آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
اهمیت سمپاشی بهاره در باغات پسته
در فصل بهار، درختان پسته شروع به رشد فعالیت‌های گیاهی می‌کنند و برگ‌ها و شاخه‌ها به‌سرعت رشد می‌کنند.
این رشد فعالیت‌های گیاهی باعث افزایش آسیب‌پذیری درختان نسبت به آفات و بیماری‌ها می‌شود.
سمپاشی درخت پسته در بهار مانند یک پیشگیری است که به کنترل آفات و بیماری‌ها می‌پردازد و از آسیب رسیدن به درختان جلوگیری می‌کند.
معمولاً در زمان ارزنی شدن خوشه‌های پسته که با توجه به منطقه ازنظر زمانی از اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت می‌باشد، چندین آفت فعال هستند ازجمله پروانه چوبخوار، سنک، زنجره، پروانه میوه خوار، شپشک واوی و … .
بنابراین سمپاشی درخت پسته در بهار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مهم است که از چه فرمول سمپاشی استفاده شود که بتواند هم‌زمان این آفات را کنترل کند.
به‌طور مثال در بین آفات ذکر شده پروانه چوبخوار و سنک در باغات پراکنش بیشتری دارند، برای پروانه چوبخوار در زمان پیک پرواز سموم لوفوکس، مچ و کنسالت تأثیرگذارند.
اما الزاماً این سموم روی بقیه آفات فعال در این دوره تأثیرگذار نیستند، بنابراین لازم است از سموم ترکیبی استفاده شود.
مبارزه با آفات پسته در فصل بهار
برای مبارزه با آفات بهاره باغات پسته ابتدا به بررسی شیوع هر یک از آن‌ها در ماه‌های فروردین ،اردیبهشت و خرداد می‌پردازیم. سپس سمپاشی درخت پسته در بهار را انجام می دهیم. در ادامه با ما همراه باشید.
مبارزه با آفات پسته در ماه فروردین
درختان پسته در فروردین‌ماه سه مرحله مهم را پشت سر می‌گذارند. مرحله اول تورم جوانه‌ها است. آفات مهمی که درختان پسته را در این مرحله درگیر می‌کنند عبارت‌اند از: پروانه چوبخوار، سر خرطومی و کاپنودیس.
مرحله دوم که در فروردین‌ماه قرار می‌گیرد، مرحله گلدهی و رشد رویشی است. لارو چوبخوار، لارو میوه خوار و سوسک سرشاخه‌خوار در این مرحله به درختان آسیب می‌رسانند.
آخرین مرحله ارزنی شدن دانه‌ها است که در اواخر فروردین تا اردیبهشت ماه قرار می‌گیرد. سمپاشی درخت پسته در بهار در مرحله ارزنی شدن پسته‌ها، برای مقابله با شپشک واوی، سنک، پروانه چوبخوار و زنجره انجام می‌گیرد.
مبارزه با آفات پسته در ماه اردیبهشت
اردیبهشت‌ماه زمان ارز شدن دانه‌های پسته است. آفات متعددی در اردیبهشت‌ماه، درختان را درگیر می‌کنند.
شپشک تنه‌ای، سوسک سرشاخه خوار، پروانه برگ‌خوار (رائو) شپشک واوی، سنک، پروانه چوبخوار و زنجره ازجمله این آفات هستند.
سمپاشی درخت پسته در بهار در این دوره به دلیل مبارزه با این آفات صورت می‌گیرد.
مبارزه با آفات پسته در ماه خرداد
مرحله استخوانی شدن پوست در خردادماه قرار می‌گیرد. سمپاشی درخت پسته در بهار در این مرحله را جهت مبارزه با کنه معمولی، پسیل، سن سبز و کنه اریوفید انجام دهید.
مبارزه شیمیایی با آفات پسته
هرساله باغداران به‌دفعات مجبور به مبارزه شیمیایی و غیر شیمیایی با انواع آفات می‌شوند. فصل بهار زمان سبز شدن درختان پسته و گلدهی آن‌هاست.
با شروع سبز شدن درختان پسته، از اواسط اسفندماه فعالیت آفات نیز آغاز می‌شود.
با توجه به حضور هم‌زمان چند آفت در باغ، به‌ویژه در اوایل فصل بهار و مناسب بودن زمان مبارزه شیمیایی علیه آفات عمده پسته در این فصل، اول باید دانست کدام آفات اصلی و مهم هستند و کدام را باید در درجه دوم و سوم اهمیت قرار داد.
در این صورت می‌توان برای کاهش تعداد دفعات سمپاشی درخت پسته در بهار و در صورت امکان، مبارزه هم‌زمان با برخی آفات خسارت زا، «روش مبارزه» و هم «ترکیب مناسب سم» را انتخاب کرد.
در صورت لزوم باید از مخلوط کردن ۲ حشره‌کش (و یا یک حشره‌کش و یک قارچ‌کش)، که اختلاط آن‌ها مجاز باشد، برای کنترل هم‌زمان دو یا سه آفت استفاده شود.
سموم مورداستفاده در سمپاشی درخت پسته در بهاره به‌صورت ترکیبی
فرمول‌های ترکیبی مؤثر به شرح زیر هستند:
- استامی پرید ۰/۵ کیلو+ کنسالت ۱ لیتر+ روغن ولک ۳ لیتر در هزار لیتر آب
- فنیتروتیون ۱/۵ لیتر+ کنسالت ۱ لیتر+ روغن ولک ۳ لیتر در هزار لیتر آب
- دیازینون ۱/۵ لیتر + کنسالت ۱ لیتر + روغن ولک ۳ لیتر در هزار لیتر آب
هر کدام از این فرمول‌ها با توجه به آفات غالب هر منطقه مناسبت هستند. به‌عنوان‌مثال اگر جمعیت زنجره، شپشک واوی بیشتر باشد، دیازینون مؤثرتر است.
درصورتی‌که جمعیت سنک و میوه خوار بالا باشد، استامی پرید استفاده شود.
اگر جمعیت غالب پروانه چوبخوار باشد و آفات دیگر موجود نباشد که معمولاً چنین حالتی کمتر اتفاق می‌افتد بهتر است از سموم اختصاصی لوفوکس، مچ و کنسالت استفاده شود.
در ادامه برخی از آفات رایج در فصل بهار را بیشتر مورد بررسی قرار داده ایم.
پروانه چوبخوار پسته (کرمانیا)
با توجه به دوره خروج لاروهای زمستان گذران این آفت، از اوایل اسفندماه و اوج ظهور و تشکیل شفیره‌ها در دهه سوم اسفندماه، در صورت زیاد بودن جمعیت این آفت در باغ می‌توان با توصیه کارشناسان محلی از حدود اواخر اسفند تا اواخر فروردین‌ماه با آن‌ها مبارزه کرد و سمپاشی درخت پسته در بهار را انجام داد.
پسیل معمولی پسته (شیره خشک)
حشرات کامل پسیل های زمستان گذران، از اواسط اسفندماه در باغ‌های پسته ظاهر می‌شوند و با تغذیه از جوانه‌های در حال سبز شدن پسته، بر روی آن‌ها تخم‌ریزی می‌کنند.
با توجه به پایین بودن جمعیت نسل اول پسیل، به‌ویژه در طی ماه‌های فروردین و اردیبهشت، نیازی به مبارزه اختصاصی علیه این آفات نیست و اگر سموم مناسب برای مبارزه با سایر آفات پسته بکار رود، تلفات کافی بر روی جمعیت این آفت نیز خواهد گذاشت.
مبارزه اختصاصی علیه پسیل معمولی با توجه به جمعیت و حساسیت ارقام پسته، تقریباً از اواخر اردیبهشت و اوایل خردادماه ضروری است .
شپشک های پسته
شپشک واوی، یا شپشک سرشاخه پسته دارای ۲ نسل در سال است ولی فقط در نسل اول می‌توان علیه پوره‌های سن یک آن مبارزه کرد. مناسب‌ترین زمان مبارزه، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت و هم‌زمان با خروج ۷۰ درصد پوره‌های سن یک می‌باشد .
شپشک تنه‌ای (کنده‌ای) پسته دارای یک نسل در سال است و تقریباً هم‌زمان با خروج پوره‌های سن یک شپشک واوی، پوره‌های سن یک این آفت نیز خارج می‌شوند.
اختلاف زمانی خروج پوره‌ها ۳ تا ۴ روز است. مناسب‌ترین زمان مبارزه، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت، هم‌زمان با خروج ۷۰ درصد پوره‌های سن یک است.
در صورت بالا بودن جمعیت هریک از این شپشکها و خسارت شدیدی که وارد می‌کنند، می‌توان حدود ۲ هفته بعد از سمپاشی نوبت اول، مجدداً سمپاشی را تکرار کرد .
زنجره پسته ( شیره‌تر)
در سالهای گذشته جمعیت این آفت در باغ‌های پسته خیلی زیاد بود، اما با سمپاشی درخت پسته در بهار در سالهای اخیر جمعیت آن کاهش یافته است. بهترین زمان سمپاشی، هنگام ظهور پوره‌های آفت است.
سنک های پسته
این آفت در چند سال اخیر در اکثر باغ‌های پسته کشور مشاهده شده است. در اوایل فصل بهار و از مرحله تشکیل میوه تا شروع سخت شدن پوست استخوانی میوه پسته، با تغذیه از میوه‌های نابالغ و حساس، خسارت شدید وارد می‌کنند.
در گذشته باغداران از سم «آندوسولفان» برای مبارزه با این آفت استفاده می‌کردند، با حذف این سم از لیست سموم مجاز کشور، لازم است از سموم مناسب موجود در بازار با نظر کارشناسان محلی استفاده شود.
سر خرطومی پسته
حشرات کامل این آفت که مرحله مهم و خسارت زای آن محسوب می‌شوند و از جوانه‌های رویشی و زایشی در حال باز شدن، به‌شدت تغذیه می‌کنند.
از اواخر اسفند و اوایل فروردین به‌صورت حشرات کامل خاکستری‌رنگ در باغ‌های پسته مشاهده می‌شوند، که لازم است با سمپاشی درخت پسته در بهار با سموم مناسب با آن‌ها مبارزه شود .
سوسک سرشاخه خوار پسته
به این حشره در استان کرمان “سوسکو” نیز می‌گویند.
حشرات کامل آفت از اواخر اسفندماه از چوب‌های خشک که در آن‌ها به‌صورت لارو، زمستان گذرانی می‌کنند خارج شده و به سمت درختان پسته پرواز می‌کنند.
اوج خروج حشرات کامل و ظهور آن‌ها بر روی درختان پسته، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت‌ماه است.
حشرات بالغ به شاخه‌های جوان که همان سال رشد کرده‌اند، حمله می‌کنند، جوانه‌ها را می‌خورند و از محل جوانه‌ها دالان‌هایی به طول ۳تا۵ سانتیمتر حفر می‌کنند.
با توجه به زیست‌شناسی این آفت و زمستان گذرانی آن به‌صورت لارو در داخل شاخه‌های خشکیده، مبارزه غیر شیمیایی با آن بسیار ساده و اقتصادی است و اگر به‌طور کامل انجام گیرد به‌هیچ‌وجه نیاز به مبارزه شیمیایی علیه آن نخواهد بود.
روش مبارزه
- جمع‌آوری چوب‌ها و شاخه‌های خشک شده و شاخه‌های تازه هرس شده و سوزاندن کامل آن‌ها؛ اجتناب از انبار کردن چوب‌ها و شاخه‌های پسته برای مصارف سوختی در مناطق و انبارهای نزدیک به باغ‌های پسته .
- تله گذاری با چوب‌های نیمه خشکیده و یا تازه هرس شده در ناحیه یقه درختان و یا قراردادن دسته‌های چوب در زیر درختان به فواصل ۱۰۰ متر از هم، و سپس، جمع‌آوری و سوزاندن آن‌ها و جایگزینی دسته‌های چوب جدید بجای آن‌ها به‌صورت ماهیانه از اواسط مهر تا اواسط اسفندماه .
سخن پایانی
به عنوان سخن پایانی، یادآوری می‌شود که سلامت درختان پسته نقش حیاتی در بهره‌برداری موثر از باغات پسته دارد.
بازداری از آفات با استفاده از روش‌های مناسب سمپاشی درخت پسته در بهار می‌تواند به حفظ و افزایش بازده باغات پسته کمک کند.
باید به یاد داشت که هرچه زودتر اقدامات پیشگیرانه و مدیریتی را انجام دهیم، کاهش آسیب‌پذیری درختان در برابر آفات موثرتر خواهد بود.
امیدواریم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا با شناخت بهتر آفات و زمان‌بندی سمپاشی مناسب، درختان پسته خود را در بهار محافظت کنید و به موفقیت‌های بزرگتری در کشاورزی پسته دست یابید.
-_1_350x350.jpg)
11-(1)_350x350.jpg)
با سلام کاش در بخش معرفی آفات رایج درمورد مبارزه با آفات اشاره شده سمهای مناسب را نیز توصیه میکردید . وکمتر از واژه ؛سموم مناسب ؛ استفاده میشد . با تشکر از مقاله علمی و معرفی خوب آفات ها .
سلام دوست گرامی
ما در یک مقاله در مورد انواع سموم مناسب برای درخت پسته صحبت کردیم. شما می‌توانید با مطالعه این مقاله اطلاعات لازم و کافی را کسب نمایید.