این یک سناریوی ناخوشایند باغبانی است: شما یک درخت انجیر میکارید، به رشد آن نگاه میکنید و منتظر برداشت اولین محصول میشوید … که هرگز نمیآید. یا شروع به تولید میوه میکند، اما قبل از رسیدگی از درخت میافتد یا شاید شما سال گذشته محصول خوبی از انجیر به دست آوردید، اما امسال محصول کمتر یا هیچ محصولی برداشت ندارید.
چرا درخت انجیر میوه نمی دهد؟ علت عدم باردهی درخت انجیر چیست؟
با این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان همراه باشید.
چرا درخت انجیر میوه نمی دهد؟
درختان انجیر ممکن است در صورت قرار گرفتن تحت شرایط نامناسب مانند خشکسالی، آبیاری کم یا بیشازحد، آفات و بیماری، دماهای بسیار بالا یا پایین، کود دهی بیشازحد، هرس نادرست و عوامل دیگر میوه ندهند.
یک درخت انجیر پربار نیاز به مراقبت خوب، کود دهی مناسب، خاکی با زهکشی عالی، آفتاب کامل و فصل رشد گرم دارد.
در بسیاری از موارد، راهحل سادهای برای باردهی درخت انجیر وجود دارد.
در اینجا برخی از علت عدم باردهی درخت انجیر و چگونگی رفع آن آورده شده است.
سن درخت انجیر
بسته به سن درخت انجیر در زمان کاشت، معمولاً 2-3 سال طول میکشد تا شروع به تولید میوه نوبرانه کند. اما برای تولید میوه اقتصادی بسته به شرایط مختلف ممکن است تا 10 سال طول بکشد، که در آن زمان باید شروع به تولید میوه قویتر کند.
درختان انجیر تا سیصد سال عمر نموده و تا ارتفاع 10 الی 15 متر هم رشد و نمو میکنند.
اگر درخت خیلی جوان باشد، ممکن است انرژی خود را برای برقراری یک سیستم ریشه قوی صرف کند که این برای برداشت آینده انجیر شما یک امتیاز خوب است.
همانطور که درخت بالغ میشود، شروع به تولید بیشتر انجیر میکند.
در شرایط مناسب، یک درخت انجیر میتواند تا سالها میوه بدهد.
اگر فضا مشکلی نداشته باشد، یک درخت انجیر میتواند به رشد و تولید در “سن پیری” ادامه دهد.
چه باید کرد؟
چرا درخت انجیر میوه نمی دهد؟ فقط صبر کنید!
اگر شما چیزی که درخت انجیر نیاز دارد، یک مکان آفتابی، خاک با زهکشی خوب و فضایی برای رشد و … را فراهم کردهاید، در زمان مناسب، با برداشت خوشمزهای پاداش خواهید گرفت.
نور موردنیاز برای باردهی درخت انجیر
کمبود نور کافی را میتوان یکی از عوامل عدم باردهی درخت انجیر دانست.
یک درخت انجیر نیاز به آفتاب کامل حداقل 6-8 ساعت برای رشد دارد؛
اما فقط این نیست که شما باید درخت را در یک مکان آفتابی قرار دهید؛
برای حداکثر پتانسیل انجیر، هر شاخهای بهتنهایی نیاز به آفتاب برای تولید میوه دارد.
برداشت اول انجیرها روی شاخهها درحالیکه درخت در حال رشد و تشکیل برگ است، انجام میگیرد.
اگر شاخهها از آفتاب محروم شوند، در آن شاخه هیچ انجیری رشد نمیکند (یک انجیر کوچک تولید میشود، اما قبل از زمان مناسب از درخت میافتد).
چه باید کرد؟
برای پاسخ به سؤال چرا درخت انجیر میوه نمی دهد به شکل درخت نگاه کنید و ببینید آیا سایه داخلی وجود دارد (حتی اگر درخت شما در آفتاب کامل باشد).
شاخههایی که خیلی نزدیک به هم هستند میتوانند روی هم سایه بیندازند.
برای رفع این مشکل، میتوانید هر شاخه داخلی غیرضروری یا نزدیک به هم را هرس دهید.
کوددهی کافی نیست
برنامه کود دهی منظم برای درختان انجیر ضروری است.
علت عدم باردهی درخت انجیر میتواند عدم کود دهی صحیح باشد.
بهترین کود همهکاره برای استفاده، یک فرمول با قابلیت حلالیت بالا در آب با نسبت NPK (نیتروژن، فسفر، پتاسیم) متعادل است، مانند 10-10-10 یا 20-20-20.
نیتروژن، گیاه را تشویق میکند تا در بهار شاخه و برگ بزند.
فسفر پشتیبانی از تولید میوه و گل را انجام میدهد.
پتاسیم یک عنصر ضروری برای سلامت کلی گیاه است.
چه باید کرد؟
برای باردهی درخت انجیر، حداقل 3 بار در فصل کود دهی کنید، اما بیش از یکبار در ماه تغذیه نکنید: اوایل بهار، اواخر بهار (زمانی که انجیرها شکل میگیرند) و اوایل تابستان (همانطور که انجیرها رشد میکنند و میرسند).
بسیاری از کشاورزان توصیه میکنند که درختان کاشت شده را درست در ابتدای فصل رشد با یک کود گرانولی ماکرو مثل (15،50،5)، متعادل مانند: (20،20،20)، کودهای آلی و یا با کودهای میکرو کود دهی کنند.
همانطور که بالاتر ذکر شد، اگر خاک شما بسیار شنی است، ممکن است اضافه کردن دو یا چند ماده مغذی در طول فصل ضروری باشد.
کود دهی بیشازحد
چرا درخت انجیر میوه نمی دهد؟ کود دهی ضروری است، درست است؟
خب، این میتواند باشد، اما به یاد داشته باشید که درختان انجیر در خاورمیانه و مدیترانه به وجود آمدهاند.
جایی که خاکی با مواد غذایی کم و نسبتاً خشک دارد.
درختان انجیر ریشههای توسعهیافتهای دارند که میتوانند آب و مواد مغذی را جستجو کنند.
اگر خاک بیشازحد حاصلخیز و غنی از مواد مغذی باشد، درخت ممکن است نیتروژن بیشازحد جذب کند.
نیتروژن («N» یکی از عناصر تشکیل دهنده کودهای «NPK» میباشد) رشد برگی را تشویق میکند.
نیتروژن بیشازحد میتواند به درخت سیگنال دهد که به تولید برگ و رشد شاخهها ادامه دهد، نه تولید میوه.
همچنین رشد پرقدرتی که اضافه کردن نیتروژن ایجاد میکند، میتواند باعث شود درخت انجیر بیشازحد سریع رشد کند.
این موضوع تولید میوه را در درختان ضعیف میکند.
چه باید کرد؟
در بیشتر موارد، یک درخت انجیر کاشته شده در زمین نیاز کم یا حتی هیچ کود اضافی ندارد.
اگر خاک شما بسیار شنی و خشک باشد، درخت ممکن است از یک یا دو تغذیه استفاده کند، یکی درست در ابتدای فصل رشد و دیگری زمانی که میوه تشکیل میشود.
استرس آب
تنش آبی از هر نوع، چه زیاد و چه کم، میتواند مشکلات بزرگی را برای درخت انجیر ایجاد کند. بنابراین انرژی آن بهجای تولید میوه صرف زنده ماندن میشود.
آب کافی درخت را در حالت بقا قرار میدهد،
درختان انجیر هوای گرم را دوست دارند، اما ممکن است در طول دورههای گرم طولانی به آبیاری اضافی نیاز داشته باشند تا میوههای خود را زودتر از زمان رسیدن نریزند.
آب بیشازحد میتواند باعث پوسیدگی ریشه و بیماری شود.
رطوبت بیشازحد در خاک خیس و سنگین باعث میشود درخت انجیر رشد نکند یا حتی بهطور کامل از بین برود.
حتی در خاک با زهکشی خوب، آب بیشازحد باعث آبشویی مواد مغذی و ایجاد مشکلات سلامتی برای درخت میشود.
چه باید کرد؟
برگهای زرد میتواند نشانهای از نیاز درخت انجیر به آب بیشتر باشد.
برای درختان انجیر، ممکن است نیاز باشد در طول دورههای طولانی خشکسالی (شاید هفتهای یکبار) آبیاری را انجام دهید.
یک نهال برای کمک به استقرار در سال اول به آبیاری منظم بیشتری نیاز دارد. پسازآن، آبیاری عمیق هر 2 هفته یا بیشتر (بسته به میزان بارندگی)، موردنیاز است.
یک لایه مالچ یا کمپوست میتواند به جلوگیری از خشک شدن سریع خاک کمک کند.
عادات نادرست هرس
برخی از ارقام انجیر دو محصول در هر فصل تولید میکنند: میوههای زودرس روی شاخههای قدیمی سال قبل و محصول اصلی و بعدی در شاخههای جدید امسال.
برخی ارقام نیز تنها یک محصول اصلی در رشد جدید دارند. برای جلوگیری از هرس ناخواسته به این موارد دقت کافی داشته باشید.
هرس درخت انجیر در زمانهای مختلف سال به هورمونهای گیاهی سیگنال میدهد که به روشهای مختلف واکنش نشان دهند.
هرس زمستانی رشد بهاره شاخههای جدید را تشویق میکند، درحالیکه هرس سبک در بهار یا تابستان میتواند میوه دهی را افزایش دهد.
اگر در زمستان هرس بسیار سختی انجام دهید، برای مثال، اگر بخش بزرگی از درخت به دلیل سرمازدگی خشک شود، ممکن است در آن سال انجیر دریافت نکنید.
درخت بهاحتمالزیاد بهشدت رشد میکند و شاخههای جدید و به تعداد زیادی تولید میکند، اما احتمالاً میوه نمیدهد.
چه باید کرد؟
بهطورکلی، درختان انجیر به هرس کم یا بدون هرس نیاز دارند.
هنگامیکه یک درخت جوان است، هرس بهطوریکه درخت فقط 3 یا 4 شاخه اصلی داشته باشد میتواند به تولید میوه در آینده کمک کند.
بهغیراز آن، هرس زمستانی سبک برای از حذف شاخههای بیمار و یا ضعیف و خشک شده کافی است.
در صورت امکان از هرس در طول فصل رشد خودداری کنید.
هرس بیشازحد در این مرحله بیشتر به گیاه استرس وارد میکند تا کمک کند.
حداکثر، میتوانید شاخههای ناسالم را حذف کنید تا از گسترش بیماریها، جلوگیری نمایید.
استرس گرمایی
انجیر گرما را دوست دارد و به مقدار مشخصی گرما و آفتاب نیاز دارد تا بهترین میوه را بدهد.
بیشتر رقمها در آبوهوای گرمتر که فصل رشد آن بهاندازهای طولانی است که میوهها بهطور کامل روی درخت برسند، بهترین عملکرد را دارند. انجیر به دمای 25 تا 35 درجه سانتیگراد برای رشد نیاز دارد.
دمای بالاتر بر عملکرد و باردهی درخت انجیر تاثیر منفی میگذارد.
البته به یاد داشته باشید گرمای بیشازحد، بهویژه بدون آبیاری مکرر، میتواند ریشههای درخت انجیر را بسوزاند.
چه باید کرد؟
انجیر برای رسیدن به مقدار معینی آبوهوای گرم نیاز دارد، بنابراین مناطقی با فصل رشد کوتاه ممکن است نیاز داشته باشند که درختان را در مکان گرمتری بکارند.
در هنگام کاشت درختان انجیر حتماً به اقلیم منطقه خود توجه کافی داشته باشید.
(فقط حتماً در دورههای طولانی خشکسالی مقداری آبیاری لازم را انجام دهید)
خسارت سرمازدگی
درختان انجیر بسیار مستعد آسیب ناشی از سرمای شدید هستند. درخت انجیر در دوران جوانی به سرما حساس هستند و درختان جوان در سرمای منفی 3 درجه سانتی گراد در ماه های آذر و دی آسیب میبیند و در سرمای منفی 9 درجه سانتیگراد از بین میرود. بنابراین شاید پاسخ سؤال چرا درخت انجیر میوه نمی دهد، خسارت سرمازدگی باشد.
حتی مقاومترین انجیرها به سرما نیز میتوانند در آبوهوای سرد شدید آسیب زیادی ببینند.
یخ زدن طولانیمدت ممکن است باعث شود بخشی ( یا تمام ) از درخت انجیر از بین برود.
ریشهها ممکن است زنده بمانند، اما اگر درخت مجبور باشد همه شاخهها و برگهایش را هر سال دوباره رشد دهد، میوه نمیدهد.
در هر آبوهوایی، سرمازدگی دیررس میتواند انجیرهای جدیدی را که در بهار ظاهر میشوند، از بین ببرد.
از دست دادن این جوانههای باردهی باعث عقب افتادن تولید میوه برای فصل میشود، البته اگر بهطورکلی از باردهی درخت انجیر جلوگیری نشود.
چه باید کرد؟
ابتدا یک رقم خوب برای آبوهوای خود انتخاب کنید.
اگر در منطقه سردتر زندگی میکنید، رقمی را انتخاب کنید که مقاوم به سرما باشد.
خسارت سرمازدگی را کاهش دهید تا این علت عدم باردهی درخت انجیر رفع شود
بیماری علت عدم باردهی درخت انجیر
مراقبت از درختان انجیر بهطورکلی آسان است، اما آنها مستعد ابتلا به بسیاری از بیماریها هستند که میتوانند بر تولید میوه تأثیر بگذارند، مانند بیماری بلایت، بیماری سیاهک، سفیدک سطحی، پوسیدگی طوقه و ریشه، شپشک، کنه تارتن و مگس میوه انجیر.
چه باید کرد؟
پیشگیری بزرگترین سلاحی است که شما در برابر بیماریهای درخت انجیر دارید.
شاخههای بیمار، برگها و میوههای آلوده را جدا کنید و آنها را از روی زمین جمع کنید. در زمستان، شاخههای داخلی درخت را برای کمک به گردش هوا هرس کنید.
هنگام آبیاری درخت از خیس شدن برگها خودداری کنید زیرا رطوبت باعث رشد قارچ میشود.
برخی گیاهان همراه میتوانند به دفع بیماریهای احتمالی کمک کنند.
بهویژه گل همیشهبهار ماده شیمیایی در ریشه خود ترشح میکند که نماتدهای گره ریشه را دفع میکند.
مشکل گرده افشانی
چرا درخت انجیر میوه نمی دهد؟ آیا درختان انجیر برای باردهی به گرده افشانی نیاز دارند؟
بعضی از ارقام انجیر به صورت پارتنوکارپ تولید میوه میکنند و برای باردهی نیازی به گرده افشانی ندارند.
میوه انجیر معمولی (بدون لقاح) تشکیل میشود، اگرچه شواهدی وجود دارد که گرده افشانی میتواند اندازه و کیفیت انجیر را بهبود بخشد.
برخی ارقام نیز وجود دارند که بدون گرده افشانی قادر به تولید میوه نیستند. به عنوان مثال در رقم انجیر نوع ازمیر و دومین عمل گرده افشانی برای تولید میوه ضروری میباشد. در صورتی که عمل گرده افشانی در این رقم انجام نشود میوهها قبل از رسیدن میریزند.
چه باید کرد:
انجیر خود را بشناسید! اگر یک نوع درخت انجیر “معمولی” باشد، گرده افشانی برای برداشت خوب انجیر ضروری نیست.
سخن پایانی
چرا درخت انجیر میوه نمی دهد؟ در این مقاله علت عدم باردهی درخت انجیر را بررسی نمودیم. عوامل گفتهشده تنها دلایل رایج بودند. اگر احساس میکنید شما تمامی شرایط گفتهشده را بهخوبی برای درختان خود فراهم نمودهاید، لازم است با یک کارشناس کشاورزی مشورت نمایید.
منابع:
در منطقه قلات ودوکوهک که اطراف شیراز هستند درختان انجیر دیم که بیش از ۱۰۰سال ازعمر آنها میگذرد بخوبی با خشکسالی های اخیر مقاومت کرده وهرساله میوه انجیر زیادی از آنها برداشت میشود
در باغچه منزل که در شهرک گلستان شیراز است دو اصله انجیر سیاه ۱۰ سال قبل کاشته ام خداراشکر خیلی پر باراست تنها آفتی که به درخت انجیر ما میزند نوعی کرم است که روی برگ لایه ای الیافی ایجاد وباعث ضربه به این درخت میوه میشود اگر در فصل بهار دو بار آن را سمپاشی کنیم هیچ آفتی به درختان انجیر سرایت نمیکند ودر تیر ماه که اوایل بدست آمدن انجیر در منطقه ما میباشد میوه های لذیذ وسالمی برداشت خواهیم کرد
از نکات مثبت درخت انجیر این است که میوه آن کم کم رسیده وحدود سه ماه از این درخت بهره برداری میشود
امسال درختان انجیر را سمپاشی نکرده بودیم که مقداری آفت روی برگها ظاهر شده اند فردا دهم تیرماه میخواهم آنها را سمپاشی کنم گرچه هنوز انجیرها نرسیده وسبز وسفت هستند اما ای کاش یکماه قبل این کار را میکردم
درود
با توجه به فرا رسیدن زمان برداشت انجیر و لزوم استفاده از سموم، بهتر است قبل از اقدام از سمومی استفاده کنید که دوره کارنس کمی داشته باشند و از لحاظ بهداشت و سلامت مصرف کننده، مورد تایید باشد.
سلام
درخت انجیر دارای تنوع گیاهی و آب و هوایی ست یعنی هر نژاد در محدوده جغرافیایی خاصی میوه می دهد مثلا انجیر سیاه در مناطقی مثل جنوب خراسان شهرستان کاشمر میوه های درشت و شیرین می دهد در حالی که همین انجیر در شمال کشور کیفیت خوبی ندارد ولی انواع دیگر انجیر مثل انجیر گلابی وانجیر سبز درشمال کشور که مرطوب ست نتیجه بسیار بهتری دارد ... بعضی انواع درختان انجیر به دلایلی از جمله عدم بارگیری یا لقاح میوه نمی دهند ویا میوه غیر قابل استفاده و تو خالی می دهند .. بهتر ست برای کشت درخت انجیر از همان منابع محلی که بازدهی خوبی دارند استفاده شود میوه انجیر استراتژیک محسوب می شود و ممکن ست در جیره های جنگی سالها دوام داشته باشد و درصورت ترکیب با منابع غذایی دیگر از جمله گردو و عسل و … برای مصارف خاص از جمله جیره ورزشکاران حرفه ای استفاده شودکشت چند درخت انجیر می تواند اقتصاد یک خانواده را براحتی تامین کند .
کشت درخت انجیر در بلوارها و مناطق شهر نشینی هم زیبایی دارد هم از نظر اقتصادی به مردم فواید زیادی می رساند .
سلام دوست گرامی
از اینکه تجربیات خود را در این زمینه با ما و سایر کاربران در اشتراک گذاشتید سپاسگزاریم.