درختان پسته برای رشد و باردهی بهینه به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند. در این میان، محلول‌پاشی به عنوان یک راهکار کلیدی، نقشی حیاتی در تغذیه و حفاظت از درختان پسته ایفا می‌کند. انتخاب زمان مناسب برای محلول‌پاشی درختان پسته، کلید موفقیت در باغ پسته است.
زمانی که محلول‌پاشی با ظرافت و دقت در فصول و مراحل مختلف رشد درخت انجام می‌شود، نیازهای تغذیه‌ای درختان برآورده می‌شود و درختان پسته با شادابی و سرزندگی به بار می‌نشینند.
با مطالعه این مقاله، شما به گنجینه‌ای از اطلاعات ارزشمند در زمینه زمان محلول‌پاشی درختان پسته دست خواهید یافت و گامی بلند در جهت ارتقای کیفیت و کمیت محصول خود برخواهید داشت.
مزایای محلول‌پاشی درختان پسته
محلول‌پاشی درختان پسته با کودهای مناسب امری ضروری می‌باشد و مزایای بسیاری را به همراه دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شاداب شدن و قوی شدن بخش‌های هوایی گیاه به ویژه برگ‌ها و شاخه‌ها و خوشه‌ها
- افزایش طول عمر برگ‌ها و افزایش ذخیره برگی در شرایط حساس یا بحرانی به ویژه در زمان پر شدن مغز
- رساندن عناصر به خوشه‌ها و برگ‌ها به ویژه در شرایط خشک باغات پسته و در دوره‌های طولانی مدت آبیاری باغات پسته که گاهاً به 3 یا 4 ماه هم می‌رسد.
- افزایش مقاومت نسبت به آفات و بیماری‌ها
- افزایش سرعت جذب مواد غذایی و تغذیه بهتر درختان
- محلول‌پاشی اثرات مثبت و مناسبی روی گره‌های زایشی در درخت پسته دارد. علاوه بر آن محلول‌پاشی روی گره‌های زایشی سال آینده در درختان پسته هم بسیار تأثیرگذار است.
- محلول‌پاشی کودهای پتاسیمی مانند نیترات پتاسیم می‌تواند سبب افزایش عملکرد، افزایش اندازه دانه یا میوه و زودرس شدن یا بهتررس شدن دانه‌ها در درختان پسته و بسیاری از درختان میوه دیگر شود.
عوامل موثر بر انتخاب زمان مناسب برای محلول‌پاشی درختان پسته
زمان محلول‌پاشی در اثربخشی آن نقش بسیار مهمی دارد. اگر محلول‌پاشی در زمان نامناسبی انجام شود، ممکن است نه تنها مفید نباشد، بلکه به درخت نیز آسیب برساند.
زمان‌بندی دقیق محلول‌پاشی به چندین عامل بستگی دارد که شامل مراحل رشد درخت، شرایط آب و هوایی، و نوع مواد مورد استفاده برای محلول‌پاشی می‌شود.
مراحل رشد درخت
زمان محلول‌پاشی درختان پسته باید به گونه‌ای انتخاب شود که با مراحل حساس رشد درخت هماهنگ باشد. به عنوان مثال، هنگام کمبود عناصرغذایی، محلول‌پاشی باید در زمان‌هایی انجام شود که بیشترین اثربخشی را داشته باشد.
محلول‌پاشی در زمان بعد از گلدهی و در طول فصل رشد می‌تواند برای کنترل آفاتی که به محصول آسیب می‌زنند مهم باشد، در حالی که محلول‌پاشی پس از برداشت محصول می‌تواند برای آماده‌سازی درختان برای زمستان و کاهش فشار آفات در فصل بعد مفید باشد.
شرایط آب و هوایی
شرایط آب و هوایی، مانند دما و رطوبت، می‌توانند بر کارایی محلول‌پاشی تاثیر بگذارند. محلول‌پاشی در شرایط گرم و خشک ممکن است باعث تبخیر سریع مواد شیمیایی شود و در نتیجه کاهش اثربخشی آن‌ها را به دنبال داشته باشد.
در مقابل، محلول‌پاشی در شرایط مرطوب ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قارچی را افزایش دهد. بنابراین، انتخاب زمان مناسب با توجه به پیش‌بینی‌های آب و هوایی می‌تواند به حداکثر رساندن اثربخشی محلول‌پاشی کمک کند.
نوع مواد مورد استفاده
نوع مواد مورد استفاده برای محلول‌پاشی نیز در تعیین زمان مناسب محلول‌پاشی مهم است. برخی از مواد ممکن است نیاز به چندین بار اعمال داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است اثرات بلندمدتی داشته باشند.
برخی از مواد ممکن است برای استفاده در زمان‌های خاصی از سال توصیه شوند تا اثربخشی آن‌ها افزایش یابد و خطر آسیب به گیاهان کاهش یابد.
جدول محلول‌پاشی درختان پسته
زمان محلول‌پاشی پسته به عوامل مختلفی مانند شرایط آب و هوایی، نوع خاک، رقم پسته و وضعیت باغ بستگی دارد، در نتیجه جدول زیر فقط یک راهنمای کلی است.
|
محلول‌پاشی |
زمان تقریبی |
مرحله رشد |
|
فروت‌ست، روی، بر |
اواخر اسفند تا اوایل فروردین |
تورم جوانه ها |
|
فروت‌ست، عناصر میکرو |
اوایل اردیبهشت تا اوایل خرداد |
بعد از تشکیل میوه |
|
کلسیم، عناصر میکرو |
اواسط اردیبهشت |
تشکیل میوه (ارزنی) |
|
فسفر، عناصر میکرو، پتاسیم |
اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد |
رشد میوه |
|
بر، فسفر، پتاسیم |
خرداد تا تیر |
رشد سریع میوه |
|
پتاسیم |
مرداد تا شهریور |
پرشدن مغز |
|
فروت‌ست، روی |
شهریور و مهر |
پس از برداشت |
|
گوگرد |
هنگام وجود آفات یا بیماری‌ها |
فصل رشد |
|
اسیدآمینه |
هنگام وجود تنش‌ها |
فصل رشد |
بهترین زمان محلول‌پاشی و سمپاشی درختان پسته در طول فصل
بهترین زمان محلول‌پاشی درختان پسته در طول فصل به نیازهای درخت و شرایط محیطی بستگی دارد. به طور کلی، محلول‌پاشی درختان پسته معمولاً در چهار زمان زیر توصیه می‌شود:
قبل از جوانه زدن
اولین محلول‌پاشی درخت پسته باید پیش از جوانه زدن درختان انجام شود. این زمان برای کنترل آفات و بیماری‌هایی است که ممکن است از فصل قبل باقی مانده باشند. استفاده از قارچ‌کش‌های حاوی مس می‌تواند در این دوره مفید باشد.
همچنین محلول پاشی های تغذیه‌ای عناصر روی و بر نیز در زمان تورم جوانه ها و قبل از باز شدن گل‌ها انجام می‌شود.
پس از جوانه زدن
زمان دیگری که باید محلول‌پاشی انجام شود، پس از جوانه زدن است. این دوره برای جلوگیری از تأثیر تنش‌ها بر میوه‌های جوان حیاتی است. محلول‌هایی با تمرکز بر تغذیه‌ی گیاهی و تقویت سیستم ایمنی درختان پسته مانند اسیدآمینه‌ها نیز در این زمان توصیه می‌شود. استفاده از سموم مناسب جهت کنترل آفات و بیماری ها نیز باید در طول این دوره قرار گیرد.
دوره رشد میوه
محلول‌پاشی در طول دوره رشد میوه برای تأمین نیازهای تغذیه‌ای درخت و حفظ سلامت میوه‌ها ضروری است. استفاده از محلول‌هایی حاوی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر میکرو مانند کود NPK سه بیست به تقویت رشد میوه‌ها و بهبود کیفیت آن‌ها کمک می‌کند.
قبل از برداشت
آخرین محلول‌پاشی باید چند هفته قبل از برداشت انجام شود. این مرحله برای پر شدن مغز میوه‌های پسته مانند محلول‌پاشی کود پتاسیم مایع 30-0-3 و کودهایی با درصد پتاسیم بالا در این مرحله ضروری است.
محلول‌پاشی موادمغذی درختان پسته
محلول‌پاشی بیشتر برای رفع کمبود عناصر میکرو (ریزمغذی یا کم‌مصرف) و در موارد اضطراری و خاص برای تکمیل نقش عناصر ماکرو (پرنیاز یا پرمصرف) به درختان پسته مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این تصور که کمبود عناصر پرمصرف را بتوان از طریق محلول‌پاشی برطرف نمود اشتباه می‌باشد، زیرا نیاز درختان به این عناصر بیشتر از آن است که با محلول‌پاشی بتوان نیاز را برطرف نمود. اما در مواقع اضطراری برای رفع کمبودهای لحظه‌ای، محدود و در موارد خاص مثل اوایل دوره رشد یا زمان رشد سریع دانه (مغز رفتن) به عنوان عملیاتی مکمل و کمکی می‌تواند مطرح باشد.
نیتروژن
علائم کمبود نیتروژن (ازت) در درختان پسته
- در اوایل فصل برگ‌های پایینی درخت کم رنگ‌تر، ریزتر و همراه با کاهش سطح برگ و کاهش رشد شاخه و تاج درخت می‌باشد.
- در پاییز برگ‌های پیر زردتر بوده و زودتر از معمول می‌ریزند.
- کمبود نیتروژن در اواخر فصل موجب کم مغز شدن و سبکی دانه‌ها می‌گردد.
زمان محلول‌پاشی کودهای ازته برای درختان پسته
از بهترین کودها برای محلول‌پاشی درختان پسته می‌توان به فروت‌ست اشاره کرد که شامل عناصر ازت، روی و بور می‌باشد. اوایل فروردین و بعد از برداشت پسته مناسب‌ترین زمان محلول‌پاشی فروت‌ست برای پسته است. فروت‌ست سبب افزایش طول دوره گلدهی و تشکیل درصد بیشتر میوه پسته و افزایش کیفیت پسته و کاهش پسته‌های کم مغز و پوک می‌شود.
از دیگر کودهای مناسب برای محلول‌پاشی درختان پسته که دارای نیتروژن باشد کودهای اسیدآمینه هستند. از این کود در تمام مراحل رشدی گیاه می‌توان استفاده کرد که موجب ریشه‌زایی، گلدهی، آغاز تشکیل میوه و رسیدن میوه می‌شود. در عین حال از این کود هنگام استرس‌های محیطی برای افزایش مقاومت درخت استفاده می‌شود.
پتاسیم
علائم کمبود پتاسیم در درختان پسته
- برگ‌ها کمرنگ و حاشیه آن‌ها به سمت بالا پیچیده و قسمت زیرین آن به رنگ قهوه‌ای، خاکستری یا مسی در می‌آید.
- برگ‌هایی که کمبود پتاسیم دارند حاشیه سوختگی قهوه‌ای را نشان می‌دهند.
زمان محلول‌پاشی کودهای پتاسیمی برای درختان پسته
کودهای پتاسیمی را در مرحله مغز بستن پسته محلول‌پاشی می‌کنند. از جمله این کودها می‌توان به سولوپتاس و نیترات پتاسیم اشاره کرد. بهتر است در زمان شوری از کود نیترات پتاسیم در 2 تا 3 مرحله به صورت محلول پاشی با غلظت 3 تا 4 در هزار استفاده شود.
کود سیلیکات پتاسیم برای افزایش مقاومت به آفات و بیماری‌ها مناسب می‌باشد که با غلظت 3 تا 5 لیتر در هزار استفاده می‌شود. این کود باید در زمان‌هایی مصرف شود که گیاه نیاز به تقویت و مقاومت در برابر تنش‌ها دارد. بهترین زمان برای استفاده از این کود در مراحل رشد اولیه گیاه، هنگام شکوفه‌زدن و در مرحله تشکیل میوه است.
فسفر
علائم کمبود فسفر در درختان پسته
- برگ سرشاخه‌ها ارغوانی رنگ شده و به تدریج می‌ریزند.
- ساقه‌ها باریک شده و فاصله میان‌گره‌ها زیاد می‌گردد.
- برگ‌های پیر سبز تیره شده و جوانه‌ها دیر باز می‌شوند.
- درخت برهنه شده و رشد ریشه نیز محدود می‌شود.
زمان محلول‌پاشی کودهای فسفر برای درختان پسته
کودهای فسفره را بیشتر به صورت خاکی همراه با آبیاری استفاده می‌کنند، ولی می‌توان برای تأمین فسفر به صورت محلول‌پاشی از کودهای NPK سه بیست استفاده کرد. این کودها شامل عناصر ماکرو مورد نیاز گیاه هستند و معمولاً در اول فصل رشد محلول‌پاشی می‌شوند.
کلسیم
علائم کمبود کلسیم در درختان پسته
- برگ‌های جوان و نزدیک انتهای شاخه به شکل چروکیده و کج در می‌آید.
- نوک برگ‌ها و حاشیه آن‌ها به طرف بالا و یا پایین لوله می‌شود.
زمان محلول‌پاشی کودهای کلسیمی برای درختان پسته
بهترین زمان محلول‌پاشی کودهای کلسیم از مرحله ارزنی شدن به بعد می‌باشد که بایستی کودهای حاوی کلسیم بر روی میوه‌ها پاشیده شوند. چون‌که کلسیم موجود در برگ به علت تحرک پائین کلسیم، قابل انتقال به میوه نمی‌باشد و مقدار کلسیمی که بر روی میوه پاشیده می‌شود در تشکیل پوست استخوانی نقش دارد.
کود کلسیم پریونت را می‌توان بعد از ارزنی شدن دانه‌ها تا تشکیل پوسته استخوانی به مقدار 1 تا 1.5 کیلوگرم در هر هکتار محلول‌پاشی کرد. نیترات کلسیم با غلظت 2 تا 3 در هزار بلافاصله بعد از تشکیل میوه (هنگام ارزنی شدن میوه) نیز برای کمبود کلسیم توصیه می‌شود.
گوگرد
علائم کمبود گوگرد در درختان پسته
- علائم کمبود گوگرد شبیه به علائم کمبود نیتروژن است.
- برگ‌های جوان و قسمت‌های انتهایی گیاهان زردرنگ می‌شوند.
- کمبود گوگرد می‌تواند باعث کاهش رشد گیاه و نازکی ساقه‌ها و پیچیدگی برگ‌ها شود.
- تاکنون علائم کمبود گوگرد در پسته مشخص نشده است.
زمان محلول‌پاشی گوگرد برای درختان پسته
در مناطق پسته‌کاری کشور کمبود گوگرد شایع نیست. محلول‌پاشی گوگرد برای درختان پسته در شرایطی انجام می‌شود که گیاه تحت حمله آفات یا بیماری‌ها قرار بگیرد.
در استان کرمان برای کنترل آفت پسیل در باغات پسته از سولفور در مواقعی که ضرری برای گیاه نداشته باشد یا موجب آفتاب سوختگی در گیاه نشود، به صورت محلول‌پاشی، استفاده می‌کنند.
منیزیم
علائم کمبود منیزیم در درختان پسته
- کمبود منیزیم سبب کاهش مقدار کلروفیل و در نتیجه کند شدن رشد گیاه می‌شود.
- ظهور رنگ زرد بین رگبرگ‌ها در برگ‌های مسن نیز از علائم کمبود منیزیم به شمار می‌رود.
زمان محلول‌پاشی منیزیم برای درختان پسته
در مناطق پسته‌کاری عمدتاً با زیادبود این عنصر روبرو هستیم. کاربرد کودهای مایع یا جامد با کاربرد محلول‌پاشی در مناطق پسته‌کاری را باید با دقت انجام داد که این کودها حاوی منیزیم نباشند.
علاوه بر کودهای ماکرو (عناصر پرمصرف) ذکر شده از کودهای میکرو (عناصر کم مصرف) نیز برای محلول‌پاشی درختان پسته استفاده می‌کنند. در مورد درختان پسته عناصر میکرو بایستی در چند مرحله بعد از تشکیل شدن دانه‌ها، در طول رشد دانه و شروع مغز بستن بصورت محلول‌پاشی مصرف گردند.
آهن
علائم کمبود آهن در درختان پسته
- در صورت کمبود آهن، سبزینه به مقدار کافی در سلول‌های برگ تولید نمی‌شود و برگ‌ها رنگ‌پریده به نظر می‌آیند.
- ابتدا فاصله بین رگبرگ‌ها زرد می‌شود و با شدت یافتن کمبود تمام سطح برگ زرد می‌شود.
- علائم زردی ابتدا در برگ‌های جوان و قسمت‌های بالای گیاه ظاهر شده و با پیشرفت کمبود، تمام گیاه را فرامی‌گیرد.
زمان محلول‌پاشی آهن برای درختان پسته
2 یا 3 بار محلول‌پاشی کود آهن (Fe-EDTA) با غلظت 1.5 در هزار در اردیبهشت و خردادماه بسته به شدت کمبود می‌تواند برطرف کننده کمبود باشد.
روی
علائم کمبود روی در درختان پسته
- علائم کمبود در اوایل فصل رشد، به خصوص اگر کمبود شدید باشد ظاهر می‌شود.
- تأخیر در باز شدن جوانه‌های رویشی و زایشی درخت که احتمالاً ممکن است تا یک ماه به تأخیر افتد.
- برگ‌های انتهایی درخت کوچک و نکروزه شده و به صورت کلاف‌های ریز برگ و منگوله‌وار در می‌آیند.
- در موارد کمبود خیلی شدید، سرشاخه‌ها خشک شده و میوه پسته کوچک و قرمزتر از میوه سالم دیده می‌شود.
زمان محلول‌پاشی روی برای درختان پسته
محلول‌پاشی 2-3 در هزار آمینو کلات روی در اردیبهشت‌ماه هنگام تورم جوانه و ارزنی شدن برای تأمین روی در پسته استفاده می‌شود. همچنین از کود مایع روی قبل از باز شدن گل‌ها و پس از گلدهی، بر روی جوانه‌ها محلول‌پاشی صورت می‌گیرد.
منگنز
علائم کمبود منگنز در درختان پسته
- به علت تحرک کم منگنز در بافت‌های گیاهی علائم کمبود در بافت‌های جوان مشاهده می‌شود.
- علائم کمبود منگنز شبیه به علائم کمبود آهن است با این تفاوت که در کمبود منگنز قسمتی از حاشیه برگ سبز باقی می‌ماند.
زمان محلول‌پاشی منگنز برای درختان پسته
جهت رفع کمبود منگنز محلول‌پاشی سولفات منگنز با غلظت 1-2 در هزار در اردیبهشت ماه و بسته به شدت کمبود 2 یا 3 بار به فاصله 20-15 روز پیشنهاد می‌گردد.
مس
علائم کمبود مس در درختان پسته
- ابتدا در اواسط تابستان برگ نزدیک سرشاخه‌ها سوخته و سپس می‌ریزند.
- برگ‌های نارس و نورس نیز نوک سوخته شده و به شکل قلب در می‌آیند.
- شاخه‌های بالایی درخت به شکل عصا به سمت پایین می‌افتند.
زمان محلول‌پاشی مس برای درختان پسته
برای محلول‌پاشی مس، سولفات مس، کلات مس یا آمینو کلات مس با غلظت 0.3 تا 0.5 در هزار در اردیبهشت ماه توصیه می‌شود. همچنین می‌توان از کودهای میکرو نیز در زمان نخودی شدن استفاده کرد.
بر
علائم کمبود بر در درختان پسته
- پیچیده شدن حاشیه برگ‌ها و تغییر شکل برگ‌ها به صورت فنجانی در اردیبهشت ماه
- پوکی محصول و عدم خوشه‌بندی مناسب
زمان محلول‌پاشی بر برای درختان پسته
محلول‌پاشی اسیدبریک با غلظت 3-5 در هزار در اواخر دوره استراحت گیاهی و هنگام تورم جوانه‌ها با نظر کارشناسان مجرب پیشنهاد می‌گردد.
در مناطق پسته‌کاری به دلیل آهکی بودن خاک‌ها و بالا بودن pH، جذب عناصر میکرو از خاک با مشکل مواجه است. برای رفع این مشکل یکی از راه‌ها، محلول‌پاشی این عناصر می‌باشد که بعد از انجام تجزیه برگ و تشخیص کمبود هر یک از عناصر ذکر شده قابل توصیه می‌باشد.
برای انتخاب بهترین کود و زمان محلول‌پاشی درختان پسته، می‌توانید از کارشناسان مجموعه پسته رفسنجان مشورت بگیرید.
محلول‌پاشی روغن ولک برای درختان پسته چه زمانی انجام می‌شود؟
زمان محلول‌پاشی روغن ولک برای درختان پسته در زمستان از اواسط بهمن تا اوایل اسفند (برای نهال‌های پیوندی 3 تا 4 ساله تا اواسط اسفند) می‌باشد که به نوع منطقه بستگی دارد. باید از پاشیدن روغن ولک در سرمای شدید، یخبندان و یا گرمای زیاد خودداری کنید.
محلول‌پاشی روغن ولک در زمستان حداکثر تا یک هفته قبل از تورم جوانه‌ها و در تابستان با نظر کارشناس باید انجام شود. روغن‌پاشی به موقع باغات پسته باعث افزایش باردهی چشمگیری در باغات پسته خواهد شد.
نکات کلیدی در محلول‌پاشی درختان پسته
محلول‌پاشی باید با دقت و ظرافت انجام شود تا از بروز عوارض جانبی مانند سوختگی برگ‌ها جلوگیری شود. در ادامه به برخی از نکات کلیدی در محلول‌پاشی درختان پسته اشاره می‌کنیم:
- مواقعی محلول‌پاشی انجام گیرد که درخت تشنه نباشد. محلول‌پاشی طوری تنظیم شود که حتی المقدور نزدیک به زمان آبیاری درختان باشد.
- بهترین زمان برای محلول‌پاشی، صبح زود یا عصر است که هوا خنک‌تر است و باد نمی‌وزد. از محلول‌پاشی در ساعات گرم و آفتابی روز خودداری کنید.
- زمان محلول‌پاشی در طول دوره رشد نیز حائز اهمیت است. هر چه برگ درختان جوان‌تر باشد کارایی جذب عناصر غذایی به وسیله برگ بیشتر خواهد بود.
- غلظت محلول مورد استفاده بسیار مهم بوده و بایستی مطابق با توصیه‌های کارشناسان و اهل فن تنظیم گردد. غلیظ بودن محلول علاوه بر گرفتگی نازل‌ها، موجب سوزش برگ‌ها می‌شود.
- نوع سمپاشی نیز در انجام یک محلول‌پاشی موفق اهمیت دارد. به طوری‌که سمپاشی بایستی قدرت پودر کردن محلول را داشته باشد تا بتواند کودها را به صورت قطرات بسیار ریز روی برگ‌ها بپاشد.
- برای محلول‌پاشی با کودها یا سموم جامد که نیاز به حل کردن آن‌ها در آب می‌باشد، ابتدا آن‌ها را در آب حل نموده سپس درون تانکر سمپاش ریخته شود. در غیر این صورت رسوبات موجب سوزش برگ‌ها می‌شوند.
- در مواقعی که از مخلوط روغن و سم برای کنترل آفات استفاده می‌شود، از اختلاط کودها با آن باید خودداری شود. خصوصاً از اختلاط کودهای کلسیم و مس با سموم مختلف اجتناب نمود.
- انجام محلول‌پاشی باید با توجه به نتایج آزمایش برگ در سال گذشته و تاریخچه باغ صورت گیرد و هر عنصری که کمبود آن وجود دارد محلول‌پاشی شود.
- انتخاب ترکیبات و کودهای مناسب و دارای تعادل عناصرغذایی برای هر باغ در مشورت با کارشناسان اهل فن و خبره توصیه می‌شود.
با رعایت این نکات کلیدی، می‌توانید از محلول‌پاشی به عنوان یک روش موثر برای تغذیه و تقویت درختان پسته استفاده کنید.
صحبت پایانی
زمان محلول‌پاشی پسته برای حفظ سلامتی درختان پسته و بهینه‌سازی تولید محصول از اهمیت بالایی برخوردار است. زمان‌بندی مناسب در به حداکثر رساندن جذب مواد مغذی و کنترل مؤثر آفات و بیماری‌ها کمک می‌کند. محلول‌پاشی باید در زمان نیاز درختان پسته به تقویت که عموماً در زمان رشد درخت است، انجام شود که به تولید محصول با کیفیت منجر شود. این امر نیازمند درک عمیقی از چرخه زندگی درخت، شرایط محیطی محلی و ویژگی‌های مواد محلول‌پاشی است، تا اطمینان حاصل شود که هر اقدامی به نحو اثربخشی انجام می‌شود.
_350x350.webp)
_350x350.jpg)
09131923700
سلام خسته نباشید آقای مهندس محلول پاشی نیترات پتاسیم الان انجام بدیم خوبه البته نوع احمد آقایی ممنون میشم از راهنمایی شما