در زیرخاک و لابهلای ریشهها حفاری سرسخت مشغول به حفاری خاک و قطع ریشههاست.
این حفار کیست؟ چرا حفاری میکند؟
نام این حفار آبدزدک (آبدوزک) است؛ حشرهای که دست ازتونل زدن در دل خاک برنمیدارد و با این کارش در حال آسیب زدن به درخت و ریشههای آن است.
همانطورکه میدانید، درختی که ریشههایش قطع شده باشند و آسیب ببینند، بهزودی خشک میشود و میمیرد؛ بنابراین باید هرچه زودتر این حشره را از بین برد؛ اما چگونه؟!
در این مقاله به بررسی سم مناسب آبدزدک و راههای مبارزه با آن میپردازیم.
آبدزدک چیست؟
یکی از حشراتی که همهچیزخواراست و در دل خاک تونل میزند، حشره آبدزدک است؛ احتمالاً علت نامگذاری این حشره برایتان سؤال شده است؛ در ادامه به پاسخ این سوال میپردازیم.
این حشره با حفاری در زیرخاک و ایجاد تونلها و جویدن ریشهها سبب قطع ریشههای درخت میشود بدین ترتیب؛ آب موجود در کرتها خارجشده و دیگر در دسترس گیاه نیست؛ به همین علت این حشره را آبدزدک مینامند.
این آفت، حشرهای که بیشتر در گلکاریها و چمنکاریها زندگی میکند و دوستدار خاک مرطوب است.
این حشره شبها که هوا خنک است؛ جاهای نزدیک به سطح زمین را میکند و در فصل زمستان استراحت میکند و دوباره در آغاز فصل بهار فعالیت خود را آغاز میکند.
علائم وجود آبدزدک در خاک
اگر این حشره وجود داشته باشد؛ باید یا با سم مناسب آبدزدک و یا با استفاده از روشهای بیولوژیکی بدون سم این آفت را از بین ببرید.
برای از بین بردن این حشره ابتدا باید از وجود آن در خاک مطمئن شوید؛ در زیر برخی از نشانههای وجود آبدزدک در خاک را بررسی میکنیم:
پوسیدگی ریشه
این حشرات میتوانند به ریشه گیاهان نیز آسیب برسانند. اگر ریشه گیاه خشک، پوسیده یا خرابشده است، این ممکن است نشاندهنده حمله آبدزدک باشد.
چمنهای آسیبدیده
این آفات به چمنها آسیب میزنند و این آسیب درست در پایان فصل تابستان خود را بروز میدهد.
وجود آبدزدکها
در برخی موارد، ممکن است بتوانید خودتان این حشرات را ببینید؛ آنها اغلب در خاک، زیر سنگها یا برگهای گیاهان پنهان هستند.
تغییر شکل خاک
بر روی خاک ناهمواریهای افقی مانندی همچون یک تونل در نزدیکی سطح خاک در دل شب مشاهده میکنید؛ زیرا این حشرات به دلیل خنکی هوا در شب به نزدیک سطح خاک میآیند و شروع به حفاری میکنند.
روشهای مبارزه با آبدزدک
از بین بردن آبدزدک به دو روش بیولوژیکی و شیمیایی امکانپذیر است؛ اما توصیه میشود این حشره را به روش بیولوژیکی و بدون استفاده از سم مناسب آبدزدک از بین ببرید.
در ادامهاین دو روش را بیشتر توضیح میدهیم.
روشهای فیزیکی بدون سم از بین بردن آبدزدک
برای از بین بردن جمعیت این حشرات در زمینهای کشاورزی بدون استفاده از سم چندین روش وجود دارد.
این روشها ممکن است بر اساس محیط محلی، نوع حشره موردنظر و شرایط محیطی متغیر باشند.
در زیر چندین روش کلی آورده شده است:
دشمنان طبیعی آبدزدک(روش بیولوژیکی)
بسیاری از گونههای حشرات و پرندگان، مانند مارمولکها، گنجشکها و عقابها، آبدزدکها را میخورند؛ اگر شما بتوانید این دشمنان طبیعی آبدزدک را به محیطزیست خود جذب کنید، کمک بسیار زیادی به کنترل این حشرات کردهاید و دیگر نیازی به استفاده از سم مناسب آبدزدکها نیست.
استفاده از باکتریها و قارچها(روش بیولوژیکی)
برخی از باکتریها و قارچها میتوانند این حشرات را بکشند.
میتوانید این مواد را روی برگهای گیاهان پاشیده و هنگامیکه این آفات از آنها تغذیه میکنند، آنها را بکشید.
استفاده از حشرات پارازیت(روش بیولوژیکی)
برخی از حشرات، مانند بعضی از گونههای مگسها و زنبورها، تخمهای خود را در بدن آبدزدکها میگذارند؛ لاروهای حاصل از این تخمها میتوانند این حشره را از درون بکشند.
تله گذاشتن
برای گیر انداختن این حشرات میتوانید از قوطیهای خالی کنسروها استفاده کنید؛ برای این کار قوطیهای خالی را روی زمین خوابانده تا همسطح زمین شوند و سپس داخل قوطیها را با مقدار کمی نفت، گازوئیل و یا روغنموتور پرکنید و فردا صبح که آفات در این قوطیها گیر افتادن ظروف را خالی و آنها را از بین ببرید.
روغنموتور و نفت میتوانند یک نوع سم مناسب آبدزدک باشند.
گودال بکنید
در آغاز فصل پاییز و در زمینهای آفتزده میتوانید گودالهای کوچکی کنده و داخل آنها را با حجم زیادی از کود حیوانی پوسیدهشده (کود دامی) پرکنید و سعی کنید کود دامی از سطح خاک چند سانتیمتر بالاتر باشد؛ سپس تا پایان فصل سرما صبر کنید و بعد گودال را خالی کنید و آبدزدکهایی را که زیر کود بودند را از بین ببرید.
ترغیب به تغذیه از گیاهان دیگر
در برخی موارد، میتوان با تغییر نوع گیاهان موجود در زمین کشاورزی، حشره ها را ترغیب به تغذیه از گیاهان دیگر کرد؛ بهعنوانمثال ممکن است این حشرات ترجیح دهند از گیاهان خاصی که در زمین شما کشت میشوند تغذیه کنند.
شخم زدن زمین
زمین را هرچند وقت یکبار شخم بزنید تا تخمهای این حشرات از بین بروند
غرقاب کردن
این بار پس از شخم زدن زمین، آن را غرقاب کنید و آبدزدکها را بیخانمان کنید.
در برخی موارد، آنها حتی میتوانند مفید باشند؛ زیرا آنها از برخی از حشرات آزاردهنده دیگر تغذیه میکنند.
روشهای شیمیایی و سم مناسب آبدزدک
بسیاری از کشاورزان دو سم دیازینون و کنفیدور را سم مناسب آبدزدک میدانند؛ در زیر شرح مفصل هریک میپردازیم:
سم فیپرونیل (ریجنت) برای آبدزدک
حشرهکش ریجنت از گروه فنیل پیرازول، حشرهکشی با طیف گسترده با اثر تماسی و گوارشی، سیستمیک ضعیف است. این حشرهکش با اختلال در سیستم عصبی حشره باعث مرگ آن میشود.
این سم برای کنترل انواعی از آفات و حشرات مانند آبدزدک، کرمهای ریشهای، کرمهای مفتولی، سوسک کلرادو و کرم ساقه خوار برنج مصرف میشود.
مصرف این سم هم از طریق خاکی و هم از طریق برگ (محلولپاشی) موثر واقع میشود.
کاربرد این سم به صورت ریجنت گرانول 0.2% با مقدار مصرف 20 کیلو گرم در هکتار، زمانیکه اولین خسارت آفت دیده شد در پای بوتههای آلوده زیر خاک ریخته شود و بعد از آن آبیاری انجام شود.
سم دیازینون برای آبدزدک
دیازینون یک سم حشرات است که عمدتاً برای کنترل حشرات در باغها و مزارع کشاورزی استفاده میشود.
برای استفاده از سم دیازینون میتوانید مقداری از این سم را بهصورت گرانول با آب و مقداری سبوس گندم مخلوط کرده و بهصورت خمیر دربیاورید و در مسیر حرکت این آفت بگذارید تا از آن تغذیه کرده و بمیرد.
دیازینون را میتوانید بهصورت گرانول روی زمین بپاشید و سپس آبیاری کنید تا از این طریق در دل خاک نفوذ کرده و سبب مرگ حشره شود.
در استفاده از دیازینون باید بسیار مراقب باشید؛ زیرا این سم ممکن است از طریق تماس باپوست، تنفس یا بلعیدن به بدن شما وارد شود و باعث حساسیت پوست، تنفس سخت و سایر عوارض جانبی شود.
در صورت مشاهده هرگونه علامتی از واکنش به سم، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
لطفاً توجه داشته باشید که برخی کشورها استفاده از دیازینون را محدود یا ممنوع کردهاند؛ بنابراین قبل از استفاده از آن باید قوانین محلی خود را بررسی کنید.
سم کنفیدور برای آبدزدک
کنفیدور (Confidor) یک نوع سم حشرهکش است که شامل ماده فعال ایمیداکلوپرید (Imidacloprid) میباشد.
کنفیدور به گروه نئونیکوتینوئیدها تعلق دارد که بر اساس ساختار شیمیایی نیکوتین طراحیشدهاند و عملکرد سیستم عصبی حشرات را مختل میکنند.
این سم، سم مناسب آبدزدکها و حشرات مختلف دیگر مانند شتهها، کرمهای ریشه، سوسکها، پسیل، آفتهای خاکی و … است.
1 تا 1/5 لیتر از سم را در 1000 لیتر آب برای هر هکتار مورداستفاده قرار دهید؛ این سم را میتوانید به یکی از دو روش به داخل خاک نفوذ دهید:
1- استفاده از سم کنفیدور همراه با آبیاری و نفوذ آن به داخل خاک
2- در سطح خاک پاشیده شود و سپس با خاک مخلوط گردد.
نکته
میتوانید برای جلوگیری از خسارات واردشده توسط این حشره، بذر گیاه را با پودر 70% کنفیدور ضدعفونی کنید و بوته سبز شده از بذر را در برابر این آفت مصون نگهدارید.
با توجه به اینکه کنفیدور یک سم مناسب آبدزدک قوی است، باید با دقت فراوان استفاده شود؛ تماس مستقیم باپوست یا چشمها میتواند تحریکات پوستی یا چشمی ایجاد کند؛ همچنین
باید توجه داشت که استفاده نادرست از کنفیدور میتواند به محیطزیست آسیب بزند؛ زیرا این سم بهراحتی در خاک جذب میشود و میتواند به آبهای زیرزمینی نفوذ کند؛ که میتواند برای حیات آبی خطرناک باشد.
لازم به ذکر است که برخی از کارشناسان سم کلرپریفوس را نیز سم مناسب آبدزدک میدانند.
خطر آبدزدک برای انسان
این حشرات بهطورکلی برای انسان خطرناک نیستند و اغلب در برابر آنها واکسن وجود دارد؛ اما در برخی موارد ممکن است؛ باعث نگرانی شوند و نیاز است تا از سم مناسب آبدزدک استفاده کنید.
واکنشهای حساسیتی
برخی از انسانها ممکن است به پروتئینهایی که این حشرات ترشح میکنند واکنش نشان دهند.
این واکنشها میتوانند شامل خارش، چشمهای قرمز، عطسه یا سایر نشانههای حساسیت باشند.
تخریب محصولات کشاورزی
این حشرات میتوانند برای کشاورزان مشکلساز باشند؛ زیرا آنها میتوانند از برگها و سایر بخشهای گیاه تغذیه کنند و به محصولات کشاورزی آسیب برسانند؛ ازاینرو استفاده از سم مناسب آبدزدک میتواند کمککننده باشد.
نفوذ به منازل
در فصول سرد سال این آفات ممکن است به دنبال مکانی گرم برای زمستان گذرانی به منازل نفوذ کنند.
این موضوع ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد؛ اما باید توجه داشت که این حشرات به انسانها حمله نمیکنند و نیازی به نگرانی ازلحاظ سلامتی نیست.
بهطورکلی، این حشرات بهسلامت انسان تهدیدی نمیرسانند و اکثر مردم قادر به تحمل حضور آنها در محیط اطراف خود هستند.
کلام نهایی
آبدزدکها حشراتی هستند؛ که با حفر زمین و قطع ریشههای گیاه سبب آسیب جدی به آن میشوند؛ ازاینرو استفاده از سم مناسب آبدزدک برای از بین بردن این حشره کاربرد فراوانی دارد.
دیازینون، کنفیدور و کلرپریفوس از انواع سم مناسب برای از بین بردن این آفات به شمار میآیند.
سلام خسته نباشید.
اینکه درخت گیلاس پنج ساله با محصولش به یکباره شروع به خشک شدن کنه میتونه کار آبدوزک باشه. البته ۷ مورد دیگر هم از جمله هلو زرد آلو گیلاس آلبالو اونم درختای سر حال و قوی .
ممنون میشم راهنماییم کنید .
سلام
سپاس
اگر خشک شدن درختان به یکباره باشه و حالت سبزخشک شدگی داشته باشید احتمال زیاد فعالیت نوعی قارچ در قسمت ریشه می باشد.
این قارچ های خاکزی همراه با جریان آب آبیاری به قسمت های دیگه هم انتقال پیدا میکنند.