جهت احداث باغ و آماده سازی زمین برای کاشت نهال، در مرحله اول باید نقشه و طرح مورد نظر را آماده کرد تا آماده سازی چاله های کاشت با مشکل مواجه نشود. البته باید از قبل نیز اقدام به آماده سازی زمین کرد. برای این کار در ابتدا مواد آلی را به خاک اضافه نموده و سپس اقدام به شخم عمیق نمایید. همچنین قبل از کاشت نیز باید اقدام به ضد عفونی کردن خاک و از بین بردن آفات و بیماری های موجود در باغ و مزرعه کرد.
زمان کاشت نهال نیز در هر منطقه با توجه به آب و هوا و سایر عوامل دیگر متفاوت خواهد بود. اما به طور کلی در زمان استراحت گیاه می توان اقدام به کاشت و جا به جایی آن کرد.
آماده سازی زمین برای کاشت نهال
جهت آماده سازی زمین برای کاشت نهال در ابتدا لازم است که زمین را تراز بندی و تسطیح کرد. زیرا درختان که برای مدت طولانی در یک محل باقی می مانند و جا به جایی آن ها تا حدی دشوار است. بنابراین باید عملیات مربوط به آماده کردن زمین در باغ به خوبی انجام پذیرد. در زمین هایی که دارای شیب تند هستند، محلی که برای احداث باغ در نظر گرفته شده است باید در ابتدا به قطعاتی در آید و سپس هر قطعه را مسطح کرد. زمین هایی که دارای شیب کمتری هستند، در ابتدا باید اقدام به از بین بردن ناهمواری ها و تسطیح زمین کرد تا در اثر بارندگی و آبیاری خاک زمین مورد نظر شسته نشود.
تسطیح زمین جهت کاشت نهال
عملیات تسطیح شامل هموار و صاف کردن زمین برای بهتر شدن عملیات آبیاری و دیگر عملیات مربوط به کاشت و داشت است. اگر زمین مورد کاشت صاف و مسطح نباشد، آب به راحتی نمی تواند به تمام درختان به طور مرتب برسد و همچنین خاک درختانی که در مناطق بلندی کاشته شده اند در اثر آبیاری شسته شده و ریشه آن ها از خاک بیرون آمده و در مجاورت هوا خشک می شود. اما درختانی که در قسمت های گود و فرو رفته زمین کاشته شده اند به علت انباشته شدن خاک زیاد در پای آن ها، اصطلاحا خفه شده و با گذشت زمان کاملا از بین خواهد رفت. از این رو عملیات تسطیح یک عملیات مهم قبل از کاشت درختان به حساب می آید. این عملیات به طور کلی توسط لودر، گریدر و بولدوزر انجام می شود.
کود پاشی قبل از کاشت نهال
تنظیم کردن میزان و مقدار مواد آلی خاک برحسب نیاز و احتیاج درخت از اهمیت ویژه ای قبل از کاشت نهال برخوردار است.به همین دلیل باید قبل از کاشت نهال کود ها و عناصر مورد نیاز خاک را به آن اضافه کرده و بعد اقدام به کاشت نهال نمایید.
شخم زدن زمین جهت کاشت نهال
بعد از کودپاشی و اضافه کردن مواد آلی به خاک، باید با استفاده از ادوات و تجهیزات شخم زنی، در ابتدا شخم عمیقی در عمق 40-30 سانتی متری از خاک ایجاد نمود. با این کار علاوه بر اختلاط کود با خاک، خاک زمین مورد نظر نیز نرم تر شده و سایر عملیات کشاورزی به آسانی انجام می شود. این عمل در بهار یا پاییز همزمان با کودپاشی نیز می تواند انجام شود.
دیسک زدن زمین قبل از کاشت نهال
پس از شخم عمیق زمین، کلوخ هایی تقریبا بزرگ در زمین ایجاد می شوند که در زمان کاشت ممکن است مشکلاتی را به وجود بیاورند. برای خرد کردن کلوخه ها باید عملیات دیسک زدن را انجام داد. بهتر است دیسک را عمود بر جهت شخم در زمین انجام دهید تا شیار هایی که توسط گاو آهن ایجاد شده است هموار و صاف شده و در عین حال همراه با آن کلوخه ها نیز خرد تر شوند.
ماله کشی قبل از آماده سازی زمین برای کاشت نهال
عملیات بعدی پس از دیسک زدن، ماله کشی می باشد. به طور کلی بیشتر افراد از ماله همراه با هرس استفاده می کنند. یعنی اول هرس یا دندانه را به تراکتور متصل کرده و پشت آن ماله را به تراکتور وصل می کنند. کار هرس و دندانه به طور کلی جمع کردن علف های هرز و سنگ های موجود و پراکنده در سطح زمین است. ماله نیز شیار های حاصل از عملیات قبلی را صاف و مسطح می کند. عدم ماله کشی نیز باعث بروز مشکلاتی در هنگام کاشت نهال می شود.
ایجاد چاله جهت کاشت نهال
پس از پیاده کردن نقشه باغ و مشخص شدن محل درختان و نهال ها در زمین اصلی، زمین را با آهک یا چوب میخی علامت گذاری می کنند. بعد از علامت گذاری شروع به کندن چاله ها و گودال ها می کنند. چاله ها را می توان به دو صورت دستی یا با استفاده از چاله زن مته ای در زمین ایجاد کرد. هر چه عمق خاک زراعی بیشتر باشد و خاک نیز مرغوب تر باشد، می توان اندازه و عمق چاله را کمتر در نظر گرفت.
برای خرید چاله زن مته ای کلیک کنید!
در هنگام حفر گودال باید به این نکته توجه داشت که باید حتما خاک سطحی را در یک سمت چاله و خاک عمقی را در سمت دیگر چاله ریخت. در هنگام پر کردن چاله ها و کاشت نهال نیز باید حتما از خاک سطحی استفاده کرد و خاک عمقی را در سطح مزرعه پخش نمود.
بعد از طی تمامی مراحل عملیات کاشت انجام می شود. عملیات کاشت شامل کاشت نهال، ایجاد جوی های آبیاری در ردیف درختان، ایجاد جوی های آب رسانی اصلی در اطراف باغ از محل ورودی آب تا ابتدای جوی های ردیف های درختان، سله شکنی، وجین، آبیاری و سمپاشی است.
ایجاد چاله و حفره در خاک ساده ترین روش آماده سازی زمین برای کاشت نهال در زمین اصلی می باشد. گیاه در قسمت جلویی حفره قرار گرفته و حوضچه ای در داخل ایجاد می شود که آب را حفظ کرده و گیاه را در مقابل فرسایش و سایر عوامل محافظت می کند. در این روش همچنین یک آبراهه برای خروج آب اضافی ایجاد کرده تا از شسته شدن خاکریز جلوگیری شود.
برای استفاده آسان از دستگاه های مکانیزه در هنگام عملیات داشت، باید درختان را در فواصل معین و به طور منظم در زمین اصلی کاشت.
فواصل مورد نیاز برای کاشت نهال
در ایران اصولا به این موضوع مهم کمتر اهمیت می دهند و غالبا درختان میوه را بدون فاصله معین و نزدیک بهم می کارند. این موضوع سبب شده تا باغ هایی با درختان نامنظم و ناهماهنگ به وجود بیایند. که این امر در تولید محصول و بازار پسندی آن تاثیرات منفی گذاشته است. بهترین فاصله کاشت به طور کلی با توجه به نوع پایه، رقم و شرایط اقلیمی منطقه می تواند متفاوت باشد.
عوامل موثر در احداث باغ
عواملی که در احداث باغ باید حتما به آن ها توجه نمود در دو دسته عوامل ثابت و عوامل غیر ثابت قرار گرفته اند.
عوامل ثابت:عواملی که باغدار در تمام مدت با آن ها سروکار دارد. مانند آب و هوا، نوع خاک، محل باغ، فاصله کاشت درختان و …
عوامل غیر ثابت:این عوامل در طول دوره رشد درخت پیش می آیند. مانند بیماری درختان، هرس، شرایط نامساعد محیطی و …
در احداث یک باغ ممکن است دو حالت اتفاق بیفتد. حالت اول، یک نوع محصول خاص مد نظر بوده که برای کشت این محصول باید شرایط آب و هوایی و زمین مناسب را پیدا کرد. حالت دوم، آب و هوا و زمین در اختیار است و باید مطابق با آن زمین و شرایط آب و هوایی درختان مناسب را انتخاب کرده و شروع به کاشت کرد.
در هنگام احداث باغ به چه عوامل محیطی باید توجه کرد؟
- مقدار بارندگی سالیانه
- شدت نور
- درجه حرارت های حداقل زمستان در طول فصل رشد
- درجه حرارت حداکثر در طول فصل رشد
- سرما های دیررس بهاره
- سرما ای زودرس پاییزه
- اخذ گواهی سلامت و بهداشت نهال
توجه به موقعیت محل در هنگام احداث باغ
یکی از نکات مهم در احداث باغ و کاشت نهال انتخاب درست محل می باشد. اگر در انتخاب محل مورد نظر دقت و توجه کافی نداشته باشید، طول عمر مفید باغ و محصول درختان کاهش یافته و در عوض هزینه نگهداری محصول بیشتر می شود. انتخاب محل مناسب برای احداث باغ علاوه بر افزایش محصول، خطر آسیب دیدگی محصول در برابر بیماری ها را کاهش می دهد.
بررسی دما در هنگام احداث باغ
دما یک فاکتور مهم در احداث باغ به حساب می آید. این عامل از مهم ترین عوامل محدود کننده برای انتخاب محل کاشت به حساب می آید. بعد از انتخاب محصول مورد نظر برای کاشت باید به بررسی شرایط و محدوده دمایی آن پرداخت و سپس میزان نیاز سرمایی آن را برآورد کرد. باید گفت که اگر سرمای لازم برای درختان تامین نشود، به احتمال زیاد جوانه های گل در بهار شکوفه نداده و محصولی نیز تولید نخواهد شد.
بررسی نور در هنگام احداث باغ
طول روز و شدت نور برای درختان از اهمیت خاصی برخوردارند. شدت نور از مهم ترین فاکتور ها در احداث باغ بوده که در باروری و رشد درختان بسیار موثر است. تغییر این عامل در باغ عملا کار دشوار و غیر ممکنی به حساب می آید، و تنها راه رسیدن به نور کافی و تامین نیاز نوری درختان، دادن شکل و تراکم مناسب به شاخساره درختان است. یکی از تاثیراتی که نور در محصول تولید شده می گذارد، ایجاد رنگ در میوه هاست.
بررسی ارتفاع در هنگام احداث باغ
به طور کلی با افزایش ارتفاع، درجه حرارت هوا کاهش یافته و فصل رشد کوتاه تر می شود. در باغات میوه اندازه میوه ها با ارتفاع رابطه معکوس دارد. یعنی با افزایش ارتفاع، اندازه میوه کاهش می یابد. در عوض در این ارتفاعات، استحکام، کیفیت درونی و بیرونی میوه افزایش خواهد یافت. میوه هایی که در این ارتفاعات تولید می شوند، رنگ روشن تری خواهند داشت. علت این امر افزایش تابش اشعه ماوراء بنفش می باشد.
با افزایش ارتفاع به ازای هر 30 متر، رسیدگی میوه یک روز به تاخیر می افتد.
بررسی شیب در هنگام احداث باغ
مکان های شیب دار و تپه ها به طور چشمگیری زمان آفتاب دهی را تغییر می دهد. شیب های ملایم رو به جنوب، بهترین محل برای احداث باغ به حساب می آیند. این شیب ها تقریبا دو برابر سایر شیب ها نور دریافت می کنند. اما باید گفت برای تمامی ارقام و گونه ها همیشه شیب های رو به جنوب مناسب نیستند.
هوای سرد همیشه سنگین تر از هوای گرم می باشد. از این رو به سطح زمین آمده و به سمت پایین ترین قسمت جا های مرتفع جریان می یابد. از این رو بهتر است باغ را در مناطقی که ته دره هستند و محل تجمع هوای سرد می باشند احداث نکرد.
بررسی باد در هنگام احداث باغ
شدت و نوسانات باد نیز در احداث باغ از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور محافظت از باغ و درختان در مقابل باد می توان از بادشکن در اطراف باغ استفاده کرد.
تامین آب و کیفیت آن در احداث باغ
کمبود آب در کشور ایران از مشکلات محدود کننده در احداث باغ به حساب می آید که تامین آن نیازمند صرف هزینه و سرمایه نسبتا زیادی می باشد. از این رو باید حتما قبل از احداث باغ این سرمایه تامین شده و بعد اقدام به کاشت نهال کرد. علاوه بر قیمت و مقدار آب، کیفیت آب نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به دلیل این که آبیاری مداوم یک خاک خوب و مرغوب با آب نامناسب و شور یا سنگین، به تدریج منجر به نامناسب شدن زمین و یا شور شدن آن می شود.
درختان جوان و درختانی که به تازگی کاشته شده اند، در مراحل اولیه زندگی به کم آبی حساس بوده و در این مراحل نیاز بیشتری به آبیاری دارند.
بررسی خاک در هنگام احداث باغ
خاک به عنوان بستر اصلی رشد نهال و درختان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خاک مورد استفاده باید از نظر بافت، عمق، تهویه، زهکشی، pH، Ec، و… با نهال مورد کشت کاملا سازگار باشد. به منظور احداث باغ در درجه اول عمق خاک، سپس عمق سطح آب زیر زمینی و در نهایت میزان نمک های محلول خاک (شوری) را مورد بررسی قرار داد.
تراس بندی جهت آماده سازی زمین برای کاشت نهال
این عملیات در زمین های دارای شیب انجام می شود. به طور کلی شیب تراس را باید به گونه ای تنظیم کرد که اغلب به سمت تپه باشد، یعنی حالتی که آب بتواند در خاک زهکشی شود. همچنین باید در انتهای تراس، جویی به منظور زهکشی ایجاد کرد تا آب اضافی از آن خارج شود.
تعیین فاصله بین نهال ها
اولین مرحله در تعیین تعداد درختان مورد نیاز جهت کاشت و احداث باغ، اطلاع کافی از ابعاد باغ و همچنین فاصله بین ردیف ها و روی ردیف ها می باشد. عامل مهمی که در تعیین فاصله بین درختان در ردیف و همچنین فاصله ردیف ها مهم است این است که فاصله ای در نظر گرفته شود تا نور خورشید به اندازه یکسان در اختیار درخت قرار بگیرد. به طور کلی باغدار باید فاصله بین ردیف را بر اساس رقم، پایه، سیستم تربیتی، حرکت ماشین آلات و سایر عوامل دیگر انتخاب کرد.
انتخاب نهال خوب و سالم برای کاشت در زمین اصلی
یکی از ارکان اصلی در احداث باغ و رسیدن به محصول تجاری استفاده از نهال پیوندی مرغوب، سالم و عاری از بیماری می باشد. انتخاب نهال بخش مهم و حساس احداث باغ می باشد زیرا اگر تمامی شرایط مطلوب باشد اما از نهال سالم و مرغوبی استفاده نشود احداث باغ کار عبث و بیهوده ای خواهد بود.
