علت پوکی پسته

پسته محصولی است با ارزش که کشاورزان دارای باغات پسته دوست دارند، هرساله باغ پسته‌شان پر از پسته باشد؛ اما گاهی برخی از پسته‌ها پوک می‌شوند و پسته مغز نمی‌کند

این وضعیت نه تنها باعث زیان اقتصادی می‌شود؛ بلکه نشان‌دهنده چالش‌ها و مشکلاتی است که در زمینه تولید پسته وجود دارند؛ اکنون این سوال پیش می‌آید که علت پوکی پسته چیست؟

یک کشاورز چگونه می‌تواند درختان خود را در برابر این عارضه مصون نگه دارد؟

با ما همراه باشید تا در این مقاله از مجله پسته رفسنجان به تمامی این پرسش‌ها و شرح علت پوکی پسته، پیشگیری آن و… بپردازیم:

علت پر نشدن مغز پسته

چرا پسته پوک می شود؟

پر نشدن مغز پسته یا همان پوک شدن پسته می‌تواند به دلایل متعددی اتفاق بیافتد.

در زیر برخی از علت پوکی پسته را بررسی می‌کنیم:

گرده افشانی ناقص

گرده افشانی به منظور عمل لقاح و تشکیل میوه انجام می‌شود.

با انتقال دانه های گرده نر به گل‌های درخت ماده عمل لقاح صورت می‌گیرد؛ انتقال دانه گرده از طریق باد و یا بعضی از حشرات صورت می‌گیرد.

اگر عمل گرده افشانی به خوبی صورت نگیرد، ممکن است تا ۹۰ درصد محصول پسته پوک شود و یا خوشه بندی تشکیل نشود؛ بنابراین عدم گرده افشانی مهمترین علت پوکی پسته است.

آزمایشات و تحقیقات نشان می دهد که درصد پوکی پسته کله قوچی نسبت به پسته اکبری و احمد آقایی بیشتر است، میزان پوکی پسته به ژنوتیپ درخت نر و نوع دانه گرده نیز بستگی دارد.

دو نمونه گرده افشانی طبیعی و مصنوعی وجود دارد که در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم.

گرده افشانی طبیعی

تقریباً به ازای هر 15 تا 20 درخت ماده یک درخت نر لازم است، کاشت یک ردیف درخت نر درجهت باد در اطراف باغ علاوه بر بادشکن باعث می‌شود گرده افشانی به خوبی صورت گیرد.

گرده افشانی مصنوعی

برای اینکه گرده افشانی به خوبی صورت گیرد می‌توانید از گرده افشانی مصنوعی هم استفاده کنید.

باید شاخه هایی از درخت نر که هم گل قرمز و هم گل زرد دارند انتخاب و جدا کنید؛ زیرا گرده افشانی از قرمزی گل شروع و تا زردی گل ادامه دارد؛ پس از جدا کردن شاخه های گل نر باید آن‌ها را در بطری آب گذاشت؛ سپس بطری‌ها را در هر منطقه از باغ در جهت وزش باد به درختان ماده آویزان کنید تا در هنگام وزش باد بطری ها تکان خورده و دانه های گرده گل نر در بین درختان ماده پخش شود.

نکته

آب بطری های گرده افشانی مصنوعی باید آب شیرین (آب شرب) باشد.

هنگام جدا کردن شاخه های نر مواظب باشید که شاخه ها تکان نخورند تا گرده آن‌ها پخش نشود.

شاخه‌های انتخابی برای گرده افشانی مصنوعی باید گل بیشتری داشته باشند.

شرایط آب و هوایی

درخت پسته به دوره‌ی سرما در زمستان نیاز دارد تا بتواند در بهار به‌طور مناسب گل دهی کند.

در صورتی که درختان پسته به اندازه کافی در هوای سرد نباشند؛ گل دهی و لقاح به درستی انجام نمی‌شود و درنتیجه منجر به پر نشدن مغز می‌شود.

آیا گرمای زیاد سبب پوکی پسته می‌شود؟

گرمای شدید در فصل تشکیل میوه باعث سقط جنین یا پوکی پسته می شود؛ بنابراین یکی از علت‌های بزرگ پوکی پسته گرمای شدید است.

در کل درخت پسته تا حدودی به گرما مقاوم می‌باشد؛ اما گرمای بالای 42 درجه باعث آفتاب سوختگی شدید و پوکی پسته می‌شود.

برای جلوگیری از آفتاب سوختگی درختان پسته می‌توانید از محلول پاشی پودر کائولین استفاده کنید!

تغذیه ناکافی

کمبود عناصر معدنی مورد نیاز مانند روی و بور می‌تواند به پر نشدن مغز پسته منجر شود.

برای خرید انواع کود پیشنهاد می‌کنیم به فروشگاه پسته رفسنجان مراجعه نمایید.

آفات یک عامل مخرب و تاثیر گذار در پوکی پسته

آفات نیز از مهمترین علت پوکی پسته هستند؛ آفاتی چون شپشک ها، پسیل، سن ها، پروانه کراش و زنبورهای مغزخوار مانع از رشد جنین و سبب پوکی پسته و تشکیل پسته های نیم مغز می‌شوند.

برای اینکه آفات به باغ و پسته شما صدمه وارد نکنند می‌توانید از کودهای محلول پاشی که باعث کنترل آفات می‌شوند استفاده کنید.

زمان مبارزه با آفات بلافاصله پس از ظاهر شدن آن ها در باغ می باشد.

نقش مهم تنش‌های شوری و خشکی در پوکی پسته

دو تنش شوری و خشکی از علت پوکی پسته هستند؛ در صورتی‌که درخت پسته تا حدودی مقاوم به کم آبی و خشکی است، نباید دوره‌های آبیاری درختان پسته طولانی شود؛ زیرا باعث پوکی محصول و درنهایت باعث خشکیدگی درخت می‌شود.

آبیاری درختان بالغ پسته به‌طورمعمول هر ۳۰ روز یک‌بار انجام می‌شود.

راه‌های جلوگیری از تنش‌های شوری و خشکی در پوکی پسته به شرح زیر می‌باشد:

آبیاری به‌طور منظم و به‌موقع انجام شود.

از شیب بندی برای باغات استفاده شود.

می‌توانید برای جلوگیری از خشکی و شوری از کود آلی آب نگهدار استفاده کنید، کود آلی آب نگهدار علاوه بر تأمین مواد آلی خاک به‌عنوان آب نگهدار که رطوبت را در منطقه ریشه نگه می‌دارد و باعث بالا رفتن راندمان آبیاری می‌شود.

کمبود گل‌های نر و علت پوکی پسته

در برخی از باغ‌های پسته، تعداد درختان نر کمتر از حد مورد نیاز است که این موضوع می‌تواند به کمبود لقاح و در نتیجه پر نشدن مغز پسته منجر شود.

همانطور که در بالا از علت پوکی پسته مطلع شدید باید باتوجه به این شرایط راه‌هایی برای پیشگیری از این عارضه نیز پیدا کنید.

در ادامه با راه‌حل‌هایی کاربردی آشنا می‌شویم.

راهکارهای رفع پوکی پسته

پوکی مغز پسته یکی از مشکلاتی است که می‌تواند تأثیر منفی بر کیفیت و ارزش بازاری این محصول داشته باشد.

با رعایت چند راهکار ساده می‌توان علت پوکی پسته را رفع کرد:

آبیاری مناسب

مدیریت منابع آب و تأمین آب به‌موقع برای گیاهان از اهمیت بالایی برخوردار است. کم‌آبی در زمان‌های حساس مثل گل‌دهی و رشد میوه می‌تواند به پوک شدن پسته منجر شود.

آیا با هرس درختان پسته درصد پوکی محصول کم می‌شود؟

هرس درخت پسته در پوکی میوه تاثیر بسیار زیادی دارد.

هرس سربرداری و تنک شاخه برای کم کردن درصد پوکی پسته موثر می‌باشد.

انواع هرس درختان پسته به شرح زیر می باشد:

1. هرس فرم دهی درخت پسته.
2. هرس سربرداری درخته پسته.
3. هرس تنک شاخه درخت پسته.
4. هرس باردهی درخت پسته.

عملیات هرس بیشتر در فصل زمستان (فصل خواب) انجام می‌گیرد؛ ابزارآلات هرس درخت پسته قیچی و اره می باشند که می توانید به فروشگاه پسته رفسنجان مراجعه کرده و این ابزارآلات را خریداری کنید.

اره ژاپنی فوجاکو.

قیچی باغبانی نووا.

قیچی دست بلند تلسکوپی.

کود برای پرشدن مغز پسته

برای افزایش پر شدن مغز پسته و بهبود کیفیت محصول، از کودهایی استفاده می‌شود که عناصر معدنی ضروری برای رشد بهینه درختان پسته را فراهم می‌کنند.

در ادامه برخی از عناصر ضروری برای رفع علت پوکی پسته را می‌آوریم:

کود زینک (Zn)

زینک یکی از عناصر مهم برای توسعه مغز پسته است.

کمبود آن می‌تواند منجر به کوچک شدن برگ‌ها و پر نشدن مغز پسته شود.

کودهای حاوی زینک مانند سولفات زینک برای رفع این کمبود مناسب می‌باشند.

کود بور (B)

بور به‌عنوان یک عنصر میکرو مهم در فرآیند لقاح و تشکیل مغز پسته است. کودهای حاوی بور، مانند بوراکس یا اسید بوریک به بهبود کیفیت مغز پسته کمک می‌کنند.

کود نیتروژن (N)

نیتروژن برای رشد و توسعه کلی گیاه ضروری است؛ اما نباید میزان زیادی از آن را استفاده کرد؛ زیرا منجر به رشد زیاد برگ و نقص در توسعه مغز پسته می‌شود.

کود فسفر (P) و پتاسیم (K)

هر دو عنصر برای رشد سالم میوه و مغز پسته ضروری هستند.

از کودهای فسفاتی و پتاسیمی (سیلیکات پتاسیم) می‌توان به منظور تأمین این عناصر و رفع علت پوکی پسته استفاده کرد.

کلسیم (Ca)

کلسیم به بهبود ساختار و استحکام دیواره سلولی کمک می‌کند و می‌تواند در جلوگیری از مشکلات مرتبط با ساختار محصول مؤثر باشد.

برای اطمینان از نوع و مقدار کود مناسب برای باغ پسته خود باید خاک و برگ را تجزیه و تحلیل کنید.

برای این‌کار می‌توانید به متخصصین کود و سم شرکت پسته رفسنجان تماس حاصل فرمائید.

شماره تماس: 03434243000

کنترل آفات و بیماری‌ها

برخی آفات و بیماری‌ها از رایج ترین علت پوکی پسته هستند و با استفاده از برخی کودها می‌توانید آن‌ها را کنترل کنید.

مدیریت شرایط آب و هوایی

در مناطقی که با تغییرات ناگهانی در دما یا یخبندان‌های دیر هنگام مواجه می‌شوید؛ اقداماتی مانند استفاده از پوشش‌های حفاظتی می‌تواند به محافظت از گیاهان کمک کند.

انتخاب ارقام مناسب

استفاده از ارقام مقاوم درخت پسته به شرایط آب و هوایی، انواع تنش‌ها مانند تنش خشکی،تنش شوری، آفات و بیماری‌ها می‌توانند به رفع علت پوکی پسته کمک کند.

باتوجه به شرایط اقلیمی و نوع خاک کشاورزی و آبیاری ارقام مقاوم مختلفی وجود دارند.

ممکن است یک رقم به سرما مقاوم باشد و رقم دیگر به تنش شوری.

مدیریت گل ‌دهی و لقاح

همانطور که در بالا اشاره شد باید از گرده افشانی مصنوعی و طبیعی استفاده کنید و همچنین از وجود تعداد کافی زنبورها برای لقاح و عدم استفاده از سموم مضر برای آن‌ها مطمئن شوید.

مدیریت استرس‌های محیطی

شرایط استرس‌زا مثل خشکی یا تنش‌های حرارتی باید با روش‌های مناسبی مانند آبیاری یا سایه‌بانی مدیریت شوند.

با توجه به اینکه پسته یک محصول اقتصادی است و از اهمیت بالایی برخوردار است؛ لازم است تا کشاورزان با اطلاعات کافی و مدیریت مناسب به رسیدگی به باغ‌های پسته خود پرداخته و از رویش علت پوکی پسته جلوگیری کنند.

کاربرد پسته پوک چیست؟

پسته‌های پوک گرچه برای مصرف مستقیم به‌عنوان خوراکی بهترین انتخاب نیستند؛ اما در بسیاری از صنایع و موارد دیگر می‌توانند مفید باشند.

کاربردهای مختلف پسته‌های پوک به شرح زیر است:

روغن پسته

با استخراج روغن از پسته‌های پوک نیمه مغز می‌توان یک روغن با کیفیت و خوشمزه بدست آورد که در آشپزی و صنعت غذایی استفاده می‌شود.

دام پروری

پوسته‌های خارجی و مغز پسته‌های پوک می‌توانند به‌عنوان مکمل غذایی برای دام‌ها مورد استفاده قرار گیرند.

همچنین از این پسته پوک جهت بستری زیر پای دام‌ها استفاده می‌شود.

کمپوست و کود طبیعی

پسته‌های پوک می‌توانند به‌عنوان یک منبع برای تهیه کمپوست یا کود طبیعی استفاده شوند.

حتی می‌توانید آن‌ها را زیر خاک به‌طور سالم دفن کنید؛ اینکار برای درختان بسیار مفید است.

موارد دارویی و آرایشی

بعضی از مواد موجود در پسته می‌توانند در تولید محصولات آرایشی و دارویی استفاده شوند؛ بنابراین پسته‌های پوک می‌توانند در فرآوری و تهیه این محصولات مورد استفاده قرار گیرند.

نکته مهم این است که قبل از استفاده باید مطمئن شوید که علت پوکی پسته‌ها آفات و بیماری‌ها نبوده، سالم و بدون هرگونه آلودگی باشند.

علت سیاه شدن مغز پسته

پس از شناخت علت پوکی پسته نوبت به سیاه شدن مغز پسته می‌رسد که به دلایل مختلفی رخ می‌دهد؛ اما چند علت رایج به شرح زیر است:

آفت‌ها

برخی آفات مانند سن چهار نقطه‌ای باعث تغییر رنگ مغز پسته به سیاه می‌شوند.

این آفت با نیش زدن به پسته‌ها باعث ایجاد خسارت شده و مغز پسته را ازبین می‌برد؛ به طوریکه مغز‌های آفت‌زده دیگر قابل خوردن نیستند.

بیماری‌های قارچی

قارچ‌هایی مانند Aspergillus niger می‌توانند بر روی مغز پسته رشد کنند و باعث سیاه شدن آن شوند.

این مسئله به ویژه در محیط‌هایی با رطوبت بالا ممکن است رخ دهد.

قارچ کش الیت یکی از بهترین قارچ کش ها برای بیماری‌های پسته است.

خشک شدن نامناسب

خشک کردن پسته‌ها در شرایط نامناسب یا با سرعت بالا باعث تغییر رنگ مغز پسته می‌شود.

آسیب‌های فیزیکی

هرگونه آسیب فیزیکی به پسته مانند آسیب‌های هنگام برداشت ممکن است باعث تغییر رنگ و یا سیاه شدن مغز پسته شود.

شرایط نگهداری نامناسب

نگه‌داری پسته در رطوبت بالا یا در محیط‌هایی که تهویه مناسبی ندارند منجر به رشد قارچ‌ها و در نتیجه تغییر رنگ مغز پسته می‌شود.

برای جلوگیری از سیاه شدن مغز پسته با مدیریت مناسب در مراحل برداشت، خشک کردن، پردازش و نگهداری باعث بهبود وضعیت شوید.

آفات و بیماری‌ها، عدم گرده افشانی، کمبود مواد غذایی و… همه می‌توانند علت پوکی پسته باشند.

برای جلوگیری از پیشآمدن علت پوکی پسته می‌توان از راهکارهایی همچون؛ کنترل آفات و بیماری‌ها و یا مدیریت گرده افشانی و لقاح و… استفاده کرد.

کلام آخر

پوکی پسته بسیار شایع است و هرساله کشاورزان با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند.

آفات و بیماری‌ها، عدم گرده افشانی، کمبود مواد غذایی و… همه می‌توانند علت پوکی پسته باشند.

برای جلوگیری از پیشآمدن علت پوکی پسته می‌توان از راهکارهایی همچون؛ کنترل آفات و بیماری‌ها و یا مدیریت گرده افشانی و لقاح و… استفاده کرد.

امیدواریم با خواندن این مقاله از مجله پسته رفسنجان از پوک شدن پسته‌های باغتان جلوگیری کنید.

مشاهده تمامی محصولات فروشگاه