فصل پسته تازه چه زمانی است؟
پسته، این میوه ارزشمند و با طعم خوش، نه تنها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین صادرات غیر نفتی ایران شناخته می‌شود؛ بلکه به‌عنوان یکی از محصولات پربازده کشاورزی در کشورمان نیز مطرح است.
ایران با داشتن مناطق متنوع آب و هوایی از نقاط سرد تا مناطق گرم و خشک برای پرورش انواع مختلف پسته شرایط مناسبی دارد.
درخت پسته از دیرباز در نقاط مختلف ایران مورد کشت و پرورش قرار می گرفته است. جنگل های وحشی و خودروی پسته در ناحیه شمال شرقی ایران و نواحی هم مرز با ترکمنستان و افغانستان پیشینه‌ای باستانی دارد.
این تنوع آب وهوایی باعث شده تا فصل برداشت پسته درهرمنطقه‌ای متفاوت باشد؛ همچنین متغیرهایی نظیر نوع پسته، شرایط خاک و تکنیک‌های زراعتی نیز برتعیین زمان مناسب برداشت تأثیر می‌گذارند.
در این مقاله قصد داریم تا با مروری بر نقاط مختلف پسته‌کاری ایران به بررسی فصل پسته تازه در این مناطق بپردازیم:
پسته تازه کی میاد؟
پیش از بررسی مناطق کشت پسته در ایران، می‌خواهیم بدانیم که فصل پسته تازه چه زمانی است؟
برای آشنایی با فصل برداشت پسته باید توجه داشت، اولین نشانه ی بلوغ پسته و آمادگی برای برداشت، هنگامی است که پوست سبز پسته به قرمز ملایمی تغییر رنگ دهد.
زمان رسیدن پسته بستگی به محل کاشت آن دارد؛ اما به طور کلی از اواسط شهریورماه شروع شده و تا پایان مهرماه ادامه دارد.
در این حالت برای اطمینان و انتخاب میانگین پسته های رسیده می توان با فشردن دانه ی پسته بین دو انگشت، پوست نرم رویی را به راحتی جدا کرد.
پسته‌هایی که در این مرحله پوست رویی آنها سبز باقی می‌ماند و به راحتی جدا نمی‌شوند؛ غالباً پوک هستند.
به منظور جلوگیری از آلودگی به انواع کرم‌ها و افت کیفیت مغز پسته‌ها، عمل برداشت باید در اسرع وقت انجام گیرد.
وقتی پسته ها به راحتی از خوشه جدا می شوند (معمولا ۱ تا ۳ هفته بعد از این که پسته‌ها قرمز شدند) زمان برداشت پسته است.
روش تشخیص دیگر برای زمان چیدن این است که در فواصل زمانی به برخی از شاخه های میوه‌دار ضربه وارد کرد و تعداد پسته‌هایی را که از درخت می افتد می‌شمارند تا بهترین زمان آمادگی درخت برای برداشت مشخص گردد.
اگر پسته‌ها نرسیده باشند، بهتر است صبر کنیم تا محصول بیشتر برسد و برداشت کل درخت همزمان انجام گیرد.
تولید پسته در نقاط مختلف ایران
درخت پسته درختی است که در نقاطی که دارای تابستان گرم و خشک و زمستان سرد هستند بهتر رشد می‌کند.
در ادامه برخی از نقاط معروف کشور را باهم بررسی می‌کنیم:
استان کرمان
کرمان از مراکز اصلی تولید پسته در ایران شناخته می‌شود و بسیاری از شهرهای آن نقش برجسته‌ای در تولید این محصول با ارزش دارند.
رفسنجان با داشتن آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز به‌عنوان مهم‌ترین مرکز تولید پسته در ایران و حتی جهان شناخته می‌شود.
پسته‌های این منطقه با داشتن طعم خوشمزه و چرب بودن مقام ویژه‌ای در بازارهای جهانی کسب کرده‌اند.
سیرجان، زرند، شهربابک و سایر شهرهای استان نیز نقش مهمی در تولید پسته دارند و پسته‌های هرکدام خصوصیات متمایزی برای خود دارند.
منطقه نوق واقع در رفسنجان دارای پسته‌هایی با یک طعم خاص و فوق‌العاده است که موردتوجه بسیاری از مصرف‌کنندگان قرار گرفته و به‌عنوان یکی از خوشمزه ترین پسته‌های جهان شناخته می‌شوند.
این پسته‌ها به دلیل کیفیت بالا و طعم خاصشان در بازارهای داخلی و خارجی دارای تقاضای بالایی هستند.
زمان برداشت پسته در استان کرمان
زمان برداشت پسته، یکی از مراحل حیاتی در فرآیند تولید این محصول است.
انجام به‌موقع و صحیح این فرآیند می‌تواند به حفظ کیفیت و طراوت پسته کمک کند و از آسیب‌های احتمالی به آن جلوگیری نماید.
در استان کرمان به ویژه در شهر رفسنجان، زمان برداشت پسته از اواسط شهریورماه آغاز می‌شود و گاهاً تا اواخر مهرماه ادامه دارد.
در بعضی از ارقام مانند رقم زود رس‌رضایی برداشت پسته از اواسط تا اواخر تیرماه انجام می‌شود.
این زمان فصل پسته تازه در رفسنجان و سایر شهرهای کرمان است و مردم برای خرید و تهیه پسته به بازارها مراجعه می‌کنند.
پسته‌های تر و تازه رفسنجان با طعم خاص و متمایز خود، موردتوجه بسیاری از مصرف‌کنندگان قرار گرفته و ازجمله محصولات پرطرفدار هستند.
برخی از پسته داران مقداری از پسته‌های خود را به‌صورت کال برداشت می‌کنند تا مغز پسته کال و سبز داشته باشند.
زمان برداشت پسته کال درست پیش از فصل پسته تازه از اواسط تیرماه تا اواخر مردادماه است.
استان خراسان
استان خراسان رضوی و جنوبی نیز از دیگر نقاط معروف کاشت درخت پسته هستند و هرساله مقدار زیادی پسته تولید می‌کنند.
ازجمله شهرهایی که در این استان‌ها مشغول به تولید پسته هستند؛ می‌توان به شهر فردوس، بردسکن، فیض‌آباد (مه ولات)، سبزوار و… اشاره کرد.
فصل پسته تازه در خراسان
در استان خراسان بهترین زمان برداشت پسته از اوایل شهریورماه آغازشده و تا پایان شهریور و یا مهر ادامه دارد.
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم؛ برخی از کشاورزان مقداری از پسته خود را پیش از رسیدن کامل پسته برداشت می‌کنند تا مغز کال داشته باشند و این زمان از ماه تیر آغاز و تا پایان مردادماه ادامه دارد؛ اما بسته به هر منطقه این زمان امکان دارد تغییر کند.
استان سمنان
استان سمنان علیرغم منابع آبی محدود و شرایط آب و هوایی خشک و نیمه‌خشک، توانمندی‌های خوبی در زمینه تولید پسته دارد.
در بین شهرهای این استان، دامغان با تاریخچه‌ای درخشان در تولید پسته، به‌عنوان یکی از مراکز اصلی این محصول شناخته می‌شود.
خاک‌های حاصلخیز، تجربیات مردم و تکنیک‌های زراعتی به‌روز باعث شده تا پسته‌های تولیدی دامغان در بازارهای داخلی و خارجی موردتوجه قرار گیرند.
فصل برداشت پسته دامغان
زمان برداشت پسته در دامغان و سایر مناطق استان سمنان مشابه بسیاری از مناطق تولید پسته در کشور، از اواسط شهریورماه آغاز می‌شود و تا پایان مهرماه ادامه دارد؛ این دوره فصل پسته تازه است.
انجام به‌موقع و دقیق فرآیند برداشت به حفظ طعم، طراوت و کیفیت پسته کمک می‌کند و باعث می‌شود تا پسته‌های دامغانی جایگاه ویژه‌ای در بازارها داشته باشند.
استان یزد
در شهر یزد باوجود شرایط آب و هوایی گرم و خشک، پسته به‌خوبی پرورش می‌یابد.
شهرهای بافق و مهریز به‌عنوان دو مرکز مهم تولید پسته در استان یزد شناخته می‌شوند؛ این شهرها با داشتن خاک‌های مناسب و فن‌آوری‌های نوین زراعتی، محصولات پسته باکیفیت عالی تولید می‌کنند.
در مقایسه با شهر دامغان که یکی از مناطق پسته‌کاری در استان سمنان است، زمان برداشت پسته در یزد آن‌چنان فرق بزرگی ندارد؛ البته باید توجه داشت که فاکتورهای مختلفی نظیر نوع پسته، شرایط آب و هوایی سال جاری و تکنیک‌های زراعتی ممکن است، تأثیرات جزئی بر زمان برداشت پسته داشته باشند.
کلام آخر
زمان برداشت پسته یکی از مراحل حیاتی در فرآیند تولید این محصول باارزش است.
برداشت به‌موقع و مناسب به حفظ ویژگی‌های طعمی و خواص غذایی پسته کمک می‌کند.
به‌صورت کلی، زمان برداشت پسته در اغلب مناطق تولیدکننده کشور از اواسط شهریورماه آغازشده و تا اواسط مهرماه ادامه دارد.
این بازه زمانی، فصل پسته تازه را معرفی می‌کند که در آن، پسته‌های تازه و سبز به بازار عرضه می‌شوند و مردم با استقبال چشمگیری به خرید آنها می‌پردازند.
امیدواریم از خواندن این مقاله از مجله پسته رفسنجان لذت برده باشید.
