عملیات پیوند و نقش آن در کشاورزی
باغداران برای بهبود باغات خود، درختان مرغوب و بارور را انتخاب کرده و با کمک یکسری عملیات کشاورزی آن ها را طی زمان حفظ می کنند. یکی از این عملیات پیوند زدن است. پیوند، اتصال موفقیت آمیز دو گیاه مختلف که از نظر ژنتیک به یکدیگر مشابه هستند، می باشد. این اتصال منجر به رشد هر دو گیاه شده و در قالب یک گیاه به رشد طبیعی خود ادامه می دهد. در ادامه این مقاله می توانید زمان پیوند درختان میوه و اصول آن را مطالعه کنید.
در عملیات پیوند قسمتی از شاخه اصلی گیاه قطع می شود که پیوندک نام دارد. پیوندک در پیوند جوانه یک جوانه رویشی همراه با تکه کوچکی از ساقه است. در صورتی که در پیوند شاخه پیوندک شامل چندین جوانه رویشی می باشد. پیوندک به یک گیاه دیگر به اسم پایه متصل می گردد، به طوری که این دو گیاه تبدیل به یک گیاه واحد شده و رشد می کند. برای رشد بهتر شاخه و تنه پیوندک باید به کمک هرس از رشد شاخه های پایه جلوگیری کرد.
پایه فقط ریشه و قسمتی از پایین تنه را تشکیل می دهد. پیوندک بخش های هوایی گیاه پیوند شده را به وجود می آورد. هر چه پایه و پیوندک از نظر ژنتیکی و گیاه شناسی مشابه باشند، به همان نسبت اتصال و جوش خوردن بافت های آن ها در محل پیوند آسان تر بوده و پایداری پیوند مطمئن تر است.
فواید و اهداف پیوند
- پیوندزنی برای گیاهانی که نمی توان آن ها را با قلمه یا پاجوش تکثیر کرد، مناسب است. به عبارتی با انجام پیوند خواص ظاهری، باطنی و ژنتیکی پیوندک تغییر نمی کند.
- درختان مسن و کهنسال که اندام هوایی آن ها فرسوده بوده اما ریشه قوی دارند را می توان با پیوندزنی جوان کرد.
- درختان ضعیفی که حجم ریشه ای کمی دارند یا اینکه توانایی جذب شیره خام را ندارند، با پیوند زدن می توان کمبود شیره خام را جبران کرده و قسمت هوایی را تقویت کرد (مشابه تزریق خون به بدن انسانی که خون از دست داده است).
- گاهی پوست تنه درختان در اثر جانوران جونده، ابزار کاشت، بیماری، سرما و … آسیب می بیند اما ریشه سالم است. در این حالت می توان برای ترمیم پوست از پیوند استفاده کرد.
- در برنامه های اصلاحی درختان میوه، میوه حاصل از تلاقی باید مورد ارزیابی قرار گیرد. این کار با کاشت بذر بسیار زمان بر خواهد بود، اما پیوند این دوره را کوتاه می کند.
- از طریق پیوند می توان درختان زیادی در خانه پرورش داد. یک درخت چند پیوندی شامل چندین پیوندک از چندین واریته مختلف روی یک پایه است (پیوند گیاهان متفاوت که رابطه ژنتیکی نزدیکی به هم دارند روی یک پایه).
هدف از پیوند درختان میوه افزایش توان باردهی درخت و بهبود کمی و کیفی محصول است.
روش و اصول یک پیوند موفق
عملیات پیوند روی درختان میوه جهت افزایش محصول و همچنین افزایش کیفیت میوه انجام می شود. به همین منظور پیوندزنی باید طبق اصول انجام شود تا نتیجه مطلوبی به دنبال داشته باشد.
- انجام یک پیوند موفق آمیز زمانی ممکن است که شرایط محیطی و وضعیت فیزیولوژیکی گیاه مناسب باشد.
- وجود یک پایه مناسب، پیوندک با کیفیت و استفاده از یک روش مناسب برای پیوند جوانه و شاخه می تواند روی موفقیت یک پیوند اثر بگذارند.
- زمان انجام عمل پیوند و نگهداری صحیح آن ها بعد از پیوند موفقیت پیوند را بهبود می بخشد.
- استفاده از ابزار آلات مناسب پیوند از جمله قیچی و چاقو می تواند باعث افزایش کیفیت پیوند می گردد.
بهترین زمان برای انجام پیوند جوانه از اواخر خرداد تا اواخر تابستان است. پیوندهای چوبی یا شاخه در اواخر زمستان یا کمی دیرتر همزمان با آغاز رشد گیاه انجام می شود.
روش های پیوند جوانه و شاخه
پیوند جوانه
پیوند جوانه نوعی پیوند است که در آن تکه کوچکی همراه با یک جوانه رویشی از چوب پیوندک جدا و به پایه وصل می شود. جوانه های مورد استفاده در زاویه برگ، بین دمبرگ و شاخه و در قسمت بیرون دمبرگ قرار دارند. عمل پیوند جوانه سریع تر از پیوند شاخه است. فقط یک جوانه از هر درخت نیاز است، بنابراین پیوندک کوچکی برای پیوند جوانه استفاده می شود. از روش های پیوند جوانه می توان به پیوند T شکل (شکمی یا سپری)، پیوند قاشی و پیوند وصله ای نام برد.
پیوند شاخه
در پیوند شاخه نیاز بیشتری به چوب پیوندک وجود دارد. پیوندک سن بیشتری داشته و مسن است، بنابراین چوبی تر بوده و برش آن سخت تر است. از روش های پیوند جوانه می توان به پیوند نیمانیم، زبانه ای، گوه ای یا اسکنه ای، تاجی، جانبی و مجاورتی اشاره کرد. در موارد زیر پیوند شاخه نسبت به پیوند جوانه ترجیح داده می شود:
- زمانی که پیوند جوانه برای گیاه مورد نظر قابل اطمینان نباشد
- فصل پیوند برای پیوند جوانه مناسب نباشد
- پوست پایه خیلی ضخیم و یا خیلی نازک باشد.
زمان پیوند زدن درختان میوه
مناسب ترین زمان پیوند زدن وقتی است که گیاه در دوره فعالیت قرار دارد، یعنی شیره نباتی در جریان باشد. بنابراین از نظر علمی در هر موقع از سال به استثنای موقعی که گیاه در دوره استراحت به سر می برد و شیره نباتی راکد گردیده می توان عمل پیوند را انجام داد. این نظریه در عمل به اشکالاتی بر می خورد که عملا موقع پیوند زدن را محدود می کند. مقدار زیاد شیره نباتی مانع ایجاد تماس بین پیوندک و پایه در ناحیه طبقه مولده و جوش خوردن آن ها با یکدیگر می شود و به اصطلاح پیوندک در شیره نباتی خفه می گردد.
حرارت زیاد باعث تبخیر فوق العاده پیوندک می شود. قبل از آن که سلول های طبقه مولده یکی شوند و شیره نباتی کافی به پیوندک برسد، گرما پیوندک را خشک نموده و از بین می برد. سرمای زمستان و یخبندان و ب طور کلی حرارت کمتر از 10 درجه در هوای اطراف پیوندک نیز مانع فعالیت سلول های نامبرده گردیده و جوش خوردن پیوند را غیر ممکن می سازد. بنابراین عملاً در دو فصل می توان گیاهان را پیوند زد. یکی در فصل بهار و پس از بیدار شدن پایه و قبل از آن که شدت جریان شیره نباتی زیاد شود و یا آن که سرمای اول بهار مانع فعالیت سلول های قسمت هوایی گیاه گردد. دیگری در اواخر تابستان و یا اوایل پائیز (بنا بر نوع درخت) که جریان شیره نباتی تا اندازه ای کند و سرمای زمستان هنوز فرا نرسیده است.
بدیهی است که هر گاه ممکن شود با وسایل مناسبی از اثر سوء گرمای تابستان جلوگیری به عمل آید و یا آنکه گرمای هوای محل اجازه دهد می توان درفصل نامبرده نیز عمل پیوند را انجام داد.
برای خرید بهترین کود ها و نهاده های کشاورزی به فروشگاه ما مراجعه کنید!!
_350x350.webp)
_350x350.jpg)
09131923700
