برای داشتن یک خاک قوی و سالم لازم است هر چند وقت یکبار آن را مورد آزمایش قرار دهیم و از آنجایی که نمونه گیری و انجام آزمایش خاک یک کار هزینه بر و وقت گیری است قصد داریم در این مقاله از روش های کاملا ساده و بسیار کم هزینه به انجام آزمایش خاک کشاورزی در خانه بپردازیم.

شما با انجام دادن آزمایش خاک و تجزیه و تحلیل آن می توانید اطلاعات دقیقی را در مورد نوع و مقدار مواد مغذی که برای توسعه و نگهداری خاک ها، ضروری است را تعیین کنید پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

روش های مختلف برای انجام آزمایش خاک

برای انجام آزمایش و نمونه برداری از خاک، راه های مختلفی از جمله انجام نمونه برداری خانگی و آزمایشگاهی وجود دارد.

در روش آزمایشگاهی پس از طی کردن یک سری از مراحل، جمع آوری نمونه ها و ارایه آن ها به آزمایشگاه نتیجه نهایی را دریافت می کنید که به مراتب نیازمند زمان و هزینه بیشتری نسبت به روش خانگی است.

در خانه چگونه خاک کشاورزی را مورد آزمایش قرار دهیم

برای انجام این کار کافی است از قسمت های مختلف زمین خود نمونه های خاکی را از عمق 75 تا 100 میلی متری تهیه کنید. دقت داشته باشید ظروفی را که برای نمونه برداری انتخاب می کنید کاملا تمیز بوده و به هیچ عنوان از ظروف و وسایلی که برای کود یا آهک استفاده کرده اید را برای انجام آزمایش و نمونه برداری به کار نبرید.

تعیین نوع بافت خاک کشاورزی در خانه

مقداری از خاک مرطوب را با دستتان فشرده کنید اگر خاک فشرده شده، به راحتی از هم پاشیده شود و یا حتی زبری بافت خاک زیر دستتان احساس شود خاک شما یک خاک شنی است.

اما اگر خاک از هم نپاشید و به هم چسبیده ماند، آن را بین انگشت شست و سبابه به صورت دورانی فشار دهید تا به یک نوار تبدیل شود، اگر طول نوار ایجاد شده به 12 میلی متر رسید و پس از هم گسسته شد بافت شما از نوع لومی – سیلتی است. حال اگر نوار تا اندازه 25 میلی متر از هم متلاشی نشد بافت خاکی شما یک بافت رسی است.

تعیین میزان اسیدی و قلیایی بودن خاک

شما با تهیه کیت های کوچک آزمایش PH از مراکز باغبانی، می توانید میزان اسیدی و یا قلیایی بودن خاک را تشخیص دهید. قبل از استفاده از این دستگاه می توانید برای پی بردن از سلامتی این دستگاه آن را با آب مقطر تست کنید، و برای استفاده از آن طبق دستورالعمل نوشته شده روی دستگاه عمل کنید. (در نظر داشته باشید دستورالعمل های نوشته شده روی هر دستگاه با دستگاه دیگر متفاوت است).

حال اگر خواستید بدانید که خاکی که دارید استفاده می کنید قلیایی است یا اسید می توانید از PH سنج های الکتریکی استفاده کنید؛ برای استفاده از این دستگاه کافیست لوله مخصوص کیت را تمیز کنید سپس لوله را در نمونه خاکی که تهیه کرده اید قرار دهید، بازه تغییرات PH در این دستگاه ها از 0 تا 14 متغییر است. هر چه از 7 به سمت 0 حرکت کنیم خاصیت خاک اسیدی تر می شود و حرکت از بازه 7 به سمت 14 باعث افزایش خاصیت قلیایی (بازی) خاک می شود.

بهترین PH برای رشد گیاهان PH بین 6 تا 7.5 (PH تقریبا خنثی) است. ph صفر کاملا اسیدی و ph چهارده کاملا قلیایی است.

ساختار خاک و رسوبات

در خاکی که نه خشک و نه مرطوب است گودالی به اندازه 6 الی 10 اینچی حفر کرده و مقداری خاک به اندازه یک توپ تنیس برداشته و آن را بررسی کنید اگه خاک مورد نظر دارای بافتی نرم بوده و حتی با فشار کم شکل خود را از دست ندهد بهترین و ایده آل ترین خاک است.

در واقعه خاک های که به صورت دانه هایی گرد و ریز هستند دارای بافتی عالی و غنی بوده زیرا این نوع بافت ها دارای خاکی متخلخل و پر از منفذ هستند که به راحتی آب و اکسیژن در آن حرکت می کند و حتی ریشه هم می تواند به راحتی در این نوع خاک رشد و توسعه یابد.

آن دسته از خاک هایی که دارای بافت کلوخی و توده ای بوده به طوری که با فشار زیاد از هم جدا شده و شکل خود را از دست میدهند خاکی سفت و سخت هستند.

تست تراکم خاک کشاورزی

برای تست تراکم خاک به یک سیم نیاز دارید به این صورت که قسمت های مختلف از باغتان را به صورت تصادفی انتخاب کرده و آن را در قسمت های انتخاب شده فرو کنید تا جایی که سیم خم شود، عمقی که سیم درآن خم می شود را به خاطر داشته باشید. اگر سیم در عمق کمتری خم شود به این معنا است که خاک شما خاکی متراکم بوده و اگر سیم در عمق 30 سانتی متری و حتی کمی بیشتر خم شود به این معنا است که خاک شما یک خاک ایده آل است.

خاک های متراکم به دلیل محدود شدن حرکت کرم های خاکی، رشد کم ریشه و کاهش دسترسی ریشه به آب خاک، مناسبی برای کشاورزی نیست.

تست کارایی خاک کشاورزی

خاک هایی که در هنگام زیر و رو کردن خاک و همچنین زراعت، به شکل کلوخه ای تبدیل می شوند و یا شکل مسطح و ورقه ای به خود می گیرند خاک مناسبی برای کشاورزی نیستند زیرا در این خاک ها گیاه از رشد خوبی برخوردار نیست و در نتیجه محصول کمتری به عمل می آید.

جانداران موجود در خاک

در این مرحله یک گودال داخل زمین خود بکنید و به مدت 4 دقیقه درون آن را نگاه کنید. تعداد موجوداتی که در گودال مشاهد می کنید مانند کرم، عنکبوت و سوسک را به یاد داشته باشید اگر تعداد آنها از ده عدد بیشتر بود به این معنا است این موجودات با انجام عمل زیر و رو کردن خاک باعث رساندن آب، مواد غذایی و حتی نور خورشید به لایه های زیرین می شود که نقش به سزایی در زنجیره غذایی ایفا کده و یک خاک ایده آل است.

تست سرعت تجزیه گیاهان در خاک

داخل خاک و یا روی خاک را با مقداری گیاه پوشش دهید سپس به مدت یک ماه صبر کنید رنگ تیره گیاه نشان می دهد که آن تجزیه و به کود تبدیل شده است. بخشی از تجزیه گیاهان به وجود موجودات زنده درون خاک مرتبط است. و در صورت درست انجام شدن تجزیه خاک به این معنا است که خاکتان از نظر موجودات زنده بسیار عالی است.

همچنین در نظر داشته باشید که هر چه سرعت تجزیه گیاهان در خاک شما بیشتر باشد خاک شما از کیفیت بالاتری برخوردار است. در خاکهای نامناسب و فقیر تجزیه مواد به کندی صورت می گیرد و حتی ممکن است خاک بوی ترش شیدگی دهد.

تست قدرت و توان گیاه

در طول مدت رشد، گیاه خود را در نظر بگیرد در صورت مناسب بودن ساختار خاک، زهکشی مناسب و عملکرد خوب موجودات زنده گیاه شما باید از رشد یکنواخت و طبیعی برخوردار باشد که نشان دهنده ساختار عالی یک خاک خوب است.

تست میزان حرکت ریشه گیاهان

برای پی بردن به مناسب بودن خاک، بهتر است در این مرحله به آرامی با استفاده از یک بیلچه اطراف ریشه یک گیاه را بکنید اگر گیاه شما از ریشه گسترده و سفید برخوردار باشد نشان دهنده ساختار مناسب خاک است اما در صورت مشاهده کردن ریشه های قهوه ای رنگ باید زهکش خاک را مورد بررسی قرار دهید حتی نامناسب بودن خاک و پوچی ریشه ها می تواند به دلیل وجود آفات و بیماری ها باشد.

توجه داشته باشید ریشه ها ارتباط مستقیمی با کیفیت خاک دارند بنابراین به آن ها دقت بیشتری داشته باشید.

تست زهکشی خاک

در نقاط مختلف زمین مقداری آب بریزید در صورتی که آب در هر ساعت 2 سانتی متر در خاک فرو رود به این معنی است که خاک شما از زهکشی مناسبی برخوردار است.

بهترین زمان برای انجام آزمایش خاک کشاورزی در خانه

همانطور که میدانید بهترین زمان برای کود دهی باغات نیمه های بهار و اوایل زمستان است. حال چه بهتر است قبل از کود دهی (اوایل بهار یا اواخر پاییز) خاک مورد نظر را مورد آزمایش قرار داده تا میزان دقیق مواد مورد نیاز گیاه را به دست آوریم؛ سپس با توجه با آزمایش انجام شده با دقت بیشتری کوددهی را انجام دهیم.

چه زمانی و هر چند وقت یکبار خاک را مورد آزمایش قرار می دهند

در طول سال در هر زمان می توانید خاک را مورد آزمایش قرار دهید ولی همان گونه که قبلا گفته شده بهتر زمان برای انجام آزمایش خاک اوایل بهار و یا اواخر پاییز است.

مناطق چمنی و زینتی هر دو الی سه سال یک بار نمونه برداری می شوند و باغات سبزیجات هم هر 1 الی 2 سال مورد آزمایش قرار می گیرند.