گلرنگ گیاهی بومی و سازگار با شرایط آب و هوایی ایران
گیاه گلرنگ با نام انگلیسی Safflower و نام علمی Carthamus tinctorius گیاهی متعلق به خانواده Compositae یا کاسنی است. این گیاه در ایران با نام های مختلفی همچون کافشه، کاجیره، کاژیره و گل خشت شناخته می شود و به زعفران مصنوعی معروف است. علاوه بر گونه زراعی که دارای ارقام مختلفی است گونه های وحشی آن نیز در بسیاری از مناطق کشور به صورت خودرو می رویند. یکی از امتیازات گلرنگ برای کاشت در ایران، بومی بودن و سازگاری آن است. گلرنگ گیاهی یک ساله و دولپه، که ارتفاع بوته آن بسته به شرایط مختلف آب و هوایی بین 30 تا 180 سانتی متر متغیر است.
ریشه گیاه قوی و تا عمق 2 تا 3 متری خاک نفوذ می کند. برگ ها فاقد دمبرگ، بیضوی، سبز تیره، براق و بدون کرک با آرایش مارپیچ بر روی ساقه قرار گرفته اند. گل آذین گیاه از نوع کلاپرک است که در انتهای ساقه اصلی و شاخه های فرعی قرار گرفته اند. گل ها از تعدادی گل آذین پیوسته و لوله مانند تشکیل شده اند و معمولا به رنگ قرمز و زرد دیده می شوند. میوه گلرنگ از نوع کافشه ای همانند آفتابگردان است. پوسته میوه شفاف و به رنگ کرم مایل به سفید است.
در این مقاله سعی شده است تا برخی از خواص گیاه گلرنگ معرفی شوند. با ما همراه باشید تا با خواص گلرنگ آشنا شوید.
ترکیبات شمیایی گیاه گلرنگ
ترکیباتی همچون آلکالوئیدها، فلاونوئیدها، کینوکالکون ها، پلی استیلن ها، استروئیدها و اسیدهای چرب شناسایی شده اند که در بین این ترکیبات، فلاونوئیدها و کینوکالکون ها از ترکیبات فعال و مشخصه این گیاه هستند. کینو کالکون ها به عنوان رنگدانه های گلرنگ شناخته می شوند و محتوی کالکون های زرد و قرمزی مانند هیدروکسی سافلاور زرد A، سافلاور زرد B، سافلامین C، پری کارتامین و کارتامین است.
تحقیقات نشان داده که این ترکیبات در گیاهان دیگر شناسایی نشده اند. فلاونوئیدهای شناسایی شده در گلرنگ همانند کمفرول، کوئرستین نقش دارویی دارند. اسیدهای آلی، ترکیبات آروماتیک و ویتامین های همچون B1، B2، B3، C و E نیز در گلرنگ شناسایی شده اند.
روغن اعجاب انگیز گیاه گلرنگ
روغن گلرنگ از گیاه گلرنگ استخراج می شود که دارای رنگ زرد و نارنجی گاهی مایل به قرمز است که برخی از آن برای رنگین کردن خوراکی ها از آن استفاده می کنند. گیاه گلرنگ عطر و بویی ندارد، اما فواید غذایی آن بسیار زیاد است، زیرا با توجه داشتن اسیدهای امگا ۶ برای بدن بسیار مفید است.
تحقیقات جدید در آمریکا نشان می دهد که استفاده از روغن گلرنگ برای رهایی از چربی های شکم بسیار مؤثر است. شما می توانید با ریختن مقدار اندکی در غذا، روغن گلرنگ را در رژیم خود قرار دهید.
گیاه گلرنگ چه کاربردهایی دارد؟
کاشت گلرنگ در گذشته بیشتر به منظور رنگدانه ی کارتامین بوده است. از این رنگدانه در رنگرزی البسه و الیاف استفاده می کردند. رنگ گلرنگ همچنین در صنعت فرش بافی در اروپای شرقی، خاورمیانه و هند از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
امروزه از کارتامین برای تهیه رنگ های آرایشی و رنگ اغذیه از جمله شیرینی استفاده می شود. یکی از علل مورد توجه قرار گرفتن روز افزون گلرنگ استفاده از آن به عنوان دانه روغنی است. روغن گلرنگ از نظر تغذیه ای به روغن آفتابگردان شباهت داشته و برای مصارف آشپزی، سالاد و مارگارین کاربرد دارد.
امروزه به دلیل خطرات استفاده از رنگ های مصنوعی، رنگ های طبیعی دوباره مورد توجه قرار گرفته اند. گلرنگ به دلیل اینکه رنگی شبیه زعفران تولید می کند به عنوان یک چاشنی ارزان تر نسبت به زعفران در آشپزی کاربرد دارد. در خاورمیانه، هند و آفریقا گل گلرنگ مصارف دارویی متعددی داشته و از گل آن به عنوان یک ماده رنگ زا و طعم دهنده سوپ و برنج استفاده می کرده اند. همچنین در چین از شکوفه های گلرنگ، یک چای گیاهی خوش طعم تهیه می شود.
از دیگر موارد مصرف گلرنگ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از برگ های جوان به عنوان سبزی
- استفاده از دانه های پخته یا تفت داده شده به عنوان چاشنی ترشی
- تقویت کننده عطر و طعم نوشابه ها
شناخت خواص درمانی و بی نظیر گیاه گلرنگ
1.فعالیت آنتی اکسیدانی گلرنگ:
فلاونوئیدها و کینوکالکون های گلرنگ دارای فعالیت آنتی اکسیدانی و از بین برنده رادیکال های آزاد هستند.
2.فعالیت های ایمنی زایی زعفران مصنوعی:
گزارش شده تزریق عصاره گلرنگ باعث افزایش لنفوسیت های T موجود در خون، از طریق گسترش عملکرد ایمنی توسط سلول ها می شود.
3.تاثیر گیاه گلرنگ بر سیستم های عروقی قلب و مغز:
گیاه گلرنگ دارای اثرات حفاظتی بر روی ایسکمی مغزی و عضله قلب می باشد و برای درما بیماری های قلبی _ عروقی مورد استفاده قرار می گیرد.
4.گیاه گلرنگ و اثر آن بر عملکرد قلب و فشار خون:
گزارش شده که ترکیب هیدروکسی سافلاور زرد A موجود در گلرنگ باعث کاهش فشار متوسط شریانی و کاهش ضربان قلب شده است.
5.گلرنگ به درمان دیابت کمک می کند:
اسید چرب امگا 6 موجود در گلرنگ در افراد مبتلا به دیابت به کاهش سطح قند خون کمک کرده و می تواند احتمال ابتلا به دیابت را کاهش دهد.
6.کاهش وزن همراه با روغن گیاه گلرنگ:
روغن گلرنگ سرشار از اسیدچرب امگا 6 است که به چربی سوزی در افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند مفید است.
7.گیاه گلرنگ و سندروم پیش از قاعدگی یا PMS:
اسید لینولئیک موجود در گیاه گلرنگ با تنظیم سطح پروستاگلاندین که منجر به نوسانات هورمونی می شود، به کاهش علائم پیش از قاعدگی کمک می کند.
8.سلامت پوست با گیاه گلرنگ:
روغن گلرنگ موجب حفظ رطوبت و نرمی پوست به خصوص در فصل زمستان می گردد و این خاصیت به دلیل وجود اسیدلینولنیک موجود در روغن گلرنگ است.
9.گلرنگ و درمان اگزما:
روغن گلرنگ از طریق حفظ رطوبت پوست به طور قابل توجهی برای درمان اگزما مفید است. این روغن همچنین سرشار از ویتامین E و خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که می تواند خارش و خشکی پوست را التیام بخشد. گفته شده خاصیت ضد التهابی این روغن در درمان پسوریازیس نیز مفید است.
10.با گیاه گلرنگ از موی سر خود مراقبت کنید:
روغن گلرنگ فولیکول های مو را تغذیه کرده و آنها را در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کند. ماساژ پوست سر با این روغن موجب افزایش گردش خون و تقویت پیاز مو می شود. همچنین شوره، خشکی و خارش پوست سر را کاهش می دهد. می توانید موی سر را با روغن ماساژ داده و بعد از گذشت 45 تا 60 دقیقه مو را آبکشی کنید. تکرار این عمل حداقل هفته ای یکبار موجب می شود موهایی نرم، سالم و براق داشته باشید.
در چه مواردی از مصرف گیاه گلرنگ خودداری کنیم؟
مصرف گلرنگ در برخی موارد برای انسان مضر بوده و توصیه نمی گردد. از جمله مواردی که نباید از گیاه گلرنگ استفاده کرد، عبارتند از:
- به خانم های باردار به دلیل قاعده آور بودن گلرنگ مصرف آن توصیه نمی شود. زیرا مصرف گل و دانه آن ممکن است سبب سقط جنین شود. البته در این دوران مصرف روغن حاصل از دانه این گیاه منع نشده است.
- استفاده زیاد از گلرنگ می تواند منجر به دردهای شکمی، خونریزی دستگاه گوارش و دردهای عضلانی گردد.
- سرعت لخته شدن خون را کاهش می دهد که می تواند منجر به افزایش خونریزی بعد از عمل جراحی گردد.
- در افراد حساس می تواند منجر به واکنش های آلرژیک شود.
- افراد مبتلا به زخم معده باید از مصرف آن اجتناب کنند.
- گیاه گلرنگ با داروهای رقیق کننده و ضد انعقاد خون مانند آسپیرین، وارفارین، دیکلوفناک، ناپروکسن، ایبوپروفن و… تداخل دارد و نبایستی با هم مصرف شوند.
با نحوه مصرف گیاه گلرنگ آشنا شوید.
- گل های خشک گلرنگ در ترکیب انواع چای بکار می رود و دارای خواص دارویی، مسکن، محرک و ضد ورم معده است.
- از گل های خشک گلرنگ به عنوان رنگ کننده مواد غذایی هم استفاده می شود.
- این گل ها گاهی به عنوان تقلب در زعفران بکار گرفته می شوند.
- روغن میوه یا بذر گلرنگ از روغن های گیاهی ارزشمند بوده و برای مداوای تصلب شرایین بکار می رود.
- جوشانده گل گیاه گلرنگ برای درمان استفاده می شود.
- خیسانده گل گلرنگ برای معالجه یرقان و شست و شوی چشم استفاده می شود.
- شیرابه گلرنگ مسهل خوبی است. همچنین محلول مقوی نیروی جنسی می باشد.
- روغن تخم گلرنگ از نظر خواص شبیه روغن گزنه است. این روغن شیر را منعقد می کند و به اصطلاح می برد.
انواع دمنوش گیاه گلرنگ
1.مقدار 20 تا 30 گرم گل گیاه گلرنگ را در نیم لیتر آب جوش ریخته و 20 دقیقه صبر کنید تا دم بکشد و سپس میل نمایید.
2.نیم گرم گل خشک گلرنگ را در یک لیوان آب خیس کنید. و خیسانده آن را نوش جان کنید. خیسانده گلرنگ برای شستشوی چشم و یرقان مناسب است.
3.حدود 20 گرم از تخم گلرنگ را گرفته با آبی که در آن انچیر خیسانده باشید، مخلوط کنید.سپس آن را با شکر یا عسل بخورید. این محلول نیروی جنسی را تقویت می کند.
مشاهده تمامی محصولات فروشگاه
