اهمیت خاک و اصلاح خاک در کشاورزی
خاک محل استقرار گیاه است که گیاه از طریق آن آب و مواد غذایی را جذب می کند. همچنین تنفس گیاهی که همان دریافت اکسیژن و دفع دی اکسید کربن از گیاه است به وسیله خلل و فرج موجود در خاک انجام می شود، بنابراین می توان گفت که خاک پایه و اساس داشتن یک باغ یا زمین زراعی برای کشت گیاه می باشد و نیاز است که پیوسته به به اصلاح خاک و مراقبت آن توجه شده و از ان مراقبت صورت گیرد.
دانستن اینکه شما در زمین خود چه نوع خاکی دارید و برای محصولاتی که در ذهن دارید به چه نوعی نیاز دارید، یکی از مهمترین جنبه های کشاورزی موفق است. دانستن نوع خاک به شما کمک می کند محصولاتی را انتخاب کنید که کشت آنها به صرفه و موفقیت آمیز باشد و درک کیفیت خاک به شما اطلاع می دهد که برای اصلاح و بهبود آن برای یک کشاورزی موفق باید چه کاری انجام دهید.
اگر خاک خود را آزمایش نکنید، بدون داشتن اطلاع از پایه زمین خود کشاورزی را آغاز کرده اید. انواع مختلف محصولات به سطوح مختلف زهکشی و تغذیه نیاز دارند. همچنین سطح pH خاک برای تعیین رشد یا عدم موفقیت محصول شما بسیار مهم است. آزمایش خوب به شما اطلاعات کافی از خاکی که در اختیار دارید و خاکی که بدان احتیاج دارید را در دسترس شما قرار خواهد داد.
وقتی که آزمایش خاک را انجام میدهید شما اطلاع دقیقی از بافت خاک و عناصر مختلف موجود در خاک خود خواهید داشت.
از آنجا که محصولات تمایل دارند مواد مغذی خاک را تخلیه کنند ، بهتر است هر دو سال یک بار خاک را آزمایش کنید.
اصلاح خاک از نظر مواد مغذی مورد نیاز گیاه
با اصلاح بافت خاک باغ ایده آل خود را بسازیم
خاک دارای ذرات درشت شن (sand)، متوسط لوم یا سیلت (silt) و ذرات ریز رسی (clay) می باشد، ترکیب و مقدار این ذرات در خاک تشکیل دهنده بافت خاک است در یک بافت خوب ما به دنبال ترکیبی از خاک هستیم که شامل هر سه مورد شن، لوم و رس به نسبت تقریبی 40-40-20 باشد. این بافت مناسب علاوه بر نگهداشتن عناصر غذایی بر روی سطح خود، هوا و آب را نیز به راحتی در خود جریان میدهد تا مشکلی برای گیاه به وجود نیاید.
اما اگر بافت خاک به سمت رس بیشتر و یا مقدار شن خیلی زیاد متمایل بود در این صورت بافت خاک نیاز به اصلاح دارد. از روش های اصلاح خاک رسی ( خاکی با بیش ار 20% رس) میتوان با اضافه کردن کودهای کمپوست یا بقابای گیاهی به خاک اشاره کرد و یا همچنین قبل از کشت محصول میتوان مقداری شن را حین عملیات خاکورزی با خاک مخلوط کرد.
برای اصلاح خاک شنی نیز میتوان مقداری رس و سیلت با درصد محاسبه شده همراه با موار آلی به خاک اضافه کرد تا به درصد مناسب ذرات خاک برسیم، هنگام اضافه کردن ذرات بافتی دیگر به خاک در زمان اصلاح خاک باید توجه شود که ذرات اضافه شده تمیز بوده و دارای شوری و یا عناصر مضر به مقدار زیاد برای گیاه نباشند.
متعادل کردن Ph راهی برای اصلاح خاک
Ph (اسیدیته) در کشاورزی به عددی بین 0 تا 14 گفته می شود که میزان اسیدی یا قلیایی بودن خاک را نشان می دهد، هر چه عدد به 0 نزدیکتر باشد یعنی خاک اسدی تر و هرچه به 14 نزدیکتر باشد یعنب خاک قلیایی تر است و عدد 7 اسیدیته خنثی را نشان می دهد، معمولا گفته می شود که بهترین Ph برای کشاورزی بین 5/8 تا 7/5 است که در این رنج بیشتر گیاهان حداکثر میزان کارایی خود را دارا می باشند.
اگر Ph ار 7/5 بیشتر و یا از 5/8 کمتر باشد نیاز است تا با متعادل کردن آن خاک زمین کشاورزی را اصلاح کنیم. برای اطلاع از Ph باید مقدار آن در زمین کشاورزی اندازه گیری شود برای این کار در چند نقطه مختلف از زمین مقداری خاک خاک را کنار زده و از خاک حدود 10 سانتی متری نمونه برداشته اسیدیته آن را اندازه گیری کنید. این کار را حداقل سه سال یکبار تکرار کنید تا همیشه از Ph خاک اطلاع داشته باشید.
خاک های ایران اغلب قلیایی هستند بنابراین آزمایش را انجام می دهیم و اگر Ph بالاتر از 7/5 بود باید با اصلاح خاک آن را متعادل کنیم
از روش های کاهش Ph
اضافه کردن مواد آلی و ارگانیک به خاک باعث کاهش تدریجی اسیدیته خاک می شود چون این مواد محیط را برای رشد باکتری ها و میکروب های مفید خاک مناسب کرده و آنها با ترشحات خود محیط را اسیدی می کنند.
اضافه کردن گوگرد نیز می تواند به اسیدی شدن محیط خاک کمک کند زیرا گوگرد با کمک باکتری ها به اسید سولفوریک و فسفات های دیگر تبدیل می شود و Ph را پایین می آورد.
بجای گوگرد می توان از کودهای حاوی سولفات نیز استفاده کرد.