شناخت بذر و خصوصیات و انواع آن چیست؟ و درباره بانک بذر چه می‌دانید؟

دانه گیاهان و درختان بخش زایشی یک گیاه است. هر قسمت گیاهی که برای پرورش محصول استفاده می‌شود بذر است. دانه همچنین به عنوان تخمک بالغ متشکل از یک یا چند جنین همراه با ذخیره مواد غذایی با پوششی محافظ احاطه شده است. این چیزی است که ما در زمین می‌کاریم و از آن یک گیاه رشد می‌کند.
با این حال، اگر کمی عمیق‌تر نگاه کنیم، از یک دانه بسیار بیشتر است. یک دانه به خودی خود می‌تواند غذا باشد. یک دانه می‌تواند دارو باشد. بسیاری از فرهنگ‌ها بذرها را در مراسم شفابخشی خود گنجانده‌اند. یک دانه می‌تواند جواهر یا یک ارز باشد.

در مورد “دانه” گیاهان و درختان چه می‌دانید ؟

این یک سوال ساده به نظر می‌رسد. ما این موجود کوچک را در زمین می‌کاریم و زندگی جدیدی از آن سرچشمه می‌گیرد و از آن گیاهی رشد می‌کند که هر کدام صدها دانه دارد. یک دانه نشان‌دهنده فراوانی آن در طبیعت است. این دانه امیدی است برای ما که غذا برای خوردن یا داروهایی برای برداشت داشته باشیم.
در جامعه جهانی ما، فراموش کردن اهمیت دانه‌ها اغلب آسان است. تقریباً در هر زمان از سال می‌توانیم هر نوع غذایی را که بخواهیم بخریم.

بذرها که اغلب از نظر اندازه کوچک هستند و خواسته‌های ناچیزی برای محیط خود ایجاد می‌کنند، بسیار مناسبند تا انواع مختلفی از عملکردها را که روابط آنها همیشه آشکار نیست، انجام دهند.

معیارهای کیفیت بذر گیاهان و درختان چه میباشد؟

الف) بذر باید حداقل خلوص ژنتیکی را داشته باشد.
ب) بذر باید جوانه‌زنی خوبی داشته باشد.
ج) بذر باید عاری از عفونت ناشی از بیماری‌ها و آفات باشد.
د) بذر نباید حاوی ناخالصی‌هایی باشد.

بذر گیاهان و درختان با کیفیت خوب چه اهمیتی دارد ؟

(1) واریتههای اصلاح شده، عملکرد بالاتر را تضمین میکنند.
(2) خلوص ژنتیکی و فیزیکی محصولات را تضمین میکند.
(3) گیاه مورد نظر را به تعداد زیادی افزایش می‌دهد.
(4) قادر به تحمل در شرایط نامطلوب است.
(5) عاری از آفات و بیماری‌ها خواهد بود.
(6) نهال‌ها قوی‌تر و سریع‌تر رشد می‌کنند و می‌توانند تا حدودی در برابر آفات و بیماری‌ها مقاومت کنند.
(7) رشد و بلوغ یکنواخت را تضمین می‌کند.
(8) توسعه سیستم ریشه کارآمدتر خواهد بود که به جذب موثر مواد مغذی کمک می‌کند و منجر به عملکرد بیشتر می‌شود.
(9) به کود اضافی و سایر ورودی‌ها به خوبی پاسخ می‌دهد.

 مزیت‌های بسیار مهم بذر گیاهان و درختان چیست؟

یک بذر خوب باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

1. اصلاح واریته: عملکرد بذر باید 20-25 درصد بیشتر از رقم موجود باشد یا دارای ویژگی‌های مطلوبی مانند مقاومت در برابر بیماری‌، مقاومت به خشکی و شوری و غیره با عملکرد خوب باشد.

2. خلوص ژنتیکی: دانه باید دارای خصوصیات ژنتیکی باشد که ممکن است در بذرهای مختلف خاصیت ژنتیکی متفاوتی داشته باشند. خلوص ژنتیکی تأثیر مستقیمی بر عملکرد دارد. در صورت آلودگی بذر، کاهش نسبی در عملکرد وجود خواهد داشت.

3. خلوص جسمانی: خلوص فیزیکی یک بذر به ترکیب فیزیکی بذر اشاره دارد. محتوای بذر خالص بهتر است از کیفیت بذر باشد. بذر خالص همراه با جوانه زنی ارزش کاشت تعداد بذر را نشان می‌دهد.

4. جوانه‌زنی و قدرت بذر: جوانه‌زنی بذر به توانایی بذری اطلاق می‌شود که در شرایط کاشت معمولی کاشته می‌شود و باعث ایجاد یک نهال معمولی می‌شود. درصد جوانه‌زنی و قدرت بیشتر آن به بذر، رشد کافی و یکنواختی می‌دهد که تأثیر عمیقی بر عملکرد، تعیین و ارزش کاشت بذر دارد.

5. دوری از علف‌های هرز : گونه‌های خاصی از علف‌های هرز وجود دارد که برای محصول بسیار مضر است و پس از رشد آنها، ریشه‌کن کردن آنها دشوار است. آزادی مطلق از بذر چنین گونه‌هایی بسیار مطلوب است و یکی از معیارهای مهم برای تعیین کیفیت بذر است.

6. سلامت بذر: سلامت بذر به وجود یا عدم وجود بیماری یا آفات بر روی دانه اشاره دارد. کیفیت بذر بستگی به سلامت بذر نیز دارد، بنابراین بذر باید عاری از بیماری‌ها و آفات باشد.

7. رطوبت بذر: رطوبت بذر مهم‌ترین عامل در تعیین جوانه‌زنی و زنده‌ماندن بذر در حین نگهداری آن است. در رطوبت زیاد بذر، احتمال حمله آفات زیاد است و در رطوبت بالای 16٪ بذر گرم می‌شود و قابلیت زنده ماندن از بین می‌رود. بنابراین بذر باید در رطوبت 11-13 درجه ذخیره شود.

8. اندازه و وزن مخصوص بذر: اندازه و وزن مخصوص بذر با جوانه زنی و قدرت بذر در بسیاری از محصولات رابطه مثبتی دارد. بنابراین بذر باید دارای وزن مخصوص بالایی باشد.

9. رنگ دانه: رنگ دانه اغلب نشان دهنده شرایط در طول بلوغ بذر است. کشاورزان از زمان های قدیم، درخشش طبیعی خوب بذر را به عنوان راهنمای کیفیت آن، ثابت در نظر گرفته‌اند. رنگ و درخشندگی فقط زمانی بد می‌شود که شرایط آب و هوایی در دوران بلوغ نامطلوب باشد یا حشرات به محصول حمله کنند. بذر دارای خلوص ژنتیکی بالا، جوانه‌زنی زیاد و عاری از بیماری از کیفیت بالایی برخوردارند ولی اگر فاقد این موارد باشد، گفته می‌شود که بذر دارای کیفیت پایین می‌باشد.

طبقه بندی بذرهای گیاهان و درختان بر اساس طول عمر چیست؟

بر اساس طول عمر بذرها، دانه‌ها به سه گروه زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

(1) بذرهای ماکروبیوتیک: این دانه‌ها به عنوان دانه‌های طولانی مدت نیز شناخته می‌شوند. طول عمر این دانه‌ها از 15 تا بیش از 100 سال متغیر است. مانند دانه‌های لوپین در کانادا به مدت 10 هزار سال در تپه زار دفن می‌شوند. دانه‌های نیلوفر آبی هندی با قدمت بیش از 1000 سال، دانه‌های درخت ابریشم (Albizia lebbek) در 147 سال، دانه‌های شبدر برای چندین سال نیز نمونه‌های دیگر این نوع دانه هستند.

(2) بذرهای مزوبیوتیک: این دانه‌ها همچنین به عنوان دانه‌های متوسط زنده شناخته می‌شوند. طول عمر این دانه‌ها بین 3 تا 15 سال متغیر است. مانند بذر جو، کتان و بذر هویج.

(3) بذرهای میکروبیوتیک: این دانه‌ها به عنوان دانه‌های کوتاه مدت نیز شناخته می‌شوند. طول عمر این دانه‌ها از 3 سال تجاوز نمی‌کند. مانند سویا، پیاز، افرا و برنج وحشی

عوامل موثر بر طول عمر یا دوره زنده ماندن دانه‌های گیاهان و درختان چه می‌باشد؟

(1) ترکیب ژنتیکی دانه: طول عمر تحت تأثیر ساختار ژنتیکی است. برخی از دانه‌ها به طور طبیعی کوتاه مدت هستند مانند پیاز، سویا، آجیل آسیاب شده و غیره درحالی که برخی به طور طبیعی عمر طولانی دارند، به عنوان مثال نیلوفر هندی، درخت ابریشم و غیره

(2) کیفیت اولیه بذر: هنگامی که دانه شروع به از بین رفتن می‌کند، کیفیت بذر به سرعت کم می‌شود و زنده مانی را به سرعت از دست می‌دهد. به طور کلی بذرهای بزرگ به احتمال زیاد آسیب زیادی می‌بینند ولی دانه‌های کروی معمولاً محافظت بیشتری نسبت به بذرهای با شکل تخت یا دانه‌های با شکل نامنظم دارند.

(3) اثر منشأ: زمینی که محصول بذر در آن بسیار تولید شده است بر طول عمر یا ذخیره‌سازی بذر تأثیر می‌گذارد، به عنوان مثال دانه‌های شبدر قرمز که در کانادا رشد می‌کند به مدت چهار سال با 80 درصد جوانه‌زنی ذخیره می‌شود درحالی که بذرهای رشد شده در انگلستان و نیوزلند فقط به مدت 3 سال با 80 درصد جوانه‌زنی ذخیره می‌شود. این به دلیل شرایط آب و هوایی و انواع خاک غالب در نقاط مختلف است.

(4) میزان رطوبت بذر: میزان رطوبت بذرها بر طول عمر یا ماندگاری بذر موثر می‌باشد. با افزایش رطوبت بذر عمر ذخیره‌سازی کاهش می‌یابد. اگر دانه‌‍ها در رطوبت بالا نگهداری شوند، از بین می‌رود و رطوبت بذر به طول ذخیره‌سازی، نوع ساختار ذخیره‌سازی، نوع یا تنوع آن بستگی دارد.

(5) میکرو فلور، حشرات و کنه‌ها: فعالیت همه این موجودات می‌تواند باعث صدمه‌ای که منجر به از دست دادن قابلیت حیات است، شود می‌توان بذرها را با قارچ‌کش‌ها درمان کرد. بخور برای کنترل حشرات نیز در این امر کمک می‌کند

(6) رطوبت نسبی: رطوبت نسبی مقدار آب موجود در هوا و درجه حرارت متناسب با حداکثر ظرفیت نگهداری آب آن است. رطوبت و دما مهم‌ترین عوامل تعیین کننده طول عمر هستند. هنگامی که بذر در حین نگهداری، تحت سطوح معینی از رطوبت هوا قرار می‌گیرد، به رطوبت خاص و مشخصی دست می‌یابد. این ویژگی میزان رطوبت را رطوبت متعادل می‌گویند. در میزان رطوبت متعادل هیچ‌گونه افزایش یا از دست دادن محتوای رطوبت بذر وجود ندارد.

(7) برهم کنش بین رطوبت و دما: درجه حرارت نقش مهمی در زندگی بذر دارد. با افزایش دما، آفات و بیماری‌های مانند کپک‌ها افزایش می‌یابند. هرچه میزان رطوبت دانه‌ها بیشتر باشد، کیفیت بذر در انبار بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد

اقدامات مهم برای ارزیابی اثر رطوبت و دما بر بذر و ذخیره آن چیست؟

الف) با هر 1 درصد کاهش رطوبت بذر، عمر بذر دو برابر می‌شود.

ب) به ازای کاهش 5 درجه سانتی‌گراد در دمای ذخیره سازی‌، عمر بذر دو برابر می‌شود.

ج) افزایش فشار اکسیژن دوره زنده ماندن را کاهش می‌دهد، در حالی که N2 و CO2 به افزایش عمر ذخیره‌سازی بذر کمک می‌کند.

آیا می‌دانستید بذر درختان و گیاهان هم به خواب می‌رود ؟

خواب بذر به معنی وضعیت فیزیکی یا فیزیولوژیکی بذر زنده، حتی با وجود شرایط مطلوب که از جوانه‌زنی جلوگیری می‌کند اطلاق می‌شود.

 دلایل خواب بذر گیاهان و درختان چیست ؟

 پوشش بذر نفوذ ناپذیر به آب است: دانه‌های برخی از گیاهان به ویژه گیاهان متعلق به خانواده Fabaceae ، Malvaceae ، Chenopodiaceae ، Convolvulaceaea و Solanaceae دارای پوشش سخت دانه‌ای هستند که در برابر آب نفوذ ناپذیر هستند. بذرها در خاک به حالت خفته باقی می‌مانند تا زمانی که لایه غیرقابل نفوذ دانه‌ها در اثر میکروارگانیسم‌های خاک پوسیده شوند.

 پوشش بذر غیر قابل نفوذ در برابر اکسیژن: بعضی از  بذرها نمی‌توانند جوانه بزنند زیرا اکسیژن نمی‌تواند به داخل بذر وارد شود. در دسترس نبودن اکسیژن و افزایش غلظت CO2 در داخل بذر تنفس و در نتیجه جوانه‌زنی را به تاخیر می‌اندازد. در بسیاری از گیاهان مانند cocklebur (Xanthium)، سیب و بسیاری از علف‌ها می‌باشد.

 پوشش بذری مقاوم در برابر مکانیکی: پوشش بذر علف‌های هرز خاص مانند علف خوک (Amaranthus)، کیسه کشیش (Capsella)، قاشق واش (Alisma) مقاومت مکانیکی در برابر گسترش و رشد جنین ارائه می‌دهد.
.
 نابالغ بودن جنین: خواب به دلیل نارس بودن جنین است که در این صورت جنین بذرها هنگامی که دانه‌ها ریخته می‌شوند کاملاً تکامل نیافته است. دانه‌های این گیاهان می‌توانند پس از یک دوره استراحت که طی آن جوانه می‌زنند جوانه بزنند. در برخی گیاهان مانند ارکیده، گینکو، شقایق و غیره رخ می‌دهد.

 بذرهای مورد نیاز پس از رسیدن: بذر های جو، گندم و غیره هر چند حاوی جنین کاملاً توسعه یافته هستند، اما بلافاصله پس از برداشت جوانه نمی‌زنند. برای غلبه بر این خواب، نیازی به درمان خاصی نیست. این بذرها تنها در صورتی می‌توانند جوانه بزنند که در شرایط نگهداری خشک و در دمای معمولی حدود چند هفته تا چند ماه نگهداری شوند. در این دوره احتمالا به دلیل برخی تغییرات فیزیولوژیکی در جنین، دانه‌ها توانایی جوانه‌زنی را ایجاد می‌کنند

 وجود مهارکننده‌های جوانه زنی در دانه‌ها: گاهی اوقات خواب به دلیل وجود کمی جوانه‌زنی ایجاد می‌شود مهارکننده‌ها در قسمت‌های مختلف بذر یا در ساختارهای اطراف آنها مانند مغز میوه را می‌پوشانند.

 سرما یا نیاز به درجه حرارت پایین: در گیاهان خاصی مانند سیب، گل رز، هلو و غیره، بذر در فصل پاییز در حالت خاموش باقی می‌ماند زیرا مقدار کمی نیاز به سرما برای جوانه‌زنی دارد. شرایط خنک کننده در فصل زمستان برآورده شده است.

 دانه‌های حساس به نور: دانه‌های برخی گیاهان مانند کاهو (Lactuca sativa)، تنباکو (Nicotiana )، گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum) برای شروع جوانه‌زنی نیاز به قرار گرفتن در معرض نور دارند.

 دانه‌هایی که نیاز به غلظت بالای CO2 دارند: دانه‌های شبدر زیرزمینی (Trifolium subterraneum) تحت غلظت بالاتر CO2 جوانه می‌زند اما تحت غلظت CO2 محیط خاموش باقی می‌ماند.

 خواب بذر درختان و گیاهان با چه روش‌هایی شکسته می‌شود؟

روش‌های مختلفی برای شکستن خواب بذر بکار گرفته شده است که در زیر به آنها می‌پردازیم:

(الف) تیغ‌زنی لایه بیرونی بذر

هرگونه درمانی که باعث ضعیف شدن پوشش بذر می‌شود به عنوان زخم شناخته می‌شود و یا هنگامی که توسط نفوذ ناپذیری لایه‌های بذر در برابر آب و اکسیژن یا به دلیل وجود مهارکننده‌های رشد یا مقاومت مکانیکی خواب دیده می‌شود.

روش‌های مختلفی برای شکستن پوشش سخت دانه وجود دارد مانند:

(1) دانه‌ها به صورت دستی روی کاغذ ماسه‌ای مالیده شوند. باید توجه داشت که در زمان مالش به محور بذر آسیب نرسانید.

(2) هنگامی که پوشش بذر بسیار سخت است، پوشش بذر باید برداشته شود.

(3) خیساندن پوشش سخت دانه در محلول غلیظ یا رقیق شده اسید سولفوریک به مدت 1تا 60 دقیقه می‌تواند نفوذناپذیری پوشش دانه را از بین ببرد.

(ب) بیدار کردن بذر گیاهان و درختان با دما:

(1) بذرهایی که برای جوانه‌زنی نیاز به قرار گرفتن در معرض دمای سرد شدن دارند می‌توانند از این روش استفاده کنید .جوانه‌زدن با ایجاد دمای پایین مصنوعی (5-10 درجه سانتی‌گراد) در محیط مرطوب برای چند هفته می‌توان خواب بذرهایی مانند سیب، هلو، آلو، گیلاس و زردآلو را با این روش شکست.

(2) تصفیه آب گرم نیز یک روش موثر برای شکستن پوشش سخت بذر است. حبوبات در این روش قبل از قرار دادن برای جوانه زنی، بذرها را در دمای 80 درجه سانتی‌گراد به مدت 5 تا 1 درجه در آب خیس می‌کنند.

ج) بیدار شدن بذر گیاهان و درختان با در معرض نور قرمز قرار دادن :

قرار گرفتن در معرض نور قرمز به شکستن خواب بذرهایی مانند کاهو (Lactuca sativa) کمک می‌کند.

(د) بیدار شدن بذر گیاهان و درختان با تنظیم کننده‌های رشد و سایر مواد شیمیایی:

خواب درون‌زا ممکن است به دلیل وجود مهارکننده‌های جوانه‌زنی باشد. استفاده از سطح پایین تنظیم‌کننده‌های رشد مانند جیبرلین‌ها، سیتوکینین‌ها و اتیلن و غیره ممکن است خواب بذر را بشکنند. بیشترین تنظیم کننده‌های رشد، جیبرلین‌ها هستند.

انواع بذر‌های گیاهی را بشناسید

با تمرکز بر انواع مختلف دانه‌ها، باید بدانید که آنها در هشت گروه طبقه‌بندی می‌شوند:

بذرهای کوچک
بذرهای کرئول
بذرهای خوراکی
بذرهای گل
بذرهای میوه
بذرهای سبزیجات
بذرهای هیبریدی
بذرهای اصلاح شده

بذرهای کوچک

بذرهای کوچک نوعی بذر هستند که بهبود یافته‌اند و به محض جوانه زدن، گیاه کوچک می‌ماند. همچنین دانه‌ها برای مصرف بسیار ایده آل هستند، زیرا جویدن این بذر به دلیل لطافت و شیرینی که دارند آسان است و ارزش تغذیه‌ای یکسانی با بذرهایی که خالص هستند را دارند.

بذرهای کرئول

بذرهای کرئول از نوع بذرهای خودرو هستند که دستکاری ژنتیکی نشده‌اند. بدین معنا که پس از گرده افشانی گل‌هایی به طور طبیعی تولید کرده‌اند و بعداً جمع آوری شده‌اند. این نوع بذر از همان گونه‌های خالص می‌باشند.

بدست آوردن این دانه‌ها بسیار کار خوبی است‌، زیرا گیاهان به دست آمده از این نوع بذر بدون مشکل با شرایط منطقه شما سازگار می‌شوند.

بذرهای خوراکی

بذرهای خوراکی، بذرهایی هستند که برای مصرف مناسب هستند و برای این منظور رشد می‌کنند. مانند تخمه آفتابگردان، برنج یا عدس. اما دانه‌های خوراکی زیادی وجود دارد مانند پسته، گردو، ذرت، جو دوسر، کنجد، کدو که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند.

به طور کلی اگر هر از گاهی بذرهای خوراکی مصرف شوند، به بهبود رژیم غذایی و سلامت ما کمک شایانی می‌کنند. بسیاری از بذرهای خوراکی سرشار از پروتئین، ویتامین‌هایی مانند B یا E و برخی مواد معدنی مانند کلسیم هستند.

بذرهای گل

انواع مختلفی از بذرهای گل وجود دارد که برخی از آنها آنقدر کوچک و سبک هستند که به راحتی توسط باد حمل می‌شوند مانند قاصدک. برخی دیگر نیز بزرگتر هستند، مانند بوتههای گل رز. بیشتر بذرهای گل به حیوانات یا گاهی اوقات به آب بستگی دارند تا بتوانند از گیاه مادر دور شوند.

رنگ، اندازه و شکل در گونه‌های مختلف گل بسیار متفاوت است. به همین دلیل است که شما باید بستر کشت را در جایی که قرار است بذرهای گل کاشته شود به خوبی انتخاب کنید تا فاقد فضا نباشند.

بذر های میوه

بذرهای میوه نسبت به همدیگر ویژگی‌هایشان بسیار متفاوت است مانند ویژگی‌های درخت گیلاس که میوه‌ای قرمز رنگ، گرد و قطر آنها تقریباً یک سانتی‌متر است. درختان انجیر میوه سیاه رنگ، کشیده و اندازه آن کمتر از 0.5 سانتی‌متر است.

درختان میوه اکثراً بذرهایشان در باغ تولید می‌شوند، اما گونه‌هایی نیز وجود دارند که برای رشد در گلدان‌ها سازگار هستند، مانند گونه‌های مرکبات.

بذرهای سبزیجات

بذرهای سبزیجات آن دسته از بذرهایی هستند که برای مصرف رشد می‌کنند که شامل حبوبات و سبزیجات می‌باشند همه آنها برای جوانه زنی به رطوبت ثابت و اغلب گرم نیز نیاز دارند که زمان کاشت آنها معمولاً بهار است.

برای استفاده بهتر از فصل، می‌توان به کشت در خاک بذر محافظت شده یا به جوانه زنی متوسل شد.

بذرهای هیبریدی

بذرهای هیبریدی آنهایی هستند که از تلاقی دو گونه مختلف یا انواع خالص به دست می‌آیند. این گیاهان دارای ویژگی‌های هر دو والدین می‌باشند، اما اغلب دارای یک یا چند ویژگی بهبود یافته هستند. بنابراین، آنها می‌توانند مقاوم‌تر باشند‌، تعداد بیشتری میوه تولید کنند و یا با دانه‌های بیشتر یا کمتر، در برابر آفات و یا بیماری‌ها مقاوم‌تر و با سرعت بیشتری رشد کنند.

بذرهای اصلاح شده

این نوع بذرها به لطف مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و یا فرآیندهای انجام شده توسط انسان در یک محیط کنترل شده به صورت همیشگی به دست آمده‌اند.

آنها دارای مزایای متعددی هستند، زیرا گیاهان بهتر با محیط سازگار می‌شوند و در برابر آفات و بیماری‌ها مقاوم‌تر می‌شوند.

بانک بذر گیاهان و درختان

اهمیت حفظ گونه‌های بومی و وحشی بذرها هرگز از جهان امروز، بیشتر نبوده است. جمع‌آوری و ذخیره گونه‌های بذر منبع ثابتی از جمعیت گیاهان را فراهم می‌کند که ممکن است با اصلاح بذر‌، از بین رفتن زیستگاه و عدم تنوع، تهدید شوند. حفظ گونه‌های بومی و وحشی بذرها گامی مهم در حفاظت از یک زیستگاه سالم است. بعلاوه فضای کمی می‌گیرد و بذر را می‌توان فصل به فصل ذخیره کرد.

بانک بذر گیاهان و درختان چیست؟

اگر در منابع طبیعی اتفاقی بیفتد، بانک‌های بذر منبع سالم بذر بومی را ارائه می‌دهند. بانک‌های ملی بذر برای حفظ گونه‌های وحشی جمعیت و بانک‌های بذر محلی وجود دارد که بذرهای منطقه‌ای و میراث را ذخیره می‌کنند. کشاورزی صنعتی گروه‌هایی از گیاهان با مواد ژنتیکی کمتر ایجاد کرده است که ممکن است، بیشتر مستعد بیماری‌ها و آفات جدید باشند. اطلاعات بانک بذر را می‌توان در سطح محلی‌، منطقه‌ای و حتی بین المللی یافت، زیرا بسیاری از کشورها در حفظ گیاهان بومی خود فعالانه مشارکت دارند.

بانک بذر مکانی است که بذرها برای حفظ تنوع ژنتیکی در آینده ذخیره می‌شوند. آنها معمولاً طاق‌های سیلاب، بمب و مقاوم در برابر اشعه هستند که کوزه‌هایی از دانه‌های گونه‌های مختلف گیاهی را در خود جای داده‌اند.

دانه‌ها معمولاً در رطوبت کم و در شرایط سرد، حدود 20- درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شوند. این به حفظ دانه‌ها کمک می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که آنها هنوز می‌توانند در مواقع مورد نیاز رشد کنند.

بیش از 1000 بانک بذر در سراسر جهان وجود دارد که از نظر نوع، اندازه و تمرکز متفاوت است. بزرگترین باغ گیاه شناسی جهان در ساسکس است که توسط باغ گیاه شناسی سلطنتی کیو مدیریت و هماهنگ می‌شود. در سال 2000 افتتاح شد و دانه‌های 40،000 گونه در سراسر جهان، از جمله تقریبا همه درختان و گیاهان بومی انگلستان را در خود جای داده است.

چرا ما بانک بذر گیاهان و درختان داریم؟

در سطح جهانی، تخمین زده می‌شود که 40 درصد از گونه‌های گیاهی در معرض انقراض هستند. بانک بذر نوعی بیمه است، راهی برای به حداکثر رساندن تعداد گونه‌های گیاهی که می‌توانیم از این سرنوشت نجات دهیم.

این امر اکنون بیش از هر زمان دیگری ضروری است. گیاهان از عوامل زیادی تهدید می‌شوند، از جمله:

از دست دادن زیستگاه
تغییر آب و هوا
آلودگی
آفات و بیماری‌ها

میزان تأثیر آنها نیز در حال افزایش است و منجر به افزایش بیشتر تلفات فاجعه بار می‌شود. ما به طور بالقوه سریع‌تر از کشف گیاهان از دست می‌دهیم.

بذرها چگونه برای بانک‌های بذر گیاهان و درختان انتخاب و جمع آوری می‌شوند؟

کارشناسان و داوطلبان در سراسر جهان در این زمینه با دقت بذرهای را جمع آوری می‌کنند. معیارهای دقیق اطمینان حاصل می‌کند که بهترین دانه‌ها جمع آوری و ذخیره می‌شوند. علاوه بر کیو، بسیاری از باغ‌های گیاه‌شناسی دیگر نیز دارای بانک بذر هستند. این یک روش معمول است که هر بانک بخشی از دانه‌های ارزشمند خود را به عنوان بیمه اضافی به بانک دیگری ارسال می‌کند.

بذرها در بانک بذر گیاهان و درختان چقدر زنده می‌مانند؟

از نظر تئوری، بذرهای ذخیره شده در این طاق‌ها بسته به گونه می‌توانند صدها یا حتی هزاران سال در حالت خفته بمانند. هر چند قبلاً چنین چیزی انجام نشده است، بنابراین این پیش‌بینی‌ها فقط می‌توانند بر اساس مدل‌ها باشد.

بذرهای گیاهان و درختان برای چه مواردی استفاده می‌شوند؟

برخی از بانک‌ها فقط دانه‌های مربوط به محصولات کشاورزی را به عنوان بیمه‌ای در برابر از دست دادن ژنتیک در انواع غذایی ما ذخیره می‌کنند. دیگران فقط دانه‌های گونه‌های کمیاب را در خود نگه می‌دارند و ممکن است در مورد نحوه استفاده از این دانه‌ها بسیار گزینشی عمل کنند. یا ممکن است دانه‌های زیادی را برای اهداف مختلف، از ذخیره مجدد جمعیت گرفته تا پروژه‌های تحقیقاتی و برنامه‌های اصلاح نباتات نگهداری کنند.

یک مثال خوب، گلیسین شبدر (Glycine latrobeana) است که این یک گیاه کمیاب بومی استرالیا می‌باشد. در سال 2007 ، حدود 1200 بذر برای ذخیره در بانک بذر هزاره به انگلستان ارسال شد. هنگامی که آتش سوزی‌ها زیستگاه اصلی این گیاه کوچک را در اوایل سال 2020 از بین برد، بانک بذر توانست 250 بذر را به استرالیا ارسال کند تا به آنها کمک کند تا دوباره در طبیعت مستقر شوند.

بانک بذر بزرگ جهان در کجا قرار دارد؟

بزرگترین بانک بذر جهان در اعماق یک کوه یخی در جزیره‌ای در بالای قطب شمال بین نروژ و قطب شمال، منبعی بسیار مهم برای آینده بشریت نهفته است. این یک ذغال سنگ، روغن یا مواد معدنی گرانب‌ها نیست، بلکه دانه‌های گیاهان در آنها نهفته هستند.

میلیون‌ها تن که بیش از 930،000 گونه محصولات غذایی است، در طاق جهانی بذر در اسپیتس برگن، بخشی از مجمع الجزایر سوالبارد نروژ ذخیره می‌شود. این در اصل یک صندوق امانات بزرگ است که بزرگترین مجموعه تنوع زیستی کشاورزی جهان را در خود جای داده است. برایان لاینوف، هماهنگ کننده اصلی همکاری Crop Trust، که طاق را مدیریت می‌کند، می گوید:”داخل این ساختمان 13000 سال سابقه کشاورزی وجود دارد.” یافتن مکانی دورتر از بیابان یخی اسوالبارد دشوار خواهد بود. این دورترین نقطه شمالی است که می‌توانید با یک شرکت هواپیمایی تجاری پرواز کنید و به غیر از شهر مجاور لانگیربین، این منطقه وسیع سفید از خالی بودن، یخ زده است.

مکانی بزرگ به نام «روز قیامت» که تصویری از ذخیره دانه‌ها را برای استفاده در صورت وقوع آخرالزمانی یا یک فاجعه جهانی ایجاد می‌کند. اما این طعمه بسیار کوچک‌تر، موضعی و تهدیدهایی است که بانک‌های ژن در سراسر جهان با آن روبرو هستند و طراح آن برای محافظت از بذرها طراحی کرده است و به همین دلیل این طاق در ماه فوریه (بهمن)، هنگام بازدید TIME افتتاح شد. به همین مناسبت، نمونه‎‌هایی از هند، پاکستان و مکزیک در کنار بذرهای سوریه، ذخیره می‌شود.

جهت خرید بذر و مشاوره با کارشناس ما تماس حاصل فرمائید: مهندس علوی 09916924189