یکی از راه های ایجاد گیاه جدید یکسان با گیاه اصلی، برداشتن یک قطعه از گیاه است که به عنوان قلمه شناخته می شود. روش های رایج ساخت گیاهان جدید قلمه ریشه، قلمه ساقه و قلمه برگ اغلب با استفاده از هورمون ریشه است. وقتی باغبان ها می خواهند گیاهان را تکثیر کنند، اغلب بی تاب هستند و می خواهند احتمال ریشه زایی گیاه را افزایش دهند. همه ما وقتی گیاهی را کشت می کنیم، انتظار رشد سریع آن را داریم و این امر بسیار منطقی است. امروزه ریشه زایی در گیاهان برای کشاورزان و باغداران یک مسئله مهم است.
اگر قلمه می زنید، هورمون ریشه به جای تلاش برای زنده ماندن به قلمه، به ریشه ها کمک می کند تا سریع تر رشد کند. مهم نیست که شما از چه نوع هورمون ریشه زایی استفاده می کنید، اما استفاده از یک هورمون رشد توصیه می شود. این فرآیند بسیار موثرتر از تلاش برای تکثیر با روش های سنتی خاک یا آب است. به طور کلی هورمون های ریشه زایی هرگز احتمال تکثیر گیاه را کاهش نمی دهند، بلکه فقط آن را افزایش می دهند. در ادامه با هورمون رشد و ریشه زایی در گیاهان آشنا می شویم.
کم و بیش هورمون ریشه زایی نسخه مصنوعی عنصری در گیاهان به نام اکسین است. اکسین در همه گیاهان وجود دارد و شکل ضعیفی از اسید استیک ایندول است. این اسید رشد سلول را تحریک کرده و تشکیل ریشه را تسریع می کند. از نظر تجاری، ما می توانیم محصولات مصنوعی (غیر ارگانیک) تهیه کنیم که تولید و رشد را تحریک کنند.
هورمون ریشه زایی احتمال ریشه زایی موفقیت آمیز گیاه را در بیشتر موارد افزایش می دهد. وقتی از هورمون های ریشه زایی استفاده می شود، ریشه به سرعت رشد می کند و از کیفیت بالاتری برخوردار است. در حالی که گیاهان زیادی وجود دارند که به تنهایی آزادانه ریشه می دهند. استفاده از هورمون ریشه کار تکثیر گیاهان سخت را بسیار آسان می کند. بعضی از گیاهان مانند پیچک حتی در آب ریشه ایجاد می کنند، اما این ریشه ها هرگز به اندازه ریشه هایی که با استفاده از هورمون ریشه زایی در خاک ریشه دارند، قوی نیستند. با این حال، آنها به هیچ وجه ضروری نیستند و فقط برای اینکه به قسمت های گیاه فرصت رشد مجدد داده شود، کاملاً معمولی است. هورمون های ریشه زایی در بازار به صورت مایع، پودر و ژل وجود دارند.
هورمون مایع تا حد زیادی رایج ترین نوع هورمون ریشه زایی است. این نوع هورمون در دو شکل مختلف به فروش می رسد.
هنگام استفاده از هورمون ریشه زایی مایع آماده استفاده، باید آن را در ظرف دیگری بریزید. این کار از آلودگی قلمه های شما به هر بیماری جلوگیری می کند. اگر از فرم غلیظ استفاده می کنید، باید قبل از استفاده از آن رقیق سازی انجم دهید. ممکن است فکر کنید این مسئله برای رقیق سازی هورمون ریشه زایی شما دردسر ساز باشد اما ارزان تر از قالب آماده است. همچنین به شما این امکان را می دهدکه رقت گیاه در حال تکثیر را به تعادل برسانید.
اگر می خواهید یک هورمون ریشه زایی با ثبات بیشتر داشته باشید، نسخه پودری آن را انتخاب کنید. کشاورزان و باغبان به طور یکسان طرفدار هورمون ریشه زایی پودری هستند زیرا ماندگاری آن بیشتر است. هنگام استفاده از هورمون ریشه زایی پودری، ابتدا قلمه های خود را به آب آغشته کنید تا پودر به محل برش بچسبد و مهر و موم شود. سپس مقداری پودر را در ظرف یا بشقاب جداگانه بریزید تا از آلودگی جلوگیری شود. در آخر قلمه های مرطوب خود را درون پودر فرو ببرید.
مشهورترین نوع از سه نوع هورمون ریشه زایی، فرم ژل است. این نوع هورمون برای افرادی که راحت ترین فرآیند ریشه زایی را انتخاب می کنند، گزینه مناسبی است. تمام آنچه در هنگام استفاده از هورمون های ریشه زایی ژل باید انجام دهید این است که ژل را در یک ظرف کوچک قرار دهید و سپس قلمه های خود را در آنها قرار دهید. ژل به برش می چسبد، بنابراین شما نیاز به انجام کار دیگری ندارید. سپس برش خود را در یک محیط در حال رشد قرار دهید.
استفاده از هورمون ریشه زایی بسیار ساده است. مراحل زیر را به درستی انجام دهید تا با اطمینان کامل قلمه ها با موفقیت ریشه زنی کنند.
اولین کاری که باید انجام شود آماده کردن قلمه ها است. استفاده از قلمه های خوب موضوع مقاله دیگری است، اما به طور کلی شما باید برگ های انتهایی قلمه را جدا کنید. سپس با کمک یک چاقوی تمیز و ضدعفونی شده یک برش 45 درجه ایجاد کنید.
شما باید هورمون ریشه زایی خود را به درستی و بر اساس نوعی که خریداری کرده اید، آماده کنید. اگر از یک محلول مایع و رقیق استفاده می کنید، آن را در ظرف جداگانه ریخته تا از آلودگی جلوگیری شود. اگر از مایع غلیظ استفاده می کنید، باید آن را رقیق کرده و در یک ظرف جداگانه بریزید. اگر از هورمون پودر یا ژل استفاده می کنید، آن را نیز در یک ظرف جداگانه بریزید.
اگر از هورمون ریشه زایی مایع استفاده می کنید، تنها کاری که باید انجام دهید این است که قلمه های خود را درون محلول قرار دهید و کنار بگذارید. هورمون ریشه زایی پودر شده شما را ملزم می کند قلمه ها را در آب فرو کنید، سپس درون پودر بچرخانید. هورمون ریشه زایی ژل آسان ترین کاربرد را دارد، زیرا تمام کاری که شما باید انجام دهید این است که قلمه را در ژل آغشته کنید و ژل به برش قلمه می چسبد. حدودا 2/5 سانتی متر (1 اینچ) از قلمه باید به هورمون رشد آغشته شود.
اکنون که هورمون ریشه زایی شما اعمال شد، باید قلمه های خود را در یک محیط در حال رشد بکارید. شما می توانید برای محیط رشد از پیت ماس ارگانیک یا خاک استفاده کنید که عملکرد آنها بسیار خوب است. هنگامی که قلمه های خود را در محیط رشد خود کشت دادید، آنها را با کیسه پلاستیکی بپوشانید و در محلی قرار دهید که نور زیادی دریافت کنند.
در حالی که قلمه های شما سیستم ریشه ای خود را ایجاد می کنند، اطمینان حاصل کنید که رطوبت کافی به آنها می رسد. از آنجا که آنها سیستم ریشه ای ندارند، به سرعت کم آب می شوند مگر اینکه در یک محیط رطوبت بالا زندگی کنند. این همان چیزی است که روزانه کیسه پلاستیکی و رطوبت غلیظ حل می کند. پس از مشاهده رشد ریشه و برگ جدید، می توانید آنها را به منطقه ای با رطوبت کمتر منتقل کنید زیرا قادر به حفظ خود هستند.
در صورتی که به هورمون های تجاری و بازاری دسترسی نداشتید، شما می توانید یک هورمون ریشه زایی خانگی با چند ماده مختلف درست کنید. دو راه اصلی برای تولید هورمون ریشه زایی در خانه استفده از عسل یا بید می باشد. اکثر افراد به درخت های بید دسترسی ندارند اما می توانید این کار را با مقداری عسل انجام دهید.
1.ابتدا 2 فنجان (256 گرم) شاخه جوان از درخت بید جمع کنید. شاخه های جوان از درخت بید را در بهار هنگامی که رشد جدیدی روی درخت تشکیل می شود جمع کنید. حدود 2 فنجان (256 گرم) کافی می باشد. به دنبال شاخه های سبز تازه باشید که لاغرتر از مداد باشد. با کمک یک قیچی هرس یا یک چاقوی تیز شاخه های بید را با زاویه 45 درجه ببرید تا درخت دچار پوسیدگی نشود.
2.شاخه ها را به قطعات 2/5 سانتی متری تقسیم کنید. برای برش شاخه ها به قطعات کوچک تر از یک چاقوی تیز یا قیچی هرس استفاده کنید. بیدها حاوی اسیدهای سالیسیلیک و ایندول بوتیریک هستند که هورمون های طبیعی رشد محسوب می شوند. این هورمون ها به شما کمک می کنند تا پس از کاشت گیاه، ریشه های قلمه سریع شکل گرفته و رشدکنند.
3.مقدار 3/8 لیتر آب را روی حرارت گذاشته تا جوش بیاید. به محض اینکه آب جوش آمد، حرارت را خاموش کرده و شاخه های بید را داخل آن بریزید تا بتوانند خیس شوند. درب قابلمه را گذاشته و شاخه ها را به مدت 24 ساعت داخل آن بگذارید. در طی آن زمان، هورمون ها از شاخه ها خارج شده و با آب مخلوط می شوند.
4.بعد از خنک شدن محلول، آن را به دقت در ظروف جداگانه منتقل کنید. مراقب باشید که هیچ یک از شاخه های بید به داخل ظروف وارد نشود، زیرا مایعات مواد مغذی آنها را جذب کرده است. بعد از اینکه ظروف را با محلول پر کردید، آنها را با درپوش بپوشانید و آنها را تا 2 ماه در یخچال خود نگهداری کنید.
5.وقتی قلمه های خود را آماده کردید، انتهای قلمه ها را در محلول آب بید فرو کنید و بگذارید حداقل 2 ساعت خیس بخورند تا بتوانند مواد مغذی را جذب کنند. بعد از خیساندن آنها، قلمه های خود را در خاک کشت کنید تا بتوانند رشد کنند.
امیدوارم این مقاله برای شما مفید واقع بوده باشد.
برگرفته از: www.gardeningknowhow.com