روغن ولک، به عنوان یکی از راهکارهای مدیریت و کنترل آفات و بیماریها، جایگاه خاصی در میان کشاورزان و باغداران دارد. با این حال، موفقیت در استفاده از روغن ولک نیازمند شناخت دقیق زمان و نحوهی استفاده از آن است. زمان استفاده از روغن ولک میتواند تفاوت بین موفقیت و شکست در کنترل آفات را رقم بزند.
در این مقاله از وبلاگ پسته رفسنجان با ارائه اطلاعات جامع و دقیق، نکات کلیدی در خصوص زمان مناسب استفاده از روغن ولک را بررسی میکند تا کشاورزان و باغداران بتوانند بهترین نتیجه را از این روش حفاظتی کسب کنند تا کشاورزی پایدار و موفقیتآمیز را تضمین کنند.
روغن ولک چیست؟
روغن ولک نوعی روغن معدنی است که از مشتقات نفتی به دست میآید. این روغن امولسیون شونده یک ماده ضد آفت است که از گروه هیدروکربنهای آلیفاتیک بوده و دارای 80 درصد روغن معدنی و 20 درصد مواد همراه آب و امولسیفایر میباشد. روغن ولک علاوه بر حشرهکش و کنهکش قابلیت تخمکشی نیز دارد که به شما امکان میدهد آفات را در مرحله اولیه کنترل کنید.
مزایای استفاده از روغن ولک
استفاده از روغن ولک فواید و مزایای زیادی دارد. تعدادی از این مزایا را میتوان به کنترل طیف وسیعی از آفات و بیماریها، بهبود سلامت گیاهان، کم خطر برای انسان و محیطزیست و مزایای اقتصادی اشاره کرد.
کنترل طیف وسیعی از آفات و بیماریها
روغن ولک میتواند برای انواع آفات، از جمله شتهها، کنهها، شپشکها، پسیلها، زنجرهها، مگس سفید گلخانه، مینوز و لارو پروانهها، همچنین برای کنترل برخی از قارچها، مانند سفیدکهای پودری در انگور، استفاده شود. استفاده از روغن ولک در زمستان میتواند جمعیت آفات را در بهار و تابستان به طور قابل توجهی کاهش دهد.
بهبود سلامت گیاهان
روغن ولک با از بین بردن آفات و بیماریها، به شادابی و طراوت گیاهان کمک میکند. بنابراین تمیز کردن سطح برگها، به افزایش فتوسنتز و رشد بهتر گیاهان کمک میکند. این روغن همچنین در تأمین نیاز سرمایی درختان مانند پسته نیز مفید است.
کم خطر برای انسان و محیطزیست
روغن ولک به مراتب از حشرهکشها و کنهکشها و سایر سموم برای انسان کم خطر میباشد و به محیط زیست آسیب نمیرساند. در نتیجه استفاده از روغن ولک میتواند به کاهش مصرف سموم شیمیایی در کشاورزی کمک کند زیرا به سرعت در محیط زیست تجزیه میشود و باقیماندهای در خاک و آب به جا نمیگذارد.
مزایای اقتصادی
روغن ولک به راحتی با استفاده از سمپاش قابل استفاده است و در مقایسه با سایر آفتکشها قیمت مناسبتری دارد، در نتیجه میتواند به کاهش هزینههای تولید محصولات کشاورزی کمک کند.
روغن ولک چگونه باعث کنترل آفات میشود؟
روغن ولک با یک لایه نازک بر روی سطح بدن آفات، سطح سخت روی بدن آنها را از بین میبرد. این لایه روغن، منافذ تنفسی و حیاتی آفت را مسدود میکند، بنابراین حشره به دلیل کمبود اکسیژن و به مشکل خوردن راههای ورود و خروج هوا، اعصاب و ماهیچههای آنها هنگام تماس روغن با بدنشان، دچار خفگی شده در نتیجه باعث نابودی حشرات میشود.
این روغن آفتکش در صورتی که در تماس با تخم حشرات قرار بگیرد، باعث عدم خروج پورهها و لاروها از تخم میشود. روغن ولک برای پرندگان و سایر حشرات مفید، مضر نیست، اما ماهیها و زنبورهای عسل تحت تأثیر این روغن قرار میگیرند.
روغن ولک بر سرمازدگی درختان چه تأثیری دارد؟
شکوفههای تازه درخت بعد از اینکه هوا کمی گرم شده، شروع به جوانهزدن میکنند. اما سردی هوا و سرمازدگی ناگهانی باعث از بین رفتن شکوفههای درختان میشود. زمان استفاده از روغن ولک در زمستان با دزهای بالا (4-3 درصد)،اگر قبل از بیداری درخت استفاده شود، موجب افزایش دوره خواب می گردد. اما اگر یک الی دو هفته قبل از تورم جوانه ها بکار رود، باعث تسریع در باز شدن جوانه ها می گردد.
برای دانستن اینکه روغن ولک را به چه میزان، چگونه و در چه زمانی به کار ببرید که بهترین نتیجه را بگیرید، ادامه مقاله را مطالعه فرمایید.
میزان مصرف روغن ولک
مقدارهای مصرف روغن ولک در داخل جدول بر اساس سازمان حفظ نباتات بوده و توصیه شده که برای مقابله با آفات درختان میوه به خصوص مرکبات، با سموم حشرهکش و کنهکش در محلولپاشیهای زمستان و تابستان به کاربرده شود.
نام محصول |
نام آفت |
مقدار مصرف |
مرکبات |
کنه قرمز، کنه زرد شرقی، سپردارها، شپشکهای مومی و نرمتنان، مینوز و مگس سفید |
1.5-1 درصد |
درختان میوه سردسیری |
کنه قرمز اروپایی، پسیل گلابی، سپردارها و شپشکها |
2.5-1.5 درصد |
پسته |
شپشک تنه و شپشک واوی |
2-1 درصد |
شپشک سفید خرما و شپشک شفاف خرما |
1.5-1 درصد |
|
چای |
شپشک آردآلود و کنه پاکوتاه قرمز |
1-0.5 درصد مخلوط با یکی از سموم فسفره |
زیتون |
شپشک سیاه و سپردار بنفش |
2-1 درصد |
درختان غیرمثمر و گیاهان زینتی |
شپشک سفید تاغ |
1 درصد همراه با یکی از سموم فسفره |
نحوه استفاده از روغن ولک
محلولپاشی روغن ولک باید به گونهای باشد که تمام سطوح بالا و پایین درخت را به طور یکنواخت بپوشاند. برای اینکه بدانید چگونه از آن استفاده کنید مراحل زیر را انجام دهید:
- تمام دستورالعملها و اقدامات احتیاطی روی برچسب را بخوانید و به طور کامل آنها را دنبال کنید.
- ابتدا روغن ولک را درون یک ظرف بزرگ ریخته و با مقداری آب حل کنید.
- یک دوم مخزن سمپاش را پر از آب کنید محلول آماده شده روغن ولک را داخل مخزن سمپاش ریخته، و همزمان با آن همزن سمپاش را روشن کنید.
- در آخرین مرحله مخزن سمپاش را از آب پر کرده و سپس اقدام به روغنپاشی کنید.
در نظر داشته باشید دوره کارنس روغن ولک به طور متوسط بین 3 تا 4 هفته است.
زمان استفاده از روغن ولک
زمانی که دما بین 5 تا 30 درجه سانتیگراد است، یک روز آرام و بدون باد را برای سمپاشی انتخاب کنید. اگر انتظار میرود دما از 30 درجه سانتیگراد فراتر رود، محلولپاشی را در اوایل صبح یا اواخر بعد از ظهر زمانی که هوا خنکتر است (و زمانی که شبنم تبخیر شده است) انجام دهید.
همچنین در مواقعی که هوا آرام است و هیچگونه بادی وجود ندارد روغنپاشی را آغاز کنید، تا از رانش روغن از روی درختان جلوگیری شود. به طور کلی دو زمان زدن روغن ولک برای درختان وجود دارد که بر حسب اینکه به چه منظوری روغن ولک را استفاده میکنید، متفاوت است.
بهار (فصل رشد): در بهار وقتی حشرات وجود دارند و زمانی که اولین بار متوجه خسارت ناشی از تغذیه حشرات شدید میتوانید محلولپاشی روغن ولک را انجام دهید. روغنپاشی در بهار را در زمان ظهور آفت انجام دهید و دو هفته بعد تکرار کنید.
فصل رشد برای برخی از درختچهها و درختان مانند مرکبات در تمام طول سال است. در صورتی که درختچههای زینتی را بین شکوفههای بهار و پاییز نیز میتوان روغنپاشی کرد.
زمستان (فصل خواب درخت): در زمستان که فصل خواب درختان است قبل از تورم جوانهها میتوان از روغن ولک استفاده کرد. در زمستان هم برای تعیین نیاز سرمایی درختان و هم برای از بین بردن حشرات آفت محلولپاشی روغن ولک را انجام میدهند.
در عین حال باید این نکته را در نظر داشته باشید که از پاشیدن روغن ولک در سرمای شدید، یخبندان و یا گرمای زیاد خودداری کنید.
بهترین زمان سمپاشی روغن ولک برای مبارزه با آفات
بیشتر محلولپاشی روغن ولک برای کنترل آفات در بهار و در زمان قبل از بهار است، که لاروها و پورهها از تخم خارج میشوند. در جدول زیر زمان استفاده از روغن ولک برای مبارزه با آفات در درختان مختلف، ذکر شده است.
زمان مصرف |
نام آفت |
نام محصول |
مرکبات |
کنه قرمز، کنه زرد شرقی، سپردارها، شپشکهای مومی و نرمتنان، مینوز و مگس سفید |
زمستان قبل از تورم جوانهها، بهار و تابستان |
درختان میوه سردسیری |
کنه قرمز اروپایی، پسیل گلابی، سپردارها و شپشکها |
زمستان قبل از تورم جوانهها و بهار |
خرما |
شپشک سفید خرما و شپشک شفاف خرما |
قبل از بهار و در بهار در قالب مبارزه |
چای |
شپشک آردآلود و کنه پاکوتاه قرمز |
مخلوط با یکی از سموم فسفره |
زیتون |
شپشک سیاه و سپردار بنفش |
قبل از بهار |
درختان غیرمثمر و گیاهان زینتی |
شپشک سفید تاغ |
قبل از بهار همراه با یکی از سموم فسفره |
زمان استفاده از روغن ولک برای پسته
زمان استفاده از روغن ولک برای پسته در زمستان از اواسط بهمن تا اوایل اسفند حداکثر تا یک هفته قبل از تورم جوانهها میباشد که به نوع منطقه بستگی دارد. البته برای نهالهای پیوندی پسته 3 تا 4 ساله تا اواسط اسفند نیز استفاده میشود.
برای اطلاع بیشتر در مورد زمان، نحوه و مقدار مصرف روغن ولک برای گیاه پسته میتوانید به مقاله روغن ولک برای پسته مراجعه کنید.
مصرف روغن ولک در تابستان
خلوص روغن ولک را از نظر وجود هیدروکربنهای غیراشباع، با درجه سولفوناسیون نشان میدهند. درجه سولفوناسیون در تعیین روغن ولک برای سمپاشی زمستانه و تابستانه مؤثر میباشد. روغن ولک با درجه سولفوناسیون 85 تا 95 برای سمپاشی در تابستان و روغنهای با درجه سولفوناسیون 65 تا 75 برای سمپاشی در زمستان مناسب هستند.
چه سمومی قابلیت اختلاط با روغن ولک را ندارند؟
روغن ولک میتواند با تعداد زیادی از سموم مختلف ترکیب و به صورت محلولپاشی به کار برده شود. اما تعدادی از سموم هستند که نباید آنها را با این روغن ترکیب کرد. سمومی مانند قارچکش کاپتان، سموم گوگردی مانند سولفور و آبامکتین قابلیت اختلاط و سازگاری با روغن ولک ندارند.
در صورتی که نیاز به ترکیب روغن ولک با دیگر سموم دارید از سموم نفوذی مانند اتیون استفاده کنید. از نمونه قارچکشهایی که قابلیت اختلاط با این روغن را دارند بردوفیکس هستند. افزودن روغن ولک به آفتکشهای مجاز برای مخلوط کردن، باعث دوام بیشتر آفتکش نیز میشود.
آیا از روغن ولک برای گیاهان آپارتمانی میتوان استفاده کرد؟
بله، برای درخشان و براق کردن گیاهان آپارتمانی و برای دفع و از بین بردن حشرات موجود روی این گیاهان میتوان از روغن ولک مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کرد. 3 قاشق غذاخوری روغن ولک در یک لیتر آب حل کنید و هر دو هفته یکبار برای تمیز کردن برگ گیاهان استفاده کنید.
از چه موادی به عنوان جایگزین برای روغن ولک میتوان استفاده کرد؟
اکثر روغنهای ولک که برای کنترل آفات استفاده شده، نوعی روغن معدنی هستند که از فرآوردههای نفتی تصفیه شده به دست میآید. در سالهای اخیر شاهد افزایش علاقه به استفاده از روغنهای گیاهی برای کنترل آفات بودهایم.
برخی از روغنهای گیاهی برای کنترل آفات مانند روغن چریش، عصارهای از دانههای درخت چریش (Azadirachta indica) هستند که حاوی ترکیبات آزادیراختین هستند که خاصیت حشرهکشی و قارچکشی دارند. علاوه بر روغن چریش میتوان از روغن امولسیون شونده گیاهی حاوی عصاره پوست مرکبات استفاده کرد که ضرری برای گیاهان و محیطزیست ندارد.
قیمت روغن ولک
قیمت روغن ولک به عوامل مختلفی از جمله حجم، کیفیت و برند آن بستگی دارد. هر چه روغن ولک باکیفیتتر باشد قیمت آن بالاتر است. برندهای مختلف روغن ولک قیمتهای مختلفی دارند. برخی از برندهای روغن ولک خارجی قیمت بالاتری نسبت به انواع روغن ولک های داخلی دارند.
هنگام استفاده از روغن ولک به چه نکاتی باید توجه داشت؟
- دستورالعمل روی برچسب روغن ولک را قبل از استفاده با دقت مطالعه کنید.
- در طول فصل رشد، تا 30 روز قبل یا بعد از استفاده از سموم حاوی گوگرد، آهک-گوگرد یا کاپتان، از روغن ولک روی شاخ و برگ درختان استفاده نکنید.
- روغن ولک برای ماهی سمی است، پس در جایی که احتمال وقوع رواناب وجود دارد، سمپاشی روغن ولک توصیه نمیشود.
- در زمانی که درجه حرارت بیش از حد بالا است یا زمانی که گیاهان از خشکی رنج میبرند، از سمپاشی با روغن ولک اجتناب کنید.
- روغن ولک در هنگام یخبندان یا نزدیک به دمای انجماد نباید روی درختان استفاده شود.
- در حین سمپاشی از لباسهای محافظ، از جمله ماسک تنفسی، عینک و دستکش استفاده کنید.
سخن پایانی
روغن ولک به عنوان یک ماده کنترلکننده آفات در باغبانی و کشاورزی استفاده میشود. استفاده از روغن ولک نه تنها یک رویکرد محیط زیستی برای مبارزه با آفات به شمار میرود، بلکه میتواند به کاهش وابستگی به مواد شیمیایی سنتزی در کشاورزی کمک کند. این روغن میتواند برای انواع گوناگونی از گیاهان، از جمله گیاهان آپارتمانی، درختان میوه و گیاهان زینتی استفاده شود.
در نهایت، استفاده از روغن ولک میتواند به عنوان بخشی از یک برنامه جامع مدیریت آفات در نظر گرفته شود که تمرکز بر رویکردهای پایدار و کمخطر برای انسان و محیطزیست دارد، در صورتی که دوزهای توصیه شده و شرایط آب و هوایی مناسب برای محلولپاشی در نظر گرفته شود.
سلام. اگر روغن ولک را زود بپاشیم اشکالی دارد؟ باغ ما در وسط جاده اصفهان نجف آباد است دوهفته پیش خیلی آفتاب شد ما ترسیدیم جوانه ها باز شوند فورا ولک را پاشیدیم در حالیکه هنوز جوانه ها باز نشده اند. آیا کار ما بیفایده بوده؟
سلام و عرض ادب
مطلب ویرایش شد؛ شما میتوانید پاسخ سوال خود را به صورت کاملا علمی و دقیق در مطلب بالا پیدا کنید.
سپاس