درختان گیلاس ازجمله محصولات میوهای هستند که با انواع مختلفی از آفات و بیماریها روبهرو میشوند. این آفات و بیماریها میتوانند به درختان گیلاس آسیب وارد کنند و باعث کاهش برداشت و کیفیت میوه شوند. برای مقابله با این مشکلات، استفاده از سمهای کشاورزی اغلب لازم است؛ اما انتخاب بهترین سم برای درخت گیلاس نیاز به درکی عمیق از نوع آفات و بیماریها، چرخه زندگی آنها و اثرات محیطی و اقتصادی استفاده از سم دارد. در این مقاله، به بررسی بهترین سمها برای پرورش درختان گیلاس میپردازیم که امیدواریم به کشاورزان کمک کند تا تصمیمات دقیقتر و سودمندتری در مدیریت سلامت درختان گیلاس خود بگیرند.
شناخت آفات و بیماریهای درخت گیلاس
برای انتخاب بهترین سم برای درخت گیلاس، ابتدا باید با آفات و بیماریهای متداول این درختان آشنا شویم.
آفات و بیماریهای متداول درختان گیلاس شامل مگس گیلاس، کرمها، سر خرطومی، سوسک شاخدار رزاسه، شتهها، کنهها، پوسیدگی ریشه، شانکر و … هستند.
این آفات و بیماریها میتوانند به برگ، ساقه و میوه درختان گیلاس آسیب برسانند و باعث کاهش عملکرد و کیفیت میوه شوند.
پس از شناخت آفات و بیماریها، میتوانیم بهترین سم برای درخت گیلاس را انتخاب کنیم.
سمهای شیمیایی مانند حشرهکشها و قارچکشها میتوانند در کنترل آفات و بیماریها بسیار مؤثر باشند؛ اما به دلیل تأثیرات احتمالی آنها بر روی موجودات غیر هدف و محیطزیست، باید با دقت استفاده شوند.
بهترین سم درخت گیلاس
سمهای مختلفی برای درختان گیلاس مورداستفاده قرار میگیرند. انتخاب هرکدام از آنها بستگی به نوع آفت و بیماری دارد که درختان شما را درگیر کرده است. در این قسمت برخی از رایجترین سم درخت گیلاس را معرفی کردهایم:
- سم زینب
- سم مانکوزب
- اکسی کلرور مس
- بردوفیکس
- کاپتان
- بنومیل
- تیوفانات متیل
- فوزالن
- دیپتریکس
- دیازینون
- مالاتیون
در ادامه به برخی از مهمترین آفات و بیماریهایی که درختان گیلاس را درگیر میکنند پرداختهایم و بهترین سم برای درخت گیلاس برای هرکدام از آنها را معرفی نمودهایم.
سم شته درخت گیلاس
شته سیاه یکی از آفات مهم درخت گیلاس است که میتواند باعث تحریف برگها، باریک شدن و پیچیدگی آنها شود. وجود این آفت باعث ایجاد عسلک بر روی برگها میشود که میتواند جذب قارچ فوماژین را در بر داشته باشد.
فوماژین یک نوع قارچ سطحی است که به بافت درونی نفوذ نمیکند، اما با این حال میتواند باعث اختلال در عملیات فیزیولوژیکی درخت گیلاس شود. همچنین، وجود شته سیاه میتواند باعث کاهش یا توقف رشد انتهایی شاخهها شود.
پس از چندین نسل، این آفت به فرم بالدار تبدیل میشود و به سمت میزبان تابستانی خود مهاجرت میکند. میزبانهای ثانویه این آفت میتوانند علفهای هرز، گیاهان زینتی، سبزیجات و غیره باشند.
در نهایت، پس از گذر از چندین نسل، فرمهای بالدار دوباره به سمت میزبان اولیه خود پرواز میکنند و بر روی آن تخمریزی میکنند. برای کنترل این آفت میتوان از بهترین سم برای درخت گیلاس مناسب شته مانند دیازینون، کنفیدور، مالاتیون و … استفاده نمود.
سم کرم کش گیلاس
کرم گیلاس یا همان آفت مگس میوه یکی از مهمترین آفات درختان گیلاس است که میتواند به سلامتی و محصول این درختان آسیب بزرگی وارد کند.
این آفت عمدتاً گیلاسهایی را مورد حمله قرار میدهد که پوست نازکتری دارند و خسارت زیادی را از طریق تغذیه از بخش گوشتی میوه ایجاد میکند.
این خسارت میتواند باعث تخریب بافت داخلی میوه، له شدن محصول و عدم قابلیت استفاده از میوه شود.
بهترین سم برای درخت گیلاس در این مورد، استفاده از سم دیپتریکس یا سم مالاتیون است. این ترکیب باعث ایجاد محیط نامناسب برای کرم گیلاس میشود و از تکثیر و رشد آن جلوگیری میکند.
پس از آمادهسازی سم، باید سمپاشی را از روی تنه درخت شروع کرد. این کار باید با دقت انجام شود تا تمام بخشهای درخت، ازجمله شاخهها و برگها، به طور کامل پوشیده شوند. با توجه به میزان خسارت، ممکن است نیاز باشد که این فرآیند 2 تا 3 بار تکرار شود.
همچنین، برای ارقام دیررس گیلاس، سمپاشی باید در زمان تغییر رنگ میوه از سبز به زرد انجام شود. این زمان اطمینان میدهد که کرم گیلاس در مرحله حساس رشد خود مورد هدف قرار میگیرد و اثربخشی سم درخت گیلاس بیشتر میشود.
قارچ درخت گیلاس
قارچ فیتوفتورا (Phytophthora) یک جنس قارچ است که شامل چندین گونه مختلف است که میتوانند بر روی درختان گیلاس بیماریزا باشند. این قارچ معمولاً باعث بیماریهایی مانند فیتوفتورا ریشه و تنه میشود که باعث مرگ سریع درخت میشود.
این بیماری معمولاً باعث ریزش برگها، زرد شدن برگها و کاهش رشد درخت میشود. همچنین ممکن است لکههای قهوهای روی تنه و ریشههای درخت ببینید.
فیتوفترا معمولاً در خاکهای خیس و آبدار رشد میکند، بنابراین یکی از بهترین راههای کنترل این بیماری ایجاد زهکشی مناسب برای درختان گیلاس است.
همچنین، استفاده از سموم قارچکش میتواند در کنترل این بیماری مؤثر باشد. در صورت شدت بیماری، ممکن است لازم باشد درختان آلوده را کاملاً حذف کنید تا جلوی گسترش بیماری به درختان سالم را بگیرید.
مبارزه شیمیایی با این قارچ درخت گیلاس معمولاً با بهترین سم برای درخت گیلاس مانند بردوفیکس، اکسی کلرور مس، الیت، ردومیل و کاپتان انجام میگیرد.
بیماری شانکر درخت گیلاس
یکی از بیماریهای خطرناک درختان گیلاس است که توسط باکتری ناشی میشود. این باکتری در شرایط مساعد باعث ایجاد زخمهایی روی تنه، شاخهها و گرههای درخت میشود.
با پیشرفت بیماری، این زخمها گسترش پیدا میکنند و در نهایت باعث مرگ بخشهای آلوده درخت میشود.
این باکتری میتواند در خاک، برگهای سالم و برگهای مریض وجود داشته باشد و از طریق باد، آب و ابزارهای کشاورزی به درختان سالم منتقل شود.
عواملی مثل باران، باد، دمای پایین و خراشیدگیهای فیزیکی در درختان میتوانند در افزایش شدت این بیماری نقش داشته باشند.
از مشخصههای این بیماری میتوان به صمغ ریزی از زخمهای درخت اشاره کرد. برگهای آلوده به این بیماری ممکن است زرد شده و سپس بریزند. همچنین، درختان میتوانند تحت تأثیر کاهش رشد و مرگ سرشاخهها قرار بگیرند.
برای کنترل این بیماری، بهتر است از ابزارهای کشاورزی تمیز استفاده کنید، درختان را به طور منظم بررسی و هرس کنید و از بهترین سم برای درخت گیلاس مانند سموم باکتریکش مناسب استفاده کنید.
در صورت شدت بیماری، ممکن است لازم باشد درختان آلوده را کاملاً حذف کنید تا جلوی گسترش بیماری به درختان سالم را بگیرید.
علت خشک شدن درخت گیلاس در تابستان
عوامل مختلفی ازجمله آبیاری اشتباه، کود دهی گیلاس غیراصولی، آفات و بیماریها و … موجب خشک شدن درخت گیلاس میشوند.
در این بخش یکی از مهمترین بیماریها که موجب خشک شدن درخت گیلاس در تابستان میشود را مورد بررسی قرار دادهایم.
مونیلیوز یا مانیلیوز یکی از بیماریهای قارچی است که میتواند به درختان گیلاس آسیب بزرگی وارد کند.
این بیماری که عامل آن قارچ Monilia cinerea است، این بیماری در فصل بهار هنگامی که درخت در مرحله گلدهی است بر روی درخت ایجاد بیماری کرده و در صورت وجود شرایط و مساعد بودن عوامل محیطی این بیماری بر روی درخت پیشروی کرده معمولاً در فصل تابستان شیوع دارد و و در نهایت میوهها را نیز آلوده میکند و میتواند باعث سبز خشکیدگی در درختان گیلاس شود.
علائم این بیماری شامل خشک شدن و سیاه شدن شاخهها، پژمردگی و ریزش برگها و تغییر رنگ و خشک شدن میوهها است. در موارد شدید، میتواند باعث مرگ درخت شود.
نجات درخت گیلاس در حال خشک شدن
بهترین راه نجات درختان در حال خشک شدن پیدا کردن مشکل اصلی و رفع آن است.
برای کنترل مونیلیوز، اقدامات پیشگیرانه مانند هرس منظم، حفظ بهداشت باغ و استفاده از سمهای قارچکش میتواند مؤثر باشد.
همچنین، استفاده از قارچکشهایی که فعالیت سیستمیک دارند و به بافت درخت نفوذ میکنند، میتواند در کنترل این بیماری مؤثر باشد.
در موارد شدید، ممکن است لازم باشد که درخت را کاملاً بردارید تا از شیوع بیماری به درختان سالم جلوگیری شود.
زمان سمپاشی درخت گیلاس
درختان باید در زمان مناسب با بهترین سم برای درخت گیلاس به درستی سمپاشی شوند تا در برابر حشرات و بیماریهای مختلف مقاوم باشند. در اینجا برنامه تقریبی سمپاشی برای یک درخت گیلاس را خواهید یافت:
- اواخر زمستان یا اوایل بهار (قبل از شکوفه زدن): این مرحله مربوط به کنترل حشرات و بیماریهایی است که در طول زمستان در برگها و شاخههای درختان باقی میمانند. در این زمان، شما میتوانید از یک محلول شست و شو و ضدعفونیکننده کلی استفاده کنید.
- سپس در اواسط بهار قبل از تخمریزی که مصادف با رنگ انداختن میوه است، از سم درخت گیلاس مانند دیازینون 20 درصد با دوز 200 میلیلیتر در 100 لیتر آب و یا سم مالاتیون 50 درصد، استفاده شود (به صورت محلول بر روی درخت سم پاشی شود).
- اوایل پاییز (پس از برداشت میوه): این مرحله برای کنترل حشرات و بیماریها است که ممکن است در طی زمستان بمانند. از سم حشره کش استفاده کنید.
لطفاً توجه داشته باشید که این برنامه تقریبی است و باید بر اساس شرایط محلی و نوع حشرات و بیماریهایی که در منطقه شما مشکلساز هستند، تنظیم شود.
سخن پایانی
بعد از انتخاب سم درخت گیلاس ، باید آن را به طور ایمن و مؤثر اعمال کنیم. همیشه هنگام استفاده از سمها لباس محافظ بپوشید و دستورالعملهای تولیدکننده را دقیقاً رعایت کنید.
پس از درمان، باید به طور منظم درختان گیلاس خود را برای علائم آفات یا بیماری نظارت کنیم. اقدامات پیشگیرانه مانند هرس مناسب و بهداشت، میتواند احتمال حملات آینده یا عفونتها را کاهش دهد.
با این حال، انتخاب بهترین سم برای درخت گیلاس شما نیازمند درک خوبی از آفات و بیماریهای خاصی است که آنها را تهدید میکند.
با نظارت منظم و اقدامات پیشگیرانه، شما میتوانید سلامتی درختان گیلاس خود را حفظ کنید و از محصولات غنی آنها برای سالها بهرهمند شوید.