گیاهان دارویی ازجمله منابع طبیعی هستند که از دیرباز در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند.
یکی از این گیاهان که در فرهنگ مردمی ایران نقش برجسته‌ای دارد، گیاه اسپند است. این گیاه، با خواص متعددی که دارد، موردتوجه بسیاری از افراد قرارگرفته است.
در این مقاله قصد داریم تا به بررسی خواص مفید و همچنین مضرات این گیاه بپردازیم.
اما لازم به ذکر است که استفاده از هر گیاه دارویی، باید حتماً تحت نظر و مشاوره پزشک یا متخصص مربوطه باشد تا از سلامتی خود محافظت کنیم.
مشخصات گیاه اسپند
این گیاه، خاص و معروف در فرهنگ مردمی ایران است. این گیاه به ارتفاع حدود ۶۰ سانتی‌متر می‌رسد و برگ‌هایی نوک‌تیز و باریک دارد. گل‌های این گیاه سفید و زیبا هستند و میوه‌های آن کوچک و سیاه‌رنگ می‌باشند.
این گیاه در فصل گرم سال، یعنی از خرداد تا شهریور، گل می‌دهد. این گیاه توانایی دارد که در شرایط خشک، ریشه‌هایش تا عمق ۶ متری زمین نفوذ کند.
اسپند یک گیاه چندساله است که در مناطق مختلفی از جهان، به‌ویژه در خاورمیانه و آسیای جنوبی مانند هند و پاکستان رشد می‌کند. این گیاه در آمریکا نیز کشت‌شده است، به‌ویژه در ایالاتی مانند کالیفرنیا و تگزاس.
دانه‌های آن خواص دارویی دارند و موادی به نام آلکالوئید در آن‌ها وجود دارد. این مواد می‌توانند خواص آرام‌بخش و ضدافسردگی داشته باشند، اما باید با دقت و تحت نظر پزشک از آن‌ها استفاده کرد.
زیرا اگر زیادی از این دانه‌ها مصرف شود، ممکن است باعث افزایش فشارخون یا حتی مشکلات جدی‌تری شود.
مهم است بدانید که مصرف زیاد از این گیاه می‌تواند تأثیرات روان‌گردانی قوی داشته باشد و خطرناک باشد. به‌عبارت‌دیگر، اگر از مقدار توصیه‌شده بیشتر آن مصرف کنید، ممکن است باعث تجربیات ذهنی ناخواسته و حتی خطرناک شوید.
در کل، این گیاهی است با خواص متعدد، اما باید بادانش و آگاهی از آن استفاده کرد.
ترکیبات شیمیایی
این گیاه دربردارنده مواد ضد میکروبی از نوع فلاونوئیدها و آلکالوئیدها می‌باشد که این مواد در بخش‌های مختلف آن (دانه، کالوس و نهال) زیاد یافت می‌شود.
ازجمله آلکالوئیدهای مهم آن می‌توان به هارمین:%۰٫۴۴ هارمالین: %۰٫۲۵ هارمالول و پگانین و آلکالوئیدهای کینازولین اشاره کرد.
اسفند یا اسپند
گیاهی که در طب سنتی و فرهنگ مردمی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد، با نام علمی اسپند شناخته می‌شود.
اما در مکالمات روزمره و بین عامه مردم، اغلب به آن اسفند گفته می‌شود. این تفاوت در نام‌گذاری نشان‌دهنده تأثیر فرهنگ مردمی و تاریخچه استفاده از این گیاه در جامعه است.
پس اگر در متون علمی و مقالات تخصصی به این گیاه اشاره شود، از واژه اسپند استفاده می‌شود. درحالی‌که در گفتگوهای عامیانه و مکالمات روزمره، اسفند واژه‌ای است که بیشتر شنیده می‌شود.
انواع اسپند
هنگام خرید این گیاه، چند نکته مهم وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. در بازار، انواع مختلفی از آن وجود دارد، ازجمله نوع مشهدی و افغانی؛ اما چگونه می‌توانیم کیفیت و مرغوب بودن این گیاه را تشخیص دهیم؟
یکی از ویژگی‌های کیفیت این گیاه، عدم وجود سنگ‌ریزه در آن است. این موضوع بسیار حیاتی است، زیرا این گیاه هم برای مصارف خوراکی و هم برای دود کردن استفاده می‌شود.
درحالی‌که دود کردن آن حاوی سنگ‌ریزه ممکن است مشکلی ایجاد نکند، اما مصرف خوراکی این گیاه می‌تواند برای سلامتی مضر باشد.
همچنین، این گیاه باید از ساقه‌ها و پوشش‌های غیرضروری خالی باشد. دانه‌های یکدست و مشکی آن نیز نشان‌دهنده کیفیت بالای آن است. به همین دلیل، این گیاه با این ویژگی‌ها در بازار معمولاً قیمت بیشتری دارد.
پس اگر می‌خواهید این گیاه باکیفیت خرید کنید، به ویژگی‌های ذکر شده توجه کنید و همیشه از فروشندگان معتبر خرید نمایید.
خواص اسپند
این گیاه با خواص متنوعی که دارد، ازجمله مهم‌ترین گیاهان در طب سنتی به شمار می‌رود.
کمک به اختلالات سیستم عصبی
این گیاه با طبع گرم خود، به بهبود اختلالات سیستم عصبی کمک می‌کند و در مقابله با بیماری‌هایی چون پارکینسون و دردهای عصبی شدید مؤثر است. همچنین، استفاده از آسیاب شده آن به همراه آب می‌تواند در درمان بی‌حسی و رعشه کمک کند.
حشره‌کش قوی
این گیاه به‌عنوان یک حشره‌کش قوی نیز شناخته‌شده است. دود حاصل از سوزاندن آن می‌تواند حشرات را دور کند و محیط را پاک نگه دارد.
کمک به پوست و مو
درزمینهٔ مراقبت از پوست و مو نیز این گیاه خواص قابل‌توجهی دارد. اگرچه به دلیل خواص سمی آن مستقیماً بر روی پوست استفاده نمی‌شود، اما روغن و عصاره‌ی آن در محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود.
این گیاه خواص ضد قارچ و ضد باکتریایی دارد و می‌تواند در مقابله با عفونت‌های پوستی مانند اگزما مؤثر باشد.
همچنین، استفاده از آن در مقابله با آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد و اشعه UV خورشید نیز مفید است.
در مورد مو، این گیاه می‌تواند به مبارزه با شپش و انگل‌های پوست کمک کند.
بااین‌همه، توصیه می‌شود که هنگام استفاده از این گیاه، حتماً با یک متخصص مشورت کنید تا از خواص آن به بهترین شکل بهره‌برداری کنید.
فواید خوردن اسپند قبل از خواب
یکی از مواردی که گیاه اسپند در آن به‌خوبی شناخته‌شده است، استفاده قبل از خواب است. این استفاده می‌تواند به بهبود مشکلات مختلفی کمک کند که در اینجا به آن‌ها اشاره شده است.
مفید برای سیاتیک
یکی از مواردی که این گیاه می‌تواند کمک کند، درمان سیاتیک است. برای کسانی که با درد سیاتیک مواجه هستند، مصرف آن قبل از خواب می‌تواند راهکاری مؤثر باشد.
توصیه می‌شود این گیاه را با آب میل کنید، اما مراقب باشید که آن را نجویید، زیرا ممکن است سمی شود.
مفید برای رماتیسم
افراد مبتلا به رماتیسم با خوردن دو قاشق چای‌خوری از این گیاه قبل از خواب می‌توانند از خواص درمانی آن بهره‌برداری کنند.
کمک به کاهش وزن
همچنین، اگر به دنبال یک راه طبیعی برای کاهش وزن و به ویژه کاهش دور شکم هستید، مصرف برخی گیاهان برای لاغری همچنین این گیاه می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
با مصرف یک قاشق مرباخوری از این گیاه همراه با نیم لیوان آب قبل از خواب، می‌توانید در مدت چهل شب نتایج قابل توجهی را مشاهده کنید.
درنهایت، استفاده از معجزه اسپند به‌عنوان یک درمانگر طبیعی قبل از خواب می‌تواند به بهبود وضعیت سلامتی شما کمک کند، اما همیشه قبل از مصرف، با یک متخصص مشورت کنید.
خواص اسپند برای زنان
این گیاه با خواص هورمونی خاصی که دارد، در طب سنتی به‌عنوان یک مکمل برای سلامت زنان معرفی شده است.
این گیاه می‌تواند به تنظیم چرخه قاعدگی کمک کند و در مواردی که با اختلالات قاعدگی مواجه هستیم، به بهبود آن کمک کند.
درنهایت، این گیاه با تأثیرات هورمونی خود، یک گزینه طبیعی برای حل مشکلات مختلف زنانه است، اما همیشه قبل از مصرف، مشاوره با یک متخصص ضروری است.
مضرات اسپند
این گیاه، با ویژگی‌ها و خواص متعددی که دارد، در طب سنتی مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ اما همچون بسیاری از گیاهان دارویی، مصرف بی‌رویه و بدون مشاوره با متخصص می‌تواند عوارضی داشته باشد.
به دلیل طبع گرم آن، افرادی با مزاج گرم باید مراقب باشند که از آن به میزان زیادی استفاده نکنند. مصرف زیاد این گیاه می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی همچون سقط جنین، اختلالات روانی، توهم، سکسکه و حتی تضعیف سیستم عصبی شود.
همچنین، دود آن برای افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی مانند آسم یا کسانی که به مواد مختلف آلرژی دارند مضر است.
درصورتی‌که پس از مصرف آن حالت تهوع احساس شد، مصرف میوه‌های ترش یا سکنجبین می‌تواند کمک کنند.
نوع خوراکی این گیاه معمولاً رنگ تیره یا سیاه دارد و قبل از مصرف باید به‌دقت شسته شود.
درنهایت، همواره قبل از مصرف گیاهان دارویی و به‌ویژه این گیاه، با یک متخصص مشورت کنید تا از سلامتی خود محافظت کنید.
سخن پایانی
در پایان این مقاله، باید تأکید کنیم که گیاه اسپند، مانند بسیاری از گیاهان دارویی دیگر، یک گنجینه از خواص مفید است که می‌تواند به بهبود سلامتی ما کمک کند.
اما همچون هر دارویی دیگر، استفاده بهینه و درست از آن نیازمند دانش و آگاهی است؛ بنابراین، قبل از هرگونه مصرف، حتماً با متخصصین و پزشکان مشورت کنیم تا از خواص این گیاه به بهترین شکل بهره‌برداری کنیم و از عوارض نامطلوب آن جلوگیری نماییم.
امیدواریم که این مقاله بتواند نقطه‌ی شروعی برای کسب آگاهی بیشتر در مورد این گیاه باشد.
09134152870
