خرما، میوه‌ای است با طعمی بی‌نظیر و خوشمزه، پر از ویتامین‌ها و مواد مغذی که ارزش غذایی بسیار بالایی دارد.
این میوه نه تنها به عنوان یک ماده‌ی غذایی مقوی شناخته میشود؛ بلکه به دلیل طعم دلپذیرش نیز مورد علاقه بسیاری از افراد قرار گرفته است.
یکی از مشکلاتی که ممکن است باعث کاهش تمایل مصرف‌کنندگان به خرید و استفاده از این میوه شود، ترش شدن آن است.
بسیاری از مردم از ترش شدن خرما گله‌مندند و به دنبال راه‌حل‌هایی برای جلوگیری از این موضوع هستند.
در این مقاله از مجله پسته رفسنجان، قصد داریم علت ترش شدن خرما و راه‌های جلوگیری از آن را بررسی می‌کنیم.
با ما در ادامه این مقاله همراه باشید و از اطلاعات مفید آن بهره‌مند شوید.
علت ترش شدن خرما
خرما یک میوه‌ی پرخاصیت و خوشمزه، حاوی مواد قندی و کربوهیدرات زیادی است.
اگر این خرمای خوشمزه در محیطی با رطوبت فراوان و اکسیژن قرار بگیرد؛ محیطی دلخواه برای رشد میکروارگانیسم‌هایی مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها ایجاد میشود.
زمانیکه این میکروارگانیسم‌ها شروع به رشد کنند، خرما شروع به تغییر می‌کند و مزه‌ی ترشی به خود می‌گیرد.
مخصوصاً خرماهایی که رطوبت بیشتری دارند؛ سریع‌تر از خرمای خشک ممکن است ترش شوند؛ بنابراین علت ترش شدن خرما تعامل بین مواد غذایی موجود در خرما و میکروارگانیسم‌های فعال در محیط مرطوب است.
توجه داشته باشید که خرمای کرم زده با خرمای ترش شده بسیار متفاوت است و نباید از آن استفاده کنید.
چگونه از ترش شدن خرما جلوگیری کنیم؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم دلایل ترش شدن خرما به علت وجود میکروارگانیسم‌ها، وضعیت نگهداری نامناسب و تماس با رطوبت بیش‌ازحد رخ می‌دهد.
برای جلوگیری از ترش شدن خرما و نگهداری مناسب آن موارد زیر را می‌توانید در نظر بگیرید:
نگهداری در محیط خشک و خنک: خرماها را در محیطی خشک و با دمای پایین نگه دارید و در صورت امکان از یخچال برای نگهداری خرماهای تازه استفاده کنید.
استفاده از بسته‌بندی محکم: خرماها را در ظروف بسته‌بندی شده یا پلاستیک‌های مخصوص غذا نگه دارید تا از ورود هوا و رطوبت جلوگیری شود.
جلوگیری از تماس با آب: مطمئن شوید که خرماها در هنگام نگهداری با آب یا بخارآب تماس نداشته باشند.
کنترل حشرات: حشرات می‌توانند به خرما آسیب بزنند و باعث ترش شدن آن شوند؛ از اینکه محل نگهداری خرما خالی از حشرات باشد؛ اطمینان حاصل کنید.
بررسی منظم: هرچند وقت یکبار خرماها را نگاه کنید و هر خرمایی که علائم فاسد شدن و یا ترش شدگی را داشت، دور بریزید تا باقی‌مانده نیز آلوده نشود.
استفاده از نمک یا آب لیمو: برخی از مردم برای نگهداری طولانی‌تر خرما، آن را در آب و نمک یا آب‌لیمو می‌خیسانند؛ این روش می‌تواند به کاهش رشد میکروارگانیسم‌ها کمک کند.
نگهداری در فریزر: اگر قصد نگهداری خرما برای مدت زمان طولانی دارید، می‌توانید آن‌ها را در فریزر نگه دارید تا از ترش شدن خرما جلوگیری کنید.
با رعایت این موارد، می‌توانید از طراوت و خوشمزگی خرما برای مدت زمان طولانی‌تری بهره‌مند شوید.
با خرمای ترش شده چیکار کنیم؟
خرمایی که نگهداری می‌کنیم اگر ترش شود؛ نشان‌دهنده وجود میکروارگانیسم‌ها و روند فساد آن است و باید با توجه به علت ترش شدن خرما راه‌حل‌های مناسبی برای مصرف یا استفاده از آن پیدا کنیم؛ در ادامه چند راه‌حل کلیدی آورده شده است:
شربت
می‌توانید خرماهای ترش شده را با کمی آب و شکر بپزید تا یک شربت خوشمزه و غلیظ به دست آید.
این شربت می‌تواند در نوشیدنی‌ها یا حتی در غذاها به عنوان شیرین‌کننده استفاده شود.
مربا
با افزودن شکر، می‌توانید از خرماهای ترش شده یک مربای خرما خوشمزه تهیه کنید.
شیره خرما
شیره این میوه بسیار مقوی و پرطرفدار است و در بسیاری از دسرها از آن استفاده میشود.
طرز تهیه شیره خرما ترش شده
مواد لازم
- خرماهای ترش شده: 500 گرم
- آب: 2 تا 3 پیمانه
- شکر (اختیاری): به میزان دلخواه
دستور پخت:
ابتدا خرماهای ترش شده را خوب بشویید و هسته‌های آن‌ها را خارج کنید.
خرماها را به همراه آب در یک قابلمه بریزید و اجازه دهید تا به جوش بیاید؛ پس از اینکه جوش آمد، حرارت را کم کرده و به مدت حدود 45 دقیقه تا 1 ساعت دستگاه را روی حرارت ملایم نگه دارید تا خرماها کاملاً نرم شوند.
اگر دوست دارید شیره شیرین‌تر باشد، می‌توانید کمی شکر به آن اضافه کنید.
میزان شکر بستگی به میزان ترشی خرما و سلیقه شما دارد.
پس از اینکه خرماها نرم شدند؛ محتوای قابلمه را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید کمی سرد شوند.
محتوای سرد شده را در یک غذا ساز یا مخلوط‌کن بریزید و خوب مخلوط کنید تا یک مایع چسبناک به دست آید.
اگر مایع حاصل‌شده خیلی غلیظ است، می‌توانید کمی آب اضافه کنید و دوباره کمی آن را بپزید.
شیره حاصله را از طریق یک آبکش یا پارچه نوعی صافی به دور ریخته و شیره صاف در یک ظرف جداگانه ریخته و نگهداری کنید.
شیره خرمای ترش شده حاضر است!
می‌توانید از آن به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی در نوشیدنی‌ها، دسرها یا حتی غذاهااستفاده کنید.
سرکه خرما
سرکه خرما یکی از محصولات فرعی خرماست که با تخمیر عصاره خرما به وجود می‌آید.
این سرکه؛ همچون دیگر سرکه‌های حاصل از میوه‌ها، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضد باکتریایی است.
مصرف به‌اندازه سرکه خرما می‌تواند به تقویت سیستم گوارشی کمک کند، سطح قند خون را تنظیم نماید و حتی سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت کند.
طرز تهیه سرکه خرما
مواد لازم
- 1 الی 2 کیلو خرما
- نصف لیوان سرکه سیب یا انگور
- مایه‌خمیر 1 قاشق غذاخوری
ابتدا خرماها را خوب بشورید و خشک‌کنید؛ نیازی نیست هسته‌های آن‌ها را دربیاورید.
در یک ظرف شیشه‌ای، آب گرم یا ولرم، شکر و خمیرمایه را مخلوط کنید تا شکر و مخمر کاملاً در آب حل شوند و سپس سرکه انگور یا سیب را به مخلوط اضافه کنید (سرکه به عنوان یک محرک تخمیر عمل می‌کند و فرآیند تخمیر را تسریع می‌بخشد)
در مرحله‌ی بعد خرماها را به مخلوط سرکه، آب، شکر، خمیرمایه و… اضافه کرده و در ظرفی که هوا به داخل آن وارد نشود، بریزید.
بهتر است پیش از بستن در ظرف، پارچه‌ای تمیز روی آن کشیده و سپس در ظرف را ببندید.
برای انجام فرآیند تبخیر ظرف را در مکانی گرم و تاریک قرار دهید و به مدت حداقل 3 هفته تا 1 ماه ظرف را در این شرایط نگه دارید و هرچند روز یکبار مخلوط را به‌خوبی با قاشق چوبی هم بزنید.
اگر خرما را له کنید، زودتر خرمای شما تبدیل به سرکه میشود.
پس از اتمام فرآیند تخمیر، سرکه را از روی خرماها جدا کرده و در یک ظرف جداگانه بریزید و در مکانی تاریک و خنک مانند یخچال نگه دارید تا طعم آن بهتر شود.
سایر مشکلات مربوط به خرما
همانطور که در بالا اشاره کردیم، خرما مانند سایر میوه‌ها و موادغذایی اگر به طور صحیح نگهداری نشود؛ در طعم و مزه دچار تغییر میشود و گاهی ترش میشود.
خرما به علت قرار گرفتن در معرض هوا و رطوبت ترش می‌کند؛ اما گاهی اوقات مشکلات دیگری به غیر از ترش کردن برای خرما پیش می‌آید که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم:
شکرک زدن خرما
احتمال شکرک زدن خرما، به دلیل داشتن مقادیر بالای قند و کربوهیدرات بسیار زیاد است.
شکرک زدن یک فرآیند طبیعی است و زمانی رخ می‌دهد که قندهای موجود در خرما کریستالی شوند و با ترش شدن خرما تفاوت دارد.
خرمای شکرک زده همچنان قابل مصرف است و تغییر چندانی در طعم آن ایجاد نمی‌شود.
برای اطلاعات بیشتر در مورد شکرک زدن خرما و نحوه استفاده از آن می‌توانید مقاله چرا خرما شکرک میزند؟ را مطالعه کنید.
خرمای کپک زده
خرمای کپک زده همچون سایر مواد غذایی کپک زده برای انسان نامناسب و خطرناک است.
وقتی خرما کپک میزند، ترکیبات آن تغییر می‌کند و ممکن است مواد سمی تولید شوند که به سلامت انسان آسیب می‌رسانند؛ بنابراین استفاده از خرمای کپک زده به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
اگر خرمای شما کپک زده، بهتر است آن را دور ریخته و از مصرف آن خودداری کنید؛ همچنین توصیه میشود تا به نگهداری مناسب خرما و کنترل رطوبت محیط نگهداری دقت فراوانی کنید تا از کپک زدن آن پیشگیری شود.
به ویژه اگر کپک به وضوح قابل‌مشاهده باشد.
سخن پایانی
همانطور که در بالا اشاره کردیم رطوبت و اکسیژن علت ترش شدن خرما هستند؛ اما اگر خرمای شما ترش شد، دست نگه دارید و آن را دور نریزید و از راهکارهایی که ما در این مقاله از مجله پسته رفسنجان به شما گفتیم استفاده کنید.
با استفاده از خرمای ترش شده می‌توانید شیره خرما و سرکه تهیه کنید و از خواص فراوان آن‌ها بهره ببرید؛ اما به خاطر داشته باشید که خرمای کپک زده به هیچ وجه قابل مصرف نیست.
