گیاهی بانام عجیبوغریب، گل موسی در گهواره، با توانایی بینظیر خود برای رشد در محیطهای داخلی، دلها را به دست میآورد.
این گیاه خانگی، با برگهای سبز تیره و زیر برگهای قرمز مایل به بنفش، یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی است که طی سالها جای خود را در خانههای بسیاری پیداکرده است.
اما چرا این گیاه به موسی در گهواره معروف است؟ گلهای کوچک و سفید آن در برگهای کشتی شکل قرار میگیرند، این تصویر یادآور داستان موسی پیامبر است که در گهوارهای به رودخانه سپرده شد.
این گیاه بانام علمی Tradescantia spathacea، نهتنها به دلیل زیبایی بینظیرش، بلکه به خاطر مقاومت و توانایی رشد در شرایط مختلف، موردتوجه قرارگرفته است.
در این مقاله، به بررسی جامع این گیاه خواهیم پرداخت، از نحوه مراقبت تا راههای رفع مشکلات رایج آن.
پرورش گل موسی در گهواره یا زیپلین
نگهداری گیاه زیپلین یا «گل موسی در گهواره»(Moses in the Cradle) که گونه ای عجیب است، بسیار ساده می باشد.
این گیاه علاوه بر اسم مرموز خود ظاهری شگرف دارد، که برای برانگیختن حس کنجکاوی هر فرد کافیست. اما زمانی که در مورد این گیاه بیشتر بدانید، بی شک قلب شما تسخیر آن خواهد شد.
این گیاه که با نام های زیپلین، گل موسی در گهواره، نیلوفر قایقی، لیلی گهواره ای، و گیاه صدف نیز شناخته می شود. از گواتمالا و جنوب مکزیک نشات گرفته است و از خانواده کاملیناسه Commelinaceae یا برگ بیدی ها است.
تفاوت گیاه زیپلین با موسی در گهواره، در مقاومت و رنگ برگ های گیاه است. گیاه موسی در گهواره مقاوم تر، و گیاه زیپلین دارای برگ هایی به رنگ ارغوانی کم رنگ و پررنگ به صورت راه راه است. اما هر دو از یک خانواده هستند.
علت نام گذاری این گیاه به گل موسی در گهواره این است که زمان شکوفایی گیاه، گل های سفید رنگی در آغوش برگ های قایقی شکل سبز رنگ با رگه های صورتی، که پشت آن بنفش است، می رویند.
این ظاهر زیبا و خارق العاده یاد آور حکایت حضرت موسی است، زمانیکه مادرش وی را در سبدی گذاشت و به دست آب سپرد.
در مورد گل موسی در گهواره بیشتر بدانید!
این گیاه در مناطق هاوایی، فلوریدا، تگزاس و برخی از جزایر اقیانوسیه به صورت طبیعی رشد می کند.
اما در سایر مناطق جهان به عنوان یکی از عجیب ترین گیاهان زینتی پرورش داده می شود، که امروزه به عنوان گیاهی آپارتمانی علاقه بسیاری از تولیدکنندگان را به خود برانگیخته است.
مهم ترین قسمت این گیاه، برگ های جذاب آن است، که می توانند تا 30 سانتی متر رشد کنند.
شیره گل موسی در گهواره سمی است، که در تماس های جزیی با پوست نیز ممکن است سبب ایجاد تحریکات پوستی شود. اگر انسان یا حیوان این شیره را بخورند، دچار درد های شدیدی در قسمت دهان خواهند شد.
شرایط نگهداری گل موسی در گهواره
این گیاه در نور غیر مستقیم آفتاب رشد می کند و آفتاب دلچسب را در طول سال دوست دارد.
البته شرایط نور کم یا جزئی را می تواند تحمل کند، اما بهترین رنگ شاخ و برگ حاصل همنشینی آفتاب و گیاه است.
مکان ایده آل برای پرورش گیاه پنجره جنوبی است، که آفتاب صبح را دریافت می کند. (آفتاب مستقیم ظهر گیاه را می سوزاند.)
دمای 18 تا 27 درجه سبب شادابی و تازگی گیاه می شود. اما این گیاه در برابر تغییرات ناگهانی آب و هوا عملکرد خوبی ندارد، بنابراین باید گیاه را از سرما زدگی حفظ کرد.
چرا موسی در گهواره گل نمیده؟
گل موسی در گهواره (Moses in the Cradle) در هرزمانی از سال میتواند گل دهد. اگر گیاه شما گل نمیدهد، دلیل آن ممکن است کمبود نور خورشید باشد.
برای رشد مناسب و گل دادن این گیاه، نیاز است که در نور مستقیم ولی نه خیلی شدید قرار گیرد.
همچنین، برگهای قهوهایرنگ نشاندهنده هوای خشک است. در فصل زمستان، میتوانید با مه آب گرم برگهای گیاه را تر کنید یا از یک مرطوبکننده هوا استفاده کنید. همچنین میتوانید گلدان را روی سینی سنگهای خیس قرار دهید تا هوای اطراف گیاه مرطوب بماند.
اگر گیاه شما در گلدان کوچکی قرار دارد، ممکن است نیاز به زه کشی داشته باشد.
بهتر است در فصل بهار، وقتی گیاه شروع به رشد میکند، آن را در گلدانی بزرگتر بکارید. استفاده از گلدان با سوراخهای زهکشی برای جلوگیری از خاک خیس نیز مهم است.
درنهایت، ممکن است حشرات مانند کنههای عنکبوتی یا شتهها گیاه شمارا موردحمله قرار داده باشند. اگر این موضوع رخداده، باید بخشهای تأثیر دیده گیاه را بریده و با صابون حشرهکش درمان کنید.
نکاتی در مورد خاک، برای نگهداری گل موسی در گهواره
گیاه زیپلین، گیاهی کم توقع است و تقریبا در هر نوع خاکی می تواند رشد کند، به شرطی که خاک مورد استفاده زهکشی مناسبی داشته باشد.
اما اگر قصد دارید خاکی مناسب برای این گیاه تهیه نمایید از خاک های مخلوطی که برای گلدان مناسب هستند، استفاده کنید. علاوه براین برای بهبود زهکشی و حفظ رطوبت خاک، می توانید از پیت ماس یا مواد آلی دیگر استفاده نمایید.
در طول رشد و زمان نگهداری گیاه زیپلین یا گل موسی در گهواره، بهتر است به طور ماهیانه فرایند کوددهی انجام شود.
در بهار و تابستان می توانید مواد مغذی مورد نیاز گیاه را از طریق کودهای محلول در آّب به آن برسانید و مراحل رشد گیاه را بهبود ببخشید.
زمانیکه سطح خاک گلدان با گیاه پوشانده شد، وقت آن است که فضای اطراف گیاه را خالی کنید تا فضای کافی برای رشدش محیا شود.
برای این کار می توانید گلدان را با گلدان بزرگتری تعویض کنید، اما ابتدا از زهکشی گلدان مطمئن شوید.
نحوه کوددهی گل موسی در گهواره
گیاه زیپلین، غالبا به میزان کود کمی نیاز دارد. کوددهی در زمانی انجام می شود که گیاه در فصل رشد قرار دارد، یعنی بهار و تابستان.
کوددهی ماهیانه گیاه بهتر است با کود های متعادل آپارتمانی، که تا نصف قدرت رقیق شده اند، انجام گیرد. تغذیه با مواد مغذی متعادل، رشد را سریع و سلامت گیاه را تضمین می کند.
کود بیش از حد، مانند آبیاری بیش از اندازه مضر و آسیب رسان است. از طرفی کوددهی در زمانی که آبیاری به دفعات کمتر انجام می شود، مانند پاییز و زمستان، سبب نابودی گیاه می شود.
برای تاثیر هر چه بیشتر و بهتر کود، بهتر است قبل از فرایند کوددهی، خاک گلدان را خالی از نمک های معدنی کنید.
برای این کار، می توانید زمانی که سطح خاک،حدود 2/5 تا 5 سانتی متری عمق خاک، خشک شد، آبیاری آرام را شروع کنید تا زمانیکه آب اضافه از زیر گلدان خارج شود.
با این کار املاح اضافه خاک را جدا کرده اید. 4 هفته پس از شست وشوی خاک، می توانید کوددهی گیاه را انجام دهید.
هرس گل موسی در گهواره یا زیپلین
در کل این گیاه، از گروه گیاهانی است که نیاز به هرس ندارد. اما اگر می خواهید اندازه و شکل خاصی را حفظ کنید، می توانید برخی برگ ها را هرس نمایید.
زمان ایده آل برای هرس گیاه، فصل بهار است. در این هنگام گیاه در زمان شروع رشد فعال قرار دارد.
نکته: برای محافظت از گیاه در برابر هر گونه بیماری، پیشنهاد می شود از تیغه ای تیز و تمیز استفاده نمایید. بهتر است تیغه را قبل از استفاده با الکل ضد عفونی نمایید.
نکته جالب توجه در نگهداری گل موسی در گهواره این است که این گیاه اگر در خاکی با زهکشی مناسب کاشته شود دچار بیماری خاصی نخواهد نشد. اما گاهی ممکن است این گیاه توسط مگس های سفید و کنه های عنکبوتی مورد حمله قرار بگیرد.
در صورت مشاهده علائم بیماری مانند سوراخ هایی در شاخ و برگ و پوشش غبارآلود روی برگها، گیاه خود را با استفاده از حشره کش، سموم دفع آفات، یا با استفاده از صابونهای محلول پاشی ایمن کنید.
برای جلوگیری از گسترش قسمت های بیمار گیاه، می توانید قسمت های ناسالم را هرس کنید.
چگونگی آبیاری گل موسی در گهواره
گیاه زیپلین یا گل موسی در گهواره، تا زمانی که نیاز به آبیاری آن تامین شود، شاداب و سرزنده خواهد ماند.
در حین آبیاری اگر به رفتار گیاه توجه نمایید می توانید استاد نگهداری گل موسی در گهواره شوید.
بیان تعداد دفعات آبیاری گیاهان یکی از معضلات تولید کنندگان و مشتریان است. اما اگر قانون کلی آبیاری گیاه را بدانید، دچار مشکل نخواهید شد.
بر اساس قانون کلی آبیاری گیاهان زینتی و آپارتمانی، زمانی که پس از فرو بردن یک تا دو بند انگشت در خاک، احساس خشکی کردید، زمان آبیاری گیاه فرا رسیده است.
آبیاری بیش از حد سبب پوسیدگی ریشه ها خواهد شد. فاصله آبیاری در فصل زمستان و پاییز بیشتر از فصول تابستان و بهار است.
گل موسی در گهواره علاقه زیادی به رطوبت دارد، بنابراین بهتر است در فصول گرم سال رطوبت اطراف گیاه، 40 درصد باشد و در فصول سرد این میزان، به دلیل کاهش آبیاری، افزایش یابد.
اگر هوای اطراف این گیاه زیادی خشک است، می توانید با غبار پاشی فضای اطراف گیاه،به شکل منظم، رطوبت مورد نیاز گیاه را فراهم نمایید.
دمای مناسب برای نگهداری گل موسی در گهواره
دما متوسط اتاق، 15 تا 35 درجه سانتیگراد، دمایی مناسب برای نگهداری و پرورش گیاه زیپلین است.
یکی از مواردی که در نگهداری گل موسی در گهواره باید به آن توجه کرد، دوری آن از شوفاژ ها و پنجره هایی که به شدت داغ یا سرد می شوند، است.
این گیاه به شدت در دمای پایین واکنش نشان می دهد، و سرما را تحمل نمی کند. به همین دلیل دمای پایین تر از 10 درجه سانتی گراد، برای این گیاه سم است.
اگر در منطقه ای مرطوب زندگی می کنید، می توانید این گیاه را در فضای باز نیز نگهداری کنید. در طول روز سعی کنید گیاه را در جایی که سایه دارد قرار دهید، و در شب اگر دما به زیر 15 درجه رسید، گیاه را به داخل خانه بیاورید.
درفصل پاییز و زمستان نیز گیاه را داخل خانه نگهداری کنید.
رطوبت مورد نیاز برای نگهداری گل موسی در گهواره
گیاه زیپلین رطوبت نسبتا زیادی را می خواهد و رطوبت 40 درصدی در فضای داخلی برای آن مناسب است.
نوک برگ های گیاه زیپلین یا موسی در گهواره در آب و هوای خشک و بدون رطوبت، به رنگ قهوه ای در می آیند و با این نشانه کمبود رطوبت در محیط را گوشزد می کنند.
برای مرطوب سازی هوای اطراف گیاه، روش های مختلفی وجود دارد، مانند:
- غبار پاشی؛ توسط یک آبپاش مقداری آب مقطر یا تصفیه شده، که کلر نداشته باشد، را روی گیاه و اطراف آن اسپری کنید.
- انتخاب محیطی مرطوب؛ رطوبت آشپزخانه و حمام بیشتر از سایر قسمت های خانه است. اگر می توانید گیاه را در این مکان ها قرار دهید.
- سینی سنگ ریزه؛ سنگ ریزه یا سنگ های زینتی را داخل زیر گلدانی یا یک سینی بریزید. روی آن ها تا نیمه آب بریزید و گلدان را روی آن ها قرار دهید.
تعویض گلدان گیاه زیپلین(گل موسی در گهواره)
معمولا لازم است گلدان این گیاه هر دو سال یک بار تعویض شود.
تعویض گلدان به گیاه این فرصت را می دهد تا رشد سالم تری را در بستری مناسب تجربه کند، ریشه آن هر چند مدت بررسی شود و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود و در نهایت ریشه ها فضای کافی برای رشد داشته باشند.
گام هایی برای تعویض گلدان گیاه زیپلین
- گیاه را به آرامی از گلدان خارج کنید.
- خاک اضافی را با تکان دادن آرام گیاه از ریشه جدا کنید. در صورت لزوم ریشه را زیر آب بگیرید.
- ریشه های پوسیده را از گیاه جدا نمایید و ریشه های سفید و سالم که دور آن ها لجن نباشد را در یک گلدان نیمه پر از خاک قرار دهید.( از باز بودن سوراخ کف گلدان اطمینان حاصل نمایید)
- فضای خالی اطراف گیاه را با خاک پر کنید.
- گیاه را به آرامی آبیاری کنید تا آب اضافه از زیر گلدان خارج شود.
- گلدان را در مکانی روشن قرار دهید.
نکته: اگر تعویض گلدان فقط به هدف طراوت بخشیدن به گیاه انجام می شود و قصد ندارید که گیاه شما رشد کند، از همان گلدان قبل استفاده نمایید. توجه داشته باشید قبل از قرار دادن دوباره گیاه در گلدان، آن را با کوتاه کردن یک سوم ریشه ها، رشدش را محدود نمایید.
علت دراز شدن گل موسی در گهواره
گیاه “موسی در گهواره” (Moses in the Cradle) ممکن است به دلیل کمبود نور خورشید بهطور غیرطبیعی رشد کند و بلند شود.
این پدیده به نام “کشیدگی گیاه” یا “elongation” شناخته میشود و زمانی رخ میدهد که گیاه در تلاش برای دستیابی به نور بیشتر، ساقههایش را بلندتر میکند.
این موضوع میتواند باعث شود گیاه ضعیف و نازک شود و برگهای کمرنگ یا کوچکتری داشته باشد.
برای رفع این مشکل، باید گیاه را در محیطی با نور مناسب قرار دهید.
گیاه “موسی در گهواره” نیاز به نور روشن ولی غیرمستقیم دارد. اگر گیاه در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرد، ممکن است برگهای آن سوخته شوند؛ بنابراین، بهتر است گیاه را در نزدیکی پنجرهای قرار دهید که نور غیرمستقیم ولی روشنی را فراهم کند.
قلمه زدن گل موسی در گهواره
گیاه زیپلین یا موسی در گهواره می تواند یک هدیه خاص از طرف شما به دوست یا آشنا باشد. اما به جای خریدن گلدانی دیگر، می توانید گیاه را تکثیر کنید و باصرفه جویی در هزینه، هدیه ای خاص بدهید.
بهترین فصل برای تکثیر این گیاه، بهار است. زمانی که گیاه بیشترین رشد را دارد. تکثیر این گیاه از طریق ساقه بسیار راحت است.
ابتدا به دنبال ساقه ای سالم با حداقل سه برگ باشید، سپس با چاقوی استریل یا تیغه ای تمیز و ضد عفونی شده، حدود 10 تا 15 سانتی متر از ساقه را برش بزنید.
برای بهتر و سریعتر ریشه دادن ساقه، می توانید آن را در هورمون ریشه زایی قرار دهید.
بعد از ریشه زدن قلمه، آن را در گلدانی که زهکشی خوبی دارد، با خاک مناسب بکارید.
اگر گلدان ها را در یک مکان گرم و روشن قرار می دهید، از آبیاری آن ها غافل نشوید. تقریبا بعد از یک یا دو ماه گیاه از شوک جابه جایی در آمده است و شاهد رشد متناوب ریشه خواهید بود.
وقتی گیاه بالغ شد، شاخه هایی تولید می کند، که می تواند قلمه ای برای گلدان جدید و هدیه خاص دیگری باشد.
سوالهای رایج در مورد گل موسی در گهواره
آیا گیاه زیپلین سمی است؟
بله، گیاه زیپلین یا گل موسی در گهواره می تواند باعث تحریک پوست حیوانات خانگی مانند سگ ها و گربه ها شود. و اگر تعداد زیادی از برگ های این گیاه توسط حیوان خورده شود، می تواند سبب واکنش سمی در بدن آن ها شود.
چه عواملی سبب مرگ گیاه زیپلین می شوند؟
رایج ترین دلایل مرگ این گیاه مشکلات آبیاری، تغییرات دما، و یا کود بیش از حد است.
اولین چیزی که باید بررسی شود، میزان رطوبت خاک است. اگر خاک خشک بود، آبیاری شود. اگر خیس بود، تا زمان خشک شدن کامل خاک، آبیاری به هیچ وجه انجام نشود.
چرا برگ های بنفش گل موسی در گهواره رنگ خود را از دست می دهند؟
کمبود نور خورشید عامل اصلی کم رنگ شدن برگ در گیاهان است. اگر برگ ها کم رنگ شده اند، می توانید گیاه را در آفتاب قرار دهید.
اگر برگ ها متمایل به زرد تغییر رنگ می دهند، گیاه را به مکانی سایه دار و به دور از تابش نور مستقیم خورشید قرار دهید.
چرا نوک برگ های گل موسی در گهواره قهوه ای می شوند؟
کمبود رطوبت و یا کود بیش از حد، عامل اصلی قهوه ای شدن نوک برگ های گیاه زیپلین است. با قرار دادن گیاه بر روی سینی حاوی آب و سنگ ریزه می توانید این مشکل را برطرف نمایید.
اگر مشکل رفع نشد، دلیل تجمع نمک و مواد معدنی خاک است و در این صورت خاک را شست و شو دهید.
سخن پایانی
گیاه زیپلین یا گل موسی در گهواره، گیاهی است که هر فرد در طول زندگی اش دوست دارد برای یک بار هم که شده تجربه پرورشش را داشته باشد. به همین دلیل می توان گفت یکی از علل محبوب بودن گیاه، علاوه بر داشتن ظاهری عجیب و ترکیب رنگی خاص، شیوه نگهداری ساده آن است که در این مقاله کامل به آن اشاره شده است. برای خرید کود گیاهان آپارتمانی به سایت فروشگاهی پسته رفسنجان مراجعه نمایید.
منابع:guide-to-houseplants
عالی بود مهندس، نمی دونستم…
خیلی خوب بود،ممنونم