گوجه فرنگی با طعم خوشمزه و ویژگیهای بینظیر خود بسیار پرطرفدار و محبوب است.
یکی از ویژگیهای اصلی گوجه فرنگی، رنگ قرمز زیبای آن است که نه تنها ظاهر جذابی به آن میبخشد؛ بلکه نشاندهنده وجود مواد مفیدی نظیر لیکوپن است؛ بااینحال در بعضی موارد ممکن است گوجه فرنگی به دلیلهای مختلفی قرمز نشود.
گوجههای کمرنگ علاوه بر کاهش ویژگی بازارپسندی ممکن است خواص کمتری نیز داشته باشند؛ اما چرا بعضی از گوجهفرنگیها قرمز نمیشوند؟
در این مقاله قصد داریم تا به بررسی علت قرمز نشدن گوجه فرنگی بپردازیم و با پردهبرداری از این موضوع نگاهی عمیقتر به دنیای این میوه جذاب داشته باشیم.
علت رنگ قرمز گوجه فرنگی
رنگ قرمز گوجه فرنگی به دلیل وجود مادهای به نام لیکوپن است.
لیکوپن یک کاروتنوئید است که به طور طبیعی در گوجه فرنگی و برخی میوهها و سبزیهای دیگر وجود دارد.
این ماده آنتیاکسیدانی قوی است و به حفاظت از بدن در برابر آسیبهای اکسیداتیو و رادیکالهای آزاد کمک میکند.
لیکوپن علاوه بر ارائه رنگ قرمز به گوجه فرنگی به جلوگیری از برخی از بیماریها نیز کمک میکند.
برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف روزانه مواد غذایی حاوی لیکوپن میتواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطانها بهویژه سرطان پروستات را کاهش دهد و از قلب و عروق نیز محافظت کند.
دلیل قرمز نشدن گوجه فرنگی
گوجه فرنگی هنگامی که به طور کامل برسد، طبیعتاً رنگ قرمز میگیرد؛ اما برخی عوامل میتوانند به قرمز نشدن آن منجر شوند که در ادامه به برخی از دلایل اصلی این عارضه میپردازیم:
نوع گوجه فرنگی
تمامی انواع گوجه فرنگی به رنگ قرمز درنمیآیند و برخی از ارقام گوجه فرنگی درنهایت به رنگهای دیگری نظیر زرد، نارنجی و…تبدیل میشوند؛ ازاینرو اگر به دنبال یک گوجه قرمزرنگ هستید، بهتر است به نوع و رقم گوجهای که میکارید، دقت بیشتری کنید.
دما
گوجه فرنگی برای رسیدن بهتر نیاز به دمای معتدل دارد.
همانطور که در بالا اشاره کردیم کمبود لیکوپن مهمترین علت قرمز نشدن گوجه فرنگی است.
دمای بسیار بالا یا پایین میتواند فرآیند سنتز لیکوپن را کند یا متوقف کند، بهویژه در دماهای زیر 12 درجه سلسیوس یا بالای 32 درجه سلسیوس.
برای به دست آوردن محصول باکیفیت بالا و بهرهبرداری از میوههای قرمز و خوشمزه گوجه فرنگی توصیه میشود که دما و شرایط محیطی را با دقت نظارت و تنظیم کنید.
نور
گوجهفرنگیها نیاز به نور مناسب برای تولید لیکوپن دارند.
شدت نور زیاد و نوردهی کم نیز میتوانند دلیل قرمز نشدن گوجه فرنگی باشند.
نور باید مستقیم و متعادل باشد تا رنگ قرمز به وجود بیاید؛ اما نور زیاد میتواند به آن آسیب بزند.
به همین دلیل باید توجه کنید که گوجهفرنگیها در معرض نور مناسب قرار گیرند.
آبیاری
آبیاری بهموقع و مناسب برای گوجه فرنگی بسیار حیاتی است.
آب نه تنها به گیاه کمک میکند تا با استرسهای محیطی مانند گرما یا خشکی مقابله کند؛ بلکه در فرآیندهای زیستی گوناگون گیاه ازجمله فتوسنتز نیز نقش آفرین است.
فتوسنتز فرآیندی است که گیاهان با استفاده از نور خورشید، آب و دیاکسید کربن، قند و اکسیژن تولید میکنند.
وقتی گیاه گوجه فرنگی به آب کافی دسترسی نداشته باشد، فرآیندهای متابولیکی آن مانند فتوسنتز ممکن است کند یا مختل شوند.
کمآبی و آبیاری نامناسب میتواند به تأخیر در فرآیند رسیدگی میوهها منجر شود و حتی در برخی موارد باعث شود که گوجه فرنگی به طور کامل نرسد یا رنگ ناپسندی بگیرد؛ بنابراین آبیاری منظم و متناسب با نیاز گیاه از اهمیت بسزایی برخورداراست.
آفات و بیماریها
آفات و بیماریها به شدت میتوانند بر رشد و توسعه گوجه فرنگی تأثیرگذار باشند.
وقتی یک گیاه توسط آفت یا بیماری آلوده میشود، نه تنها فرآیندهای فیزیولوژیکی آن مختل میشود؛ بلکه در بسیاری از موارد باعث کاهش کیفیت و میزان محصول نیز میگردد.
بیماریهای ویروسی میتوانند تاثیرات مختلفی بر گوجهفرنگی داشته باشند، از جمله تغییر در رنگ میوه. ویروسها میتوانند سبب اختلال در فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه شوند که به نوبه خود تاثیراتی بر رنگ میوه دارد. بیماریهای ویروسی میتوانند باعث کاهش کلروفیل و دیگر پیگمنتهای موجود در گیاه شوند، که این امر به نوبه خود میتواند رنگدهی کلی میوه را کاهش دهد.
بیماریهای ویروسی مانند ویراس نیز میتواند علت قرمز نشدن گوجه فرنگی باشد و برعکس سبب زرد شدن و کاهش رنگ دهی آن شود.
ویراسها ممکن است باعث اختلال در فرآیندهای متابولیکی گیاه شوند که این اختلالات به نوبه خود مانع از تولید و انتقال مواد مورد نیاز برای تولید رنگدانهها در میوهها میشود.
برای مقابله با بیماریهای ویروسی و جلوگیری از اثرات منفی آنها بر رنگ میوه، بهتر است با استفاده از روشهای پیشگیری، از ورود ویروس به باغ جلوگیری کرد و در صورت شناسایی ویروس، اقدامات لازم را انجام داد.
علاوه بر ویراسها آفاتی مانند شپشها، کرمها و بیماریهای قارچی نیز آسیبهای جدی به گوجه فرنگی میزنند.
میتوانید برای حفظ سلامت گوجه فرنگی و جلوگیری از تأثیر منفی آفات و بیماریها، اقدامات پیشگیرانه، درمانی مناسب و بهموقع را انجام دهید.
آفتاب سوختگی
آفتابسوختگی یکی از مشکلات رایج در بسیاری از محصولات کشاورزی است، از جمله گوجهفرنگی. این عارضه زمانی رخ میدهد که بخشهایی از گیاه به مدت طولانی تحت تأثیر نور مستقیم و شدید خورشید قرار میگیرند. در مورد گوجهفرنگی، آفتابسوختگی میتواند تاثیراتی بر رنگ میوه داشته باشد.
میوههایی که مستقیماً تحت تأثیر نور خورشید قرار گرفتهاند، ممکن است سوخته شوند و بخشهای سوخته رنگ سفید یا قهوهای پیدا کنند. این بخشها باعث میشود میوه به طور کامل و مناسب قرمز نشود.
نور مستقیم و شدید خورشید میتواند باعث کاهش پیگمنتهای موجود در میوه شود، که این امر نیز میتواند به قرمز نشدن گوجهفرنگی منجر شود.
برای پیشگیری از آفتابسوختگی در گوجهفرنگی، توصیه میشود که از روشهایی مانند کاشت در مکانهایی با نورگیری مناسب، استفاده از سایهبان یا حتی ایجاد فاصله مناسب بین گیاهان بهره برد. همچنین، آبیاری مناسب و در زمانهای مناسب نیز میتواند به کاهش خطر آفتابسوختگی کمک کند.
کمبود مواد مغذی از دیگر علت قرمز نشدن گوجه فرنگی
گوجه فرنگی برای رسیدن و دستیابی به رنگ قرمز به چندین عنصر مغذی نیاز دارد.
فقدان هر یک از این عناصر میتواند به قرمز نشدن یا تأخیر در قرمز شدن گوجه فرنگی منجر شود
برخی اوقات علت رنگ نگرفتن گوجه فرنگی فقدان برخی از مواد مغذی مانند فسفر و پتاسیم است.
این کمبود باعث کاهش تولید لیکوپن و درنتیجه قرمز نشدن گوجه فرنگی میشود.
اینها فقط برخی از انواع علت قرمز نشدن گوجه فرنگی هستند.
بسته به شرایط محیطی و کشاورزی، عوامل دیگری نیز میتوانند در این مسئله تأثیرگذار باشند.
برای خرید کود باکیفیت میتوانید به فروشگاه پسته رفسنجان مراجعه کنید.
کود سولوپتاس ازبک یکی از بهترین کودها برای رفع انواع علت قرمز نشدن گوجه فرنگی است.
کود برای زود رسیدن گوجه فرنگی
برای تسریع در فرآیند رسیدن گوجه فرنگی کودهای خاصی وجود دارند که میتوانند به شما کمک کنند؛ اما باید توجه داشته باشید که استفاده از کود به صورت مناسب و متعادل میتواند به بهبود سرعت رسیدگی گوجه فرنگی کمک کند.
در ادامه به برخی از این کودها اشاره میشود:
کودهای پتاسیمی علت قرمز نشدن گوجه فرنگی را از بین میبرند!
همانطورکه در بالا اشاره کردیم، کمبود پتاسیم نیز از مهمترین علت قرمز نشدن گوجه فرنگی است؛ ازاینرو بهتر است از کودهای حاوی پتاسیم مانند کود سولوپتاس، کلرید پتاسیم و… استفاده کنید.
کودهای فسفاتی
فسفر به رشد ریشه و تولید انرژی در گیاه کمک میکند که هردو عامل مهمی درافزایش سرعت رسیدن میوه گوجه فرنگی هستند.
سوپر فسفات یا دی آمونیوم فسفات میتوانند منابع خوبی از فسفر باشند.
به مقاله بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی سر بزنید.
کودهای نیتروژنی
در مراحل اولیه رشد، نیتروژن به تولید برگ و رشد بیشتر گوجه فرنگی کمک میکند و بهتر است در کنار کودهای دیگر از این کود نیز استفاده کنید؛ اما باید دقت داشته باشید که نیتروژن بیشازحد سبب تولید برگهای زیادی شده و به تولید میوه آسیب میزند.
نیترات آمونیوم و اوره دو منبع خوب از نیتروژن هستند.
اسیدهای آمینه نیز نقش مهمی در فرآیند رنگ گیری گوجه دارند؛ این پروتئینها با تولید رنگدانههایی مانند لیکوپن به قرمزتر شدن گوجه کمک زیادی میکنند.
محلولپاشی کود اوره برای گوجه فرنگی
اوره منبع مهمی از نیتروژن است و استفاده از آن به صورت محلولپاشی میتواند تأثیرات متعددی بر روی گیاهان ازجمله گوجه فرنگی داشته باشد.
نیتروژن موجود در کود اوره جهت ساخت پروتئینها و آنزیمها در گیاهان به کار گرفته میشود و همچنین به بهبود کیفیت و رنگ گوجه فرنگی نیز کمک میکند.
محلولپاشی اوره به فرآیند رشد گوجه فرنگی و تولید برگهای سبز و سالم سرعت میبخشد.
قبل از استفاده از هر نوع کود یا محلولپاشی، توصیه میشود که با کارشناسان کشاورزی در این زمینه مشورت کنید.
گوجه فرنگی نارس را چکار کنیم که برسد؟
برای تسریع در فرآیند رسیدگی گوجهفرنگیهای نارس بر روی بوته، چندین راهحل وجود دارد.
ابتدا نور موردنیاز گوجه فرنگی را تأمین کنید؛ زیرا کمبود نور یکی از مهمترین انواع علت قرمز نشدن گوجه فرنگی است و باید فوراً برطرف شود؛ بنابراین موانعی مانند شاخهها یا برگهای بزرگ که اجازه نمیدهند نور به گیاه برسد را کنار بدهید.
آبیاری منظم و کود دهی مناسب با استفاده از کودهای حاوی پتاسیم و فسفر که از قبل اشاره کردیم نیز به بهبود فرآیند رسیدگی میپردازند.
اگر موفق به رسیدن گوجه فرنگی در باغ نشدید، میتوانید آنها را برداشت کرده و در دمای اتاق نگهداری کنید تا قرمز شدن گوجه کال زودتر رخ دهد.
رسیدن گوجه فرنگی بعد از چیدن چگونه است؟
گوجه فرنگی یکی از میوههایی است که پس از چیدن از بوته، قادر به ادامه فرآیند رسیدن است؛ به معنای دیگر اگر گوجه فرنگی را در حالت نسبتاً نارس چیده باشید با نگهداری در شرایط مناسب میتوانید فرآیند رسیدگی آن را تکمیل کنید.
یکی از راههای رسیدن گوجه پس از چیدن، نگهداری آن در پلاستیک مشکی به همراه میوههایی مانند سیب و موز است که از خود گاز اتیلن تولید میکنند.
نگهداری گوجه فرنگی در دمای 18 تا 22 درجه سانتیگراد بهترین دما برای تسریع در فرآیند رسیدن گوجه است.
روش نگهداری گوجه کال در انبار چگونه است؟
نگهداری گوجه فرنگی در انبار بهدقت و حساسیت بیشتری نیاز دارد تا ماندگاری و کیفیت آن حفظ شود.
استفاده از جعبههای مناسب با فضاهای تهویه مطلوب روش مناسبی است و این روش به حفظ شکل و ساختار میوه کمک میکند.
توجه داشته باشید که محیط نباید بیشازحد خشک باشد و باید کمی مرطوب باشد.
اگر میخواهید مدت زمان بیشتری گوجهها را در انبار نگهدارید؛ نباید میوههایی با گاز اتیلن را در کنار گوجهها قرار دهید.
استفاده از کودهای کلسیمی در طول فصل نیز سبب افزایش انبارمانی میوهها میشوند.
کلام آخر
گوجه فرنگی محصولی است که در تغذیه انسانها جایگاه به خصوصی دارد و نوع قرمز آن پرطرفدارتر از سایر گوجهها است.
قرمز نشدن گوجه فرنگی عارضهای است که علل زیادی همچون کمبود نور، عناصر غذایی و… دارد.
اگر میخواهید گوجهفرنگیهایی قرمز و خوشرنگ داشته باشید؛ بهتر است توجه زیادی به تغذیه اصولی و آبیاری مناسب داشته باشید.
برای انجام تغذیه اصولی گیاهان گوجه فرنگی خود بهتر است از کودهای پتاس بالا مانند کود سولوپتاس استفاده کنید و از سایر شرایط مناسب نیز غافل نشوید.
امیدوارم این مقاله از مجله پسته رفسنجان توانسته باشد شما را در شناخت انواع دلیل قرمز نشدن گوجه فرنگی یاری رسانده باشد.