کپک ها نوعی از قارچ های میکروسکوپی هستند که روی سطح مواد غذایی از جمله میوه ها و سبزیجات به طور وسیعی رشد می کنند. این آلودگی ها از مواد ریزی به نام اسپور تشکیل شده اند که در هوا معلق هستند. هنگامی که این اسپور ها در تماس با یک مواد غذایی مرطوب و با رطوبت زیاد قرار می گیرند، شروع به رشد کرده و در نهایت کپک ها را به وجود می آورند.
علت کپک زدن مواد به خصوص میوه و سبزیجات درون و بیرون از یخچال
نان، میوه، سبزیجات، ماست و بالاخره همه چیز می تواند کپک بزند. بسیاری از افراد وقتی چند روز از یخچال و مواد غذایی داخل آن غافل می شوند متوجه می شوند که همه چیز داخل آن کپک زده است. این موضوع زمانی غم انگیز خواهد بود که وقتی سر و کله کپک ها پیدا می شود و بوی زننده شان داخل یخچال را پر می کند، راهی جز بیرون ریختن مواد درون یخچال وجود نخواهد داشت. بیرون ریختن مواد درون یخچال به خصوص میوه ها شاید راحت ترین کار ممکن باشد اما بهترین کار نیست! زیرا علاوه بر اسراف و نابودی میوه و مواد غذایی برای تهیه و خرید آن کلی وقت و هزینه نیز صرف شده است.
از این رو عاقلانه ترین کار، یاد گرفتن روش هایی است که از نفوذ این کپک به درون مواد غذایی جلوگیری کرده و یا حتی روش هایی که از ورود این کپک ها به درون یخچال جلوگیری می کنند.
به طور کلی علت کپک زدن میوه و سبزیجات درون یخچال، وجود رطوبت می باشد. این رطوبت می تواند هم رطوبت داخل یخچال و هم رطوبت ناشی از درون میوه ها باشد.
ظاهر میوه های آلوده به بیماری های قارچی
کپک ها به رنگ ها و شکل های مختلفی بر روی میوه و ها و سبزیجات پدیدار می شوند. کپکی که روی میوه لیمو رشد می کند شبیه یک پودر سبز آبی به نظر می رسد، یا آلودگی ایجاد شده بر روی توت فرنگی به صورت پرز های سفید مایل به خاکستری است. گل کلم نیز از گزند قارچ ها و کپک ها در امان نبوده و به نوعی کپک به نام اسکلروتینیا اسکلرویتوریوم حساس است. این کپک در گل کلم سبب سبز شدن، سیاه شدن یا ظاهر آبکی آن می شود. همچنین تمشک و گوجه فرنگی نیز از گزند کپک بوتریتیس بلایت یا همان کپک خاکستری در امان نیستند. سبزیجات و میوه هایی که به این بیماری آلوده می شوند دارای یک پرز خاکستری هستند.
به طور کلی کپک ها نه تنها روی سطح مواد غذایی رشد می کنند، بلکه به شکل خز خاکستری بر روی کالباس، حلقه های مخملی به اندازه سکه روی میوه ها نیز دیده شده و با رشد زیاد رشته های نخ مانند زیادی تولید می کنند که در عمق مواد غذایی و میوه ها نفوذ کرده و سمیت آن را دو چندان می کنند.
آیا آلودگی های ایجاد شده بر روی میوه و سبزیجات سمی هستند؟
کپک ها آن دسته از قارچ هایی هستند که اگر چه بیماری های خطرناک ایجاد نمی کنند، اما می توانند در برخی موارد سبب ضعف سیستم ایمنی بدن شوند. این امر ممکن است برخی از آن ها را خطرناک کند به گونه که حتی پختن این مواد نمی تواند سموم موجود در آن ها را از بین ببرد.
برخی از گونه های کپک می توانند سم تولید کنند و موجب مسمومیت در فرد مصرف کننده شوند. این گونه از آلودگی ها معمولا دارای ظاهر پنبه ای مانند و کوکی شکل هستند که در رطوبت به سرعت رشد کرده و سمی خطر ناک را ایجاد می کنند. مواد غذایی و میوه هایی که به این سم آلوده می شوند دارای ظاهری نرم، طعمی ترش و ظاهری متفاوت از شکل اولیه خود هستند. این سموم به راحتی موجب مسمومیت، ضعف سیستم ایمنی بدن و حتی ممکن است سبب ایجاد سرطان شوند. باید به این نکته اشاره کرد که این کپک ها بر روی گوشت و آجیل بسیار سمی تر و خطرناک از کپک های بر روی میوه ها هستند.
راه های پیشگیری از کپک زدن میوه ها و سبزیجات
کپک زدن میوه و سبزیجات درون یخچال ممکن است دردسرساز باشد. این میوه ها دارای لاشه آبکی بوده و بوی نامطبوعی به خود می گیرند، از این رو جمع کردن لاشه آن ها از یخچال کار آزار دهنده ای می باشد. همانطور که گفته شد علت کپک زدن میوه ها درون یخچال هم آب درون میوه ها بوده و هم رطوبت درون یخچال بنابراین بهترین راه برای پیشگیری از این موضوع خرید میوه به اندازه نیاز و مصرف و یا قرار دادن آن ها درون پارچه ها نخی می تواند تا حد زیادی از کپک زدن آن ها جلوگیری کند. همچنین اگر یک قطعه اسفنج را درون جا میوه ای یخچال خود قرار دهید، رطوبت و آب اضافی موجود در یخچال را جذب کرده و از این رو مانع کپک زدگی و قارچ می شود.
به طور کلی آلودگی های قارچی در صورت مناسب و مساعد بودن شرایط رشد از جمله رطوبت به سرعت رشد کرده و می توانند در کوتاه ترین زمان سبب آلودگی و غیر قابل استفاده شدن مواد غذایی و میوه ها شوند. اگر چه ممکن است همه کپک ها دارای ظاهر و شکل و شمایلی شبیه هم باشند، اما هر نوع ماده غذایی آلودگی مخصوص خودش را دارا می باشد.
یکی از راه های دیگر برای پیشگیری از ایجاد این نوع آلودگی بر روی میوه ها و مواد غذایی تمیز کردن هفتگی یخچال و فریزر است. وجود هر گونه آلودگی داخل یخچال و فریزر زمینه را برای ایجاد و رشد آن ها هموار کرده و آن را تشدید می کند.
کدام میوه ها و سبزیجات با جدا کردن قسمت آلوده قابل مصرف هستند؟
در صورت مشاهده ایجاد کپک بر روی میوه و سبزیجات سخت نظیر هویج، کلم، فلفل سبز و … می توان با جداسازی قسمت آلوده در حد فاصل 2 سانتی متر از محل آلودگی، آن میوه و سبزی را دوباره مصرف نمود. اما در خصوص میوه ها و سبزیجات نرم مانند گوجه فرنگی، هلو و … در صورت مشاهده هر گونه آلودگی قارچی به هیچ وجه قابل مصرف دوباره نبوده و باید کاملا دور ریخته شوند.
-_1_350x350.jpg)
11-(1)_350x350.jpg)
