تولیدی باغات پسته آمریکا هم اکنون حجم عظیمی از بازار جهانی این محصول را در اختیار گرفته است. شاید این موضوع کمی عجیب به نظر برسد، اما یک واقعیت است. درخت پسته (Pistacia vera) گیاه بومی نواحی آسیای مرکزی از جمله ایران و افغانستان، آسیای صغیر، سوریه، و لبنان است. این گیاه اقتصادی که برای رشد و نمو به تابستان های گرم و خشک، زمستان های سرد، و رطوبت پایین احتیاج دارد؛ و قادر است شرایط سخت را به خوبی تحمل کند؛ تا دهه 1880، در آمریکا پسته به صورت انبوه کشت نمی شد.

به همین منظور تا آن زمان پسته در این کشور وارداتی بود و مصرف آن عمدتا در بین مهاجرانی که از خاورمیانه می‌آمدند، رواج داشت. احتمالا از خود می‌پرسید که چگونه این محصول به آمریکا راه یافت، چگونه کشت شد و چگونه تولید و تجارت آن به چنین سطحی از موفقیت رسید. با خواندن این مقاله به پاسخ این پرسش ها دست خواهید یافت؛ و بعلاوه، اطلاعاتی در مورد نحوه کشت این محصول پر ارزش در باغات پسته آمریکا کسب خواهید نمود.

تاریخچه باغات پسته آمریکا

رشد و پاگیری باغات پسته در آمریکا داستان جالبی دارد. بنا به گفته فرگوسن، بخشی از هدف وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) کشف جهان‌های جدید گیاهان است. در این راستا، در سال 1929، به فردی به نام ویلیام ای وایت هاوس (William E. Whitehouse) ماموریت داده شد تا به منظور جمع آوری بذر پسته به ایران برود. او توانست در طول شش ماه حدود 10 کیلوگرم بذر انواع پسته را جمع آوری نموده، به آمریکا بیاورد. وایت هاوس در ایستگاه تحقیقاتی چیکو در کالیفرنیا 3000 درخت پسته کاشت (1931) و به ارزیابی آنها پرداخت. از بین همه، تنها یک درخت با موفقیت به ثمر رسید و نام “کرمان” بر آن نهاده شد. همین درخت، منشا کلیه درختان تجاری در منطقه کالیفرنیا، و اساس صنعت پسته در آمریکا شد.

ویلیام ای وایت هاوس، پدر صنعت پسته آمریکا

کاشت پسته در باغات پسته آمریکا تا چندین دهه در مقیاس کوچک صورت می‌گرفت. همگام با افزایش تقاضا، نخستین محصول تجاری پسته آمریکایی در سال 1976 برداشت شد. این محصول از درخت ماده “کرمان” و درخت نر “پیترز” به عمل آمده بود. شکوفایی صنعت پسته در اواخر دهه 1970 در آمریکا به دو دلیل بود. نخست، تحریم واردات پسته از ایران توسط دولت آمریکا بود؛ و دلیل دیگر افزایش مالیات بر کشت محصولاتی که آب زیاد مصرف می‌کردند. هدف این تصمیم صرفه جویی در مصرف آب بود و کشاورزان کالیفرنیا را به سمت کشت محصول پسته سوق داد که نسبت به خشکی مقاوم است. به این ترتیب، اقدامات وایت هاوس به ثمر نشست و گیاه پسته عنوان “موفق ترین معرفی گیاه به ایالات متحده در قرن بیستم” را به خود اختصاص داد.

محل مناسب برای باغات پسته آمریکا

به نظر می‌رسید که دره مرکزی کالیفرنیا منطقه مناسبی برای احداث باغات پسته آمریکا باشد. این منطقه به دلیل داشتن خاک حاصلخیز، تابستانهای گرم و خشک، و زمستان‌های نسبتا سرد، شرایط ایده‌آلی برای رشد این گیاه قیمتی فراهم می‌کرد. اولین قطعات آزمایشی وایت هاوس در سال اول کاشته شدند. هفت تا ده سال بعد درختان پسته بالغ شدند و به ثمر نشستند. در دهه 1960 کاشت پسته به سرعت در سراسر کالیفرنیا، و سپس به تدریج در آریزونا و نیومکزیکو رواج یافت.

موفقیت بی نظیر باغات پسته آمریکا

صد در صد تولید تجاری باغات پسته آمریکا مربوط به کالیفرنیا، آریزونا و نیومکزیکو است. زمانی که وایت هاوس در سال 1982 درگذشت، تنها 1700 هکتار از درختان مولد کاشته شده بودند. این رقم در سال 2012 به 178000 هکتار رسید. در سال 1976 محصول تجاری باغات پسته آمریکا حدود 680 تن بود و در سال 2016 به بیش از 408233 تن رسید. موفقیت از موفقیت زاییده شد. هم اکنون پسته آمریکا به سراسر جهان صادر می‌شود؛ و ارزش سالانه آن معادل حداقل 1.6 میلیارد دلار برای کالیفرنیا، و بیشتر از 16 میلیون دلار برای آریزونا و نیومکزیکو است.

مدیریت باغات پسته آمریکا

صنعت پسته کالیفرنیا هم اکنون بخش مهمی از محصول باغات پسته آمریکا را تولید می‌کند. طی سنوات اخیر، پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا انواع جدیدی از محصول پسته را مورد بررسی قرار داده اند. یکی از انواع جدیدی که معرفی شده، پسته گلدن هیلز است. این پسته شباهت زیادی به محصول کرمان دارد. البته، کمی از آن بزرگتر است و باردهی بیشتری دارد.

سرمایه گذاری برای آینده

باغداران معتقدند درخت پسته برای نوه‌ها کاشته می شود. 7 تا 10 سال طول می‌کشد تا باغات پسته آمریکا محصول قابل فروش تولید کنند. از آنجا که عمر درختان پسته بسیار طولانی است، به عنوان یک میراث زنده به نسلهای بعد منتقل می‌شوند. به این دلیل، پسته کاران آمریکایی برای حفظ زمین باغ و اکوسیستم اطراف آن تلاش زیادی می‌کنند.

کشت و برداشت در باغات پسته آمریکا

عمر درخت پسته طولانی است و تا 300 سال هم ذکر شده است. در باغات پسته آمریکا درختان بعد از حدود 7 تا 10 سال به تولید قابل توجه می‌رسند. هر درخت نر قادر است 8 تا 12 درخت ماده را بارور کند. تولید متناوب بوده، یک سال در میان سنگین‌تر است. به منظور تسهیل برداشت، درختان به اندازه کافی هرس می‌شوند. هنگام برداشت محصول (اواخر آگوست تا اوایل اکتبر) در باغات پسته آمریکا، از تجهیزات خاصی برای تکان دادن درخت استفاده می‌شود. پسته ها پس از برداشت پوست کنده، خشک، برشته، فرآوری و بسته بندی می‌شوند.

دفع آفات و تغذیه درختان

به منظور مشارکت در بهبود مداوم کیفیت محصول باغات پسته آمریکا، باغداران در پژوهشهای دانشگاه‌های برتر سرمایه‌گذاری می‌کنند. آنها به منظور حفظ زیستگاه‌های حیات وحش و حفاظت از درختان، برای کنترل آفات از روشهای طبیعی استفاده می‌کنند. این روشها مدیریت یکپارچه آفات (IPM) نامیده می‌شوند؛ و در آنها به کمک تکنیک‌های نظارتی پیشرفته، بین جمعیت گونه‌های جانوری تعادل برقرار می‌شود. همچنین، نیازهای غذایی درختان به دقت مورد بررسی قرار گرفته، با استفاده از آبیاری مستقیم پیشرفته و تغذیه برگی گیاهان، جیره غذایی آنها تامین می‌شود.

استفاده از انرژی خورشیدی در باغات پسته آمریکا

پسته‌کاران آمریکایی فرآیندهای خود را بر مبنای کاهش انرژی و بهبود اثرات زیست‌محیطی طراحی می‌کنند. به این منظور، با نصب سیستم‌های فتوولتائیک خورشیدی (PV) برای دسته‌بندی، برشته کردن و بسته‌بندی پسته انرژی پاک فراهم می‌کنند.

آب در باغات پسته آمریکا

باغات پسته آمریکا در مناطقی احداث شده اند که آب در آنها ارزشمندترین منبع طبیعی است. پسته ای که در این نواحی رویش می‌کند، در مقابل خشکی مقاوم است. کشاورزان از فناوری‌های پیشرفته آبیاری استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند که حتی قطره ای از آن به هدر نمی‌رود. در نواحی کم آب میزان نمک خاک بالاست که نه تنها توسط درختان پسته تحمل می‌شود، بلکه امکان بهترین عملکرد را برای آنها فراهم می‌کند.

سخنرانی مایکل هومان سخنگوی پسته آمریکا

پسته آمریکا از افزایش مصرف تا نگرانی های کم آبی

اگر سال محصولی ۲۰۲۱/۲۲ رابا سال محصولی ۲۰۲۲/۲۳ مقایسه کنیم می بینیم که میزان تولید جهانی پسته تقریباً یکسان است. پیش بینی مصرف جهانی پسته در سال محصولی جدید در مقایسه با سال محصولی قبل افزایش یافته است که این نشان دهنده ثبات در عرضه پسته است که برای همه ما خوب است؛ با ثبات تولید، می شود مصرف را افزایش داد و با افزایش مصرف، تقاضای جهانی پسته رشد خواهد کرد.

بازار پسته کالیفرنیا

در ادامه می خواهیم راجع به بازار پسته کالیفرنیا صحبت کنم. به طور کلی، وقتی به وضعیت تولید و مصرف سال محصولی ۲۰۲۲/۲۲ نگاه میکنیم میبینیم که محصول اول سال به طور قابل توجهی بالاتر از حد انتظار بود. می‌دانستیم که این ناشی از افزایش سطح زیر کشت پسته بود، عملکرد درختان هم بهتر از حد انتظار بود. خوشحالیم که بگوییم تقاضای پسته خیلی بالا است، مخصوصاً مصرف داخلی پسته در بازار آمریکا رکورد زده است. از این بابت خیلی هیجان زده هستم.

ارسال محصولی ۲۰۲۱/۲۲ علی رغم چالش هایی که در کل دنیا بابت حمل و نقل وجود داشته است مفتخریم که بگوییم صنعت پسته کالیفرنیا توانسته با موفقیت پسته آمریکایی را به همه بازارها بفرستد؛ عرضه موفقیت‌آمیز پسته برای سال نوی چینی داشته باشد و تقاضای بالای پسته در بازار اروپا را نیز به خوبی پوشش دهد.

در حالی که به پایان سال محصولی ۲۰۲۱/۲۲ نزدیک می شویم میزان باقیمانده انبارها ۱۸۴ هزار تن پسته برآورد می شود که به حجم تولید پسته در سال محصولی جدید هرچقدر هم باشد، ثبات می بخشد.

پیش بینی تولیدات جدید

در مورد پیش بینی تولید جدید باید گفت که همه می دانیم پیش بینی تولید محصول پسته کار دشواری است. همین قدر بگویم که پیش بینی می شود از لحاظ تولید پسته سال محصولی ۲۰۲۲/۲۳ سال خوبی باشد، نه عالی. یکی از نگرانی های ما خشکسالی آمریکا است خیلی از شما راجع به آن شنیده اید و در موردش بیشتر توضیح خواهم داد. در ماه آوریل (فصل گل) اتفاق عجیبی افتاد؛ یک روز با سرمازگی غیرمنتظره ای مواجه شدیم بعد از آن هم هوا به نسبت خیلی گرم شد این اتفاق باعث ایجاد اختلال در زمان گلدهی درختان پسته شد. این را هم می دانیم که سطح زیر کشت پسته آمریکا در حال افزایش است. این موضوع را در تمام معادلات و تخمین هایمان باید لحاظ کنیم.
حالا می خواهم در مورد مسائل عرضه صحبت کنم. خوب انتظار داریم چالش ها و مسائل عرضه همچنان ادامه داشته باشد. میزان مانده محصولی انتقالی از امسال به سال آینده مثل صلاح استراتژیکی عمل می کند که خیالمان راحت باشد عرضه به همه بازارهای پسته آمریکایی در دنیا انجام خواهد شد.

منابع آبی کالیفرنیا و شرایط فعلی

همه می‌دانیم که در کالیفرنیا با مشکلات آبی مواجه هستیم. من آن را به دو بخش تقسیم می کنم؛

آبهای سطحی یا بارشی
آب زیرزمینی
در مورد آب های سطحی باید بگویم که در حال حاضر در طی سه سال متوالی میزان بارندگی زیر سطح میانگین بوده است. این کمبود شدید در طول فصل رشد درخت مشکل ایجاد میکند. اگر دوره خشکسالی جاری (سالهای ۲۰۲۲، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۰) را با دوره خشکسالی قبل مقایسه کنیم، به طور قابل توجهی از آن وضع بدتر داریم. در جدول میبینیم که سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ آخرین خشکسالی کالیفرنیا را داشتیم.

از لحاظ هیدرولوژی آن دوره خشک تا خیلی خشک محسوب می شود. میانگین میزان آبی که در این دوره سه ساله از پروژه آبی کالیفرنیا (SWP) به پسته اختصاص پیدا کرد در هر سال ۲۰ درصد بود. اگر به دوره خشکسالی فعلی نگاه کنیم میزان اختصاص آب های سطحی به پسته نسبت به دوره قبل برای هر سال نصف شده است و ما از این بابت نگرانیم.

به غیر از آب های سطحی در مورد آب های زیرزمینی هم محدودیت هایی داریم. خیلی از شما راجع به طرح سیگما (مدیریت یکپارچه منابع آب زیرزمینی) شنیده اید که روز به روز در حال جدید تر شدن است و قرار است اثرات بلند مدت داشته باشد. از اثرات کوتاه مدت اجرای این طرح می توان به خصوص به اعمال محدودیت های اخذ مجوزهای لازم برای دسترسی به چاه های جدید اشاره کرد.

پیغام پروتئین گیاهی و ترویج مصرف مغز پسته به عنوان آجیل

در اینجا باید به افزایش مصرف جهانی پسته اشاره کنم. پسته محصول سالم، ساده و سرشار از پروتئین گیاهی است. مصرف کنندگان دنیا روز به روز نسبت به این موضوعات حساس تر و آگاه تر می شوند. در گوش مصرف کننده پسته، پیغام مبنی غنی از پروتئین گیاهی طنین انداز است.

پست تنها محصولی است که همه 9 آمینو اسید ضروری برای بدن را دارد. بنابراین برای کسانی که دنبال منابع جایگزین پروتئین هستند، پسته بهترین انتخاب است. ما در سرزمین های نوآوری محصولات جدید هم فعالیت های قابل توجهی داشته ایم. همانطور که میدانید شعار تبلیغاتی بدون پوست نوآوری ای بوده که در ترویج و تبلیغ مصرف مغز پسته به عنوان میان وعده آجیلی داشته اینکه بازار داخل آمریکا بسیار موفقیت آمیز بوده است.

پیش‌بینی تولید ۴۷۰ هزار تنی پسته آمریکا

فروش پسته آمریکا در ماه آوریل (۱۲ فروردین تا ۱۰ اردیبهشت) حدود ۳۱ هزار تن بوده است. افزایش ۸ درصدی در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته محسوب می شود؛ به این ترتیب که در داخل آمریکا ۱۱ هزار تن و در حوزه صادرات ۲۰ هزار تن تست به فروش رسید؛ کاهش فروش داخلی ۱۳ درصد و صادرات نمایانگر افزایش ۲۵ درصدی نسبت به ماه آوریل سال قبل بوده است.

خسارت سرمازدگی محصول پسته در ایران ۵۰ درصد گزارش شده است که پیش‌بینی تولید آن ها را به حدود ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تن می‌رساند. قیمتهای پسته ایرانی در حال افزایش بوده و در حال حاضر کیلویی حدود ۸۸ سنت بالاتر از پسته آمریکایی پیشنهاد می شوند. صادرات پسته ایرانی به بازارهای هند خاورمیانه در ماه آوریل امسال نسبت به سال گذشته ۱۲۴ درصد افزایش داشته است.

میزان صادرات هشت ماهه به این بازار ها نیز در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با ۶۰ درصد رشد روبه‌رو بوده است. در فصل گل پسته در آمریکا با نوسانات دمای روبه‌رو شده؛ دو روز به شدت گرم غیرعادی داشتیم که در گلدهی درختان پسته اختلال ایجاد کرد و به بعضی دانه ها آسیب زد.

محصولی که پتانسیل این را داشت به ۵۵۰ هزار تومان برسد، در حال حاضر با توجه به شرایط غیرعادی گلدهی و آنچه الان در باغات مشاهده می کنیم احتمالا حدود ۴۷۰ هزار تن خواهد بود. در ماه آوریل قیمت فروش هر کیلوگرم پسته خندان درجه یک اونس ۱۸-۲۲، حدود ۸،۵ دلار و هر کیلو پسته خندان درجه یک اونس 27-21 دلار گزارش شده است. مغز کامل پسته حدود 19 دلار معامله می شود. (سحر نخعی دبیر کمیته بازرگانی)

نتیجه‌گیری

در بازار داخلی آمریکا و در بازارهای صادراتی تقاضای پسته به طور با ثباتی در حال رشد است.
افزایش سطح زیر کشت پسته در آمریکا تضمین اداره عرضه امن و با ثبات در همه بازارهای پسته آمریکایی است.
شرایط خشکسالی و در خانه های آبی کالیفرنیا بزرگترین ریسک های فعلی در صنعت پسته محسوب می شوند که با دقت آنها را زیر نظر داریم.

منبع: ماهنامه انجمن پسته ایران