گوجه فرنگی گیاهی است که مانند بسیاری از گیاهان دیگر به مواد غذایی خاصی نیاز دارد تا به بهترین شکل ممکن رشد کند.
این نیازها بسته به شرایط آزمایش خاک و نیازهای غذایی خاص هر گیاه متفاوت است.
در فرآیند کشت گوجه فرنگی یکی از مهمترین و حیاتیترین مراحل استفاده از کود مناسب است.
کود میتواند تأثیر زیادی در بهرهوری، کیفیت و حتی طعم گوجه فرنگی داشته باشد.
در این مقاله قصد داریم تا با مطالعه و بررسی دقیق مسیری روشن را برای انتخاب بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی ارائه دهیم.
برای رشد گوجه فرنگی چه باید کرد؟
رشد گوجه فرنگی نیاز به توجه و مراقبتهای ویژه دارد.
برای کسب نتیجهی مطلوب در کشت گوجه فرنگی، ابتدا باید خاک مناسب و آمادهسازیشدهای را انتخاب کنید؛ خاکی که هم از لحاظ ساختاری مناسب باشد و هم از لحاظ غذایی به نیازهای این گیاه پاسخ دهد.
آبیاری به شکل منظم و با دقت، انتخاب محلی مناسب با نور کافی و حفاظت از گیاه در برابر آفات و بیماریها، همگی از جمله عوامل مهمی هستند که باید مد نظر قرار گیرد؛ اما در بین همه این عوامل انتخاب کود مناسب گوجه فرنگی یکی از اساسیترین موارد است.
کود مناسب، عناصر غذایی ضروری را برای گوجه فرنگی فراهم میآورد و باعث میشود که این گیاه با کیفیت و سرعت مناسبی رشد کند. در نهایت، ترکیب تمام این عوامل به شکل هماهنگ، موجب به دست آمدن محصولی با کیفیت بالا میشود.
در ادامه انواع کود مناسب گوجه فرنگی را باهم بررسی میکنیم.
کود حیوانی برای گوجه فرنگی
کود حیوانی به دلیل داشتن عناصر غذایی حیاتی و مواد ارگانیک زیاد، منبع خوبی برای تغذیه گوجه فرنگی است.
این کود به بهبود ساختار خاک کمک کرده و سبب افزایش فعالیت میکروارگانیسمهای خاکی میشود؛ در نتیجه از این طریق به بهبود تغذیه گوجه فرنگی کمک میکند.
ترکیب کودهای حیوانی، کود مناسب گوجه فرنگی
گوجه فرنگی برای رشد ایده آل به کود مقوی نیاز دارد.
کود گوسفندی، مرغی و… به دلیل دارا بودن مقدار بالایی از نیتروژن بسیار مغذی است؛ اما ترکیبی از کود مرغی و کودهای حیوانی دیگر از انواع بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی است و باید به میزان لازم از آن برای کود دهی استفاده کرد.
اگر میخواهید از کود مرغی به تنهایی استفاده کنید، سعی کنید از کود مرغی پوسیده و خشک استفاده کنید تا از آسیبهای ناشی از باکتریها و قارچها در امان باشید.
کود مایع مرغی بیواگری یک کود مناسب گوجه فرنگی است.
کود شیمیایی برای گوجه فرنگی
همانطور که در بالا اشاره کردیم، گوجه فرنگی مانند بسیاری از گیاهان کشاورزی به مواد مغذی مختلفی نیاز دارد تا به بهترین شکل ممکن رشد و محصول ایده آلی را تولید کند.
کودهای شیمیایی اغلب شامل مواد مغذی ضروری برای گوجه فرنگی مانند ازت، فسفر و پتاسیم هستند و برای رشد گیاهان بسیار مفیدند.
ازت (N): یکی از مواد مغذی اصلی است که به تولید برگهای سبز کمک میکند.
گوجه فرنگی با داشتن برگهای سالم میتواند انرژی بیشتری از خورشید جذب و بهتر رشد کند.
فسفر (P): این عنصر به تقویت سیستم ریشه و تولید گل و میوه کمک میکند؛ همچنین فسفر برای تقسیم سلولی و رشد گیاهی نیز ضروری است.
پتاسیم (K): پتاسیم مهمترین عنصر موردنیاز گوجه فرنگی است و نقش مهمی در رشد بهتر گیاه گوجه دارد؛ از جمله تولید پروتئین، فعالیت آنزیمها و…
استفاده مناسب از کودهای شیمیایی میتواند به افزایش عملکرد گوجه فرنگی، بهبود کیفیت میوه و کاهش میزان نابودی گیاهان کمک کند؛ بااینحال استفاده بیرویه و زیاد از کودهای شیمیایی منجر به آلودگی خاک، آب و محیط زیست میشود؛ بنابراین، باید با دقت و طبق توصیههای مربوطه استفاده شوند.
برای خرید کود به صفحه فروشگاه پسته رفسنجان مراجعه کنید.
کود اوره (شیمیایی سفید) برای گوجه فرنگی
کود اوره یکی از معروفترین کودهای شیمیایی است که به طور وسیع در کشاورزی استفاده میشود.
با فرمول شیمیایی CO(NH₂)₂ این کود حاوی حدود 46 درصد ازت است.
ازت، یکی از سه ماده مغذی اصلی است که گیاهان برای رشد به آن نیاز دارند.
کود اوره با تأمین مقدار زیادی از ماده مغذی مورد نیاز، یکی از انواع بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی به حساب میآید.
این کود را باید از مرحله جوانهزنی تا مرحله گلدهی و میوه دهی استفاده کنید.
استفاده زیاد از این کود میتواند به تجمع ازت در خاک منجر شده و مشکلاتی مانند سوختگی گیاه یا تراکم کم ازت در میوه را به وجود بیاورد.
برای گوجه فرنگی معمولاً توصیه میشود که کود دهی با اوره را در چند مرحله انجام دهید تا از تجمع زیاد ازت در خاک جلوگیری شود.
زمان مصرف کود اوره برای گوجه فرنگی
همانطو که گفته شد کود اوره یک منبع اصلی از نیتروژن است و میتواند به رشد و تولید مثمر گوجهفرنگی کمک کند؛ ولی استفاده غیرمناسب از این کود میتواند منجر به سوختگی یا آسیب به گیاه شود.
زمان و نحوه استفاده از کود اوره برای گوجهفرنگی به شرح زیر است:
- زمان کاشت: در زمان کاشت، میتوانید مقداری اوره را به خاک اضافه کنید تا به گیاه در مراحل اولیه رشد کمک کند.
- زمان رشد: وقتی گوجهفرنگی شروع به رشد میکند، نیاز به نیتروژن بیشتری دارد. در این مرحله، میتوانید کود اوره را در فواصل زمانی به خاک اضافه کنید.
- قبل از گل دهی: استفاده از اوره در مراحل نهایی رشد و قبل از گل دهی میتواند به افزایش تولید مثمر و کیفیت میوه کمک کند.
ولی توجه داشته باشید:
- به هنگام مصرف اوره، مقداری آب به خاک اضافه کنید تا کود به خوبی جذب شود و از سوختگی گیاه جلوگیری کنید.
- استفاده بیش از حد از اوره میتواند به گیاه آسیب بزند. بنابراین، همیشه دستورالعمل تولیدکننده و توصیههای مربوط به میزان مصرف کود را دنبال کنید.
همچنین، بهتر است با کارشناسان محلی در زمینه کشاورزی مشورت کنید تا بتوانید بهترین راهکارها و توصیهها برای استفاده از کود اوره در منطقهی خود را دریافت کنید.
محلول پاشی کود اوره برای گوجه فرنگی
محلولپاشی کود اوره برای گوجهفرنگی میتواند به گیاه این امکان را بدهد که نیتروژن را به سرعت جذب کند، زیرا نیتروژن از روی برگها سریعتر ورود به گیاه میکند.
وقتی که اوره را به صورت محلولپاشی استفاده میکنید:
ترکیب: معمولاً 1 تا 2 چایقاشق اوره در 1 لیتر آب حل شده و به گوجهفرنگی محلولپاشی میشود. این مقدار میتواند بسته به نیاز گیاه، شرایط رشد و توصیههای محلی تغییر کند.
زمان محلولپاشی: بهتر است محلولپاشی را در اواخر روز یا در اوقاتی که نور آفتاب کمتر است انجام دهید تا از سوختگی برگها با نور مستقیم جلوگیری شود.
تکرار: بسته به نیاز گیاه و شرایط رشد، میتوانید هر 2 تا 3 هفته یک بار محلولپاشی را تکرار کنید.
احتیاط: هنگام محلولپاشی، مطمئن شوید که همه برگها به خوبی با محلول تماس پیدا کردهاند. پس از محلولپاشی، بهتر است گیاه را کمی آبیاری کنید تا از تجمع و سوختگی برگها جلوگیری شود.
نکته: محلولپاشی با کود اوره ممکن است به برگها آسیب بزند اگر ترکیب یا میزان استفاده به درستی رعایت نشود، بنابراین پیش از اجرای گسترده، یک تست کوچک روی تعدادی از گیاهان انجام دهید.
کود سه بیست برای گوجه فرنگی
کود NPK به معنای نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) است و این سه عنصر، سه عنصر اصلی هستند که گیاهان برای رشد بهتر نیاز دارند.
منظور از کود سه بیست (20-20-20) کودهایی است که هر کدام از عناصر NPK به میزان 20% در ترکیبات آن به کار رفته است
در بین انواع کودهای NPK، کود سه بیست با توجه به ترکیب مناسب و متعادلی که دارد؛ بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی به حساب میآید.
استفاده از این کود میتواند سبب افزایش سایز و کیفیت گوجه شود.
کود سه بیست برای گوجه فرنگی بسیار مفید بوده و عناصر موجود در آن سبب توسعه ریشه و رشد سریعتر و بیشتر گیاه گوجه فرنگی میشود.
کود سه بیست را بهتر است در فصل رشد مورد استفاده قرار دهید.
کود سرک برای گوجه فرنگی
کود سرک نوعی کود نیتروژنه است و به شکلی بلوری و معمولاً بیرنگ یا سفید وجود دارد.
این کود شامل حدود ۲۱ درصد نیتروژن و ۲۴ درصد گوگرد است؛ از این جهت به عنوان یک منبع مناسب از نیتروژن و گوگرد برای تغذیه گیاهان استفاده میشود.
از ویژگیهای مثبت استفاده از کود سرک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
منبع خوبی از نیتروژن و گوگرد برای گیاهان است.
بلورهای آن قابلیت حل شدن بالایی در آب دارند.
معمولاً به گیاهان آسیب نمیزند و برای محیطهایی که نیاز به گوگرد دارند مناسب است.
توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هر نوع کودی، مشاوره با کارشناسان و بررسی نیازهای خاص گیاه و خاک را انجام دهید.
زمان مصرف کود گوجه فرنگی
همان اندازه که انتخاب بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی مهم است؛ استفاده از این کود در زمان مناسب نیز اهمیت دارد.
کود مناسب نشاء گوجه فرنگی
نشاء چیست؟
نشاء گیاهچه کوچکی است که از بذر رشد میکند و قبل از انتقال به زمین یا همان محیط کشت بزرگتر، در شرایط مناسب گلخانه یا خزانه پرورش مییابد.
زمانی که نشاء گوجه فرنگی به اندازه 4 تا 6 برگ واقعی رسید.
در این مرحله میتوان از کود نیتروژنه مانند سرک، کود اوره یا کودهای حیوانی استفاده کرد تا رشد گوجه سریعتر شود.
کودهای فسفاته مانند سوپرفسفات نیز برای تقویت ریشههای گیاه در این زمان مناسب است.
در این مرحله میتوانید از کودهای نیتروژن دار مفید دیگری که به صورت سرک کاربرد دارند، چون سولفات آمونیوم ازبک و سولفات آمونیوم تمودان نیز استفاده کنید.
علت رشد نکردن نشاء گوجه فرنگی
علت رشد نکردن نشا گوجه فرنگی میتواند ناشی از موارد متعددی باشد ازجمله:
یکی از علل مهم کمبود نور مناسب برای گیاه است؛ زیرا نشاء گوجه فرنگی به نور کافی برای رشد نیاز دارد.
آبیاری نامناسب میتواند به رشد نشاء آسیب بزند.
کمبود عناصر مغذی به ویژه نیتروژن، فسفر و پتاسیم و کلسیم نیز میتواند عاملی در توقف رشد نشاء باشد.
در این زمینه، استفاده از بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی مانند نیترات کلسیم، کود فسفر بالا، هیومیک اسید و فسفات پتاسیم که تمام عناصر ضروری را در ترکیب مناسبی ارائه میدهند؛ سبب رفع این مشکل و تقویت نشاء خواهند شد.
در ادامه به معرفی کودهای موردنیاز در مرحله رشد گوجه فرنگی میپردازیم.
بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی در مرحله تکوین شاخ و برگ
پس از جابجایی نشاء به زمین اصلی و حدوداً 2 تا 3 هفته بعد از آن استفاده از کودهایی همچون کود اوره و پتاسیم برای رشد و تقویت بوتهها ضروری است.
ازجمله کودهای مناسب گوجه فرنگی در این مرحله کودهای اسیدآمینه فروت فیکس و اسید آمینه (آمینو16) و سولوپتاس است.
مرحله گلدهی و تکوین میوه
در زمان شروع گلدهی گوجه فرنگی، کودهای پتاسیمی و فسفره مانند سوپرفسفات بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی حساب میشوند و برای تقویت و افزایش میوه دهی بسیار مفید هستند.
در این زمان میتوانید از سولوپتاس ازبک، نیترات کلسیم کیاسم و بست کلبوسول ایتالیا برای باردهی بیشتر گوجه فرنگی استفاده کنید.
رسیدن گوجه
برای زودتر رسیدن گوجه و کیفیت آن در هنگام رسیدن گیاه به عنصر پتاسیم نیاز دارد؛ از این رو کود مناسب گوجه فرنگی در زمان رسیدن گوجه باید حاوی پتاسیم مانند کود پتاسیم 30-0-3 یا سولوپتاس برای بهبود کیفیت میوه است.
کلام آخر
به طور کلی، بهترین کود برای گوجه فرنگی کودی است که تمام نیازهای مواد معدنی گوجه فرنگی را در مراحل مختلف رشد برطرف کند.
لازم به ذکر است که مصرف مناسب و متوازن از کودها حیاتی است و نباید از شرایط دیگر برای رشد بهتر گیاه غافل شد.
همواره قبل از استفاده از هر نوع کود، توصیه میشود با یک کارشناس یا مشاور زراعی مشورت کنید تا بر اساس شرایط خاک و نیاز گیاه، کود مناسبی انتخاب شود.
برای قرمز شدن گوجه فرنگی چه باید کرد و چه کودی مناسب است؟
رنگ قرمز گوجه فرنگی از عواملی نظیر تغذیه مناسب و آبیاری مطلوب تأثیر گرفته است؛ همچنین وجود دو ماده مغذی آمینواسید و پتاسیم نیز به ترتیب در تشکیل مواد رنگی مانند لیکوپن و جابهجایی قندها مؤثر هستند؛ بنابراین برای به دست آوردن گوجه فرنگی با رنگ قرمز برجسته، کودی که در آن ترکیبی از آمینواسیدها و پتاسیم وجود داشته باشد؛ کود مناسب گوجه فرنگی است.
تقویت بوته گوجه فرنگی با چه کودی امکانپذیر است؟
کودهایی که حاوی پتاسیم و فسفر هستند سبب تقویت بوته میشوند؛ مانند کود سولفات پتاسیم.
کود رشد سریع گوجه فرنگی چیست؟
کود اوره و کودهای NPK به علت نیتروژن فراوان و مواد مغذی موجود در این کودها از انواع بهترین کود برای رشد گوجه فرنگی به حساب میآیند.
کود برای درشت شدن گوجه فرنگی کدام است؟
پتاسیم و کلسیم با تقویت عملکرد سلولها و بهبود جریان آب و مواد مغذی در گیاه، سبب درشت شدن میوهها و به ویژه گوجه فرنگی میشود؛ ازاینرو کود حاوی پتاسیم و کلسیم یک کود مناسب برای گوجه فرنگی است.
این کود را پیش از میوه دهی استفاده میکنند.
چه کودی برای گلدهی گوجه خوب است؟
کود فسفر در مراحل مختلف رشد گوجه فرنگی نقش پررنگی دارد و به ریشهها کمک میکند تا بیشتر و مستحکمتر شوند
زمانی که گوجه فرنگی در حال گلدهی است؛ فسفر آن را تقویت کرده و باعث افزایش محصول میشود.
این عنصر ضروری موسوم به کود افزایش گلدهی است
نشانههای کمبود فسفر شامل افزایش طول زمان رشد، کوتاه شدن بوته و تغییر رنگ به ارغوانی در قسمت پایینی برگها میشود.