انبه، با نام علمی Mangifera indica، یک درخت میوه است که میوه‌های دارویی آن خواص زیادی برای تغذیه و سلامتی دارند و در کشورهای گرمسیری بسیار متداول است. مراقبت و پرورش این درخت نیازمند دقت و حوصله است و یکی از مهم‌ترین عوامل در رشد سالم و پر بار بودن آن، انتخاب کود مناسب برای درخت انبه است. در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان به بررسی انواع کود درخت انبه و تأثیر آن‌ها بر رشد درخت انبه خواهیم پرداخت.
اهمیت کود دهی به درخت انبه
کود دهی با کود مناسب برای درخت انبه اهمیت فراوانی دارد. اگر خاک در محیطی که درخت رشد می‌کند، فاقد مواد مغذی باشد، درخت انبه قادر به تولید برگ، گل و میوه کافی نخواهد بود.
به همین دلیل، آزمایش خاک به‌عنوان بهترین روش برای تشخیص نیازهای تغذیه‌ای درخت توصیه می‌شود.
با توجه به نتایج آزمایش، اگر خاک در منطقه شما غنی و پر از مواد مغذی باشد، ممکن است نیازی به کود درخت انبه نباشد؛
اما در صورت کمبود مواد مغذی، باید اقدام به کود دهی کرد. کمبود این مواد می‌تواند منجر به تولید برگ‌های کوچک، شاخه‌های کوتاه، زرد شدن برگ‌ها و کاهش کیفیت و طعم میوه‌ها شود.
همچنین این کمبود ممکن است باعث ریزش زودهنگام میوه‌ها نیز گردد. لذا کود دهی به درختان انبه، به‌منظور تأمین مواد مغذی لازم برای رشد صحیح و تولید میوه با کیفیت، اهمیت بسزایی دارد.
کود مناسب برای درخت انبه
بهترین کود درخت انبه، کودی است که تمام مواد مغذی ضروری را فراهم می‌کند. این مواد مغذی عبارت‌اند از ازت (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K) و سایر عناصر کم‌مصرف مانند کلسیم، منیزیم و سولفور.
درخت انبه به مقادیر زیادی از ازت، فسفر و پتاسیم نیاز دارد؛ بنابراین، کودهایی که نسبت بالایی از این عناصر را شامل می‌شوند (مانند کودهای NPK) کود مناسب برای درخت انبه هستند.
علاوه بر این، کودهایی که حاوی عناصر کم‌مصرف مانند آهن، منگنز، روی، مس، بور، مولیبدن هستند نیز می‌توانند بسیار مفید باشند.
کود دهی باید به‌طور منظم و در مقادیر مناسب صورت پذیرد تا درخت انبه به رشد سالم و تولید میوه با کیفیت برسد.
کود حیوانی مناسب برای انبه
کود حیوانی یک کود مناسب برای درخت انبه و تأمین مواد مغذی لازم برای آن است.
این نوع کود حاوی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سایر عناصر غذایی حیاتی است که می‌تواند به بهبود سلامت و رشد درخت انبه کمک کند.
استفاده از کود حیوانی به عنوان کود درخت انبه باعث افزایش تولید برگ، گل و میوه و همچنین بهبود کیفیت و طعم میوه می‌شود.
همچنین، کود حیوانی با افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختار آن، موجب ایجاد محیطی مناسب برای رشد ریشه‌های درخت انبه می‌شود.
بااین‌حال، استفاده از کود حیوانی پوسیده باید با دقت انجام شود زیرا اگر به‌اندازه کافی پوسیده نشده باشد، می‌تواند باعث تولید گاز آمونیاک شود که می‌تواند به ریشه‌های درخت آسیب بزند؛
بنابراین، استفاده بهینه و متعادل از کود حیوانی می‌تواند به بهبود عملکرد کلی درخت انبه و افزایش بهره‌وری آن کمک کند.
برای تقویت درخت انبه با کود حیوانی بهتر است آن را در اواخر پاییز و اوایل زمستان استفاده کنید.
علت توقف رشد نهال انبه چیست؟
توقف رشد نهال انبه می‌تواند ناشی از چندین عامل باشد. یکی از علل مهم، کمبود مواد مغذی در خاک و کود مناسب برای درخت انبه است.
اگر خاک فاقد مواد مغذی باشد، نهال نمی‌تواند به‌طور کامل رشد کند. عوامل دیگری مانند کم‌آبی، بیماری‌های قارچی، حمله آفات، شرایط نامناسب آب و هوایی و یا استرس‌های فیزیکی نیز می‌توانند باعث توقف رشد نهال شوند.
علاوه بر این، خاک با pH بسیار بالا یا پایین نیز ممکن است جذب بعضی از مواد مغذی را مشکل کند و درنتیجه مانع از رشد سالم نهال شود.
برای رفع این مشکلات، نیاز است تا خاک به‌طور منظم تست و آزمایش شود و با توجه به نیازهای نهال، کود درخت انبه انتخاب شود. همچنین باید از رعایت توازن مناسب در آبیاری و ایجاد شرایط مناسب رشد مطمئن شد.
خاک مخصوص انبه چه خاکی است؟
درخت انبه در انتخاب خاک خیلی سخت‌گیر نیست و توانایی رشد و محصول دهی در انواع مختلف خاک را دارد؛
اما برای حصول بهترین نتیجه، خاکی که ترکیب مخصوصی از کوکوپیت و پرلیت (۴۰ درصد)، خاک برگ، پیت ماس (۲۰ درصد) و خاک معمولی را دارد، برای رشد درخت انبه مناسب‌تر است.
این ترکیب خاک، محیطی سرشار از مواد مغذی فراهم می‌کند که به رشد سالم درخت انبه کمک می‌کند.
همچنین، تغذیه خاک با کود مناسب برای درخت انبه می‌تواند در بهبود حاصلخیزی خاک و فراهم کردن محیطی مناسب برای رشد درخت انبه مؤثر باشد.
این روش تأمین مواد مغذی به صورت یکپارچه و برخوردار از توازن مناسبی از مواد غذایی ضروری است که درخت انبه برای رشد و تولید میوه نیاز دارد.
دلیل خشک شدن برگ درخت انبه
علت خشک شدن برگ‌های نهال انبه می‌تواند در کمبود عناصر غذایی موجود در خاک باشد. کمبود هر یک از این عناصر به شیوه‌ای خاص خود را نشان می‌دهد که می‌توان با کود مناسب برای درخت انبه آن‌ها را تامین نمود.
- کمبود نیتروژن باعث زردی و ریزش برگ‌ها می‌شود، به خصوص در فصل زمستان. این کمبود باعث توقف رشد و کاهش اندازه میوه می‌شود.
- کمبود فسفر باعث تأخیر در رشد درخت می‌شود، رنگ برگ‌های پیر تیره می‌شود و برگ‌های جوان به رنگ ارغوانی در می‌آیند. همچنین، این کمبود باعث ریزش میوه‌ها قبل از بلوغ و تأخیر در رسیدن میوه می‌شود.
- کمبود پتاسیم در برگ‌های پیرتر باعث زردی نوک برگ و لکه دار شدن حاشیه آن‌ها می‌شود. برگ‌ها پیچیده، لوله‌ای و خمیده می‌شوند.
- کمبود کلسیم در خاک باعث پوسیدگی گلوگاه میوه می‌شود که کود درخت انبه حاوی کلسیم آن را رفع می‌کند.
- کمبود آهن باعث زرد شدن برگ‌ها می‌شود، رگ‌برگ‌ها سبز می‌مانند، برگ‌های جدید سفید می‌شوند و اندازه برگ‌های جدید کوچک‌تر از حد معمول است.
- علائم کمبود روی شامل کاهش فاصله میان گره‌ها، ریزش برگ‌های تازه در نقاط رشد جدید، کوچک ماندن اندازه برگ‌ها و نوک تیز شدن برگ‌ها است.
- رنگ پریدگی و ضعیف شدن برگ‌ها نیز از مهم‌ترین علائم کمبود مواد غذایی است.
برای رفع این مشکلات، از آنجا که عوارض ناشی از کمبود عناصر در خاک می‌تواند بر سلامت نهال انبه تأثیر بگذارد، استفاده از کودهای مناسب و متعادل، بر اساس نیازهای خاص درخت، بسیار مهم است.
درخت انبه نر و ماده دارد؟
گل‌های درختان انبه به دو صورت وجود دارند. برخی از آن‌ها هر دو اندام نر و ماده را با هم دارند و برخی دیگر نیز تنها نر هستند.
ارقام انبه معمولا خود بارور هستند، اما در بعضی از ارقام انبه خود ناسازگاری نیز دیده می‌شود.
گرده‌افشانی در گل‌های انبه توسط حشره مگس انجام می‌شود. بااین‌وجود، تنها تعداد کمی از گل‌های این درختان موفق به بارور شدن می‌شوند.
حتی پس از فرایند تلقیح، بسیاری از گل‌های بارور نیز در مرحله ابتدایی ریزش کرده و فرصت تبدیل شدن به میوه را از دست می‌دهند.
درنتیجه، درختان انبه اغلب شاهد ریزش زیادی از گل‌ها و میوه‌های کوچک و ناقص هستند. بخشی از این عارضه را می‌توان با کود مناسب برای درخت انبه رفع نمود.
سخن پایانی
درخت انبه، همچون سایر گیاهان، برای رشد و تولید محصول به مواد مغذی مختلفی نیاز دارد؛ بنابراین، استفاده مناسب و به موقع از کودهای مختلف و حفظ تعادل بین آن‌ها، برای حصول به سلامتی و عملکرد بهتر این درختان حیاتی است.
اگرچه کود دهی در خاک‌های غنی ازنظر مواد مغذی ممکن است ضروری نباشد، اما در اکثر خاک‌ها، کمبود یا فقدان یک یا چند عنصر مغذی از موارد معمول است؛
بنابراین، تشخیص دقیق نیازهای گیاه به‌وسیله آزمایش خاک و اعمال کود مناسب برای درخت انبه در زمان‌های مناسب، می‌تواند به بهبود کیفیت میوه، افزایش عمر درختان و درنهایت، بهره‌وری اقتصادی بیشتر کشاورز منجر شود.
همچنین باید در نظر داشت که مدیریت مناسب کود درخت انبه، به حفظ سلامت خاک و محیط زیست نیز کمک می‌کند.
با توجه به این نکات، کود دهی مناسب به درختان انبه از اهمیت فراوانی برخوردار است و هرگز نباید از آن غافل شد.
