کاشت پرتقال یکی از آسان ترین روش ها برای تکثیر و ازدیاد آن می باشد. از میان مرکبات، می توان گفت که میوه پرتقال به راحتی در محیط منزل و باغ داخل گلدان یا باغچه رشد کرده و با فراهم کردن شرایط لازم برای این میوه می توانید از ثمره و میوه آن بهره ببرید.
کاشت پرتقال به چه صورت انجام می پذیرد؟
کاشت و پرورش دانه هایی مانند هسته مرکبات، کاری بسیار لذت بخش و در عین حال آسان می باشد. کاشت پرتقال از طریق هسته آن بسیار راحت بوده و همچنین جوانه زنی به سرعت انجام خواهد شد. به طور کلی درختانی که از طریق بذر پرورش می یابند، به کندی رشد کرده و تولید محصول و میوه دهی آن نیز در حدود 15-7 سال به طول می انجامد. بنابراین اگر تمایل دارید که به زودی به تولید میوه برسید بهتر است از نهال آن میوه استفاده نمایید.
مراحل کاشت دانه پرتقال
جوانه زنی و رشد دانه های پرتقال تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون شرایط محیطی و دما انجام می پذیرد. به طور کلی این مرحله بین 20-10 روز ممکن است به طول بینجامد.
برای کاشت دانه پرتقال در داخل گلدان به یک سری از وسایل احتیاج است از جمله:
- گلدان
- هسته پرتقال
- دستمال
- خاک برگ
جمع آوری و تمیز کردن دانه های پرتقال
برای این کار در ابتدا پرتقال مورد نظر از هر واریته مد نظر خود را از وسط برش دهید تا دانه ها نمایان شوند. در ادامه برای خارج کردن دانه ها می توان از یک چاقو یا قاشق استفاده کرد. درختی که از این میوه ها ایجاد می شود، میوه هایی کاملا شبیه به میوه اولیه را تولید خواهند کرد. اگر از واریته بدون دانه پرتقال استفاده می کنید، دیگر امکان تکثیر از طریق دانه وجود ندارد.
استفاده از دانه های پرتقالی که وارد دهان شده اند برای کاشت داخل گلدان مناسب نیست. زیرا بزاق دهان ترشح شده بر روی آن منجر به از بین رفتن قوه نامیه دانه ها خواهد شد.
انتخاب و تمیز کردن دانه ها
برای دستیابی به نتیجه بهتر و سریع تر سعی کنید تا از دانه های سالم، که هیچ گونه شکاف، لکه و نقصی ندارند استفاده کنید. بعد از انتخاب و جداسازی دانه ها، آن ها را به یک کاسه تمیز انتقال دهید و با آب بشویید تا در صورت وجود هر گونه آلودگی پاکسازی شوند. تمیز کردن و شستن این دانه ها در از بین بردن کپک، قارچ و مگس میوه بسیار حائز اهمیت است.
بهتر است تمامی دانه های پرتقال را درون گلدان بکارید و بعد از رشد و جوانه زدن، بزرگترین و سالم ترین نهال را جداسازی کرده و اقدام به کاشت آن در گلدان اصلی نمایید.
دانه های پرتقال را بخیسانید!
برای این کار در ابتدا یک کاسه کوچک را با آب که هم دما با اتاق است پر کنید. دانه ها را درون آب به مدت 24 ساعت قرار دهید تا کاملا خیس بخورند. علت این امر این است که بسیاری از بذر ها در صورتی که خیسانده شوند پوشش آن ها نرم و خیس شده، در نهایت شانس بیشتری برای جوانه زنی داشته و این کار با سرعت بیشتری نیز انجام می شود. بعد از گذشت 24 ساعت، آب کاسه را خالی کرده و دانه های خیس خورده را بر روی یک حوله تمیز قرار دهید.
حتما باید بذر ها به مدت 24 ساعت در آب خیسانده شوند! نگهداری بیشتر بذر ها درون آب به مدت طولانی قدرت جوانه زنی آن ها را از بین خواهد برد.
کاشت دانه های پرتقال در گلدان یا زمین
برای کاشت دانه های پرتقال در ابتدا لازم است تا یک گلدان 10 سانتی متری دارای زهکشی تهیه کنید. حتی می توانید دانه های پرتقال را داخل باغچه نیز بکارید. اگر قصد کاشت دانه های پرتقال به صورت مستقیم در باغچه را دارید، در ابتدا سوراخ های کوچکی را داخل خاک ایجاد کرده و دانه را درون آن قرار دهید. برای کاشت در داخل گلدان ابتدا کف گلدان را یک لایه نازک سنگریزه بریزید. در ادامه روی سنگریزه ها را با خاک مناسب پر کنید. سپس با انگشت سوراخی را در مرکز گلدان به عمق 1.3 سانتی متری ایجاد کنید و دانه را درون آن قرار داده و روی آن را با خاک بپوشانید. بعد از کاشت بذر داخل گلدان باید هرروز گلدان را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید تا جوانه زنی به خوبی انجام شود.
در حین رشد، کوددهی و تغذیه نهال را فراموش نکنید!
در طول فصل رشد نهال های ایجاد شده نیازمند تغذیه با یک کود ملایم و سبک را دارند. این تغذیه و کوددهی باید هر دو هفته یکبار تکرار کنید. در آبیاری نیز از فکر گیاه خود غافل نشوید و سعی کنید هر زمان که خاک خشک شد اقدام به آبیاری نمایید. اگر برای مدت طولانی خاک نهال خشک بماند، نهال زنده نمانده و از بین خواهد رفت.
با ظهور برگ ها گلدان بزرگ تر آماده کنید!
چند هفته پس از کاشت دانه های پرتقال در گلدان، نهال چند برگی می شود. در این زمان باید نهال ها را به یک گلدان بزرگتر انتقال داد. برای این کار می توانید از گلدان های 25-20 سانتی متری استفاده نمایید. همانطور که گفته شد باید حتما در کف گلدان یک لایه نازک از سنگریزه قرار بگیرد. همچنین می توانید مقداری پیت ماس، یک مشت شن و ماسه و در نهایت کمی خاک اسیدی با هم ترکیب کنید و داخل گلدان بریزید. درختان پرتقال عموما محدوده pH بین 7-6 را ترجیح می دهند.
کاشت نهال پرتقال در گلدان بزرگتر
همانطور که در بخش کاشت دانه گفته شد، باید نهال بزرگ شده را در مرکز گلدان جدید کاشت. برای این کار سوراخی به طول و عرض 5 سانتی متر در گلدان جدید ایجاد نمایید. برای خارج کردن نهال از گلدان قبلی تنها کافی است چند ضربه به گلدان وارد کنید، تا خاک اطراف نهال سست شود. سپس به آرامی نهال را از گلدان خارج نموده و به گلدان جدید انتقال دهید. پس از انتقال نهال به گلدان جدید، اطراف ریشه نهال را به آرامی با خاک مناسب پر نمایید و سپس آبیاری کنید.
انتقال گلدان به مکان نور گیر
پس از کاشت نهال در گلدان جدید آن را به مکانی آفتابی با نور مستقیم قرار دهید. بهترین مکان برای این گلدان، گلخانه می باشد اما اگر گلخانه در دسترس ندارید، پنجره شرقی یا جنوبی نیز مناسب است. در مناطق نسبتا گرمسیر، می توانید در بهار و تابستان گلدان را به خارج از خانه نیز انتقال دهید. اما باید مکانی را در نظر بگیرید که در معرض باد های قوی و شکننده نباشد.
آبیاری نهال به مقدار زیاد
درختان پرتقال عموما برای رشد و نمو به آبیاری منظمی احتیاج دارند. بنابراین بهتر است در فصل بهار و تابستان گیاه را یکبار در هفته آن هم به صورت عمیق آبیاری نمایید. در مناطقی که بارندگی به صورت منظم انجام می پذیرد، در صورت نیاز می توان از آبیاری برای مرطوب کردن خاک استفاده کرد.آبیاری در فصل زمستان، تنها زمانی انجام می شود که سطح خاک خشک شده باشد.
کوددهی و تغذیه درختان در حال رشد
درختان پرتقال بعد از جوانه زنی و در طی مراحل رشد نیاز به تغذیه و کوددهی دارند. برای این کار بهتر است هر دو سال یکبار گیاه را با کود NPK 6-6-6 تغذیه نمایید. همچنین بهتر است یکبار در اوایل بهار و یکبار هم در اوایل پاییز کوددهی را انجام دهید. البته این کار در سال های اولیه رشد قبل از میوه دهی از اهمیت خاص و ویژه ای برخوردار است.
در صورت رشد بیشتر، انتقال به گلدان بزرگتر و فضای باز
با رسیدن درخت پرتقال به یک سالگی باید آن را در گلدان 30-25 سانتی متری کاشت. بعد از آن باید در فروردین ماه هر سال درخت را به یک گلدان بزرگتر با فضای بیشتر انتقال داد. این نکته نیز مهم است که درختان پرتقال اگر در معرض دمای 4- درجه سانتی گراد قرار بگیرند، زنده نمانده و از بین می روند. به همین دلیل در مناطق سردسیر باید حتما گلدان پرتقال را در گلخانه و یا در خانه نگهداری کرد.
روش دیگر کاشت دانه پرتقال:
علاوه بر روش گفته شده می توان دانه های پرتقال را به صورت مستقیم درون گلدان های کوچک قرار داد. یا حتی می توان دانه ها را داخل یک سینی که حاوی خاک برگ است به صورت نشا در فاصله بین 10-7 سانتی متری قرار داد. در این روش نیز باید روی گلدان و سینی را به منظور تامین رطوبت و تهویه با استفاده از یک کیسه پلاستیکی پوشش داد تا رطوبت کافی در اختیار دانه ها قرار گرفته و جوانه بزنند.
درختان پرتقالی که به صورت گلدانی کاشته می شود نسبت به درختانی که در فضای باز و باغ قرار دارند، به ندرت محصول بیشتری تولید خواهند کرد.
شرایط لازم برای نگهداری درخت پرتقال
رشد و نگهداری درخت پرتقال در داخل خانه، نیازمند رعایت یک سری از نکات و همچنین فراهم آوردن شرایط مناسب برای آن می باشد. به طور کلی این درخت میوه به نور زیاد، رطوبت نسبی 70-50 درصد، خاک قلیایی، آبیاری متوسط و گرمای معمولی احتیاج دارد.
آب مصرفی مورد نیاز برای درخت پرتقال
نیاز آبی این درخت میوه به مقدار متوسط بوده و بهتر است تنها در صورت خشک شدن خاک گلدان نسبت به آبیاری اقدام کرد.
خاک مناسب برای درخت پرتقال
بهترین ترکیب خاک برای این درخت شامل یک قسمت خاک باغچه، یک قسمت پیت ماس و دو قسمت ماسه شسته شده می باشد. همچنین می توان برای این درخت از ترکیب خاک باغچه و خاک برگ نیز استفاده کرد.
شرایط دمایی مناسب برای درخت پرتقال
بهترین محدوده دمایی برای رشد و تولید محصول این درخت میوه معمولا بین 28-25 درجه سانتی گراد می باشد.
نحوه تغذیه و کوددهی درخت پرتقال
برای عملکرد و حصول بیشتر محصول باید این درخت را در طول فصل رشد به ویژه در اواخر اسفند ماه تا اوایل مرداد با استفاده از یک کود مایع و آلی همچون جلبک دریایی و امولسیون ماهی به مدت هر 3-2 هفته یکبار تغذیه نمایید.
همچنین در زمستان نباید گیاه فعال باشد، از این رو لازم است تا در زمستان از دادن کود به درخت و گلدان خود تا حد زیادی اجتناب کنید. همچنین در صورت نیاز و تمایل می توانید در اواخر اسفند ماه از مقدار کمی کود دانه ای ارگانیک برای افزایش رشد در آغاز فصل استفاده نمایید.
آیا درختان پرتقال به گرده افشانی احتیاج دارند؟
درختان پرتقال برای تولید میوه به گرده افشانی احتیاج دارند. به طور کلی مرکبات تمایل دارند که در زمستان شکوفه دهند. زمانی که گیاه در داخل خانه است و هیچ حشره ای برای گرده افشانی گل ها در دسترس نیست باید از گرده افشانی مصنوعی استفاده نمود. برای این کار زمانی که گیاه به مرحله گلدهی می رسد، باید با استفاده از ابزار گرده افشانی الکتریکی برای انتقال و جا به جایی گرده از یک گل به گل دیگر استفاده کرد. این عملکرد و انجام گرده افشانی یک گام بسیار مهم در طی دوران رشد و رسیدن به مرحله تولید میوه در درختان پرتقال به حساب می آید.
خواص میوه پرتقال غیر قابل انکار است!
با وجود مراحل و مراقبت هایی که در بالا گفته شد، اما چرا بعضی از افراد علاقه مند به کاشت پرتقال در گلدان و حتی در خانه می باشند؟ به طور کلی میوه پرتقال یکی از پر خاصیت ترین میوه ها در میان مرکبات است و علت توجه و کاشت آن نیز می تواند تا حدودی به همین دلیل باشد و یکی از دلایل آن همین خاصیت و کاربرد آن است. میوه پرتقال به خودی خود پر خاصیت می باشد، اگر به صورت ارگانیک و کاملا طبیعی و به دست خود افراد نیز کاشته شود معجزه می کند!
- پرتقال سرشار از ویتامین C بوده که در مهار انواع مختلف سرطان نقش مهمی را ایفا می کند.
- پرتقال ضد سم، ادرار آور و نرم کننده سینه و ضد استفراغ می باشد.
- جوشانده برگ های این میوه برای شستشوی ورم های پوستی و کاهش درد مفید است.
- خوردن میوه پرتقال ارگانیک آرام بخش و ضد اسپاسم می باشد.
- پرتقال در تصفیه خون نقش داشته و آن را تمیز می کند.
- میوه پرتقال در شادابی پوست و از بین بردن چین و چروک های صورت بسیار عالی عمل می کند.
- مصرف پرتقال در دوران بارداری نیز بسیار مفید بوده و از بسته شدن لوله های عصبی در جنین جلوگیری می کند.
