هر آنچه که باید در مورد کاشت و پرورش رازیانه بدانید

نیاز های اکولوژیکی مناسب باری کاشت رازیانه

رازیانه گیاهی  مدیترانه ای است و هوای گرم برای رشد و نمو آن مطلوب می باشد، بـه طـور کلـی کشـت ایـن گیـاه درمناطق با هوای گرم ( که تابستان طولانی و زمستان زیاد سرد نداشته باشند ) موفقیت آمیز است . جوانه زنـی  بـه زودی در دمای 6 تا8 درجه سانتی گراد به خوبی انجام می گیرد ولی درجه حرارت مطلوب برای جوانـه زنـی 65 تـا 16 درجـه سانتی گراد می باشد. PH خاک برای رازیانه بین 8/4 تا 8 مناسب است. خاک های لوم رسی با مـواد و  عناصـر غـذایی و ترکیبات هوموسی کافی، خاک های مناسبی برای رویش این گیاه می باشند. کشت باید در زمین هایی با آب کـافی  باشـد.

دمای مطلوب در طول رویش و درطی زمان تشکیل میوه  20تا22 درجه سانتی گراد است. در زمستان های طولانی و بسـیار سرد، ریشه گیاه دچار سرمازدگی می شوند . آبیاری در زمان مناسب تاثیر مثبتی بر کمیت و کیفیت مواد موثر رازیانه دارد.

بهترین زمان برای این کار، ابتدای رویش گیاه، مرحله تشکیل ساقه و همچنین مرحله نمو گل ها می باشد. 

 این گیاه بیشتر بر روی شیب های صخره ای و کوهستانی خشک،آهکی، آفتاب گیر، قابل نفوذ و فاقد رطوبت می روید.

تحمل به یخ زدگی اکوتیپ های رازیانه رشد یافته در مزرعه،تحت شرایط کنترل شده

به منظور بررسی تحمل به یخ زدگی رازیانه رشد یافته در مزرعه تحت شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی در سـال  1383 در دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا در آمد . تیمارهای مورد بررسی شامل دو توده بومی رازیانه (خراسان و کرمان) ،  6 سطح تنش یخ زدگی ( 0 ,3- 6- 9-12 – و 15 درجه سانتی گراد) و دو سطح تاریخ کشت ( 17 مهر و 8 آبان ماه) بودند. گیاهان در تـاریخ  16 /9 /1383 از مزرعه برداشت،

به آزمایشگاه منتقل شده و در معرض تیمارهای دمایی در شرایط کنترل شده قرار گرفتند. سپس درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان پس از بیست و یک روز در شرایط گلخانه و پس از شش روز در شرایط آزمایشگاه در داخل لوله آزمایش به صورت دو آزمایش مجزا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط گلخانـه ،دو تـوده  خراسـان  و کرمان از نظر درصد بقا، ارتفاع و تعداد گره اختلاف معنی داری با هم نداشتند اما توده کرمان دارای تعداد برگ بیشـتری  در مقایسه با توده خراسان بود .

تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر درصد بقا، ارتفاع،تعداد برگ، تعداد گره و درصـد  وزن خشک گیاه داشت به طوری که تاریخ کاشت 8 آبان ماه در کلیه خصوصیات مذکور در مقایسه با تاریخ کاشت 17 مهرمـاه  برتری داشت. همچنین با کاهش دما، درصد بقا، ارتفاع،  تعداد برگ،تعداد گره و وزن خشک رازیانه روند کاهشی داشت. در شرایط آزمایشگاه میزان نکروز شدن گیاهان در روز ششم بعد از یخ زدگی در تاریخ کاشت های مختلف از نظر آماریاختلاف معنی داری داشت.

درجه نکروز شدن در تیمارهای مختلف دمایی در روز ششم نیز از نظر اماری معنی / 3 و 8 / و در تاریخ کاشت 17 مهرماه و 8 آبان ماه به ترتیب2و 4 بود. بیشـترین  درجـه  نکـروز  در تیمـار  یـخ  زدگـی  15 – درجـه  سانتیگراد مشاهده شد که تقریبا معادل 2 برابر درجه نکروز در دمای صفر درجه سانتیگراد بود.

تحمل به یخ زدگی اکوتیپ های رازیانه رشد یافته در مزرعه،تحت شرایط کنترل شده  

به منظور بررسی تحمل به یخ زدگی رازیانه رشد یافته در مزرعه تحت شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی در سـال  1383 در دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا درآمد . تیمارهای مورد بررسی شامل دو توده بومی رازیانه (خراسان و کرمان) ،  6 سطح تنش یخ زدگی ( 0 ,3- 6- 9-12 – و 15 درجه سانتی گراد) و دو سطح تاریخ کشت ( 17 مهر و 8 آبان ماه) بودند.

گیاهان در تـاریخ 16 /9 /1383 از مزرعه برداشت، به آزمایشگاه منتقل شده و در معرض تیمارهای دمایی در شرایط کنترل شده قرار گرفتند. سپس درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان پس از بیست و یک روز در شرایط گلخانه و پس از شش روز در شرایط آزمایشگاه در داخل لوله آزمایش به صورت دو آزمایش مجزا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط گلخانـه ،دو تـوده  خراسـان و کرمان از نظر درصد بقا، ارتفاع و تعداد گره اختلاف معنی داری با هم نداشتند اما توده کرمان دارای تعداد برگ بیشـتری در مقایسه با توده خراسان بود .

تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر درصد بقا، ارتفاع،تعداد برگ، تعداد گره و درصـد وزن خشک گیاه داشت به طوری که تاریخ کاشت 8 آبان ماه در کلیه خصوصیات مذکور در مقایسه با تاریخ کاشت 17 مهر مـاه برتری داشت. همچنین با کاهش دما، درصد بقا، ارتفاع، تعداد برگ،تعداد گره و وزن خشک رازیانه روند کاهشی داشت.

در شرایط آزمایشگاه میزان نکروز شدن گیاهان در روز ششم بعد از یخ زدگی در تاریخ کاشت های مختلف از نظر آمار یاختلاف معنی داری داشت. درجه نکروز شدن در تیمارهای مختلف دمایی در روز ششم نیز از نظر آماری معنی / 3 و 8 / و در تاریخ کاشت 17 مهرماه و 8 آبان ماه به ترتیب 2و4 بود. بیشـترین  درجـه نکـروز در تیمـار یـخ زدگـی 15 – درجـه سانتیگراد مشاهده شد که تقریبا معادل 2 برابر درجه نکروز در دمای صفر درجه سانتیگراد بود.

فنولوژی گیاه رازیانه

دوره رویش رازیانه بسیار طولانی است. بذور 2 تا 3 سال قوه نامیه خود را حفظ می کنند. در شرایط مناسب 14 تـا 20 روز پس از کاشت سبز می شوند. رشد اولیه بسیار کند است به طوری که از رویش دانه تا تشکیل ساقه 2 تا 5/2 ماه طول می کشد. در سال اول رویش گل در اواسط تیر و زمان مناسب برداشت اوایل مهر است. اما در سال های بعد این زمان جلو می افتد. عمر مفید این گیاه 4 تا 5 سال است. بذور دو ساله (به ندرت سه سال) از کیفیت خـوبی بـرای کشـت برخـوردارهستند.

آماده سازی خاک جهت کاشت گیاه رازیانه

رازبانه در طول رویش به مواد غذایی نسبتاً زیادی نیاز دارد، کود حیوانی کاملا نپوسیده تاثیر نامناسـبی بر ریشـه ایـن گیاه دارد. از این رو رعایت نهایت دقت در افزودن کودهای حیوانی به زمین هایی که در آنها رازیانه کشت می شود، الزامـی است. دقت در اضافه کردن کودهای از ته به این گیاه نیز ضرورت دارد زیرا کود ازته به مقدار زیاد، سـبب تحریـک رشـد رویشی گیاه شده و رشد زایشی (گل دهی  و تشکیل میوه) گیاه را مختل ساخته و سبب کاهش شدید عملکرد مـی گـردد.

ضمناً افزایش نامناسب ازت خاک، علاوه بر کاهش عملکرد سبب کاهش مقاومت گیاه در مقابل سرمای زمستان نیز خواهد شد. بنابراین اواخر تابستان کودهای کاملاً پوسیده را به زمین افزوده، سپس شخم عمیقی زده شده و کودهـای شـیمیایی مورد نیاز گیاه را به خاک افزوده و آن را به وسیله دیسک به عمق 20 تا 25 سانتی متری خاک می فرستند، سپس زمین را تسطیح نموده و بستر خاک را برای کاشت آماده می نمایند.

مواد و عناصر غذایی مورد نیاز 

رفع نیازهای غذایی رازیانه نظیر ازت، فسفر، پتاس و …از طریق افزودن کودهای شیمایی انجـام مـی گیـرد. کمبـود عناصر و مواد غذایی خاک نه تنها مقاومت گیاهان را در برابر آفات و امراض مختلف کاهش می دهد، بلکه به طـور بـارزی سبب کاهش مقاومت آنها در برابر سرمای زمستان می شود. در فصل پاییز 10 تا 15 تن کود حیوانی کاملاً پوسـیده ، 80 تـا 100 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس  به  زمین می افزایند. در فصل بهار به خاک هایی که فاقد ازت هستند، 40 تا 50 کیلوگرم در هکتار ازت به عنوان سرک در اختیار گیاه گذاشته می شود.  

افزودن 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 20 تا 30 کیلوگرم در هکتار ازت در پـاییز سـال اول رویـش تـاثیرعمده ای در افزایش عملکرد در سال دوم خواهد داشت. چنانچه رویش گیاه در سال دوم به کندی انجام گیرد باید در بهار سال دوم 20 تا 40 کیلوگرم در هکتار ازت به خاک افزوده می شود .    

افزودن 200 کیلوگرم در هکتار ازت پس از سبز شدن موجب افزایش محصول به مقدار 69/51 درصد و افزایش اسانس آن به مقدار 5/33 درصد می گردد، اما افزایش بیشتر مقدار ازت از مقدار آنتول دانه می کاهد.  

  جدول زیر تاثیر عناصر غذایی در عملکرد میوه و مقدار اسانس میوه رازیانه را نشان می دهد.   

 

% اسانس (در وزن خشک گیاه)		عملکرد میوه	عناصر غذایی (کیلوگرم در هکتار)
	درصد	تن در هکتار	اکسیدپتاس	اکسیدفسفر	ازت
4/27	100	1/206	—	—	—
4/42	132	1/206	40	80	40
4/26	158	1/909	40	80	40
4/26	160	2/202	40	120	40
4/01	135	1/71	40	120	60

تاثیر کودهای شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی رازیانه 

طبق آزمایشی که توسط امید بیگی و همکاران انجام شد نشان داده شد که کود نیتروژن باعث افزایش عملکرد بـذر ، وزن هزار دانه و میزان اسانس گردید. زمانی که میزان نیتروژن مصرفی 50 کیلوگرم در هکتار بود، بالاترین عملکـرد بـذرهنگامی به دست آمد که به صورت دو تقسیط 25 کیلوگرمی در هکتار استفاده شد. اما برای مقادیر 120 تـا 200 کیلـوگرم نیتروژن در هکتار، مصرف کود بعد از جوانه زنی توصیه گردید. طبق همین گـزارش زمـان کـوددهی بـر مقـدار اسـانس موثربوده ولی بر ترکیب های موجود در اسانس تاثیر خاصی نداشت.

لازم به ذکر است که رازیانه در طول مـدت رشـد بـه مقدار مناسبی از کودهای دامی نیازمند است. در این رابطه کودهای حیوانی کـه بـه طـور کامـل نپوسـیده باشـد تـاثیر نامناسبی بر ریشه گیاه داشته و سبب سوختگی ریشه و خشک شدن رازیانه می شود. در مـورد رازیانـه،دادن کـود  ازت سبب افزایش محصول میوه گیاه به مقیاس بیش از 5/1 برابر می گردد. هم چنین وجود ازت بـه مقـدار 200 کیلـوگرم درهکتار سبب افزایش مقدار اسانس می شود.   

بررسی تاثیر کود های بیولوژیک و آلی بر عملکرد دانه و میزان اسانس گیاه رازیانه 

به منظور بررسی واکنش عملکرد، اجزای عملکرد، درصد و مقدار اسانس گیاه رازیانه بـا اسـتفاده از کودهـای آلـی وبیولوژیک، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی و در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمـایش شـامل 4 کـود بیولوژیک و تلفیق های دوگانه آنها به شرح زیر بود : 

1- تیمار شاهد (بدون هیچ تیمار کودی)  

2- بـاکتری سـودوموناس 

 3- باکتری ازتوباکتر

 4- کمپوست

  5- ورمی کمپوست

 6- ترکیـب سـودوموناس و ازتوبـاکتر

 7- ترکیـب سـودوموناسوکمپوست  

8- ترکیب سودوموناس و ورمی کمپوست 

 9- ترکیب ازتوباکتر و کمپوسـت  

 10- ترکیـب ازتوبـاکتر و ورمـیکمپوست 

 11- ترکیب کمپوست و ورمی کمپوست.

 تأثیر این تیمارها بر صفات و ویژگی های ارتفاع، تعداد شـاخه ی اصـلی  و فرعی، تعداد چترک در چتر،تعداد دانه در چتر، شاخص برداشت، عملکرد دانه در هکتار، عملکرد بیولوژیـک و عملکـرد اسانس، وزن دانه در بوته و تعداد دانه در چترک معنی داری بود و تیمارها از نظر وزن هزار دانه و وزن دانه در چتر اختلاف معنی داری نداشتند.

نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (86.83 سانتیمتر) در تیمار مخلوط ازتوباکتر و کمپوست و تعداد چتر در بوته (30 چتر) ، وزن هزار دانه (4-3 گرم)،  عملکرد بیولوژیکی (5444 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانـه(1058.99 کیلوگرم در هکتار) در تیمار استفاده توأم از کمپوست و ورمی کمپوست حاصل شد امـا شـاخص برداشـت در مقایسه با شاهد کاهش یافت. کاربرد این تیمارها در سیستم های زراعی،می تواند نتایج امیـدوار کننـده ای در راسـتای کشاورزی پایدار به همراه داشته باشد.  

تنظیم کننده های شیمیایی در پرورش گیاه رازیانه

استفاه از تنظیم کننده های شیمیایی نه تنها سبب افزایش محصول گیاهان دارویی می گردد بلکه بـر کیفیـت مـواد حاصله نیز تاثیر می گذارند، از جمله مواد تنظیم کننده می توان از هورمون اکسین،  اسید ژیبرلیک، سیستوکنین، اسید هومین، رگلون، واکسال و کامیوسان نام برد. رگلون سبب ریزش برگها شده و هنگام جمع آوری محصول گیاهانی نظیـر خردل، خشخاش و رازیانه به حالت اسپری به کاربرده شده و جمعآوری محصول را تسریع میکنند.

تاریخ  کاشت جهت کاشت گیاه رازیانه

رازیانه دوره رویش نسبتاً بلندی دارد، لذا کاشت این گیاه باید در اوایل سال ( اواخر زمسـتان  – اوایـل بهـار) انجـام پذیرد. بذوری که در پاییز کاشته شده اند، در بهار سال بعد در درجه حرارت 6 تا 8 درجه سانتی گراد و در شرایط مناسـب ازنظر رطوبت خاک و… رویش می نمایند.    

 کاشت 

تکثیر رازیانه از طریق کاشت بذر آن در بهار انجام می گیرد .ممکـن اسـت ابتدا بذر را در خزانه بکارند و پس از این که گیاه چند برگه شد به زمین اصـلی منتقل نمایند.گاهی نیز مستقیما در زمین اصلی می کارند.زمین آفتـابگیر و بـا زهکش خوب را دوست داشته و به آبیاری زیاد در فصل گرما احتیاج دارد.

ازآنجایی که بذر رازبانه ازقوه رویشـی  مناسـبی بر خـوردار اسـت، کشـت  مستقیم در زمین اصلی نتایج مطلـوبی دارد و  در اکثـر کشـورها بـرای کشـترازیانه از روش کشت مستقیم استفاده می شود.  کشت رازیانه به صورت مستقیم در اواسط اسفند ماه به صورت ردیفی و با استفاده از ردیف کار غلات صورت می گیرد .پس از کشت، زمین را باید آبیاری نمود. فاصله دو ردیف 36 تا 48 سـانتیمتر ،  فاصله دو بوته 30-25 سانتی متر می باشد، چنانچه فاصله ردیف ها کمتر از اندازه ذکر شده باشـد ،  نقـش مـوثری درکاهش عملکرد دارد. بذور در عمق 3-2 سانتی متر کشت می گردند. تعداد بذردرهرمتر طول ردیـف  60تـا 80 عـدد است. 

مقدار بذر برای یک هکتار زمین 8 تا 10 کیلوگرم در نظر گرفته می شود.  

 

وزن دانه  (تن در هکتار)	وزن هزار دانه  (گرم)	مقدار اسانس (درصد ماده خشک)	عملکرد اسانس    Kg/ha	میزان بذر   Kg/ha
1/45   1/18	4/5   5/0	1/92   1/84	22%   16/8%	8   10

رازیانه را هیچگاه نباید در مجاورت گیاهان سمی مانند بذرالبنج و گیاهانی از این قبیل کشت نمود زیرا هنگام برداشـت ممکن است بذر رازیانه با بذور این گیاهان مخلوط شوند و استفاده از آن ایجاد مسمومیت نماید . 

تناوب کاشت در گیاه رازیانه چگونه است؟

رازیانه را می توان با اکثر گیاهان به تناوب کشت نمود ولی بهتر است این کار با گیاهانی که سبب افزایش مواد غذایی و بهبود خاک می گردند، انجام گیرد. تناوب کاشت رازیانه با گیاهانی نظیر گوجـه فرنگی،ذرت و یونجه همچنین به واسطه بیماری های مشترک بـین رازیانه و اکثر گیاهان تیره چتریان نظیر هویج، انیسون،شوید و زیره سیاه تناوب کشت با آن هـا مناسـب نبـوده  و ممکـن اسـت سـبب گسترش آفات و بیماری ها شده و خسارت سـنگینی بـه محصـولوارد آورد. 

بررسی اثر تنش حرارتی بر خصوصیات جوانه زنی رازیانه 

به منظور بررسی اثر تنش گرما بر جوانه زنی رازیانه،آزمایشی در سال 1389 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری انجام شد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی با چها رتکرار در داخل پتـری دیـش در محـیط ژرمیناتور انجام گردید.

بذور مورد بررسی عبارت بودند از بذور توده محلی و اصلاح شده رازیانه که به دو صورت خشک و مرطوب در دماهای متفاوت صفر شاهد، 5 ،25 ، 35 ، 45 و 55 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. ویژگی های مـورد ارزیـابی شامل: درصد جوانه زنی،سرعت جوانه زنی،طول ریشه چه،طول ساقه چه طول گیاهچه نسبت ساقه به ریشه،شاخص بنیـه بذر،وزن تر گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و نسبت وزن خشک به وزن تر بود. کلیه صفات مورد مطالعه مربوط به جوانه زنی بذر، اختلاف بسیار معنی داری در سطح 1% را بین دو رقم بذرمریکارپ و اصلاح شـده رازیانـه نشـان دادنـد و میـانگین گزارش شده رقم محلی چند برابر میانگین صفات در رقم اصلاحی بود و بین تیمارهای دمایی شـاهد ، 5 ، 25 ، 35 ، 45 و 55 درجه سانتی گراد نیز به جز صفت S/R بقیه صفات اختلاف زیادی را در سطح 1% نشان دادند.  

بررسی ویژگی های مورفولوژی رازیانه و مقاومت ژنوتیپ های آن تحت تنش شوری 

ارزیابی تحمل به شوری گیاهان دارویی به منظور کشت در مناطق شور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بـه منظـور بررسی اثر شوری بر رازیانه،آزمایش فاکتوریل در شرایط آب کشت و در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در مرحله گیاهچه و سه تکرار در مرحله گیاه کامل انجام شد. ژنوتیپ های مورد بررسی شامل: رازیانه اصفهان،  اردبیل،  آذربایجان شرقی، اروپایی، تهران، یزد، ایستگاه استهبان و شیراز بود. سطوح شوری اعمال شده شامل غلظت های صـفر (شـاهد )، 50- 100- 150 و 200 میلی مولار کلرید سدیم بودند.

نتایج بدست آمده نشان داد با افزایش شوری، درصـد جوانـه زنـی، طول ریشه، طول ساقه، شاخص بنیه بذر، وزن تر و خشک ریشه و ساقه، نسبت اندام هوایی به ریشـه  زیسـت تـوده در ژنوتیپ های رازیانه به طور معنی داری کاهش یافت. میزان کاهش در ژنوتیپ های مختلف رازیانه متفـاوت بـود،

پـس از کشت این گیاه در مناطق شور باید اجتناب نمود. به طور کلی ژنوتیپ های مختلف رازیانه در مرحله گیاه کامل نسبت بـه مرحله گیاهچه دارای تحمل بیشتری نسبت به تنش شوری بودند. نتایج آزمایش در مرحله گیاهچه نشان داد که در بـین هشت ژنوتیپ رازیانه مورد مطالعه، ژنوتیپ شیراز متحمل به تنش شوری و ژنوتیپ اصفهان حساس به تنش شـوری مـی باشد. نتایج آزمایش در مرحله گیاه کامل نیز نشان داد که در بین شش ژنوتیپ مورد آزمایش، ژنوتیپ یـزد متحمـل بـهتنش شوری و ژنوتیپ اردبیل، حساس به تنش شوری می باشد.   

مطالعه کشت بافت و اندام زایی در قطعات جدا کشت رازیانه 

بهره برداری غیر صحیح و بی رویه از گیاهان دارویی درگذشته های نه چندان دور از منابع طبیعی علاوه بـر ایـن کـه میزان تولید سنتی را پایین آورده است، باعث به خطر افتادن وجود این منابع گردیده است و می توان گفت رازیانه نیز از این قاعده مستثنی نیست بنابراین کشت بافت این گیاهان لازم به نظر می رسد.  بذرهای رازیانه پس از ضدعفونی سطحی در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ برای به دست آوردن دانه رست های عاری از بیماری کشت شدند.  

بررسی عملکرد گیاه دارویی رازیانه در جهت های مختلف شیب در منطقه دماوند 

به منظور بهبود سیستم دیم کاری و امکان جایگزینی گیاهان کم بازده در این گونه اراضی، از گیاه دارویی بـا ارزش و مقاوم رازیانه استفاده گردید. گیاه دارویی چند ساله رازیانه تحت شرایط دیم در طول هفت ماه، دوره رشد خـود را کامـل می کند و برای کشت دیم با بارندگی متوسط، مناسب است. این آزمایش با استفاده از طرح بلوک های کامـل تصـادفی درسه تیمار کشت در جهت های شمالی، جنوبی و شرقی با شیب متوسط 50 – 55% بـا سـه  تکـرار و در3 سـال در منطقـه دماوند اجرا شد.

هدف از این آزمایش ضمن امکان سنجی کشت دیم رازیانه در دیم زارهای کم بازده، برآورد عملکرد دانه بود. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تفاوت معنی دار در تولید بذر بین جهت های شمالی و جنوبی بود. بیشترین عملکرد بذر در سال سوم آزمایش با 1527 کیلوگرم در هکتار در تیمار جهت شمالی به دست آمد و کمترین میزان بذر در سال اول بـا 196 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار جهت جنوبی بود. متوسط عملکرد در طی 3 سال آزمایش با 1170 و 684 کیلـوگرم در هکتار به ترتیب به جهت های شمالی و جنوبی تعلق داشت.

نتایج عملکرد رازیانـه در سـال هـای مختلـف در منطقـه دماوند نشان دهنده سازگاری این گیاه در شرایط دیم با بارندگی حدود 350 میلیمتر و سرمای نسبتا زیاد زمسـتان (20- درجه) در مناطق مرتفع دیم زارهای کشور می باشد. افزایش مقادیر عملکرد دانه در سال های دوم و سوم مورد بررسـی ، نشان دهنده استقرار مطلوب و افزایش عملکرد رازیانه در این منطقه تیپ دیم می باشد. 

بررسی شاخص های فیزیولوژیک رشد در گیاه رازیانه تحت شرایط متفاوت حاصلخیزی خاک  

به منظور بررسی تاثیر روش های حاصلخیزی خاک بر شاخص های فیزیولوژیک رشد، آزمایشی در مجتمع تحقیقاتی البرز واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. در این تحقیق از گیاه دارویی رازیانه  اسـتفاده گردیـد. تیمارهـای مـورد بررسی شامل مخلوطی از کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم،ترکیبی از مقادیر مختلـف کودهـای شـیمیایی بـه همراه کود دامی و همچنین استفاده از کود دامی خالص در مقایسه با تیمار شاهد بود که به طور منتخب از سـه سیسـتم تغذیه شیمیایی، تلفیقی و ارگانیک انتخاب شدند. آزمایش فوق در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا درآمد. در این بررسی شاخص های فیزیولوژیک رشد از جمله تولید ماده خشک،شاخص سطح برگ و سرعت رشد نسبی تعیین شد.

در سال اول آزمایش، تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ و رشد نسبی در روش تغذیه تلفیقی ( مخلـوط 20 تن کود دامی به همراه 80 پتاس،64 کیلو فسفر و 80 کیلو ازت در هر هکتار) نسبت به سایر روش ها وضـعیت مطلـوبی راحاصل نمود. با توجه به میانگین سال های آزمایش در تیمار فوق با افزایش وزن خشک، میزان تولید بذر تیمارهای شیمیایی و ارگانیک به ترتیب 2/93، 1/14 و 6/8 درصد افزایش حاصل کرد. در همین تیمار بیشترین مقدار اسانس موجود در بذر به میزان 18/3 درصد به دست آمد که نسبت به تیمارهای شاهد و شیمیایی 8/22 درصد و نسبت به تیمار ارگانیک 8/10 درصد افزایش نشان داد. همچنین مشخص گردید که اسانس تولید شده از درصد بالایی از آنتول نیز برخوردار بـود .

استفاده از روش تغذیه تلفیقی موجب جذب بهتر و یکنواخت مواد غذایی در طول مـدت رشـد گیـاه و همچنـین بهبـود ساختار فیزیکی،  شیمیایی و بیولوژیک خاک و در نتیجه موجب افزایش در حجم کانوپی گیـاه ، افـزایش سـطح بـرگ و استفاده بیشتر از نور خورشید می باشد

منبع:

رازیانه  Foeniculum vulgare (مھدی میرعماد فریبرز غیبی، سیدمحسن رسولی، رسول خانجانزاده، سعید محمدی جوزانی) 

 

برای مشاهده اخبار روز صنعت پسته و مطالب مفید کشاورزی و پسته به کانال پسته رفسنجان بپیوندید 

برای عضویت در کانال بر روی تصویر زیر کلیک کنید: