سبزیجات و صیفی جات در فصل سرما از محصولات سودمندی هستند که برای درمان سرماخوردگی در فصل پاییز و زمستان نیز مفید و مغذی می‌باشند. بیشتر سبزی های فصل سرد کاملاً مقاوم هستند و به خوبی با هوای سرد زمستان کنار می‌آیند. کشت سبزیجات تازه و سالم در طول فصل‌های پاییز و زمستان بسیار ساده و راحت است. تنها کافی است سبزیجات و صیفی جات مناسب فصل را کشت کنید تا محصول با کیفیتی داشته باشید؛ اما اگر یخبندان سختی آن‌ها را تهدید کند، می‌توانید پشم گوسفندان را روی آن‌ها بریزید تا از آن‌ها محافظت بیشتری کنید. بسیاری از سبزیجاتی که می‌توانند در زمستان پرورش داده شوند زودتر از کشت بهاره تولید محصول می‌کنند. با ما همراه باشید تا با سبزی زمستانه که می‌توان در فصل سرد کشت و به‌سرعت محصول آن را برداشت کرد آشنا شوید.
در زمستان چه بکاریم؟
در ادامه 17 نوعاز سبزیجات زمستانی را نام بردیم.
کاهو، سبزی شیرین در فصل سرما
از پرمصرف‌ترین سبزیجات زمستانی دنیا کاهو می‌باشد که خواص زیادی برای سلامتی بدن داشته و دارای تاریخی کهن است. کاهوی شیرین و حساس را باید 4 تا 8 هفته قبل از اولین سرما کاشت و در تمام مراحل، از برگچه تا برگ کامل، می‌توان آن را برداشت کرد. سعی کنید در تمام طول فصل انواع موردعلاقه خود را برای سالاد بکارید. کاهو اگر زیر پوشش ردیف یا در یک قاب سرد رشد کند، می‌تواند آن را از طریق زمستان انجام دهد.
کلم پیچ، مقاوم در فصل سرد
کلم پیچ از سبزی های فصل سرد و سبزی بسیار مقاومی است که سرما را دوست دارد. در حقیقت، برگ‌ها وقتی با یخبندان روبرو می‌شوند شیرین‌تر می‌شوند. درواقع اگر کلم پیچ زیر لایه از برف قرار داشته باشد، عطروطعم آن هنگام برداشت بهبود می‌یابد. آمدن بهار باعث پیچ خوردگی کلم می‌شود که می‌توانید جوانه‌های گل شیرین را نیز برداشت کرده و بخورید.
کلم، مناسب برای فصل پاییز
کلم نوعی سبزی زمستانه است که با مصرف آن اثرات سودمند زیادی به بدن وارد می‌شود. از مهم‌ترین خواص کلم می‌توان به حفظ سلامت قلب، بهبود دیابت، تسکین دردهای مفصلی و زانو، بهبود سریع زخم و رفع مشکلات گوارشی اشاره کرد.
کلم فضای زیادی را در باغ نیاز دارد بنابراین برای تولید یک کلم بزرگ و چشمگیر برای هر گیاه حدود 70 سانتی‌متر (2 فوت) در نظر بگیرید. فاصله کلم را می‌توان به‌اندازه 30.5 سانتی‌متر (1 فوت) در نظر گرفت، اما وقتی فاصله بین آن‌ها کم باشد، گیاهان با یکدیگر برای منابع مانند آب، نور و مواد معدنی رقابت می‌کنند، این موجب می‌شود که گیاهان کمتر رشد کنند و سرها کوچک‌تر خواهند بود.
باقلا، گیاهی چندمنظوره در فصل سرما
شکی نیست که باقلا یکی از محبوب‌ترین حبوبات ایران به شمار می‌آید. اگر سعی در احیای خاک ضعیف دارید، سبزیجات چندمنظوره مانند باقلا به‌عنوان یک ماده محافظ برای محصول و نیتروژن معجزه می‌کنند. همچنین باقلا گیاه سازگاری است که می‌تواند در سایه جزئی و خاک رسی رشد کند و دمای زیر 15 درجه فارنهایت را تحمل کند. یکی از بهترین گزینه‌ها برای سبزی های فصل سرد است.
تربچه، ریشه‌ای خوش‌رنگ در دل خاک
تربچه از سبزی های فصل سرد است که انواع بهاره با رشد سریع در 3 تا 4 هفته بالغ می‌شوند و می‌توان هر هفته تا یک ماه قبل از اولین سرما کاشت. انواع تربچه زمستانه رشد کند تری دارند اما ریشه و برگ بزرگ‌تر، طعم قوی‌تر و ذخیره‌سازی طولانی‌تر (پس از برداشت در زمین و یخچال) ارائه می‌دهند. شما می‌توانید هر دو نوع را در باغ پاییزی خود کشت کنید.
چغندر، ریشه‌ای شیرین در زمستان
در ادامه آشنایی با سبزیجات زمستانی و صیفی جات مقاوم به سرما شما را با سبزی به نام چغندر آشنا می‌کنیم. چغندر سبزی مقاومی است که می‌تواند یخبندان‌های سبک را تحمل کند که در مناطق با درجه حرارت خیلی سردتر می‌توان با مالچ و یا یک ردیف محافظ آن‌ها را پوشاند تا در زمستان زنده بمانند.
بهتر است نهال‌ها را تنک کنید تا محصول مثمر ثمری داشته باشید. همچنین می‌توانید برگهای جوان را درحالی‌که ریشه در حال رشد است برداشت کنید، اما سعی کنید از هر گیاه بیش از چند برگ برداشت نکنید زیرا ممکن است روی رشد چغندر تأثیر بگذارد.
سیر، تقویت کننده سیستم ایمنی بدن در سرما
سیر از خواص زیادی برخوردار است که اگر با آن‌ها آشنا شوید خود را مجبور به استفاده ازآن در هر وعده غذایی و در طول روز می‌کنید؛ اما بدانید که گاهی در مصرف آن باید احتیاط لازم را داشت. سیر یکی از آسان‌ترین محصولات برای رشد است که آن را می‌توانید از اواسط تا اواخر پاییز وارد خاک کرده و در نیمه تابستان برداشت کنید. برای محافظت سیر در برابر علف‌های هرز و تغییرات آب و هوایی، آن‌ها را با کمپوست فراوان کاشته و به خاک مالچ اضافه کنید.
هویج، مقوی در پاییز و زمستان
یکی دیگر از سبزیجات زمستانی و صیفی جات مقاوم به سرما هویج است؛ که برای برداشت آن در زمستان، آن را اواخر تیر ماه (جولای) یا اوایل مرداد ماه (آگوست) کشت کنید و به‌اندازه ای که برای مصرف مناسب است اجازه دهید رشد کند.
هویج را در ماه‌های پاییز در باغ یا باغچه خود نگه دارید، به آرامی برداشت کنید تا بتوانید مدت زمان زیادی از این سبزی بهره کافی ببرید.
به طور کلی هویج پس از کاهش دما بزرگ‌تر نمی‌شود اما برای ماه ها به خوبی در خاک نگه داشته می‌شود.
پیاز و موسیر، ضد باکتری قوی در فصل سرد
پیاز محصول دیگری است که می‌توان آن را از سبزی های فصل سرد دانست. به خوبی زمستان گذرانی می‌کند اما به شرطی که انواع زمستانی را انتخاب کنید. رشد آن‌ها در اواخر زمستان شروع‌شده و در اواخر بهار برای برداشت آماده می‌شوند.
نهال‌ها را تا اواخر ماه مرداد (آگوست) به باغ خود پیوند دهید و در صورت کاهش دمای محیط به زیر 10 درجه فارنهایت (23 – درجه سانتیگراد) آن‌ها را با مالچ کاه یا نایلون و روکش های ردیفی پوشانده و محافظت کنید.
در سال های اخیر موسیر از محبوبیت زیادی در بین کشاورزان و باغبانان برخوردار است که مشابه با پیاز می‌باشد.
پیازچه، سبزی مقاوم در فصل سرما
پیازچه از سبزیجات خاصی می‌باشد که علاوه بر خوش طعم کردن غذاها، خواص درمانی فراوانی دارد. پیازچه یک محصول نسبتاً سریع در حال رشد هستند که در اوایل پاییز کاشته می‌شوند و برداشت آن‌ها در اوایل بهار آماده است. پیازچه یک سبزی مقاوم در برابر سرما است که محبوبیت زیادی دارد.
نخود فرنگی، سبزی فصل پاییز
برای برداشت پاییزه نخود فرنگی، آن را تا اواسط مرداد ماه (آگوست) در فضای بیرون بکارید. در مناطق گرم تر با رعایت برخی از محافظت ها، نخود فرنگی زمستان را گذرانده و در بهار رشد مجدد خود را آغاز می‌کند.
نخود فرنگی جعفری، سبزی جدید در فصل زمستان
نخود فرنگی جعفری نوعی از نخود فرنگی است. دانه های نخود فرنگی جعفری ساقه‌هایی تولید می‌کنند که شکلی پیچ خورده‌ای دارند که بی‌نظیر و خوشمزه هستند. این نخود فرنگی نایاب و کمیاب یک نخود تلخ است اما به دلیل ساقه‌های خوراکی، برگچه‌ها و گل هایش پرورش داده می‌شود. از ساقه‌های این نخود برای سالاد استفاده می‌شود. نخود فرنگی جعفری نیز یکی از سبزی های فصل سرد به شمار می‌رود.
اسفناج، سبزی مفید برای فصل سرد
اسفناج یک سبزی عالی در فصل سرما است که محصول زیادی با برگهای خوشمزه تولید می‌کند. این سبزی زمستانه به‌گونه‌ای است که با هر بار برداشت، مجدد محصول تولید می‌کند. با کاشت آن در اوایل پاییز شما را با برگهای جوان و لطیف در طول زمستان همراه خواهد داشت و با برداشت منظم آن، محصول شما تا تابستان نیز ادامه خواهد داشت.
مارچوبه، سبزی رنگارنگ در فصل پاییز
اگر فضای کافی دارید پس چرا پاییز امسال مارچوبه دائمی نکارید؟
نوع پاییزه آن مانند Asparagus ‘Mondeo یا نوع رنگارنگ (سبز، سفید و بنفش) را انتخاب کنید. اگرچه ایجاد بسترهای مارچوبه چندین سال به طول می‌انجامد، اما هر تاج مارچوبه می‌تواند سالیانه 25 نیزه تولید کند و به مدت 25 سال محصول خود را ادامه خواهد داد.
شما باید با این محصول صبور باشید، زیرا از سال سوم (2 سال بعد از کشت) می‌توانید محصول را برداشت کنید. اگر کاشت، برداشت و نگهداری مزرعه به خوبی صورت گیرد، تعداد کمی مارچوبه قابل برداشت است، ولی بهتر است که در سال دوم محصول برداشت نشود.
تره فرنگی، سبزی مناسب برای فصل زمستان
تره فرنگی یکی از سبزیجات زمستانی است که می‌توان آن را بخارپز یا جوشاند و از آن در سوپ و خورشت استفاده کرد. تره فرنگی به آسانی پرورش می‌یابد، اما باید از آن مراقبت کرد. شما می‌توانید بذر را در بهار کاشته و در پاییز و زمستان برداشت کنید.
شلغم، سبزی مفید در فصل سرما
یکی از سالم ترین و مفیدترین سبزیجات و صیفی جات مقاوم به سرما شلغم است که مزایا و خواص بسیاری دارد که در درمان بیماری‌ها، سلامت و زیبایی مؤثر است. شلغم از سبزیجات فصل سرما محسوب می‌شود که در خاک‌های خنک و خاک‌هایی که رطوبت را نگه می‌دارند بهتر رشد می‌کند و باید قبل از شروع هوای خشک به‌اندازه کافی آبیاری شوند. شلغم‌ها در عرض 6 تا 10 هفته بالغ می‌شوند. شما باید بذر شلغم را در عمق یک سانتی‌متر بکارید. شلغم را باید 2 تا 4 هفته قبل از اولین سرما و به‌صورت ردیفی و با فاصله 30 سانتی‌متر (12 اینچ) کشت کرد.
کلم بروکلی، مناسب برای فصل سرما
بروکلی یکی از سبزیجاتی است که در فصل‌های سرد سال به خوبی رشد می‌کند. در واقع، بروکلی به سرما نسبتاً مقاوم است و ترجیحاً در هوای خنک رشد می‌کند. نکات زیر را در نظر داشته باشید.
بروکلی بهترین رشد را در دمای هوای 7 تا 21 درجه سلسیوس دارد. و مقاومت خوبی در برابر دماهای پایین دارد. در مناطق با آب و هوای معتدل که در زمستان یخ زدگی اتفاق نمی افتد، گیاهان کلم بروکلی قادر به تولید در زمستان نیز هستند.
کاشت سبزیجات در پاییز
گیاهان یک‌ساله مقاوم در برابر سرما که برای شروع جوانه زدن به دمای سرد و رطوبت نیاز دارند، برای کاشت در زمستان مناسب می‌باشند. نهال‌های در حال رشد تحت تأثیر بادهای آسیب زننده و آفات قرار می‌گیرند، در این صورت می‌توان بذر سبزیجات زمستانی را به‌گونه‌ای کاشت تا در معرض نوسانات دما، بادهای فصل سرما و سایر شرایط زمستان در امان بمانند.
بطری‌های پلاستیکی آب‌معدنی و نوشابه ظرف‌های مناسبی برای کشت زمستانی هستند، اما شما می‌توانید از هر ظرف پلاستیکی درب داری استفاده کنید. در این صورت نیازی به خرید ظروف جدید که به محیط زیست نیز آسیب می‌رسانند، نیست.
با ساخت ساده یک ظرف پلاستیکی، بذرهای سبزی خود را در برابر سرمای شدید محافظت کنید. به این صورت که:
- بطری پلاستیکی را تقریباً از وسط ببرید و قسمت کوچکی را سالم نگه دارید تا به‌عنوان لولا عمل کند.
- برای زهکشی آب چند سوراخ در کف بطری ایجاد کنید.
- نیمه پایینی بطری را با خاک گلدان پر کنید.
- بذرهای موردنظر خود را طبق دستورالعمل بسته بکارید.
- قسمت بالایی بطری را با چسب نواری محکم ببندید.
- درپوش بطری را جهت تهویه باز بگذارید.
- می‌توانید از ماژیک یا برچسب برای نوشتن نام و نوع بذر یا گل استفاده کنید.
بطری‌ها را در جایی دور از وزش باد شدید قرار داده و آن‌ها را تحت نظر داشته باشید، اما به یاد داشته باشید که گیاهان و سبزی های فصل سرد حساس نیستند و نیازی به مراقبت‌های خاصی ندارند.
وقتی نهال‌هایتان جوانه زدند و به‌اندازه کافی رشد کردند، می‌توانید آن‌ها را به باغچه یا گلدان انتقال دهید. به این صورت که نهال‌ها را از هم جدا کنید، سعی کنید تا آنجا که ممکن است سیستم ریشه هر گیاه حفظ شود. سپس آن‌ها را در مکان اصلی بکارید.
سبزی های فصل سرد را چگونه بکاریم؟
برای کاشت سبزیجات زمستانی درفصل سرما بایستی نکات زیر را رعایت کنیم:
- تره فرنگی را داخل بستر بذر، سینی بذر یا گلدان داخل خانه کشت کنید.
- جعفری را مستقیماً در زمین بکارید و توجه داشته باشید که جوانه زدن ممکن است چند هفته طول بکشد.
- نهال‌های پرورش یافته در گلخانه را قبل از آن که در محیط بیرون بکارید، کاملاً محکم کنید.
- نهال یا نشا گیاهانی مانند لوبیا یا سیب زمینی را در تابستان در زمین خالی از محصول اولیه کشت کنید.
- گیاهان را به خوبی سیراب نگه دارید.
- به طور مرتب بین ردیف ها بیل زده شود و خاک هوادهی شده و سبزیجات از علف‌های هرز در امان باشند.
- برای محافظت از گیاهان برگی قبل از یخبندان، آن‌ها را بپوشانید.
چه مشکلاتی در حین کشت سبزی فصل سرما پیش رو دارید؟
برخی سبزیجات و صیفی جات مقاوم به سرما در حین کاشت دچار مشکلاتی می‌شوند. در ادامه با برخی از مشکلات آشنا خواهید شد:
- برخی از محصولات برگ دار اگر دچار استرس شوند مستعد پیچ خوردگی هستند.
- کلم ها به محافظت از کرم‌ها احتیاج دارند.
- سبزیجات زمستانی اغلب مورد حمله پرندگان قرار می‌گیرند و از پاییز به بعد به محافظت از تور احتیاج دارند.
- نرم تنان مانند حلزون‌ها از آفات مهم نهال‌ها و محصولات برگ دار می‌باشند.
- سبزیجات ریشه‌ای مانند هویج مستعد شکافتن هستند که براثر باران‌های شدید اتفاق می‌افتد.
- مگس سفید کلم می‌تواند به سبزی‌ها آسیب برساند، باید در زمانی که حشرات فعال هستند و قبل از اینکه جمعیت آن‌ها بیش از حد افزایش یابد، حشره‌کش مناسب استفاده کنید.
