شپشک آرد آلود پسته و روش های مبارزه با آن

دنیای کشاورزی، آفات و بیماری‌ها تهدیدهای قابل‌توجهی برای تولید محصولات هستند و می‌توانند زیان‌های اقتصادی قابل‌توجهی را برای کشاورزان به همراه داشته باشند. یکی از آفت‌هایی که در سال‌های اخیر نگران‌کننده بوده، Ferrisia gilli Gullan است که معمولاً به‌عنوان شپشک آرد آلود شناخته می‌شود. این گونه حشره فلس دار آفت محصولات مختلف ازجمله انگور، مرکبات، پسته و آووکادو است و به‌خصوص در مراحل اولیه رشد آسیب زیادی به گیاهان وارد می‌کند. در این مقاله نگاهی دقیق‌تر به شپشک آرد آلود پسته، چرخه زندگی آن و تأثیر آن بر تولید محصول خواهیم داشت.

ما همچنین روش‌های مورداستفاده برای کنترل این آفت و بررسی استراتژی‌های بالقوه برای مدیریت گسترش آن را موردبحث قرار خواهیم داد. با درک بیولوژی و رفتار شپشک آرد آلود، کشاورزان و محققان می‌توانند با همکاری یکدیگر آسیب‌های ناشی از این گونه مهاجم را به حداقل برسانند و کشاورزی پایدار را برای سال‌های آینده تضمین کنند.

شپشک آرد آلود درخت پسته چیست؟

گونه Ferrisia gilli Gullan شپشک آرد آلود جدیدی است که در کلیه مناطق پسته خیز کالیفرنیا در حال گسترش می‌باشد. این آفت از خوشه پسته تغذیه کرده و سبب کاهش کمیت و کیفیت دانه‌های پسته می‌شود.

gilli ابتدا در اواخر دهه ۱۹۹۰ در باغ‌های تجاری پسته در نزدیکی شهر تولاری ایالت تولاری مشاهده شد. چندین سال آلودگی آن در همان محل باقی ماند و سپس به‌سرعت شروع به گسترش کرد.

میزان گسترش آن در کالیفرنیا در طول سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ به ترتیب از ۸ تا ۸۰ و تا حدود ۸۰۰ هکتار و سپس تا بیش از ۱۲۰۰ هکتار تخمین زده شده است.

حمله این آفت به بادام، میوه‌های هسته‌دار، خرمالو، انگور، چندین درخت زینتی و بوته‌هایی مثل Morus alba مشاهده‌شده است. شپشک آرد آلود F. gilli در سال ۲۰۰۵، حداقل در ۹ ایالت که همگی جزء مناطق اصلی پسته خیز بودند مشاهده شد.

 توصیف آفت شپشک آرد آلود

ماده‌های بالغ ۲ – ۵ میلی‌متر طول دارند و بدنشان با موم آرد مانند سفیدی پوشیده می‌شود. روی بدن آن‌ها دو نوار سیاه از نوک تا انتهای بدن، در امتداد دو زائده سفید انتهای بدن کشیده می‌شود.

زمانی که افراد ماده مدتی در یکجا باقی می‌مانند، رشته‌های مومی سفید، براق و بلندی تولید می‌کنند که به قسمت بالا و نوک بدن کشیده می‌شوند. اندازه این رشته‌ها به ۱۰ میلی‌متر می‌رسد که وجه تشخیص شپشک های آرد آلود جنس Ferrisia از سایر آفات است.

مقدار زیاد این رشته‌ها که ناشی از تجمع افراد بالغ است به‌خصوص در زمستان به تنه و شاخه‌های اصلی درخت، ظاهر ریشک دار می‌دهد. نرهای بالغ F gilli، نصف ماده‌های بالغ طول دارند. دارای بال هستند، ظاهر آن‌ها شبیه زنبورهای ریز است، دارای ۲ زائده بلند در انتهای بدن هستند و به‌ندرت در مزرعه دیده می‌شوند.

پوره شپشک آرد آلود پسته

مراحل نابالغ شپشک آرد آلود، پوره نامیده می‌شود که شبیه ماده‌های بالغ اما کوچک‌تر هستند. پوره‌ها دارای دو زائده سفید در انتهای بدن هستند و به‌صورت دسته‌جمعی تغذیه می‌کنند.

ازآنجایی‌که رشته و موم‌های آرد مانند کمتری روی بدن پوره‌ها وجود دارد ظاهر آن‌ها نسبت به ماده‌های بالغ براق‌تر است. علاوه بر F.gilli  گونه دیگری از شپشک های آرد آلود به نام Pseudococcus Maritimus گاهی اوقات روی درختان پسته دیده می‌شود؛ اما این گونه هیچ ضرری ندارد و به‌راحتی از F. gilli تشخیص داده می‌شود.

maritimus دارای چهار زائده کشیده در انتهای بدن است (دو تا بلند و دو تا کوتاه)؛ درصورتی‌که F gilli دارای دو زائده پهن سفیدرنگ در انتهای بدن می‌باشد. در ضمن P. maritimus دارای برجستگی‌های کوچکی در قسمت‌های جانبی بدن است درحالی‌که F. gilli فاقد این برجستگی‌ها است.

مراحل نابالغ P. maritimus بعد از تفریخ، کیسه تخم را ترک کرده و پراکنده می‌شوند درحالی‌که مراحل نابالغ gilli به‌صورت مجتمع در اطراف مادر باقی می‌مانند و درنهایت زمانی که با سوزن به ماده‌های بالغ P. maritimus اشاره شود مایع قرمز روشنی از ساختارهایی به نام استیول به‌طرف انتهای بدن تراوش می‌شود درصورتی‌که F. gilli چنین مایعی را تراوش نمی‌کند.

زیست‌شناسی آفت

شپشک آرد آلود F. gilli سه نسل در سال دارد. نسل زمستان گذران آن در زمان برداشت یا دقیقاً بعد از برداشت پسته در ماه‌های شهریور تا مهر آغاز می‌گردد.

در این زمان ماده‌های بالغ خوشه‌های پسته را ترک کرده و به‌سوی شکاف‌ها، ترک‌ها و فرورفتگی‌های سطح زیری شاخه‌های اصلی و تنه مهاجرت می‌کنند.

ماده‌های بالغ تعداد زیادی پوره سن اول بنام پوره خزنده تولید می‌کنند. این پوره‌ها برای خود پناهگاهی را جستجو کرده و زمستان گذرانی می‌کنند.

در بهار زمانی که هوا کمی گرم شد، تعداد محدودی از پوره‌های زمستان گذران که زنده باقی‌مانده‌اند، از پناهگاه زمستانی خود خارج‌شده و به‌سوی سایه‌انداز درختان مهاجرت می‌کنند.

این مهاجرت هم زمان با تورم جوانه‌ها و حول‌وحوش نیمه اسفند تا نیمه فروردین است. در طول نیمه اسفند تا نیمه اردیبهشت، شپشک های آرد آلود از نواحی چوبی حدفاصل بین رشد قبلی و جدید پسته تغذیه می‌کنند.

پوره‌ها تا نیمه اردیبهشت تا نیمه خرداد بالغ می‌شوند و در این هنگام از محور خوشه تغذیه می‌کنند اولین نسل این آفت در فصل جاری در دو دهه اول خرداد شروع می‌شود؛

در این زمان ماده‌های بالغ پوره‌های خزنده‌ای را به دنیا می‌آورند که به‌طرف پوست رویی دانه پسته می‌روند.

دومین نسل شپشک آرد آلود

شپشک آرد آلود ۶ هفته بعد با تغذیه از پوست رویی پسته نسل دیگری را کامل می‌کند. دومین نسل از اواخر تیر زمانی که ماده‌های بالغ تعداد زیادی پوره خزنده تولید می‌کنند شروع می‌شود، این پوره‌ها به‌صورت دسته‌جمعی در اطراف مادر دیده می‌شوند.

این نسل بیشترین تعداد آفت را تولید می‌کند و بیشترین خسارت را به محصول وارد می‌سازد. نسل دوم هم زمان با برداشت پسته بالغ می‌شوند.

در این زمان، درختان پسته به‌سوی خوشه‌ها کربوهیدرات نمی‌فرستند. ماده‌های بالغ سپس به سمت تنه درخت مهاجرت کرده و پوره‌هایی تولید می‌کنند که نسل زمستان گذران آینده خواهند بود.

خسارت شپشک آرد آلود درخت پسته

شپشک های آرد آلود با خرطوم خود از آوند آبکش میزبان، تغذیه می‌کنند. آن‌ها شیره گیاهی را مکیده، پروتئین آن را هضم و باقی‌مانده آن را به‌صورت عسلک دفع می‌کنند.

عسلک دارای قندهایی است که سطح شاخه‌ها، برگ‌ها و خوشه‌ها را کاملاً می‌پوشاند. عسلک دفع شده سبب رشد قارچ دودی سیاه شده و عمل فتوسنتز برگ‌ها را مختل می‌کند.

بیشترین خسارت شپشک F. gilli روی پسته مربوط به تغذیه آن از پوست رویی دانه‌های پسته می‌باشد.

تغذیه شپشک آرد آلود با اختلال در میزان کربوهیدرات‌ها و سایر مواد غذایی موردنیاز برای رشد مغز، سبب کوچک شدن مغز و کاهش درصد خندانی پسته می‌گردد.

تغذیه آفت از پوست رویی، میزان شکاف خوردگی آن و لکه‌دار شدن پوست استخوانی را افزایش می‌دهد. پوست رویی پسته با لایه ضخیمی از عسلک و کپک دودی پوشیده می‌شود.

قابلیت برداشت پسته‌های آلوده به دلیل خشکی و چروکیدگی پوست رویی کاهش می‌یابد. این پسته‌ها اغلب در زمان برداشت روی درخت باقی می‌مانند.

روش‌های مدیریت شپشک آرد آلود درخت پسته

بهترین زمان برای ردیابی شپشک F. gilli در باغ‌هایی که مشاهده نشده و یا هنوز در حال گسترش در یک قطعه است، بعد از برداشت محصول تا انتهای سال می‌باشد.

در طول این زمان باید دسته‌های سفیدرنگ و مجتمع شپشک ها را روی تنه و سطح زیرین شاخه‌های اصلی جستجو کرد. گروه‌های بزرگ آن‌ها، ظاهر سفید و ریشک داری به تنه و شاخه‌های اصلی می‌دهند و مانند این است که تنه و شاخه‌ها با شیرینی پنبه‌ای شکلی پوشیده شده‌اند.

اگر کارگرانی که درختان پسته را هرس می‌کنند با چگونگی تشخیص این آفت آشنا باشند به ردیابی و گزارش شپشک آرد آلود کمک خواهند کرد.

ردیابی آفت در قطعات مشاهده‌شده باید در زمان باز شدن جوانه‌ها و در اواسط تا اواخر اردیبهشت تا دهه اول خرداد پیگیری شود. در هنگام باز شدن جوانه‌ها، باید شپشک آرد آلود را در قاعده جوانه‌های جدیدی که احتمال آلوده شدن آن‌ها قبلاً مشخص‌شده جستجو کرد.

این جستجو به تعیین چگونگی زمستان گذرانی آفت کمک خواهد کرد. در اواخر اردیبهشت به این مناطق مراجعه کنید و به‌طور هفتگی خروج پوره‌های خزنده را ردیابی کنید. این بررسی‌ها، تعیین بهترین زمان کاربرد حشره‌کش‌ها در جاهای موردنیاز را آسان‌تر می‌کند.

مبارزه شیمیایی شپشک آرد آلود درخت پسته

مبارزه با جمعیت شپشک آرد آلود قبل از خرداد تا نیمه تیر نیاز نمی‌باشد، به دلیل این‌که خسارت اقتصادی ایجاد نمی‌کنند.

کاربرد حشره‌کش‌ها از دهه دوم تیر تا زمان برداشت پسته نیز مؤثر نیست. سم‌پاشی درختان پسته بعد از برداشت محصول حتی زمانی که تراکم شپشک آرد آلود خیلی بالاست، به دلیل این‌که همه ماده‌های بالغ روی تنه درخت خواهند مرد و ۹۹٪ پوره‌های خزنده در زمستان از بین می‌روند توصیه نشده است. در صورت لزوم می توانید از سمومی مانند اتیون و کنفیدور جهت مبارزه شیمیایی استفاده کنید.

علاوه بر این، ماده‌های بالغ روی تنه (که به‌هرحال در زمستان دوام نخواهند یافت) میزبان‌های زمستان گذران پارازیتوئیدها خواهند بود.

مبارزه بیولوژیکی شپشک آرد آلود درخت پسته

معمول‌ترین شکارگر F. gilli در باغ‌های پسته بالتوری های سبز هستند. لارو بالتوری پوسته خارجی بدن شپشک را سوراخ و محتویات بدن آن را می‌مکد و ظاهر خشک و چروکیده‌ای به آن می‌دهد.

حشرات بالغ تعدادی از بالتوری ها نیز شکارگرند. رشد و نمو بالتوری تقریباً یک ماه طول می‌کشد و بیشترین انبوهی آن‌ها از اواسط تا اواخر تابستان و اوایل زمستان مشاهده می‌شود.

بالتوری ها به دلیل عدم حساسیت نسبی به حشره‌کش‌های پرمترین مورداستفاده علیه سن‌ها فراوان‌ترین شکارگرها در باغ‌های پسته می‌باشند.

یک کفشدوزک کوچک نیز از شپشک های آرد آلود تغذیه می‌کند. لارو کفشدوزک با دسته موهای سفیدرنگی پوشیده شده است که آن را در ظاهر شبیه آفت می‌کند (پدیده تقلید).

لاروها بعد از اتمام رشد لاروی به شفیره تبدیل‌ می شوند. در محصولاتی که ترکیبات پرمترین استفاده نمی‌شوند، حداقل دو گونه زنبور پارازیتوئید در کاهش جمعیت شپشک های آرد آلود نقش دارند.

پارازیتوئیدها در بدن آفت بالغ روی تنه و سطح زیرین شاخه‌های اصلی درختان پسته زمستان گذرانی می‌کنند.

مورچه‌ها نیز در تعیین تراکم جمعیت شپشک های آرد آلود نقش دارند. در بیشتر محصولات، مورچه‌ها به دلیل اختلال در کنترل بیولوژیکی و برداشتن و پخش کردن آفت مضر هستند.

در موارد دیگر مورچه‌ها با شکار این شپشک ها جمعیت آن‌ها را کاهش می‌دهند. درست است که در حال حاضر ارتباط بین مورچه‌ها و شپشک های آرد آلود در باغ‌های پسته مشاهده‌شده، اما هنوز هیچ داده‌ای که اثرات مفید یا مضر آن‌ها را به‌صورت مستند نشان دهد وجود ندارد.

سخن پایانی

تحقیق در مورد بیولوژی و رفتار شپشک آرد آلود پسته برای توسعه اقدامات کنترل مؤثر و جلوگیری از گسترش آن بسیار مهم است. کشاورزان و محققان با همکاری یکدیگر می‌توانند مناسب‌ترین شیوه‌های مدیریتی را برای منطقه خود شناسایی کرده و از پایداری بلندمدت کشاورزی اطمینان حاصل کنند.

از طریق مدیریت مؤثر می‌توان خسارات ناشی از این آفت را به حداقل رساند و سیستم کشاورزی مولد و پایدار را برای نسل‌های آینده تضمین کرد.

مشاهده تمامی محصولات فروشگاه