عطر و طعم شیرینی در هر خانه‌ای می‌تواند فضایی دلنشین و خاطره‌انگیز ایجاد کند و چه چیزی بهتر از دستور پخت شیرینی‌ای کهن که هم خوشمزه است و هم مقوی.
این محصول سنتی که ریشه در دل فرهنگ غنی استان کرمان دارد؛ نه تنها به عنوان یک خوراکی مقوی بلکه به مثابه‌ی یک جزء اصیل از میراث دستور پخت‌های قدیمی ما شناخته می‌شود.
طرز تهیه قاووت چگونه است؟ ما در این مقاله به شما انواع قاووت را معرفی می‌کنیم و یادتان می‌دهیم، چگونه در منزل به راحتی قاووت یا قووتو درست کنید.
قاووت(قوتوو)
قاووت، معروف به قووتو یکی از سوغاتی‌های سنتی و اصیل ایران از استان کرمان است.
این شیرینی نام‌های دیگری مانند قووتو، قویت، قبیت نیز دارد.
این محصول خوراکی که بیشتر به‌صورت پودری موجود است، بسیار مقوی است و به شکل پودر به‌تنهایی یا درون چایی مصرف می‌شود.
قوتو در انواع مختلفی درست می‌شود؛ ازجمله مواد تشکیل‌دهنده این شیرینی سنتی میتوان به نخود، نارگیل، شکر، پسته، قهوه، تخم خرفه، خشخاش و دیگر ادویه‌جات اشاره کرد که بسته به طرز تهیه قاووت در مناطق مختلف، ممکن است متفاوت باشد.
این مواد پس از برشته شدن، به‌دقت آسیاب می‌شوند و به‌صورت پودری یکنواخت درمی‌آیند.
قاووت به دلیل ترکیبات غنی و مغذی‌اش نه تنها به عنوان یک شیرینی سنتی، بلکه به عنوان یک مکمل غذایی مقوی نیز شناخته می‌شود.
این محصول که بافتی نرم و طعمی دلپذیر دارد، معمولاً به عنوان یک میان وعده یا حتی به عنوان چاشنی در کنار نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود و تجربه‌ای منحصربه‌فرد از غذای ایرانی را ارائه می‌دهد.
مسلماً قووتو به دلیل داشتن موادی مقوی و مفید، خواص بسیار زیادی دارد و میان وعده‌ای بسیار مفید برای کودکان و خانم‌های باردار است.
در ادامه طرز تهیه قووتو و انواع آن را آورده‌ایم:
انواع قاووت
- پسته‌ای
- نخودی
- نارگیلی
- خشخاش
- چهل گیاه
- گل گاو زبون
- گل محمدی
- کنجدی
- خرفه
- بادامی
خواص قاووت چیست؟
قاووت با توجه به تنوع بالای مواد اولیه‌ای که در تهیه‌ی آن به کار می‌رود، ممکن است خواص مختلفی داشته باشد؛ اما به‌طورکلی میتوان چندین خاصیت عمده را برای این محصول سنتی برشمرد:
- منبع انرژی: وجود مواد غذایی مانند نخود، نارگیل و شکر در قاووت یک منبع غنی از انرژی است و می‌تواند به‌سرعت سطوح انرژی بدن را افزایش دهد.
- مقوی برای مغز: ادویه‌جاتی مانند هل و دیگر ادویه‌جات گرم موجود در قاووت سبب بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه می‌شود.
- سلامت گوارش: برخی از مواد مانند بذر کتان و خشخاش دارای فیبر هستند و به بهبود سلامت گوارشی کمک کرده و سبب پیشگیری و درمان یبوست می‌شوند.
- تقویت استخوان‌ها: موادی مانند کنجد که در برخی دستورهای قاووت وجود دارند، منبع خوبی از کلسیم هستند و استخوان‌ها را تقویت کرده و از پوکی استخوان پیشگیری می‌کنند.
- سلامت قلب: بذر کتان، به دلیل داشتن امگا-3 سبب سلامت قلب و عروق می‌شود و از بیماری‌های قلبی پیشگیری می‌کند.
- تقویت سیستم ایمنی: سیاه‌دانه و گشنیز موجود در قاووت سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث می‌شود، دیرتر مریض شوید.
- آنتی‌اکسیدان‌ها: این محصول حاوی انواع آنتی‌اکسیدان‌ها است و در مبارزه با رادیکال‌های آزاد مؤثر است و به کاهش فرآیند پیری و پیشگیری از بیماری‌های مزمن کمک می‌کند.
- مدیریت وزن: برخی از انواع قاووت به دلیل داشتن فیبر و مواد مغذی فراوان سبب ایجاد احساس سیری شده و به‌تدریج باعث کاهش وزن می‌شود.
لازم به ذکر است که مصرف متعادل قاووت توصیه می‌شود؛ زیرا میزان کالری آن ممکن است بالا باشد و مانند هر محصول دیگری، مصرف بیش‌ازحد آن مضر است.
طرز تهیه قووتو
انواع مختلف قاووت را می‌توانیم به یک‌شکل تهیه کنیم.
برخی از مغزها و گیاهانی که می‌خواهید با آن‌ها قووتو درست کنید را باید به‌خوبی بشورید.
برخی از آن‌ها را باید به‌اصطلاح سنگ‌شور کنید، به‌این‌ترتیب که آن‌ها را در مقداری آب می‌ریزیم و وقتی سنگ‌ها ته‌نشین شدند، گیاهان روی آن‌ها را جدا کرده و آب باقی‌مانده که حاوی سنگریزه و شن است را خالی می‌کنیم؛ سپس مواد را تفت‌داده و آسیاب می‌کنیم.
در ادامه طرز تهیه برخی از انواع قووتو را به‌صورت جداگانه باهم بررسی می‌کنیم:
قاووت پسته
طرز تهیه قاووت پسته بسیار ساده است و با استفاده از مواد لازم که در متن شما ذکرشده، به‌راحتی می‌توانید این شیرینی سنتی و مغذی را در منزل تهیه کنید. در ادامه، مراحل آماده‌سازی این خوراکی را توضیح خواهم داد:
مواد لازم
مغز پسته سبز: 1 پیمانه
شکر: 1.5 پیمانه
هل سبز: به میزان لازم (تقریباً 10 عدد)
طرز تهیه
طرز تهیه قاووت مغزیجات مثل هم است و اینجا ما قاووت پسته را برای مثال میآوریم.
ابتدا پسته‌ها را پاک‌کنید و از اینکه کاملاً تمیز و بدون پوست باشند اطمینان حاصل کنید و سپس مغزهای پسته را حدود 5 الی 6 دقیقه در تابه‌ای تفت بدهید تا بوی خامی آن‌ها از بین برود.
دقت داشته باشید که مغزها را زیاد تفت ندهید که می‌سوزد و مزه قووتو تلخ می‌شود.
در مرحله‌ی بعد تا مغزها خنک می‌شوند؛ شکر و هل را جدا آسیاب کنید و سپس مغزها را به آن اضافه کنید.
پودر به‌دست‌آمده را در یک ظرف بزرگ تخلیه کنید و به‌خوبی باهم مخلوط کنید تا تمامی مواد به‌طور یکنواخت باهم ترکیب شوند.
قاووت آماده‌شده را در ظرفی هوابند و در محیط خشک و خنک نگهداری کنید.
این قاووت پسته بسیار خوش‌طعم و مغذی است و به عنوان یک میان وعده سالم یا بهبوددهنده حالت عمومی بدن مصرف می‌شود.
ازآنجایی‌که پسته دارای مقادیر زیادی آهن است، برای درمان کم‌خونی بسیار مفید است و به دلیل وجود ویتامین‌ها و مواد مغذی، قاووت پسته باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و تقویت قوای جنسی می‌شود.
علاوه بر آن پسته حاوی کرونوئید است که سبب تقویت بینایی چشم می‌شود.
به خاطر داشته باشید که این شیرینی به دلیل داشتن شکر، باید به میزان متعادل مصرف شود.
به مقاله چگونه پسته را شور کنیم؟ سر بزنید.
طرز تهیه قاووت نخودچی
مواد لازم
- نخودچی(نخود برشته) 1 کیلوگرم
- شکر 1.5 کیلوگرم
- هل سبز 15 گرم
طرز تهیه
برای تهیه‌ی این مدل قووتو نیازی به شستن هیچ موادی نیست و باید همه‌ی مواد را باهم آسیاب کنید و سپس قووتو آماده است به همین راحتی. برای خوشمزه‌تر شدن می‌توانید، مقداری پودر نارگیل حدود 250 گرم را به این مواد بیافزایید.
این قووتو خستگی را رفع کرده و سبب تقویت قوای جنسی و حفظ سیستم ایمنی بدن می‌شود.
قاووت خشخاش
- خشخاش 1 کیلوگرم
- کنجد 250 گرم
- هل سبز 15 گرم
- شکر 1.5 کیلوگرم شکر
برای درست کردن این مدل قووتو باید حتماً از قبل خشخاش و کنجد را سنگ‌شور کنید و سپس خشک که شدند، تفت‌داده و سپس آسیاب کنید.
شما در اصل، طرز تهیه قاووت چاق‌کننده را یاد گرفتید؛ زیرا قاووت خشخاش بسیار پرکالری بوده و خواص بسیاری دارد؛ در ادامه برخی از خواص این مدل قووتو را میآوریم:
خواص قوتو خشخاش
- چاق‌کننده و آرام‌بخش
- درمان کم‌خوابی و بی‌خوابی
- درمان سوزش مجرای ادرار و اسهال
- تقویت‌کننده قوای جنسی، کلیه، کبد و حافظ
- رفع خستگی و بی‌حالی
- جلوگیری از ریزش مو، مژه و ابرو
قاووت چهل گیاه
اصیل‌ترین و سنتی‌ترین قاووت در استان کرمان که در زبان عامیانه مردم به قووتو معروف است، در اصل قاووت چهل گیاه است که گیاهان و مغزهای بسیاری درون آن وجود دارد.
مواد لازم
- تخم خرفه 500 گرم
- بذر کتان 200 گرم
- جو 250 گرم
- شاه دانه (کنف) 200 گرم
- تخم کاهو 200 گرم
- موردانه 100 گرم
- تخم گشنیز 150 گرم
- تخم آفتابگردان 200 گرم
- سیاه‌دانه 100 گرم
- کنجد 200 گرم
- جدوا 25 گرم
- هل باد (هل قراب) 50 گرم
- هل سبز 10 گرم
- شقاقل 20 گرم
- خشخاش 250 گرم
- قهوه 150 گرم
- تاجریزی (روپاس) 50 گرم
- دارچین 5 گرم
- زنجبیل 5 گرم
- فلفل سیاه 5 گرم
- ریشه جوز 10 گرم
- مرزنگوش (مرزنجوش) 10 گرم
- آویشن 10 گرم
- زنیان 10 گرم
- عاقرقرها 5 گرم
- زعفران 5 گرم
- مغز بادام 25 گرم
- مغز فندق 25 گرم
- بادام‌هندی 25 گرم
- مغز پسته 25 گرم
- مغز گردو 25 گرم
- انجیر 25 گرم
- نارگیل 25 گرم
- نخود 100 گرم
- جوز هندی 10 گرم
- میخک (قلمفر) 5 گرم
- بهارنارنج 10 گرم
- بابونه 25 گرم
- رازیانه 5 گرم
- افتیمون 25 گرم
تمامی مواد لازم که در بالا ذکر شدند را درصورتی‌که کثیف هستند، بشورید، خشک‌کنید و سپس تفت‌داده و با مقداری حدود دو برابر مواد لازم، شکر آسیاب کنید.
درصورتی‌که رژیم قند و شکر دارید، می‌توانید برای شیرینی قووتو از توت خشک استفاده کنید.
خواص قاووت چهل گیاه
- تقویت اعصاب
- آرام‌بخش خواب
- تقویت قوای جنسی
- درمان سستی و انزال زودرس
- تقویت حافظه
- تقویت‌کننده عمومی بدن (مفید برای بعد از دوران نقاهت)
- نیروبخش
- رفع ضعف و بی‌حالی
- تقویت قوای جسمانی
- رفع کم‌خونی
- مسکن درد مفاصل
- رفع خستگی، نشاط‌آور، آرام‌کننده
به مقاله خواص پسته سر بزنید.
طرز تهیه قاووت گل گاو زبان
برگ‌های گل گاو زبان را تمیز کرده و به نسبت مساوی با نارگیل مخلوط کنید؛ سپس به نسبت دو برابر با شکر آسیاب کنید.
خواص قووتو گل گاو زبان
- درمان افسردگی
- آنتی‌اکسیدان
- درمان کم‌خونی
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- پاک‌سازی کلیه
مواد لازم برای درست کردن قاووت گل محمدی
- گل محمدی
- نارگیل
- شکر
طرز تهیه قووتو گل محمدی
برگ‌های گل محمدی را تمیز کنید و به نسبت مساوی با نارگیل مخلوط کرده و درنهایت به نسبت دو برابر با شکر آسیاب کنید.
خواص قووتو گل محمدی
- مفرح و نشاط‌آور و ضدافسردگی
- آرام‌بخش روح و روان
- تقویت‌کننده سیستم گوارشی
- مسهل و رفع یبوست
- تسکین دردهای قاعدگی
مواد لازم برای تهیه قاووت کنجد
- کنجد با پوست
- شکر
طرز تهیه قووتو کنجد
ابتدا کنجد را روی حرارت ملایم تفت دهید و سپس کنجد و شکر را به نسبت 2 به 1 مخلوط کرده و با هم آسیاب کنید.
خواص قووتو کنجد
- مفید برای طول عمر
- کمک به رفع کم‌خونی
- تقویت اعصاب
- تقویت حافظه
- چاق‌کننده
- تقویت نیروی جنسی
- نرم‌کننده معده و روده
- ضد رماتیسم
- مفید برای کیسه صفرا
قاووت خرفه
این نوع قاووت به دلیل طبع خنکی که دارد، در میان افرادی که هم به قووتو علاقه زیادی دارند و هم به دلیل گرم بودن محتویات قووتوهای معمول نمی‌توانند، از قووتو استفاده کنند، محبوبیت زیادی پیداکرده است.
مواد لازم برای تهیه قووتو خرفه
- خرفه
- شکر
قووتو خرفه را چگونه میتوان درست کرد؟
تخم خرفه را شسته و پس از خشک شدن و تفت دادن با شکر به نسبت 1 به 2 آسیاب کنید.
خواص قووتو خرفه
- تصفیه‌کننده خون
- رفع التهابات گوارشی
- رفع سرفه
- تقویت‌کننده قوای عمومی بدن
- تخم خرفه خاصیت ضد کرم دارد.
شرایط نگهداری قووتو
برای حفظ کیفیت و طولانی کردن عمر قاووت باید به خوبی از آن نگهداری کنید.
محیط نگهداری باید خشک و خنک باشد تا از رشد کپک و فساد ناشی از رطوبت جلوگیری شود.
در صورت امکان، قرار دادن قاووت در یخچال می‌تواند به حفظ طراوت و طعم آن کمک کند، خصوصاً در فصول گرم سال یا مناطق با دمای بالا.
با دقت به این نکات، قاووت نه تنها عطر و طعم خود را حفظ می‌کند؛ بلکه مواد مغذی موجود در آن نیز برای مدت زمان طولانی‌تری سالم و فعال باقی می‌مانند.
امیدوارم از مصرف این شیرینی مقوی لذت ببرید.
کلام آخر
قاووت نه تنها یک شیرینی خوشمزه و مقوی است، بلکه به عنوان بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی مناطقی از ایران نیز به شمار می‌رود. این خوراکی سنتی که در انواع متفاوتی؛ همچون قاووت هفت مغز، قاووت پسته و سایر ترکیبات متنوع ساخته می‌شود، بیش از یک میان وعده، یک تجربه غنی از طعم و مزاج است.
با توجه به دستورالعمل‌های ارائه‌شده در این مقاله، امیدواریم طرز تهیه قاووت را به‌خوبی یاد گرفته باشید و بتوانید در خانه به‌راحتی درست کنید.
