در ارتباط با تغذیه پسته اولین قدم در شروع فصل پاییز ،محلول پاشی باغ ها با عناصری است که نقش آن ها در استحکام و پایداری و زنده ماندن جوانه های سال بعد به اثبات رسیده است. برای بعد از برداشت، محلولپاشی با ترکیب کلات روی، اوره (۳ در هزار) وکلات کلسیم در مورد بسیاری از باغات توصیه می شود.

علاوه بر آن در دوره خزان و غیرفعال بودن درخت پسته می توان عملیات اصلاحی و کوددهی زمستانه را شروع کرد. مهمترین عملیات اصلاحی که خاک برخی از باغ های پسته به آن نیاز دارد دادن گچ کشاورزی به باغ می باشد. دادن گچ راهی برای اصلاح خاک های قلیایی و با نفوذپذیری کم می باشد.

بهترین زمان دادن گچ به خاک، دوره خواب و یا فعالیت کم ریشه ها که امکان آبیاری سنگین بعد از دادن گچ وجود دارد، می باشد. برای تعیین مقدار گچ، دانستن بافت خاک، نسبت جذب سدیم (SAR)، نسبت کلسیم به منیزیم و شوری آب آبیاری لازم است. تصمیم گیری برای دادن گچ و مقدار گچ مورد نیاز برای یک هکتار باغ باید با مشاوره کارشناسان مربوطه صورت گیرد.

شناخت ویژگی های گچ کشاورزی

گچ مورد استفاده در کشاورزی باید شیرین، فاقد سنگریزه و فاقد منیزیم محلول باشد. گچ از محل تنه درخت به هر طرف به صورت نوارهای دو متری بر روی سطح خاک پاشیده می شود. پس از دادن گچ به باغ در صورت امکان بهتر است باغ تیلر شده آبیاری سنگین صورت گیرد.

گچ برای ایفای نقش خود بایستی به شکل محلول درآید و همراه با آب آبیاری تا حداکثر عمق خاک نفوذ کند. عملیات کوددهی که در فصل پاییز (و یا زمستان) بایستی انجام شود حفرکانال کود به عمق ۶۰-۵۰ سانتی متر در یک طرف ردیف درختان و دادن کودهای حیوانی داخل کانال کود و اضافه کردن کودهای پتاسیمی و فسفره بر روی کود حیوانی می باشد.

آیا درختان پسته در فصل پائیز نیاز به تغذیه دارند؟

فصل پاییز سرشار از زیبایی هایی است که خداوند برای بشر در هستی بیکران قرار داده است. بیان کننده قدرت نامتناهی اوست که پس از هر آبادی، خشکی و از پس هر خشکی و ویرانی، سرسبزی و آبادانی وصف ناپذیری نهفته است.

در باغات پسته به وفور این زیبایی ها قابل مشاهده هستند و شما می توانید با قدم زدن در باغ خود از دیدن این مناظر لذت ببرید.

اما اگر پس از برداشت و جمع آوری محصول باغ را رها کنید و به باغ خود سرکشی نکنید. علاوه بر اینکه از دیدن اینهمه زیبایی بی نصیب می مانید، محصول سال آینده را نیز نخواهید دید!

برای پی بردن به پاسخ این سوال که آیا درختان پسته در فصل پائیز نیاز به تغذیه دارند؟ تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.

اولین قدم برای اصلاحات در باغ را شما بردارید!

اینکه تغذیه درست و مناسب یک اصل حیاتی در بازدهی اقتصادی باغات پسته بشمار می آید. بر کسی پوشیده نیست و همه کمابیش به این اصل مهم توجه دارند.

اما اغلب پسته کاران سال هاست به صورت سنتی و بدون توجه به نیاز درختان باغ خود، اقدام به کوددهی شیمیایی و یا غیر شیمیایی می کنند.

عدم توجه به نیاز واقعی درختان پسته، سبب بر هم زدن تعادل بین عناصر غذایی خاک شده و نتیجه ای دردناک را به دنبال خواهد داشت: کاهش چشمگیر عملکرد محصول.

در ابتدای فصل رشد، درختانی را می بینید که دیر سبز می شوند. برگ های ریزی تولید می کنند، برگ ها بی رنگ و پژمرده هستند، شاخه هایی نازک و شکننده در درختان دیده می شود. مواردی از این قبیل مشکلات مطمئنا دلیلی واضح دارد و آن هم مشکلات تغذیه ای باغ است.

اولین گام در حل این مشکل مهم، بررسی و شناخت خاک باغ با توجه به نتایج تجزیه خاک و ضرورت اصلاح آن در زمان مناسب می باشد. همچنین به دنبال آن تغذیه و کوددهی صحیح در باغ می باشد.

درختان پسته به چه عناصری برای تغذیه نیاز دارند؟

درختان پسته برای تولید محصولی سالم و پربار نیازمند تغذیه مناسب با وجود عناصر غذایی ضروری در آن می باشند. در تحقیقات به عمل آمده طی سال های اخیر در موسسه تحقیقات پسته ایران، 14 عنصر مهم و حیاتی برای این منظور نام برده شده است:

عناصر ماکرو یا پرمصرف از جمله نیتروژن(ازت)، پتاسیم، فسفر، کلسیم، منیزیم و گوگرد
عناصر میکرو یا کم مصرف از جمله آهن، منگنز، کلر، بور، مس، روی، نیکل و مولیبدن

هم اکنون این پرسش مطرح می شود که این عناصر را در چه ترکیبات کودی، در چه زمانی و به چه روش هایی در باغات استفاده کنیم؟ در ادامه با ما همراه باشید…

اولویت بندی عناصر غذایی برای درختان پسته

با بررسی های انجام شده ی سال های اخیر، مشخص شده است که درختان پسته به عناصر نیتروژن و پتاسیم نیاز بیشتری دارد. واکنش مناسب تری نسبت به استفاده از این دو عنصر با سایر عناصر نشان می دهد.

عناصر فسفر، کلسیم، منگنز و روی، بور، آهن و مس هم در مرتبه های بعدی از اهمیت برای مصرف در باغات پسته قرار دارند.

آنچه بسیار مهم است استفاده از دو عنصر نیتروژن و پتاسیم از عناصر پرمصرف و عنصر منگنز و روی در بین عناصر کم مصرف در مدیریت تغذیه ای یک باغ پسته می باشد.

نکته: استفاده از این عناصر با توجه به اولویت بندی که بیان شد به این معنی نیست که در همه شرایط باید با این ترتیب استفاده کرد.

چه روش های تغذیه ای را در باغات پسته پیشنهاد می کنید؟

به طور کلی کود دهی و تغذیه در باغات پسته را به سه روش می توان انجام داد:

تغذیه به روش خاکی
تغذیه به روش کود آبیاری و یا سرپاش
تغذیه به روش محلول پاشی

چگونه با روش خاکی باغات پسته را تغذیه کنیم؟

در ان روش تغذیه ای پس از بررسی نتایج تجزیه خاک و برگ و تاریخچه باغ، کودهای آلی و دامی که مختص استفاده در زمستان هستند به کار برده می شوند. استفاده خاکی از کودها به صورت چالکود و برای تغذیه در زمستان متداول ترین روش تغذیه ای خاکی بشمار می روند.

همان طور که قبلا بیان شد، درختان پسته در پاییز یا زمستان(فصل خواب درختان) نیاز به تغذیه و کوددهی دارند. اگر باغ شما امسال نیاز به کودهای دامی دارد پاییز و زمستان را از دست ندهید.

بهترین کود دامی که می توانید در این زمان و به صورت چالکود استفاده کنید. ترکیبی از کود های گاوی، گوسفندی و مرغی می باشد که البته باید کاملا پوسیده باشند.

چالکود، روشی معمول در کاربرد کودهای دامی

راحت ترین کاربرد کودهای دامی که از قبل پوسانده اید، چال کردن آنها در زیر خاک است. حالا یا به صورت حفر کردن چاله و یا به صورت کانال.

شما قبل از اینکه کانالی حفر کنید و یا گودالی را بکنید، در ابتدا باید به محل رشد ریشه های مویین توجه کنید چرا؟

اگر تراکم ریشه های مویین در عمق 40 تا 80 سانتیمتری از سطح زمین باشد. شما باید گودال را در عمق میانه این ریشه ها حفر کنید یعنی در 60 سانتی متری از سطح زمین. زیرا کود باید در نزدیکی ریشه ها قرار گیرد و همچنین با حفر کردن گودال سبب قطع ریشه های مویین درختان پسته نشوید.

نکته: عمق کانال بسته به سن درخت، نحوه مدیریت آبیاری و نوع بافت و ساختمان خاک متفاوت است. همچنین عمق رشد ریشه های مویین هم بسته به بافت خاک، ساختمان خاک، دور آبیاری و میزان آب مصرفی می باشد.

بنابراین برای اینکه عمق چالکود به درستی انتخاب شود، مشورت با کارشناسان بسیار راهگشا خواهد بود.

آیا کودهای دامی یا حیوانی معایبی هم دارند؟

قبول و یا رد کردن استفاده از کودهای دامی، بسیار بستگی به شرایط باغ و درختان دارد. اما ممکن است علاوه بر مزایای فراوانی که برای درختان دارد در کنار آن، معایبی هم داشته باشد. که این معایب ممکن است در باغ دیده شوند و یا خیر؟

از جمله معایبی که در سال های اخیر در باغات پسته، در استفاده از کودهای دامی گزارش شده است عبارتند از:

1.اگر کود دامی را در سطح استفاده کنید ریشه های مویین به سطح خاک می آیند و با اندک عملیات خاکورزی در سطح، صدمه می بینند.

2.رشد علف های هرزی زیادی را شاهد خواهیم بود.

3.کودهای مرغی اگر در سطح استفاده شوند، به دلیل حفظ رطوبت خاک آلودگی پسته به قارچ ها به ویژه افلاتوکسین را افزایش می دهند.

چه مقدار کود دامی در چالکود استفاده کنیم؟

اگر به دنبال مقدار دقیقی و درست استفاده از کود دامی در باغ خود هستید. مشورت با کارشناسان بخش کشاورزی را در برنامه مدیریتی باغ خود قرار دهید.

کارشناسان با توجه به شرایط و ساختمان و نوع بافت خاک، تجزیه خاک و آب و نوع کود موجود، مقدار مصرف کودهای آلی را به شما توصیه می کنند. اما به طور کلی شما می توانید از کودهای دامی به صورت چالود و در زمستان، درهر یک هکتار از باغ خود، 20 تن تا 60 تن استفاده کنید.

چه نوع کود دامی در باغات پسته توصیه می شود؟

اگر بخواهیم سه نوع کود دامی متداول در کشاورزی پسته را بررسی کنیم باید بدانیم هر کدام از آنها تامین کننده چه عناصری هستند. کودهای مرغی از نظر داشتن عناصر نیتروژن، فسفر، کلسیم، منیزیم، سدیم و گوگرد بسیار غنی است. همچنین این کود از نظر داشتن عناصر میکرو مانند روی، مس و مگنز نیز غنی بشمار می رود.

کود گوسفندی از نظر داشتن نیتروژن همانند کود مرغی است ولی درصد پتاسیم بالاتری نسبت به کودهای مرغی دارد.

کود گاوی از نظر داشتن عناصر گفته شده در بالا حالت بینابینی نسبت به دو کود مرغی و گوسفندی دارد. همه این اختلاف عناصر در کود های دمی به تغذیه دام ها وطیور وابسته است.

نکته مهم قابل تامل: قابلیت جذب عنصر فسفر و پتاسیم موجود در کودهای دامی 100% است. درحالی که قابلیت جذب عنصر نیتروژن تنها 50% است. در مدیریت تغذیه ای باید این نکته را نیز در نظر داشت.

بهترین روش کوددهی در باغات پسته در پاییز و زمستان

اگر تا اینجا مطالب را مطالعه کردید، به اهمیت تغذیه باغات پسته در فصل پاییز و زمستان پی برده اید.

در نهایت بهترین روش تغذیه ای در پاییز و زمستان در باغات پسته، به صورت خاکی و چالکود به همراه استفاده از کودهای حیوانی پوسیده شده و یا کانال کود که در سایه انداز درختان حفر می شود و استفاده از کودهای شیمیایی لازم بر روی کود حیوانی می باشد.

این کودهای شیمیایی براساس نتایج تجزیه و آنالیز خاک، حاوی کودهای فسفره، پتاسه و کودهای ریزمغذی (کودهای میکرو) می باشد.

از کودهای آلی غنی شده چه می دانید؟

کودها و یا به عبارتی غذای درختان، بسیار مهم و ضروری هستند اما به اندازه! در راستای استفاده بهینه از منابع تغذیه ای درختان، یکسری از کودها فرآوری شده تا عناصر غذایی کافی در اختیار درختان قرار بدهند.

کودهای آلی غنی شده از جمله این کودها هستند. این کودها دارای یک نوعی از ماده آلی و یا کود دامی به عنوان کود پایه بوده که عناصری مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، منگنز و… به صورت شیمیایی به آن اضافه شده اند که تامین کننده نیاز درخت باشند.

این کودهای آلی غنی شده به صورت گرانولی و یا پلیتی به بازار عرضه می شوند.

توجه به این نکته اهمیت دارد که استفاده از این کودها جایگزین کودهای دامی و قراردادن کودهای شیمیایی مناسب بر روی آنها در چالکودها نمی باشد. زیرا استفاده از کودهای دامی علاوه بر اینکه نیازهای تغذیه ای درختان را تامین می کند. سبب بهبود کیفیت فیزیکی و شیمیایی خاک می شود.

توجه: باغداران محترم براساس شرایط باغ خود، نتایج آزمایش خاک و برگ و با کمک گرفتن از کارشناسان باتجربه از این کودها در باغات پسته خود استفاده کنند.

دلایل استفاده از کودهای آلی غنی شده

حالا که اطلاعاتی درباره کودهای آلی غنی شده به دست آورده اید. آیا می دانید در چه شرایطی می توانید از آنها استفاده کنید؟ استفاده از این کودها در شرایط خاص زیر امکان پذیر است:

در صورتی که شما باغداری هستید که نتایج آزمون خاک و برگ را به کارشناس سپرده اید و آنها به شما توصیه کرده اند. از کودهای دامی به همراه کودهای شیمیایی در چالکود در زمستان استفاده کنید و شما به دلایلی نمی توانید اینکار را انجام دهید!

استفاده از کودهای غنی شده (آلی-شیمیایی) بهترین پیشنهاد به شماست.

باغدارانی که مساحت باغ زیادی دارند و فرصت نمی کنند از کودهای دامی برای بهبود کیفیت خاک خود استفاده کنند، استفاده از کودهای غنی شده یک پیشنهاد عالی است.

باغدارانی که در سال های قبل به باغ خود کودهای دامی داده اند. امسال نیاز دارند بنیه باغ و درختان خود را از نظر تغذیه ای تقویت کنند استفاده از کودهای غنی شده بهترین گزینه است.

اهداف مهم استفاده از کودهای آلی غنی شده

در صورتی که شما باغداری هستید که تنها به کودهای شیمیایی نیاز دارید. نمی خواهید از ریزمغذی ها استفاده کنید، استفاده از کودهای غنی شده که حاوی مواد شیمیایی و مواد آلی هستند. توصیه می شود زیرا سبب افزایش بهره وری از کودهای شیمیایی خواهد شد.

اگر شما باغداری هستید که هزینه کارگری و صرفه جویی در آن برایتان مهم است پس استفاده از این کودهای غنی شده که به صورت پلیت و یا گرانول هستند برای شما ضروری است زیرا هم هزینه کمتری دارند و هم استفاده و کاربرد آنها صرفه جویی در وقت را به دنبال دارد.

همان طور که همه اطلاع دارند کودهای دامی نیاز به شرایط خاصی برای پوسانده شدن دارند و همیشه همه استانداردها رعایت نمی شود تا شما یک کود دامی پوسیده شده و مرغوب داشته باشید! ولی استفاده از کودهای غنی شده این مشکلات را ندارد.

امروزه بسیاری از مشکلات باغات پسته به دلیل شوری خاک و آب و درنهایت تجمع املاح و نمک ها در ناحیه ریشه درختان می باشد.

استفاده از کودهای غنی شده در این شرایط بسیار مطلوب است زیرا هم شوری کمی دارند و هم از کودهای شیمیایی در حجم کمتری استفاده می شود.

پس اگر مشکل شوری در باغات دارید استفاده از کودهای غنی شده را در برنامه تغذیه ای باغات خود قرار بدهید.

چگونه با روش کود آبیاری یا سرپاش باغات پسته را تغذیه کنیم؟

استفاده از این روش کوددهی در فصل رشد دراز حدود اواخر اسفند ماه تا اواخر شهریور ماه انجام می شود. اما در اینجا به دلیل اهمیت تغذیه و مدیریت تغذیه ای به آن اشاره ای مختصر می کنیم.

در این روش تغذیه و کوددهی عواملی همانند نوع خاک، کیفیت آب، نوع روش آبیاری، دور آبیاری بسیار اهمیت دارند و تعیین کننده نوع کود و مقدار کود و زمان مناسب استفاده از آن ها می باشند.

همچنین در این روش موارد ذکر شده در بالا قابل کنترل و مدیریت هستند. اگر خاک باغ شما بافتی سبک دارد استفاده از کود به همراه آب آبیاری بسیار مفید می باشد. چرا؟

به دلیل اینکه خاک های سبک به راحتی شسته نمی شوند و مشکلات آبشویی و هدر رفتن عنصر مهمی مانند نیتروژن را ندارند. البته تقسیط کوددهی هم در این خاک ها بسیار مهم است.

در این روش کوددهی، به روش آبیاری هم توجه ویژه ای می شود به طوری که اثر بخشی کوددهی در روش آبیاری قطره ای به دلیل استفاده بهینه از آب، بهتر از آبیاری سطحی و غرقابی می باشد.

نکته مهم: کودهایی که در این روش آبیاری استفاده می شوند باید کاملا در آب قابل حل باشند و کیفیت آب مطلوبی داشته باشیم که نقش مهمی در حلالیت کود دارند.

کوددهی سرپاش بهتر است یا کود آبیاری؟

کوددهی به صورت سرپاش همانطور که از اسمش پیداست یعنی پاشیدن کود به صورت نواری در سطح زمین و باغ که عمدتا برای کودهای ازته در انتهای سایه انداز درختان به کار برده می شود.

این نوع روش آبیاری، بهره وری کمتری نسبت به کوددهی با آبیاری دارد و همچنین هزینه کارگری زیادی را به دنبال خواهد داشت. در نتیجه استفاده از مخزن کوددهی در ابتدای خط آبیاری یا ابتدای جوی های اصلی در باغ نتیجه بهتر و مناسب تری را به دنبال خواهد داشت.

آیا کوددهی به روش کود آبیاری مشکلاتی هم دارد؟

بله متاسفانه با وجود استفاده وسیع از این روش از کوددهی و تغذیه در باغات پسته، مشکلاتی هم وجود دارند که عبارتند از:

ناسازگار بودن چند کود باهم (بهتر است قبل از حل کردن کودها باهم، حلالیت و احتمال رسوب کردن آنها با هم بررسی شود)
غیریکنواختی در توزیع کودها
عدم دسترسی به تزریق کننده مناسب
وجود روان آب زیاد در آبیاری سطحی
نفوذ عمقی آب در آبیاری سطحی و…

اگر شما نیز این مشکلات را در باغ خود دارید حتما در مرتفع کردن این موانع بکوشید و یا در روش کوددهی باغ خود تجدید نظر کنید تا عملکرد محصول بالاتری داشته باشید.

چگونه سازگاری یا ناسازگاری کودها در محلول کودی را آزمایش کنید؟

زمانی که شما قصد دارید یک یا چند کود را داخل مخزن کودی و یا ابتدای خط آبیاری با هم مخلوط کنید، حتما قبل از آن آزمایش سازگاری یا عدم سازگاری آنها را مورد ارزیابی قرار دهید.

در ابتدا حدود 50 سی سی از محلول پایه کودی مورد نظر را با یک لیتر یا 1000 سی سی آب مخلوط کنید و بگذارید 2 تا 3 ساعت در جایی بی حرکت بماند.

سپس تشکیل شدن رسوب در کف ظرف را بررسی کنید. اگر رسوبی تشکیل شده است و نمونه هم کدر رنگ شده باشد، نشان دهنده عدم سازگاری کودها با یکدیگر است و نباید در سیستم کوددهی با هم مخلوط شود.

چگونه با روش محلول پاشی باغات پسته را تغذیه کنیم؟

در این نوع روش کوددهی به باغات، عناصر غذایی مورد نیاز به صورت محلول در آب بر روی اندام های هوایی درختان بویژه برگ ها پاشیده می شود. در این روش عناصر غذایی از راه روزنه های برگ ها و یا جوانه های درخت جذب می شوند.

این روش تغذیه ای در باغات پسته با توجه به زمان بندی در طول دوره رشد درختان متفاوت است.

1.محلول پاشی در زمان حساس تورم جوانه ها یا تشکیل میوه (عناصر نیتروژن، روی، بور، کلسیم، مس) که با توجه به رقم پسته، شرایط آب و هوایی باغ، از اواخر اسفند ماه شروع شده و تا پایان فروردین ماه انجام می شود.

2.محلول پاشی در زمان شروع پر شدن مغز میوه (عناصر نیتروژن و پتاسیم) که با توجه به رقم پسته، شرایط آب و هوایی باغ، اواخر خردادماه شروع شده و تا اواسط تیر ماه ادامه دارد و مدیریت کودآبیاری در این زمان بسیار تعیین کننده است.

3.محلول پاشی پس از کامل شدن رشد برگ که در اردیبهشت و خردادماه انجام می شود.(توجه ویژه به نتایج آزمون برگ).