تولید پسته به‌عنوان یکی از محصولات باغی مهم در ایران، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ اما حضور حشرات و بیماری‌ها به‌عنوان دشمنان اصلی درختان پسته می‌تواند باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول شود. دراین‌بین، کنه اریوفید به‌عنوان یکی از حشرات آفت‌زا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این کنه با تغذیه روی بافت‌های نرم و تازه‌ی گیاهان، می‌تواند باعث تغییرات مرفولوژیکی در اندام‌های گیاهی شود و بدین‌وسیله به کاهش عملکرد و کیفیت محصول پسته منجر شود؛ بنابراین، کنترل کنه اریوفید از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان، به بررسی ویژگی‌های کنه اریوفید، تأثیر آن بر روی اندام‌های گیاهی و راه‌های کنترل آن پرداخته می‌شود. همچنین، روش‌های شیمیایی و غیر شیمیایی برای کنترل کنه اریوفید موردبررسی و ارزیابی قرار خواهند گرفت. با این مقاله، امیدواریم که بهبود عملکرد و کیفیت محصول پسته در باغ‌های کشور، از طریق کاهش آسیب‌های ناشی از کنه اریوفید، به دست آید.
شکل شناسی کنه اریوفید در پسته
حشراتی به نام کنه اریوفید با اندازه ۱۶۰ میکرون وجود دارند که در سطح سبز گیاهان زندگی می‌کنند. شکل بدن آن‌ها شبیه به کرم یا دوک می‌باشد و دارای دو جفت پا در قسمت جلویی بدن هستند.
رنگ بدن آن‌ها سفید می‌باشد و معمولاً آفت در زمستان در فلس‌های جوانه‌های درخت پسته پیدا می‌شوند. در بهار و تابستان، آن‌ها مثل تمام حشرات، تولیدمثل می‌کنند و به روی اندام‌های نرم و تازه‌ی گیاهان آسیب می‌زنند.
زیست‌شناسی کنه اریوفید در پسته
به‌طورکلی، در اوایل بهار، هم‌زمان با شروع رشد رویشی درختان پسته، کنه‌ها به سمت بخش‌های تازه سبز شده این درختان هجوم می‌آورند.
کنه‌های اریوفید تمایل دارند روی بافت‌های نرم، تازه و آب‌دار این درختان زندگی کنند و با تغذیه، با تزریق ترشحات بزاقی خود به گیاه، می‌توانند تغییرات مرفولوژیکی در برگ‌ها، خوشه‌ها، جوانه‌ها و حتی سرشاخه‌ها ایجاد کنند.
با خشک شدن و سفت شدن بافت‌های سبز گیاه، فعالیت این گروه از کنه‌ها کاهش می‌یابد و بیشتر در لایه زیرین جوانه‌ها و در زیر فلس جوانه‌ها سکونت می‌کنند.
نحوه خسارت کنه اریوفید در پسته
علل تغییر شکل و بد فرمی اندام‌های گیاه پسته می‌تواند شامل حضور کنه‌هایی از گونه اریوفید باشد. به‌عنوان‌مثال، گونه Aseria stefanii (Nalepa) می‌تواند باعث تغییر شدید شکل جوانه، خوشه گل، میوه و سرشاخه‌های درختان پسته شود.
خوشه‌های پسته‌ای که با این کنه آلوده‌شده باشند، تعداد کمی میوه دارند و میوه‌هایی که تشکیل می‌شوند بدشکل هستند و مغز در آن‌ها رشد نمی‌کند. این تغییرات ممکن است فقط در برخی از اندام‌ها و شاخه‌ها مشاهده شود.
همچنین، کنه A. stefanii در شرایط آلودگی شدید می‌تواند باعث بروز لکه‌های موزاییکی و ابلقی روی سطح برگ‌ها شود و پهنک و کناره برگ‌ها را چین‌دار کند.
در بین ارقام پسته، ارقام کله قوچی نشانه‌های این بیماری را به‌شدت نشان می‌دهند. این کنه گاهی اوقات می‌تواند باعث تغییر شکل سرشاخه‌ها و باریک شدن برگ‌ها نیز شود.
مبارزه با کنه اریوفید در باغات پسته
کنه‌های درختان پسته نیز دشمنان طبیعی فراوانی دارند؛ به‌عنوان‌مثال، کنه‌های Phytoseiidae و سنک‌های شکاری Anthocoridae.
بااین‌حال، در شرایط عادی، کنه‌ها به‌طور طبیعی آسیب‌پذیر هستند و به‌راحتی قابل‌کنترل می‌باشند. برخی از حشره‌کش‌های مورداستفاده در باغ‌های پسته، به‌جز در موارد طغیانی، می‌توانند به کاهش جمعیت کنه‌ها کمک کنند.
به همین دلیل، استفاده از کنه‌کش در مواردی غیرضروری نوید بلایی را برای محیط‌زیست می‌دهد.
بهترین سم برای کنه اریوفید در پسته
به‌منظور مبارزه با طغیان کنه‌های اریوفید، می‌توان از روش‌های شیمیایی استفاده کرد.
ازجمله روش‌های شیمیایی برای کنترل کنه‌های اریوفید، می‌توان به استفاده از کنه‌کش نئورون (برموپروپیلات) با نسبت 1.5 تا 2 در هزار و کنه‌کش اومایت (پروپارژیت) با نسبت 1 در هزار اشاره کرد.
همچنین، سولفور با نسبت 2 تا 3 در هزار نیز به‌عنوان یک روش مؤثر در مبارزه با کنه‌های اریوفید مطرح است.
همچنین، بهتر است مبارزه شیمیایی با کنه‌های اریوفید در ماه‌های فروردین تا اواخر اردیبهشت صورت گیرد.
سخن پایانی
کنه اریوفید یک حشره کوچک و پرخطری برای درختان پسته است که با تغذیه و تزریق ترشحات بزاقی به گیاه، می‌تواند تغییرات مرفولوژیکی و بد فرمی در اندام‌های گیاهان پسته ایجاد کند.
این حشره به‌خصوص در اوایل بهار و در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب، به بخش‌های تازه سبز شده درختان پسته حمله می‌کند و می‌تواند باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول پسته شود.
برای کنترل کنه اریوفید، روش‌های شیمیایی و غیر شیمیایی وجود دارد، اما باید به‌دقت انتخاب شوند تا به حیات حشرات مفید و محیط‌زیست صدمه نزنند.
-_1_350x350.jpg)
