مدیریت باغات پسته در زمستان

زمستان می‌تواند یک دوره حیاتی برای باغات پسته باشد. مدیریت و نگهداری صحیح درختان پسته در این فصل سرد، عامل کلیدی برای تضمین سلامت و بهره‌وری باغ در فصول آتی است. اما چگونه می‌توان با چالش‌های مختلفی که زمستان برای درختان پسته به همراه دارد، مقابله کرد؟

در این مقاله، ما به شما نشان خواهیم داد که “نگهداری درختان پسته در زمستان” و “مراقبت از آن‌ها” چگونه می‌تواند تفاوت‌های چشمگیری در سلامت و عملکرد درختان شما ایجاد کند. ما به بررسی استراتژی‌های کلیدی و تکنیک‌های مدیریتی خواهیم پرداخت که به شما کمک می‌کند تا درختان پسته‌تان را از سرمای زمستان محافظت کرده و آماده فصل رشد بعدی کنید.

درختان پسته در زمستان به چه اقداماتی نیاز دارند؟

زمستان یکی از مهم‌ترین فصل‌ها برای مراقبت و مدیریت باغات پسته است. در این دوره، اقداماتی چون کوددهی، آبیاری، خاکورزی، هرس، اصلاح خاک، برآورده کردن نیازهای سرمایی و مدیریت آفات حیاتی هستند. در ادامه، به بررسی هر یک از این جنبه‌ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا به منظور نگهداری از درختان پسته خود در زمستان خیالتان راحت شود.

آبیاری درخت پسته در زمستان

بر اساس تحقیقات انجام شده در مؤسسه تحقیقات پسته کشور، اصولاً در فصل خزان و استراحت که درختان در خواب به سر می‌برند، (به جز در مناطقی که از شوری آب و خاک رنج می برند)، نیاز به آبیاری زمستانه پسته نمی‌باشد( آذر ماه و دی ماه). البته این در صورتی است که بارندگی زمستانه داشته باشیم و نیازی به حفظ رطوبت خاک نباشد!

آبشویی زمستانه برای نگهداری درختان پسته در زمستان

با توجه به اصول آبیاری درخت پسته در زمستان در مناطق با آب و خاک شور، افزایش شوری در ناحیه ریشه درختان ممکن است سبب رشد ناکافی شاخه‌ها، آفتاب سوختگی و چروکیدگی مغز گردد. سوختگی نوک و حاشیه برگ‌ها نیز از علائم افزایش جذب و تجمع شوری در بافت‌های گیاهی می‌باشد.

درختان پسته اگرچه تحت شرایط شوری بالا و خاک های اشباع زنده می مانند اما به منظور نگهداری درختان پسته در زمستان، باید بدانید که این شرایط قطعاً سبب کاهش رشد درختان و عملکرد پایین آن‌ها می‌شود. در نواحی که میزان شوری آب برای پسته زیاد است، اغلب آبیاری در دوره خواب گیاه (زمستان) جهت آبشویی خاک، قابل توصیه می‌‎باشد.

از آنجایی که اصولاً در این فصل عملیات کوددهی (کودهای حیوانی و شیمیایی) نیز در چالکود انجام می‌شود، جهت ایجاد شرایط مناسب جذب کود توسط گیاه در شروع فصل، انجام حداقل یک نوبت آبیاری پس از پر کردن چالکودها مفید است.

مبارزه با آفات در زمستان با آبیاری

آبیاری دیگری که ممکن است در فصل زمستان پیشنهاد شود، آبیاری جهت ایجاد یخ آب زمستانه است. در صورتی که دما به منفی هفت درجه سانتی گراد برسد، می‌توان اقدام به آبیاری جهت یخ آب زمستانه نمود.

این عملیات برای کاهش جمعیت بعضی از آفات که زمستان‌گذرانی آن‌ها در خاک می‌باشد، موثر است. بنابراین آبیاری کردن باغ‌های پسته در روزهای سرد زمستان که باعث یخ زدن آب در شب گردد، باعث کاهش بعضی از آفات از جمله پروانه پوستخوار پسته می‌گردد.

بهترین کود برای درختان پسته در زمستان

فصل زمستان که درختان در خواب هستند، بهترین زمان برای تغذیه و اصلاح خاک است. بهترین کود زمستانه برای درخت پسته باید شامل کودهای فسفره، پتاسه و ریز مغذی‌ها به صورت قابل استفاده در چالکود و کود دامی باشد.

به دلیل تحرک کم کودهای پتاسیمی و فسفره و همچنین سولفات‌های عناصر کم مصرف، انتقال این عناصر در عمقی که حداکثر فعالیت ریشه را داریم، توصیه می‌شود. به همین منظور چالکود زمستانه پسته، یکی از پراهمیت‌ترین اقدامات زمستانه پسته است که می‌توان در این فصل انجام داد.

لازم به ذکر است که برای نگهداری درختان پسته در زمستان استفاده از کودهای دامی پوسیده شده و کودهای حاوی پتاسیم، فسفات، آهن، منیزیم در برنامه‌ریزی تقویت درخت پسته در زمستان توصیه می‌شود.

بهتر است بدانید که درخت پسته بیش از ۸۰ درصد آب و غذای مورد نیاز خود را از عمق ۴۰ تا ۸۰ سانتیمتر جذب می‌کند. کود دهی در سطح زمین و هفت بیل کردن کودها، حداکثر در عمق ۲۰ سانتیمتری که هیچ ریشه فعالی وجود ندارد، توصیه نمی‌شود.

چالکود زمستانه پسته

همانطور که گفتیم استفاده از کود مخصوص چالکود در زمستان توصیه می‌شود؛ بنابراین پس از حفر کانال با عمق مناسب، یک لایه کود حیوانی پوسیده به ضخامت تقریبی ۱۰ سانتیمتر کف کانال ریخته شده و سپس مقادیر توصیه شده کودهای شیمیایی توسط کارشناسان، به آن اضافه شود.

کانال حفر شده باید حداکثر تا اواخر بهمن ماه با خاک پر شود. کود دامی هر چه پوسیده‌تر باشد جواب بهتری می‌دهد.

کودهای حیوانی تازه علاوه بر آلوده بودن به یکسری باکتری‌های بیماری‌زا و علف هرز، در حین پوسیده شدن، ازت خاک را جذب کرده و به عنوان رقیبی برای درخت عمل می‌کنند.

برای اطلاع از نحوه پوساندن کود دامی می‌توانید به مقالات مربوطه در مجله کشاورزی پسته رفسنجان مراجعه نمایید. در این مقالات به شما آموزش داده می‌شود که چگونه به سرعت و با استفاده از تکنیک‌های موثر، کود دامی پوسیده شده را تهیه نمایید.

آیا کود دهی در اواخر زمستان نیز انجام می‌شود؟

اواخر اسفند ماه که همزمان با مرحله تورم جوانه‌ها است، محلول پاشی باغ با عناصری که در گرده افشانی و عمل تلقیح تاثیر مستقیم و تعیین کننده‌ای دارند، ضروری است. در این جهت، از بین عناصر غذایی سه عنصر روی، بور و ازت مهم‌تر هستند. فرمول پیشنهادی شامل کلات روی (٢ در هزار) + بور (۲ در هزار) + اوره ( ۳-۵ در هزار ) است.

برای برداشت محصول خوب باید زمانی که هنوز گرده افشانی و تشکیل گل و خوشه انجام نشده است، اقدام کنید.

 متاسفانه اکثر باغداران از اوایل اردیبهشت که خوشه کامل شده است تغذیه را شروع می‌کنند. بهتر است بدانید که برای نگهداری و مراقبت از درختان پسته در زمستان، تغذیه و محلول پاشی بعد از باز شدن و تشکیل خوشه، بیشتر بر محصول سال آینده تاثیر گذار است تا محصول سال جاری. البته این محلول‌پاشی‌ها بر روی انس و پوکی موثر هستند.

لازم به ذکر است که در شروع فصل، جوانه‌ها زودتر از ریشه درخت فعال شده و شروع به رشد می‌کنند. در صورت عدم تغذیه مناسب و کود دهی زمستانه تعدادی از جوانه‌ها باز نشده و یا در صورت باز شدن تنها تعداد اندکی دانه روی هر خوشه تشکیل می‌شود.

جدول کود دهی درختان پسته در زمستان

ماه	توصیه کودی	عملیات باغی
دی ماه	سولفات مس، آهن، روی، منگنز سوپر فسفات ساده یا تریپل سولفات پتاسیم سنگی کودهای دامی به صورت چالکود	هرس زمستانه
بهمن ماه	سولفات مس، آهن، روی، منگنز سوپر فسفات ساده یا تریپل سولفات پتاسیم سنگی کودهای دامی به صورت چالکود	هرس زمستانه پاشش روغن‌های آلی و معدنی
اسفند ماه	کودهای ازته اوره فسفات نیترات کلسیم	انتقال نهال کاشت بذر در زمین اصلی یا خزانه

می‌توانید برای خرید انواع کود برای باغات پسته خود به سایت پسته رفسنجان مراجعه کنید و یا با کارشناسان کشاورزی پسته رفسنجان تماس بگیرید!

اصلاح خاک زمین باغ پسته

عموماً در فصل زمستان عملیات اصلاح خاک‌های شور، قلیایی و سنگین انجام می‌شود. بهترین ماده اصلاح‌کننده که ارزان و در دسترس می‌باشد، سولفات کلسیم یا همان گچ است. گچ برسطح خاک بطور یکنواخت ریخته می‌شود.

به یاد داشته باشید که هرگز داخل کانال کود که کودهای فسفره هستند، گچ نریزید! گچ در صورت تماس با کود سوپر فسفات، تبدیل به یکسری املاح کم محلول تا نامحلول خواهد شد. در نتیجه سعی شود گچ در سطح خاک پاشیده شده و به دنبال آن آبیاری سنگین صورت گیرد.

در فصل زمستان استفاده از زیر شکن برای باغاتی که عبور ماشین آلات کشاورزی زیاد بوده و لایه سخت دارند، هر سه تا چهار سال یکبار توصیه می‌شود.

هرس زمستانه درختان پسته

هرس درخت پسته یکی از عملیات باغبانی است که همراه با سایر عملیات داشت از قبیل آبیاری، کوددهی و تغذیه و کنترل آفات و بیماری‌ها، تولید میوه بهتر و بیشتری را تضمین می‌کند. این عملیات همه ساله در زمستان هنگام خواب گیاه انجام می‌شود.

هرس درخت پسته در زمستان، یکی دیگر از اقدامات زمستانه باغات پسته به منظور نگهداری درختان پسته در زمستان است که باعث ضعف کمتر و تقویت بیشتر جوانه‌های باقی مانده درخت می‌شود. عملیات هرس بایستی پس از ریزش برگ خزان و قبل از متورم شدن جوانه‌ها در اواخر زمستان انجام و به اتمام برسد. هرس در درختان میوه با توجه به سن درخت به دو شکل کلی انجام می شود:

هرس فرم درختان پسته

هدف از انجام هرس فرم درخت پسته ایجاد اسکلت قوی و محکم، شکل مناسب و مورد نظر، تحریک رشد شاخه‌های مناسب برای ایجاد تاج متراکم و افزایش میزان رشد شاخه‌های نگهداری شده است. مراحل انجام هرس فرم، باید از اولین فصل خواب (بعد از انجام پیوند) نهال کاشته شده در باغ آغاز و در فصل خواب پنجم، تکمیل شده باشد.

هرس باردهی درختان پسته

به کلیه عملیاتی که در دوره خواب زمستانه بر روی درختان بارده و به منظور قطع قسمتی یا تمام شاخه یک درخت انجام می‌شود، هرس باردهی می‌گویند. فواید هرس درخت پسته، تحت تاثیر قرار دادن و هدایت نحوه رشد و باروری گیاه می‌باشد. معمولا در هرس باردهی درختان پسته دو روش بکار گرفته می‌شود:

هرس سربرداری درختان پسته (Heading back)

هرس سربرداری درختان پسته عبارت است از قطع قسمتی از سر یا انتهای فوقانی شاخه و سرشاخه‌های درخت که در این حالت جوانه های رویشی شاخه یا سرشاخه و بازو از محل زیر بریدگی تحریک می‌شود و رشد جوانه‌های جانبی را تشدید می‌کند.

هرس تنک شاخه درختان پسته (Thining out)

بهتر است به شما بگوییم که هرس تنک شاخه عبارت است از بیخ بر کردن شاخه از انتهای تحتانی. این روش اولاً برای تسهیل نفوذ نور خورشید و جلوگیری از ایجاد سایه در درخت، تسریع در رشد شاخه های مثمره مرکزی و تولید میوه انجام می‌شود.

 ثانیاً اینکار به منظور محدود کردن رشد عرضی درخت در بین ردیف‌ها انجام می‌شود. هرس تنک شاخه تاثیر زیادی در تقویت و تحریک رشد رویشی جانبی مثل هرس سربرداری ندارد.

معمولاً به منظور کاهش سال‌آوری، تعداد شاخه‌های میوه دهنده پسته را قبل از سال پربار به حدود نصف تا 2/3 کاهش می‌دهند. این عملیات باعث تقویت شاخه‌ها، جوانه‌ها و خوشه‌های گل باقی مانده و نگهداری از درختان پسته در زمستان می‌شود.

همچنین باعث رسیدن آب و مواد غذایی بیشتر به جوانه‌های گل در حال تشکیل، جهت تولید محصول سال آینده خواهد شد.این عملیات بایستی در فصل خواب زمستانه انجام گیرد.

نیاز سرمایی درختان پسته

پسته همانند سایر درختان خزان‌دار، جهت توسعه و تکمیل رشد جوانه‌ها، احتیاج به حداقل سرمای معینی به میزان 600 تا 1400 ساعت با دمای بین 0 تا 7 درجه سانتی گراد، در طول دوره خواب زمستانی دارد. البته میزان نیاز سرمایی در ارقام مختلف پسته متفاوت است.

با بررسی آمار هواشناسی در دوره رکود گیاه، چنانچه نیاز سرمایی رقم مورد نظر تامین نشده باشد، بایستی در ماه‌های بهمن و اسفند نسبت به محلول پاشی درختان با استفاده از روغن‌های معدنی یا سایر مواد قابل توصیه که می‌تواند جایگزین نیاز سرمایی گردد، اقدام نمود.

محلول پاشی زمستانه درخت پسته

بر اساس مطالعات انجام شده، بهترین درمان برای شکستن رکود و غلبه بر کمبود نیاز سرمایی درختان پسته به شرح ذیل است:

1. روغن سویا 6٪
2. تیمار بنزوات سدیم ۱ در هزار + نیترات پتاسیم 5 در هزار + روغن ولک 5٪
3. دورمکس 4%
4. ولک 4%

مواد معرفی شده علاوه بر برطرف کردن نیاز سرمایی، موجب یکنواختی رشد میوه‌ها و کاهش انس، کاهش درصد پوکی و موجب افزایش وزن محصول در هر درخت خواهد شد. البته با توجه به این که روغن ولک یک روغن نفتی می‌باشد، قطعاً در طولانی مدت اثرات منفی جانبی بسیاری را بر جای خواهد گذاشت.

اگر چه این اثرات هم‌اکنون در برخی از باغات که با غلظت بالایی از روغن ولک تیمار شده بودند، بصورت سر خشکیدگی شاخه‌ها و تغییر رنگ تنه به علت تولید زیاد عدسک در تنه، مشاهده شده است.

جایگزین بهتر برای روغن ولک

پیدا نمودن یک ماده‌ای که بتواند اثراتی مانند روغن ولک در غلبه بر کمبود نیاز سرمایی داشته باشد و از طرفی نیز اثرات جانبی و منفی کمتری بر درخت پسته بگذارد، ضروری است.

بر اساس مطالعات اخیر روغن سویا با غلظت 6٪ و چرما ۱۳(ماده‌ای که از اسیدهای چرب گیاهی در موسسه تحقیقات پسته ساخته شده) توانسته اثرات مناسبی در غلبه بر کمبود نیاز سرمایی و نگهداری از درختان پسته در زمستان داشته باشد. از طرفی طبیعی بودن این ماده‌ها، اثرات منفی جانبی کمتری خواهد داشت.

مدیریت آفات درختان پسته در زمستان

در فصل زمستان لاروهای سوسک سرشاخه خوار پسته، زیر پوست شاخه‌های ضعیف شده درختان پسته، زمستان‌گذرانی می‌کنند. هرس و حذف شاخه‌های ضعیف شده در باغ‌های پسته باعث کاهش جمعیت این آفات خواهد شد.

علاوه بر آن تله‌گذاری با چوب‌های تازه هرس شده و پس از یک ماه جمع‌آوری و سوزاندن آن‌ها و جایگزینی چوب‌های جدید در کاهش جمعیت آفات و جلوگیری از خسارت آن در سال آینده بسیار موثر است.

شخم زمستانه پسته برای کاهش جمعیت آفات

شخم باغ‌های پسته در فصل زمستان باعث کاهش جمعیت تعدادی از آفات می‌شود. برای مبارزه با پسیل پسته، شخم بین ردیف‌های درختان پسته توصیه می‌شود.

در صورتیکه در باغ، خسارت زنبورهای مغزخوار پسته وجود داشته باشد، باید تمام پسته‌های روی درختان و روی زمین در این فصل جمع‌آوری گردد. در ضمن شخم باغ‌های پسته بعد از جمع‌آوری و سوزاندن پسته در کاهش جمعیت زنبورهای مغزخوار موثر است.

سمپاشی درخت پسته در زمستان

برای سمپاشی زمستانه درخت پسته می‌توان از مخلوط روغن ولک و یک سم حشره کش – کنه کش مانند اتیون یا دورسبان استفاده نمود. همچنین استفاده از سم قارچ کش – باکتری‌کش نیز مانند مخلوط بردو یا اکسی کلرور مس، جهت کنترل بیماری‌های قارچی و باکتریایی بعد از انجام هرس، پیشنهاد می‌شود.

البته به یاد داشته باشید که در صورت تورم جوانه‌ها از اختلاط ترکیبات مسی با روغن ولک یا سموم دیگر جداً خودداری نمایید.

به منظور کارایی بهتر سمپاشی درخت پسته در زمستان و مشاهده نتایج مطلوب از این عملیات، ابتدا روغن و سموم را در مقداری آب ولرم به خوبی حل نمایید و سپس به مخزن سمپاش اضافه کنید.

 میزان مصرف روغن ولک، 3 درصد (3 لیتر در 100 لیتر آب) و 4 هفته قبل از فعال شدن گیاه است. بهتر است بدانید که زمان مصرف روغن ولک، اواسط بهمن تا اواخر بهمن است.

کلام پایانی

ما در این مطلب سعی کردیم تا ترفندها و نکات مهم و اصولی را به همراه جزئیات برای نگهداری درختان پسته در زمستان به شما ارائه دهیم. نکات مهم ارائه شده در این مطلب، توسط متخصصین کشاورزی گردآوری شده است؛ بنابراین علمی بودن و کاربردی بودن آن تضمین می‌شود. اگر همچنان درباره مراقبت از درختان پسته در زمستان سوال دارید، می‌توانید با کارشناسان ما مشورت کنید.

 

مشاهده تمامی محصولات فروشگاه