مهم‌ترین و معمول‌ترین آفت درختان پسته، پسیل است که باغات پسته را مورد تهدید خود قرار می‌دهد. آفت پسیل که آفت کلیدی پسته محسوب می‌شود، خسارات زیاد و جبران‌ناپذیری به باغات وارد میکند. حشره بالغ در فصل زمستان در درز و شکاف درختان و زیر پوستک‌ها، بین علف‌های هرز و زیر برگ درختان که روی زمین ریخته است و در بین کلوخه های سطح زمین وجود دارند. نسل دو و سه این آفت برای درختان پسته خطرناک هستند، زیرا در این زمان درختان حساس بوده و میوه در حال تشکیل شدن است. آفت پسیل مقاومت زیادی در برابر سرما دارد، به‌طوری‌که می‌تواند سرمای زیر صفر درجه را تحمل کرده و از بین نرود. در این مقاله از مجله کشاورزی پسته رفسنجان با ما همراه باشید تا با آفت زمستان گذران پسیل پسته بیشتر آشنا شوید.
پسیل یا شیره خشک پسته
حشره پسیل آلودگی را در بین باغات پسته منتقل میکند. طول زمان رسیدن پسته، یعنی خرداد تا مردادماه، زمانی است که پسیل بیش‌ترین آسیب را به پسته وارد میکند.
در این زمان حشره خرطوم خود را در بافت برگ یا میوه فرو کرده و از درختان پسته تغذیه کرده و شیره گیاهی درخت را به‌طور کامل می‌خورد.
پسیل باعث جذب مواد پروتئینی گیاه و دفع مواد قندی موجود در شیره می‌شود. زمانی که مواد قندی در برابر هوا قرار می‌گیرند خشک‌شده، به رنگ سفید درآمده و به شکل شکر می‌شوند.
به همین دلیل این آفت را به نام شیره خشک می‌شناسند. این حشرات نسبت به سایر حشرات قدرت پرواز زیادی دارند و آلودگی گسترده‌ای در باغ ایجاد می‌کنند.
اگر آفت پسیل از بین نرود و به رشد خود ادامه دهد، جمعیت آن‌ها به‌سرعت افزایش می‌یابد. با افزایش جمعیت آفت و تغذیه برگ‌ها، نوبت به تغذیه میوه‌ها و جوانه‌ها توسط حشرات می‌رسد.
با ادامه این روند، محصول درختان پسته به‌طور کامل از بین خواهند رفت (درصد پوکی بالا می‌رود).
مرفولوژی آفت پسیل پسته
این آفت سه دوره زندگی دارد. در واقع حشرات پس از جفت‌گیری روی جوانه‌های خوشه و برگ تخم‌ریزی می‌کنند. ابتدا به‌صورت تخم بوده که تعداد آن‌ها به 50 تا 60 عدد می‌رسد.
این تخم‌ها به‌صورت انفرادی یا دسته‌جمعی و به شکل‌های نیم‌دایره، مارپیچ و غیره روی سطح برگ و نزدیک به گلبرگ‌ها گذاشته می‌شوند.
سپس بعد از مدتی تخم‌ها تبدیل به نوزاد (پوره) می‌شوند. پوره‌ها نارنجی‌رنگ و شبیه دانه‌های خاکشیر هستند. فعالیت و تغذیه نوزادها از اوایل اردیبهشت‌ماه شروع می‌شود.
طول دوره زندگی نوزادها معمولاً 20 روز خواهد بود. در اواخر سن پورگی، بال‌های ابتدایی دارای لکه‌های سیاه‌رنگ هستند. درنهایت این آفات به یک حشره نر یا ماده تبدیل خواهند شد.
حشره بالغ دارای سر و سینه نارنجی یا قرمزرنگ بوده و روی سر و سینه لکه‌های قهوه‌ای‌رنگ وجود دارد. بال های جلو و عقب این حشره بالغ حالت غشایی دارند.
آفت پسیل پسته یک معضل جدی برای کشاورزان و باغداران محسوب می‌شود. مبارزه و مقابله با آن‌ها هزینه‌های اقتصادی زیادی دارد که با توجه به خساراتی که وارد میکند، ارزش دارد.
میزان خسارت شیره خشک پسته بستگی به نوع نژاد پسته دارد. برخی از انواع پسته در برابر خشکی یا ریزش برگ درخت مقاوم‌تر می‌باشند و ریزش کمتری نسبت به سایر نژادها دارند.
هر چه برگ درختان نازک‌تر، پهن‌تر، بزرگ‌تر و لطیف‌تر باشد، آفت پسیل بیشتر جذب برگ می‌شود. رقم اکبری نسبت به آفت پسیل حساس‌تر و رقم اوحدی مقاوم‌تر می‌باشند.
علت پسیل درخت پسته
عوامل و شرایط زیادی وجود دارد که باعث رشد و افزایش جمعیت پسیل در باغات پسته می‌شود. این حشره با تغذیه از شیره نباتی درختان، عسلک فراوانی را دفع می کند که در مجاورت هوا این عسلک به سرعت خشک شده و به رنگ سفید تغییر پیدا میکند. و باعث ایجاد حالت شکرک در روی برگ ها و با فعالیت شدید این آفت، حالت شکرک بر روی زمین و در زیر درختان دیده می شود. در ادامه به معرفی آن‌ها پرداخته می‌شود تا با آن‌ها آشنا شده و بتوانید آفت پسیل را کنترل نمایید.
سم‌پاشی اشتباه
سم‌پاشی در زمان اجرای اول علیه آفاتی ازجمله پروانه میوه‌خوار و چوب‌خوار، شپشک های پسته، زنجره و غیره انجام می‌شود. درصورتی‌که این سموم استفاده‌شده روی پسیل اثر نداشته باشند، رشد آفت پسیل افزایش خواهد یافت.
درصورتی‌که نوبت اول از سمومی استفاده شود که تخم‌ریزی را تحریک و طول دوره یک نسل را کوتاه‌تر کند، جمعیت پسیل پسته طغیان میکند.
دقت کنید که سم‌پاشی به‌صورت مکرر و مخلوط با انواع دیگر سموم نباشد. این کار باعث حذف کامل دشمنان طبیعی آفت پسیل و افزایش رشد آن‌ها می‌شود.
سم‌پاشی باغات پسته در زمان نامناسب
اگر سم‌پاشی در زمان نامناسب انجام شود که تمام مراحل رشد پسیل، ازجمله تخم، نوزادی و حشره کامل شده باشد. همچنین اگر شکرک زیادی روی برگ‌ها دیده‌شده باشد، تأثیر سم روی آفت کاهش می‌یابد.
مقاوم نبودن ارقام مختلف پسته به پسیل
ارقام مختلف پسته نسبت به آفت پسیل مقاومت متفاوتی از خود نشان می‌دهند. ارقام اکبری، احمد آقایی و کله قوچی حشره پسیل بالغ را بیشتر به خود جذب می‌کنند.
آبیاری نامناسب باغات پسته
در شرایطی که باغات پسته دچار کم‌آبی شوند، خسارت آفت پسته بیشتر خواهد شد. پسیل پسته حشره‌ای است که شرایط خشکی را دوست دارد؛
بنابراین باید توجه داشت که آبیاری باغات پسته در زمان و با دور مناسب انجام شود. البته این موضوع به این معنی که آبیاری سنگین انجام دهیم نیست.
مصرف کودهای ازته در تابستان
مصرف کودهای شیمیایی ازته به‌ویژه سولفات آمونیوم و اوره در ماه‌های گرم سال شرایط را برای افزایش جمعیت پسیل فراهم میکند.
استفاده بیش از حد کودهای ازت، سبب رقیق شدن شیره گیاهی و رشد رویشی گیاه شده و شرایط برای تغذیه آفت پسیل فراهم می‌شود.
تغذیه نامناسب و فقیر خاک
کمبود و سمیت عناصر غذایی پرمصرف و کم‌مصرف، باعث ضعیف شدن درخت و به دنبال آن موجب بروز انواع بیماری‌ها و آفات ازجمله آفت پسیل خواهد شد؛ بنابراین فقیر بودن خاک ازنظر مواد غذایی یکی دیگر از عوامل رشد آفت پسیل است.
توجه داشته باشید که میزان پتاسیم و سیلیس کافی، موجب افزایش مقاومت درختان پسته در برابر حمله پسیل می‌شود.
بافت سبک و سنگین خاک
بافت خاک نیز در رشد و افزایش جمعیت آفت پسیل مؤثر است. خاک‌های شنی و رسی به دلیل عدم جذب آب و نگهداری رطوبت به‌اندازه کافی، سریع‌تر به آفت شیره خشک پسته آلوده می‌گردند.
عدم هرس صحیح درختان پسته
انجام ندادن هرس زمستانه و تابستانه و همچنین حذف نکردن شاخه‌های آلوده با آفت، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم روی افزایش آفت پسیل پسته مؤثر است.
استفاده نکردن از کود دامی و شخم عمیق بر پسیل
استفاده نکردن از کودهای دامی و چاله زنی و شخم عمیق در باغات به مدت طولانی می‌تواند در جمعیت این آفت مؤثر باشد. مصرف کود مرغی به مقدار زیاد و بدون هیچ نوع کود دیگر افزایش‌دهنده رشد جمعیت آفت پسیل پسته است.
انجام شخم عمیق در زمستان و آبیاری باعث می‌شود که تعداد زیادی از این حشرات از بین بروند و در شروع فصل بهار شاهد جمعیت کمتری از این آفت باشیم.
تراکم کاشت درختان پسته و علف هرز
کاشت متراکم درختان و عدم وجود فاصله مناسب بین آن‌ها و همچنین عملیات نامناسب هرس، ازدیاد رشد آفات را به دنبال خواهد داشت. رشد علف‌های هرز در خردادماه به بعد باعث رشد پسیل می‌شود.
علائم آسیب پسیل پسته در درختان
- شکرک زدن برگ درختان پسته
- چسبناک شدن برگ‌ها
- خشک شدن برگ‌ها
- ریزش برگ‌های آسیب‌دیده
- ریزش جوانه‌های زایشی
- از بین رفتن طراوت جوانه‌ها
مبارزه با شیره خشک پسته و آشنایی با انواع روش‌های درمان
همه آفات درختان هرچقدر هم خطرناک بوده و خسارات جبران‌ناپذیری داشته باشند، همچنان روشی برای مقابله و مبارزه با آن‌ها وجود دارد. حتی اگر کامل از بین نروند، امکان مهار و کنترل آن‌ها وجود دارد.
درصورتی‌که اقدامی جهت از بین بردن این آفت انجام نشود، جمعیت آن‌ها افزایش‌یافته و خسارات وارده نیز تشدید خواهند شد. گاهی آسیب‌زدگی به‌قدری شدید می‌شود که جوانه‌های زایشی سال آینده نیز ریزش می‌کنند.
با توجه به خسارات واردشده توسط آفت پسیل پسته، توصیه می‌شود کشاورزان حتماً نسبت به پیشگیری و همچنین مقابله با خسارات پسیل اقدام نمایند. روش‌های مقابله و مبارزه با این آفت به روش‌های مکانیکی، بیولوژیکی و شیمیایی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
- مبارزه زراعی و عملیات خاک‌ورزی در فصل زمستان
- استفاده از کارت‌های چسباننده زردرنگ
- مبارزه با آفت پسیل پسته به کمک دشمنان طبیعی (کفشدوزک ها، بالتوری ها و …)
- مبارزه شیمیایی و استفاده از سموم
- گوگرد پاشی (برای جلوگیری از ایجاد خسارت زیر نظر کارشناس مصرف گردد.)
- محلول پاشی کائولین
- محلولپاشی کود های حاوی سیلیس و پتاس (سیلیکات پتاسیم، کود استرانگ و …)
سخن پایانی
در خاتمه، این آفت تهدید قابل‌توجهی برای صنعت پسته است، زیرا می‌تواند خسارت قابل‌توجهی به درختان وارد کند و عملکرد محصول را کاهش دهد؛ اما راه‌های مختلفی برای کنترل و جلوگیری از انتشار این آفت وجود دارد.
آفت‌کش‌های شیمیایی به‌طور سنتی برای مبارزه با آفت پسیل پسته مورداستفاده قرار می‌گرفتند، اما نگرانی‌هایی در مورد تأثیر آن‌ها بر محیط‌زیست و سلامت انسان وجود دارد. درنتیجه، جایگزین‌های طبیعی و ایمن‌تر در حال بررسی هستند.
اگرچه این روش‌های طبیعی نتایج امیدوار کننده‌ای را نشان داده‌اند، اما نیاز به تحقیقات بیشتر برای تعیین اثربخشی طولانی‌مدت و عوارض جانبی احتمالی آن‌ها وجود دارد. علاوه بر این، اتخاذ استراتژی‌های مدیریت تلفیقی آفات که ترکیبی از رویکردها و تکنیک‌های مختلف در پیشگیری و مبارزه علیه این آفت است، ممکن است مؤثرترین راه برای کنترل این آفت و حفاظت از درختان و عملکرد پسته باشد. به‌طورکلی، ادامه تحقیقات و نوآوری در روش‌های کنترل آفات برای تضمین پایداری و شکوفایی صنعت پسته بسیار مهم است.
-_1_350x350.jpg)
11-(1)_350x350.jpg)
