آشنایی با انواع گلخانه های کشاورزی
هدف اصلی ساختن انواع گلخانه های کشاورزی به وجود آوردن یک محیط مناسب برای رشد گیاه و تولید هرچه بیشتر و بهتر محصول است. برای این منظور حرارت، رطوبت، ،نور و سایر موارد در گلخانه به مقدار لازم آماده می شود و بیماری ها و آفات هم مهار می شوند.
می دانیم که گیاهان با استفاده از نور در برگ ها مواد لازم گیاه را تولید می کنند به این عمل فتوسنتز می گویند. در مناطق سردسیر مقدار تابش نور خورشید بر روی گیاه بسیار اهمیت دارد و چون هوای گلخانه با تابش نور گرم می شود گیاه با استفاده از نور و حرارت کافی رشد خوبی پیدا می کند.
در مناطقی که خورشید به صورت خیلی مایل به مدت کم می تابد شیب سقف گلخانه و جهت گلخانه بسیار اهمیت دارد. چون این موضوع تا اندازه ای شامل ایران هم می شود پس باید در ساختن گلخانه به آن توجه داشته باشیم. گلخانه ها به صورت های مختلفی ساخته می شوند و مورد استفاده های مختلفی هم دارند.
آشنایی با شناخت گلخانه های آموزشی
هدف از ساختن این نوع گلخانه ها آموزشی است. پس باید گلخانه دارای سکو و بستر کاشت زمینی باشد. این گلخانه مثل یک گلخانه تجاری یا تولیدی است و همه امکانات آن مثل این گلخانه ها است تا کار آموز با کارهایی که باید در گلخانه تولیدی انجام بدهد کاملا آشنا بشود.
البته راهروها باید وسیع تر باشد و همه تاسیسات گرم کننده، سرد کننده هوا، آبیاری و دستگاه ها خودکار هم باید داشته باشد دستگاه ها باید خیلی کم صدا باشند. و محیط گلخانه و کلاس های آموزشی باید بسیار زیبا و تمیز و جذاب باشد.
گلخانه های آموزشی باید در تمام طول سال قابل استفاده باشد پس پوشش های آن باید دائمی باشد چون گلخانه آموزشی است پس نباید انتظار داشته باشیم که درآمد آن از محصولی که تولید می کند هزینه ها را بپوشاند.
مشخصات گلخانه تحقیقاتی مثل گلخانه آموزشی است اما به خاطر کار تحقیقاتی مراقبت محیط گلخانه در آن دقیق تر است. چون جلوگیری از بروز آفات و بیماری ها گیاهی در این گلخانه ها اهمیت زیادی دارد و باید مانع از ورود این عوامل بشویم این گلخانه ها پنجره تهویه ندارند و برای تهویه از سیستم مخصوص گلخانه تحقیقاتی استفاده شود.
آشنایی با گلخانه های خانگی یا تفریحی
از این گلخانه ها بیشتر برای نگهداری گلدان های خانگی استفاده می شود. این گلخانه ها معمولا باید زیبا ساخته شوند. چون این گلخانه ها در فضای باز خانه و یا باغچه عال ساخته می شوند.
این گلخانه ها کوچک هستند اما اگر از آن ها برای پذیرایی یا استراحت استفاده می شود بزرگتر ساخته می شوند. معمولا اسکلت این گلخانه ها آلومینیومی و یا چوبی است و پوشش آن بیشتر از شیشه است.
آشنایی با گلخانه های تجاری یا تولید
این گلخانه ها به منظور نگهداری و یا تولید گیاهان ساخته می شوند. گلخانه ها بیشترین مساحت گلخانه ای را در کشور دارند. در واقع وقتی از گلخانه در کشاورزی صحبت می شود منظور همین گلخانه های تجاری یا تولیدی است.
در این گلخانه ها کوشش می شود قیمت تمام شده محصول تا آنجا که ممکن است پایین تر باشد تا بتواند در بازرا با قیمت محصولات تولیدکنندگان دیگر رقابت کند و تولید با خطر افزایش هزینه رو برو نشود.
گلخانه های کوچک حد اقل 750 متر مربع مساحت دارند این گلخانه ها برای خرده فروشی مناسب هستند. اما گلخانه های عمده فروشی تا 1500 مترمربع مساخت دارند. شکل گلخانه تجاری به محصولی که می خواهیم تولید کنیم بستگی دارد.
درگلخانه های بزرگ، فضای داخل گلخانه یکنواخت است و چون تغییرات حرارت و رطوبت و نور در آن ها کمتر است محصول در آن به خوبی رشد می کند یا نگهداری می شود. اما اگر گلخانه بسیار بزرگ باشد مهار کردن آفات در آن مشکل می شود.
گلخانه ها به شکل های مختلف ساخته می شنود که در اینجا انواع آن ها را برای شما توضیح می دهیم. شکل گلخانه می تواند یکطرفه، سقف شیروانی، سقف کمانی، سقف گنبدی، یا سقف دندان اره ای باشد.
آشنایی با گلخانه های یک طرفه
این گلخانه ها کنار ساختمان یا دیوار ساخته می شوند و قسمت شرقی و غربی آن معمولا، تا نصفه یا تا سقف با دیوار آجری پوشیده شده و قسمت جنوبی آن کوتاه تر از دیوار شمالی است و سقف آن به طرف جنوب شیب دارد.
درجنوب ایران شیب سقف کمتر و در قسمت شمال کشور شیب آن را بیشتر در نظر می گیرند تا در زمستان آفات عمودی بر سقف بتابد، سقف و قسمتی از بدنه این گلخانه شیشه ای است.
آشنایی با گلخانه های سقف شیروانی
معمولا پوشش این نوع گلخانه ها از شیشه است. استفاده از شیشه به خاطر استفاده هرچه کامل از نور خورشید است که بیشتر در کشورهای اروپایی و کانادا از این نوع گلخانه ساخته می شود.
از این گلخانه ها برای تولید در تمام فصل های سال استفاده می شود. از همین نوع گلخانه برای رستوران غذا خوری هم استفاده می کنند. شیب سقف این گلخانه طوری است که برف و باران از سقف به طرف پایین حرکت می کند و به وسیله ناودان ها به زمین می رسد همین طور قطرات عرق سقف از داخل هم روی گیاه نمی چکد و روی شیشه به طرف دیواره ها حرکت می کند.
ابعاد و اندازه گلخانه های سقف شیروانی
پهنای دو سقف این نوع گلخانه مساوی است و مقدار شیب آن بین 35 تا 55 درجه است. ارتفاع گلخانه 2/5 تا 3/5 متر است.
این گلخانه به دلیل وزن زیاد شیشه و عرض کم گلخانه و اتصالات زیادی که دارد خیلی سنگین است، به همین دلیل ساختن این گلخانه ها خیلی گران تمام می شود. بیشترین عرض این گلخانه ها 12 متر است.
اما امروزه عرض آن ها کمتر در نظر گرفته می شود. چون شیشه قسمتی از نوری را که از خود عبور می دهد تبدیل به گرما می کند، معمولا از این گلخانه ها به عنوان گرمخانه استفاده می شود.
استفاده از پوشش دو لایه از جنس پلی کربنات به جای شیشه باعث می شود که گرمای کمتری تولید شود اما هزینه آن از شیشه بیشتر است اسکلت این گلخانه ها معمولا آهنی است.
محاسن و معایب گلخانه های سقف شیروانی
محاسن گلخانه های سقف شیروانی عبارتند از:
- درمقابل باد و طوفان مقاومت زیادی دارند.
- حداکثر نور به داخل گلخانه وارد می شود.
- برف و عرق سقف به راحتی به پایین هدایت می شود.
- برای تهویه و عوض کردن هوای داخل گلخانه به راحتی از پنجره ها استفاده می شود.
- کنترل و مهار گرما، سرما و رطوبت را با باز و بسته کردن پنجره ها به صورت خودکار می توان انجام داد
- این گلخانه ها را می توان در اندازه های بزرگ ایجاد کرد.
معایب گلخانه های سقف شیروانی عبارتند از:
- نمی توان از پوشش نایلونی استفاده کرد یا حداقل این کار مشکل است.
- شستن شیشه ضروری است که به سختی انجام می شود.
- ضدعفونی خاک با استفاده از نور خورشید در این نوع گلخانه ممکن نیست.
آشنایی با گلخانه های نیمه دو طرفه
در این نوع گلخانه سقف به دو طرف شیب دارد اما اندازه شیب این دو طرف مساوی نسیت، شیب قسمت شمالی سقف 50 درجه و شیب سقف جنوبی 35 درجه است. با این وضع، نور خورشید به خوبی وارد گلخانه می شود و گلخانه را گرم می کند. اگر دیواره شمالی این گلخانه با موادی عایق کاری شود که نور را برگرداند گرمای داخل گلخانه بیشتر خواد شد به این ترتیب در مصرف انرژی و سوخت صرفه جویی می شود و گیاه سریع تر رشد می کند، محاسن و معایب این نوع گلخانه تقریبا مثل گلخانه سقف شیروانی است.
آشنایی با گلخانه های کمانی (نیم داریره)
ساختمان این گلخانه به شکل نیم دایره یا نیم استوانه است معمولا اسکلت این گلخانه ها با استفاده از لول های آب از جنس آهن گالوانیزه ساخته می شود.
فاصله ی لوله های اصلی از هم 4/5 متر است و تیرها فرعی با فاصله حدود یک متر از هم قرار دارند.قطر لوله ها بسته به بزرگی گلخانه و عرض دهنه گلخانه متفاوت است.
این گلخانه ها به صورت جدا از هم و یا چسبیده به هم ساخته می شوند اگر گلخانه ها به هم چسبیده باشند به آن ها گلخانه جوی و پسته هم می گویند.
دلیل استفاده از سقف کمانی، ایجاد حد اکثر فضای داخل گلخانه با کمترین مصالح و پوشش است وقتی سطح و پوشش کم باشد، جابجایی حرارت از داخل به خارج کمتر می شود و سوخت کمتری هم مصرف می شود.
راه های مختلف مانع از ورود گرما به گلخانه های کمانی
در تابستان می توان با راه های مختلف مانع از ورود گرما از بیرون به داخل گلخانه شد به همین دلیل استفاده از تورها، پاشیدن مواد مناسب روی نایلون سقف و بدنه گلخانه در تابستان معمول شده است.
پوشش این گلخانه ها با نایلون به راحتی انجام می شود و به سادگی به اسکلت گلخانه محکم می شود. چون بدنه گلخانه نیم دایره ای است هر دو طرف گلخانه در برابر باد و دوام خود حفظ می کنند گلخانه های تونل مانند، باد را از روی خود عبور می دهند و در برابر فشار باد کمتر صدمه می بینند.
وزن کم پوشش و اسکلت گلخانه کمانی، باعث می شود که گلخانه های تونلی ارزان تمام بشود و به راحتی هم نصب بشود و نور هم به طور یکنواخت در این گلخانه ها می تابد.
پوشش پلاستیکی خاصیت ضد عرق کردن دارد. مصرف انرژی در گلخانه های تونلی کمتر است. به همین دلیل از این گلخانه در تمام دنیا به میزان زیادی استفاده می شود. چون می توان هوای فشرده به داخل این گلخانه ها فرستاد تا 30 در صد در مصرف انرژی هم صرفه جویی کرد.
آشنایی با گلخانه های کمانی دیوار پهلو
نوع دیگری از گلخانه های کمانی به صورت نیم بیضی است که به آن گلخانه دیوار پهلو هم می گویند اما عیب این گلخانه این است که اولا برف نمی تواند به راحتی از سقف آن پایین بیاید و عرق و رطوبت هم به راحتی از سقف جدا نمی شود. وبه جای حرکت چکه می کند برای رفع این مشکل در این گلخانه ها از پوشش دو لایه استفاده می شود. و یا سقف گلخانه به صورت گنبدی ساخته می شود.
درگلخانه های تونلی چون تهویه به خوبی صورت نمی گیرد باید پنجره ها به خوبی کار کنند. پنجره این گلخانه ها در سقف و در بدنه آن کار می گذارند.
محاسن و معایب گلخانه های کمانی
محاسن گلخانه های کمانی عبارتند از:
- ازرانی و سبک بودن گلخانه.
- ایجاد فضای بیشتر با کمترین مصالح.
- راحتی استفاده از پلاستیک پوششی.
- مصرف کم سوخت و انرژی.
- دوام در برابر باد و طوفان.
- سرعت زیاد نصب و راه اندازی.
- قابل استفاده برای تولید هر محصول.
معایب گلخانه کمانی عبارتند از:
- مشکل زیاد شدن رطوبت.
- مشکل تهویه کم گلخانه.
آشنایی با گلخانه های سقف گنبدی
اصولا،این گلخانه ها برای رفع نقص گلخانه کمانی ساخته شده اند. معمولا از این گلخانه برای ساختن گلخانه های با عرض زیاد استفاده می شود.البته می توان با قرار دادن الوار در سقف گلخانه های کمانی این نقص را رفع کرد.
محاسن و معایب گلخانه های سقف گنبدی مثل گلخانه های کمانی است فقط برف و عرق سقف راحت تر بر طرف می شود. در محل تاج این گلخانه می توان پنجره نصب کرد. رو کش این پنجره می تواند از شیشه باشد.
آشنایی با گلخانه های دندان اره ای
گلخانه دندان اره ای برای رفع عیب گلخانه های تونلی طراحی شدا ست. از این نوع گلخانه برای مساحت های بزرگ استفاده می شود. شیب سقف گلخانه طوری است که در تابستان نور خورشید را منعکس می کند و داخل گلخانه نمی شود اما در زمستان که خورشید به صورت مایل می تابد، نور از شیشه گذشته و وارد گلخانه می شود به همین دلیل از این گلخانه در مناطق گرمسیر استفاده می شود.
پنجره های سقفی به وسیله چرخ و دنده باز و بسته می شود پنجره این نوع گلخانه ها پشت به باد قرار داده می شود، نوعی از این پنجره ها کشویی است.
محاسن و معایب گلخانه های دندان اره ای
محاسن گلخانه های دندان اره ای عبارتند از:
- مزایای گلخانه تونلی به طور کامل دارد.
- تهویه از طریق سقف به ارزانی انجام می شود.
- ورود نور به داخل گلخانه به حد اکثر می رسد.
معایب گلخانه دندان اره ای عبارتند از:
این گلخانه معمولا برای مناطق گرمسیر مناسب است و باید به صورت شرقی، غربی ساخته شود.
آشنایی با گلخانه های جوی و پشته
وقتی گلخانه ها چسبیده به هم ساخته شوند به طوری که از قسمت سقف به هم چسبیده باشند و بین آن ها دیواره ای وجود نداشته باشد به این گلخانه ها جوی و پسته ای می گویند.
در این گلخانه ها هزینه تاسیسات کمتر از گلخانه تکی است. این گلخانه ها به کار گر کمتری احتیاج دارند و سرپرستی برکارکنان در آن بهتر انجام می شود و علاوه بر آن هزینه گرم کردن گلخانه کمتر است البته در مناطقی که برف می بارد بین دو سقف باقی می ماند و برای آب کردن برف لازم است لوله های حرارتی زیر ناودان ها نصب شود و ناودان ها هم شیب داشته باشند.
این گلخانه ها باید به وسیله یک راهرو وسط به هم وصل شوند تا جابجایی گیاهان از یک گلخانه به گلخانه دیگر بدون صدمه به آن ها انجام شود.
آشنایی با ارتفاع و عرض گلخانه های کشاورزی
عرض گلخانه معمولا سه برابر ارتفاع گلخانه است. مثلا گلخانه ای که ارتفاع آن 2 متر است عرض آن باید 6 متر باشد. اگر گلخانه خیلی بلند ساخته شود هم شکل گلخانه ناموزون می شود و هم هزینه گلخانه زیاد می شود چون مقداری از گرمای تولید شده در ارتفاع بالایی سقف یعنی در محلی که برای گیاه قابل استفاده نیست جمع می شود.
مقدار حرارت گلخانه به تدریج از کف تا سقف زیاد می شود به طوری که با افزایش هر متر ارتفاع یک درجه به حرارت محیط اظافه می شود. ارتفاع گلخانه های فلزی بین 3 تا 5 متر انتخاب می شود ولی ارتفاع داربست که بوته ها به آن بسته می شود حدودا 2 متر است.
در گلخانه هایی که سقف بلندتر دارند هزینه گرم نگاه داشتن بیشتر است اما در این گلخانه ها آفات و امراض کمتر وجود دارد. در گلخانه های بلند در زمستان می توان یک لایه پلاستیکی در قسمت پایین تر سقف نصب کرد تا گلخانه به انرژی و حرارت کمتری نیاز داشته باشد. امروزه گلخانه هایی وجود دارند که در زمستان سقف آن ها به طور خودکار پایین و بالا برده می شود.
شناخت اندازه های گلخانه های کشاورزی
درگلخانه های تک واحدی عرض گلخانه حدودا 8 تا 11 متر طول گلخانه بین 40 تا 60 متر در نظر گرفته می شود اما در گلخانه های چسبیده به هم و چند واحدی پهنای هر واحد 8 متر و طول آن ها 30 تا 40 متر است.
حسن گلخانه های بزرگ این است که تهویه در آن به راحتی انجام می شود و مشکلات به بیماری ها در آن کمتر است. البته هزینه گرم کردن گلخانه بزرگ بیشتر از گلخانه کوچک است از طرف دیگر استحکام و استقامت گلخانه های کوچک بیشتر است.
اگر با کاشتن درخت در مسیر باد های اصلی باد شکن ایجاد شود. گلخانه دوام بیشتری پیدا می کند.
آشنایی با چگونگی جهت گلخانه های کشاورزی
در ساختن گلخانه جهت آن اهمیت زیادی دارد اگر منطقه مورد نظر باد خیز باشد جهت مهمترین باد ها برای تعیین گلخانه اهمیت بیشتری خواهد داشت.
با در زمستان باعث از دست رفتن گرما گلخانه می شود و در تابستان باید دیواره کوچکتر و انتهای گلخانه رو به باد باشد تا باد به راحتی از روی گلخانه عبور کند اگر به ناچار گلخانه در جهت مهمترین باد ها ساخته شود و نور خورشید ورودی به گلخانه کم باشد می توان برا تامین نور کافی از چند لامپ فلور سنت استفاده کرد.
در شرایط ایران در گلخانه های تک واحدی اگر مشکل باد وجود ندا شته باشد باید جهت گلخانه شرقی – غربی باشد، چنانچه گلخانه دو قلو باشند جهت گلخانه باید شمالی – جنوبی باشد.
بادشکن در گلخانه های کشاورزی چه نقشی دارد؟
درگلخانه هایی که دارای باد شکن هستن سوخت مصرفی کمتر است. برای ایجاد بادشکن از درختانی که رشد سریعی دارند استفاده می شود اما باید توجه داشته باشیم که فاصله کاشت درختان از گلخانه طوری باشد که در زمستان سایه درخت روی گلخانه قرار نگیرد.
فاصله درختان از گلخانه در بدنه های شرقی،غربی و جنوبی باید 2.5 برابر ارتفاع درخت باشد. استفاده از باد شکن مصرف سوخت را 5 تا 10 درصد کم می کند.
درجایی که باد شدید باشد قبل از درخت دیوار سوراخ دار آجری با بتنی ساخته می شود. تا نیروی باد را به مقدار زیادی کم کند.
آشنایی با قسمت های مختلف اسکلت گلخانه های کشاورزی
نقش پایه پایه در گلخانه چیست؟
همین طور که ساختمان اختیاج به پی و شالوده دارد. برای پایه های گلخانه هم باید پی یا فونداسیون در نظر گرفته شود. به این منظور پایه ها سیمانی در زیر خاک قرار داده می شود جنس ستون ها ممکن است فلزی یا چوبی باشد اگر ستون ها یعنی پایه ها چوبی باشد چوب را باید در مواد شیمیایی مناسب قرار بدهیم تا مدت بیشتری دوام بیاورد.
شاسی افقی در گلخانه چه نقشی دارد؟
این قسمت به صورت افقی روی پایه ها قرار داده می شود شاسی افقی محافظی برای سقف گلخانه است.
محافظ پایین پنجره های گلخانه چه نقشی دارد؟
این قطعه در قسمت پایین پنجره ها قرار می گیرد و جنس آن ممکن است چوبی یا فلزی باشد.
ناودان اصلی در گلخانه های کشاورزی چه نقشی را ایفا می کند؟
ناودان برای جمع آوری و انتقال آب به بیرون از اسکلت گلخانه در گلخانه در نظر گرفته می شود. در گلخانه جوی و پشته ای ناودان کار شاسی افقی را انجام می دهد.ناودان ها باید در هر30/5 متر طول حدود 10 سانتی متر شیب داشته باشند لازم است مراقبت شود که برگ و سایر مواد داخل ناودان ریخته نشده باشد.قبل از اینکه هوا سرد شود و هوا یخبندان شود باید برگ ها و مواد دیگر در داخل ناودان ها تمیز شود البته گلخانه های تک واحدی اختیاجی به ناودان خارجی ندارند.
ناودان قطره در گلخانه چیست؟
این ناودان داخل گلخانه قرار داده می شود و ارتفاع آن، هم سطح ناودان خارجی یا ناودان اصلی است و قطرات جمع شده آب را به زمین هدایت می کند.
نقش قاب گلخانه در گلخانه چیست؟
قاب گلخانه که درمواقع چهارچوب اصلی گلخانه است از مهم ترین قسمت های ساختمان گلخانه است. البته شکل قاب و اندازه آن باید طوری باشد که سایه کمتری به داخل گلخانه انداخته شود.قاب باید تحمل وزن پوشش، برف و باد را داشته باشد. قاب گلخانه باید کانالی داشته باشد که قطره های جمع شده آب داخل گلخانه را به داخل ناودان ببرد.
نقش قطعه کشو در گلخانه ها چیست؟
این قطعه به قسمت بیرونی قاب متصل می شود تا شیشه و مواد پوشش دهنده گلخانه را در جای خود نگه دارد، کشو ها به وسیله دو یا چند پیچ به قاب گلخانه محکم می شود.
بازوئی در گلخانه چه نقشی را دارد؟
از این قطعه برای حمایت و استحکام گلخانه استفاده می شود.
تعریف پشته در گلخانه های کشاورزی
این قطعه در قسمت برآمده گلخانه قرار دارد. قسمت بالایی هر قاب به پشته محکم می شود.
نقش کلاهک در گلخانه های کشاورزی چیست؟
این قسمت در انتهای پشته نصب می شود و برای راه رفتن روی گلخانه برای رسیدگی به قسمت های گلخانه و تعمیرات جزئی به کار می رود. دستگاه های تهویه سقفی به این قسمت وصل می شوند.
نفش پنجره تهویه در گلخانه چیست؟
پنجره تهویه در تمام طول گلخانه و یا در بعضی از قسمت های گلخانه قرار می گیرد.
نقش پنجره تهویه کناری در گلخانه چیست؟
پنجره تهویه کناری، گردش هوای داخل گلخانه را زیاد تر می کند وقتی این پنجره ها باز باشد هوای گرم از پنجره های سقفی با سرعت بیشتر خارج می شود. این پنجره ها می تواند سراسری باشد و با یک محور چرخان نایلون پنجره جمع شود.
نقش نگهدارنده دستگاه تهویه در گلخانه
این قسمت هم برای نگهداری دستگاه تهویه در گلخانه نصب شود گلخانه باید طوری طراحی شود که فشار های سنگین را تحمل کند اما باد های شدید ممکن است قوی ترین گلخانه را هم خراب کند. نیروی برف درگلخانه هایی که سیستم گرم کننده دارند مشکل ساز نیست البته اگر برف سنگین ببارد می توانید از بخاری قابل حمل استفاده کنید تا از روی سقف آب شود.
جنس اسکلت گلخانه های کشاورزی چگونه است؟
جنس اسکلت گلخانه بستگی به قیمت مصالح، و دسترسی به مصالح شرایط آب و هوا و بلاخره شکل گلخانه دارد.آنچه مسلم است گلخانه باید سبک و محکم باشد و هزینه اولیه و هزینه نگهداری آن کم باشد و سایه اندازی آن زیاد نباشد البته گلخانه باید در مقابل باد با سرعت 100 کیلو گرم بر ساعت مقاومت کند.
انواع جنس اسکلت گلخانه های کشاورزی
جنس اسکلت گلخانه می تواند از چوب، آهن، آلومینیوم و بخشی از آن دیوار ساختمانی باشد.
تعریف اسکلت چوبی گلخانه های کشاورزی
چوب نسبت به آهن و آلومینیوم استحکام کمتری دارد و نور کمتری هم در گلخانه چوبی وارد گلخانه می شود چوب باید با مواد مخصوص مثل نفتنات مس 2 درصد یا نفتنات روی خیس و آغشته شود.
از چوب درخت کاج و سرو برای اسکلت گلخانه استفاده می شود. چوب کاج هم نور کمی دارد و رنگ کردن آن با رنگ سفید مانع پوسیدگی آن می شود عیب چوب این است که هزینه زیادی دارد و احتیاجی به نقاشی مداوم دارد.
تعریف اسکلت آهنی گلخانه های کشاورزی
اسکلت آهنی از چوبی محکم تر است اما هزینه آن بیشتر است البته به دلیل سرد شدن و گرم شدن هوا و تغییر اندازه اسکلت آهنی موجب شکسته شدن شیشه گلخانه می شود.
دراین گلخانه ها باید شیشه از لبه قاب ها فاصله داشته باشد. در گلخانه های کمانی از لوله آهن را با فلز روی گالوانیزه می کنند در گلخانه با اسکلت لوله، قسمت های مختلف به وسیله پیچ و مهره به هم وصل می شوند و جوشکاری نمی شود.
تعریف اسکلت آلومینیومی گلخانه های کشاورزی
از آلومینیوم بیشتر در گلخانه های کوچک و گلخانه هایی که برای زیبایی ساخته می شوند استفاده می شود. البته هزینه آن از آهن بیشتر است.
امروزه گلخانه های آماده یا سفارشی با جوش و یا بدون جوش ساخته می شوند گلخانه هایی که پیچ و مهره ای هستند قیمت بیشتری دارند اما به راحتی می توان آن ها را پیاده و جابجا کرد.
نقش دیوار حاجب در گلخانه های کشاورزی
در قسمت سر و ته گلخانه، دیواری از جنس بتن یا بلوک سیمانی ساخته می شود بلندی این دیوار از زمین 60 سانتی متر تا یک متر است و حداقل پی آن باید 15 سانتیمتر باشد البته برای جلو گیری از هدر رفتن حرارت باید از داخل گلخانه یک پوشش عایق به ضخامت 5 سانتیمتر و به بلندی دیوار حاجب از جنس پلی اورتان قرار داده شود. پوشش پلاستیک به این دیوار محکم می شود.
فاصله بین تیر های اصلی در گلخانه های کشاورزی چگونه است؟
فاصله بین تیرها بسیار مهم است بطوری که هم گلخانه کاملا محکم باشد و هم نور به قدر کافی وارد گلخانه شود. اسکلت گلخانه هایی که پوشش پلاستیکی دارند چون پوشش آن ها نسبت به شیشه بسیار سبک تر است ساده تر است و فاصله تیر ها و ستون ها زیادتر است.
البته اگر فاصله تیرهای فرعی از هم زیاد باشد عمر گلخانه کم خواهد شد و پلاستیک شکم می دهد و فضای داخل گلخانه کم می شود. برای رفع این مشکل روی گلخانه را تور فلزی قرار می دهند و بعد پوشش پلاستیکی نصب می شود.
البته اگر فاصله تیر ها کم باشد نور کمتری وارد گلخانه می شود و برای گرم کردن گلخانه باید هزینه بیشتری بپردازیم. فاصله تیر های فرعی حد اقل باید 75 سانتیمتر باشد. معمولا فاصله تیر های فرعی 90 تا 120 سانتیمتر و فاصله بین ستون های اصلی 4/5 متر در نظر می گیرند.
زاویه شیب سقف گلخانه های کشاورزی چگونه است؟
زاویه شیب سقف گلخانه در گلخانه ها بستگی به شکل آن ها و منطقه مورد نظر دارد در گلخانه های پلاستیکی با سقف شیروانی این زاویه حدود 40 درجه و در گلخانه های با پوشش شیشه ای 33 درجه است هرچه زاویه سقف گلخانه بیشتر باشد قطره های آب که به دلیل بخار آب در سقف جمع می شود و به پایین حرکت می کند تا به ناودان برسد از سقف روی گیاه نمی چکد.
پوشش گلخانه های کشاورزی چگونه است؟
پوششی خوب است که بیشترین نور از خودش عبور بدهد البته هیچ کدام از انواع پوشش نمی توانند همه را از خودشان عبور دهند. در این مورد شیشه بهتر از سایر پوشش های گلخانه و نور بیشتری عبور می دهد.
کاربرد شیشه در گلخانه های کشاورزی
هزینه استفاده از شیشه برای پوشش گلخانه زیاد است اما البته نور را بیشتر از پلاستیک عبور می دهد، هزینه گرم کردن گلخانه شیشه ای بیشتر از گلخانه پلاستیکی است. شیشه مشجر نور را به طور مساوی در همه جای گلخانه پخش می کند و باعث رشد بهتر گیاه می شود اما در موقع جابجایی ضایعات آن به دلیل شکستن بیشتر از شیشه صاف و مسطح استفاده می کنند.
شیشه در جه AA و A از شیشه B کیفیت بهتری دارند اما گران تر هستند البته در جه B از نظر عبور نور قابل قبول است و زیاد هم گران نیست. نصب شیشه سخت تر از پوشش های دیگر است و اندازه شیشه سقف بهتر است 25 سانتیمتر در 35 سانتیمتر در نظر گرفته شود شیشه سقف می تواند 2 تا 3 میلیمتر باشد.
کاربرد پلاستیک در گلخانه های کشاورزی
پلاتسیک نرم در اثر حرارت به شکل دلخواه در می آید که یک نوع آن پلی اتیلن است. پلاستیک سخت در برابر حرارت مقاومت دارد. فایبرگلاس و فیبر شیشه از نوع پلاستیک سخت می باشند.
گیاهان در طول روز انرژی نور خورشید را جذب می کنند و شب از خود حرارت پس می دهند به همین دلیل مقدار زیادی گرما از گلخانه هدر می رود گرما از پوشش پلاستیک عبور می کند اما عبور گرما از شیشه انجام نمی شود.
پوشاندن گلخانه شیشه ای با پلاستیک 28 درصد مصرف سوخت را کم می کند اما شدت نور را هم 4 تا 15 درصد کم می کند عمر پلاستیک سه تابستان و دو زمستان است چون پلاستیک در اثر سرما جمع می شود و در اثر گرما منبسط و شل می شود پس بهتر است نصب پلاستیک در زمان مناسب انجام شود.
سیستم هایی یک گلخانه نیم هکتاری
نقش کوره هوای گرم در گلخانه های کشاورزی
در این گلخانه به تعداد 10 کوره هوای گرم به قدرت 170 هزار کیلو کالری احتیاج است که هر کدام از آن ها می تواند 500 متر از مساحت گلخانه را گرم نماید.
نقش سیستم های خنک کننده در گلخانه های کشاورزی
سیستم سرما ساز باید از نوع پد یا پوشال سلولزی به ارتفاع 2 متر و عرض 8 متر با قفس نگهدارنده پوشال سلولزی و با کلیه ملزومات با فن یا پنکه 35000 متر مکعب در ساعت انتخاب شود که قطره پروانه استیل آن 1200 سانتیمتر باشد. قدرت پنکه یا فن باید 1/5 اسب باشد. شما به 5 عدد از این دستگا خنک کننده احتیاج دارید.
آشنایی با سیستم آبیاری گلخانه های کشاورزی
آبیاری این گلخانه قطره ای است و به لوله های پلی اتیلن اصلی و فرعی به همراه اتصالات انژکتور، تزریق کود، نوارهای آبیاری شیر های گازی، فیلتر دیسکی آب و فشار سنج و تانک کود احتیاج دارید.
آشنایی با سیستم گردش هوا یا سیرکوله در گلخانه های کشاورزی
برای گردش هوا باید هر 15 متر یک عدد فن 60 در 60 سانتیمتر نصب کنید که هوادهی آن 3500 متر مکعب در ساعت باشد.
نقش ژنراتور برق اضطراری در گلخانه های کشاورزی
برای برق اضطراری در هر 184 متر مربع کف گلخانه به یک کیلو وات برق احتیاج دارید پس باید دستگاه ژنراتور شما بین 25 تا 25 کیلو وات آمپر باشد.
مثلا ژنراتور برق پرکینز 3 سیلندر تبریز به این قدرت که در ایران سر هم کوپله شده باشد و لوازم نصب و تابلو برق ساده 28 کیلو وات برای این گلخانه مناسب است.
مشاهده تمامی محصولات فروشگاه
منابع:
-شناخت جامع احداث گلخانه ای کوچک پرورش گل در هند، ترجمه عبدالعلی چعبی.
-مدیریت گلخانه، دگتر محمدرضاحسندخت.
-گلخانه،طراحی،بهبود و توسعه، مترجم هادی صائبی منفرد.
-سازه های گلخانه ای، مترجم علی محبوب خمامی.
-کشت گیاهان گلخانه ای، تهیه و تنظیم بهمن خاقان
