آشنایی با گیاه دارویی کافور
به فارسی «کافور» در کتب طب سنتی نیز کافور نام برده می شود. جسم سفید و شفاف و بلوری است که به فرانسوی Camphre یا Camphre du japon و به انگلیسی Camphor یا Laurel camphor گفته می شود. کافور از درختی گرفته می شود به نام درخت کافور که به فرانسوی Camphrier و Laurier du japon و به انگلیسی Camphor tree نام برده می شود. گیاهی است از خانواده Lauraceae نام علمی آن Cinnamomun camphor (L) Nees &Eberum و مترادف های آن Camphora officinarum Neesو Laurus comphora L. می باشد.
توضیح: در مدارک آمریکایی نام اصلی گیاه را منصوب به گیاه شناسان دیگری می نویسند(Cinnamomum camphora(L)J.S.Presl).
مشخصات گیاه دارویی کافور
درخت کافور درختی است بزرگ دارای تنه ی صاف و قائم و تاج بزرگ. از کلیه اعضای درخت از جمله چوب تنه، شاخه ها، برگ ها و …. کافور گرفته می شود، البته در پوست آن بیشتر است.درخت شبیه درخت زیرفون است. درخت کافور در مناطق گرم شرقی آسیا در جنگل های هندوستان، چین، در جزیرۀ فورموز معروف به ماچین، در ژاپن، جاوه و سوماترا انتشار دارد و در مناطق دیگری کاشته می شود. تکثیر درخت کافور از طریق کاشت دانه یا خواباندن شاخه های آن انجام می گیرد. درخت کافور به ایان وارد شده و در باغ کشاورزی لاهیجان درخت 60 ساله ای از کافور دیده می شود.
کافور ماده ی است که از جوشاندن و تبخیر قطعات ریز شده ساقه، شاخه و ریشه ی درخت به دست می آورند و به شکل قطعاتی به وزن 100-75 کیلوگرم به بازار می آورند.البته این کافور خام است و برای مصارف دارویی و طبی آن را از طریق تصعید و یا تقطیر تصفیه می نمایند و با نام های کافور ژاپنی و کافور چینی در بازار به فروش می رسد.
کافور جسمی است سفید شفاف متبلور، دارای بوی تند، نافذ و طعم تیز و معطّر. سبکتر از آب است و در مجاورت هوای آزاد فرار می باشد. و فرمول خام آن C1H16O می باشد در آب کمی حل می شود ولی در اتر و استون و الکل و کلروفورمو روغن های چرب و روغن های فرّار بخوبی حل می شود.
از هیدروژناسیون کافور الکلی به نام بورنئول به دست می آید که اگر آب از بورنئول گرفته شود ماده ی کامفن به دست می آید.کافور نه فقط در درخت کافور وجود دارد بلکه روغن فرّاری است که در عده زیادی از گیاهان یافت می شود از جمله در گیاهان صاصفراس، دارچین، خولنجان، زرنباد، هل و گیاهان دیگری نظیر آزربه، لاواند، اکلیل کوهی همه اسانس روغنی فرّاری دارند که در آن مقدار زیادی کافور وجود دارد.
ترکیبات شیمیایی گیاه کافور
از نظر ترکیبات شیمیایی و مواد عامله و درخت کافور اسانس روغنی فرّار وجود دارد. در برگ های آن در حدود 0/73 درصد کامفور و 97/0 درصد کامفرول مشخص شده ست. درگزارش مطالعات ترکیبات شیمیایی درخت کافور چنین شرح داده شده است:
مواد کامفور، لیمونن که همان دی پنتن است و پی سیمول، پی نن ارتودن و سالون در درخت کافور وجود دارد. آقای کربوتا نظر داده است که در قسمت چوبی درخت در حدود 1 درصد اسانس روغنی(کامفور و کمفوراویل) یافت می شود. از تقطیر اسانس کافور درجه ی حرارت بالا در حدود 5 درصدسسکی ترپن و 10 درصد سسکی ترپن الکل به دست می آید که مصارف پزشکی دارد. در چربی دانه های درخت،گلیسیریدهای لوریک اسید، کاپریک اسید و اولئیک اسید مشخص شده است.
خواص و کاربرد گیاه کافور
کافور معمولا چون مخلوط و غیر خالص به بازار عرضه می شود باید با آزمایش هایی از درجه خلوص آن اطمینان حاصل کرد. روش های مختلفی برای این آزمایش ها هست از جمله اگر کافور را روی یخ و برف بگذارند و آتش بزنند، اگر مانند شمع مشتعل شد، خالص است والّا غیر خالص می باشد. دوم اینکه قطعه ی شیشه ای را روی آتش بگذارند و روی آن قدری کافور بریزند، اگر تمام کافور سوخت و چیزی نماند خالص است.
راه دیگر این که از آن را روی شقیقه بمالند اگر خنکی و سردی بسیار در چشم ظاهر شد و آب از چشم آمد، خالص است. سرانجام این که بوی کافور خالص بوی ترنج و لیمو است و برای حفظ آن باید در شیشه ی ضخیم سر تنگی بریزند و درب آن را محکم ببندند تا حتی الامکان سطح کمتری از آن در مجاورت هوا قرار گیرد.
در کره از کافور به عنوان داروی ضد تشنج و در عین حال حشره کش استفاده می شود. در چین به عنوان داروی معرّق، بادشکن، آرام بخش، مسکن و کرم کش و ضد روماتیسم کاربرد دارد. در استعمال خارجی برای تسکین درد دندان، مخلوط با پماد هایی برای معالجه ی کچلی به کار می رود.
مقدار زیاد و خارج از حد مجاز آن سمّی است، لذا مصرف کافور باید زیر نظر پزشک و در حد مجاز باشد. روی معتقد است که کافور تونیک است و برای استعمال خارجی در معالجه ی التهاب ها و ورم آبسه ها و روماتیسم کاربرد دارد. کافورخاصیت ضد عفونی کردن و تحریک قلب دارد. کافور برای معالجه ی بیماری های جهاز تنفسی مفید است و در مورد مسمومیت از تریاک به عنوان پادزهر مورد توجه است. روی معتقد است که ضد عفونی کننده و کرم کش است و معالج وبا و فلج می باشد. در هند و چین به عنوان ضد اسپاسم و برای کاهش ترشح شیر مستعمل است.
خواص کافور طبق نظر حکمای ایران
کافور از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی ایران سرد و خشک است ولی با کمال تعجب در هند آن را گرم و خشک می دانند. از نظر خواص حکما طب سنتی معتقدند که فرح آور است و مقوی دماغ و قلب و برای رفع تب های عفونی و ذات الجنب و زخم های ریه، سل و اسهال گرم مفید است. رفع تشنگی و مسکّن التهاب کبد و کلیه و سوزش مجاری ادرار است.
اگر با گلاب و گل سرخ به پیشانی مالیده شود، مسکن سردرد گرم می باشد.اگر با آب گشنیز و سُرمه ساییده و مخلوط کرده و به چشم مالیده شود، باعث جلوگیری از بر آمدن دانه در پلک می گردد و اگر دانه بر آمده است، فروکش می کند.اگر قطره ی محلول آن با آب گشنیز تازه در گوش ریخته شود برای تسکین درد گوش و قطع خونریزی از بینی نافع است غرغره آن با گلاب برای تسکین درد دندان کرم خورده و زخم های دهان مفید است. پاشیدن گرد آن روی زخم ها و جراحت های بد مفید است در مورد زخم های گرم و جراحات تازه و قطع خون و تسکین درد آن ها نافع است.
برای سرد مزاجان مضر است و معده را ضعیف می کند و نیروی جسمی را کاهش می دهد. استشمام بیش از اندازه ی آن موجب سفید شدن مو، پیری، قطع اشت ها، قطع نسل و تولید سنگ مثانه و سنگ کلیه است لذا در این موارد از قبیل موارد باید ادویه گرم مانند قند، روغن سوسن، بنفشه و نرگس خورده شود.
ابوعلی سینا معتقد است اگر کافور در حد اعتدال خورده شود، برای تقویت قلب و روح مفید است. و در مزاج های گرم برای تعدیل گرمی مزاج موثر و نافع است ولی در سرد مزاجان باید مخلوط باداروهای گرم خورده شود مانند مشک و زعفران و خشکی آن را با مخلوط کردن با روغن بنفشه و شب بو تعدیل کرد. مقدار خوراک آن تا 0/5 گرم است اگر 10 گرم آن خورده شود خطرناک است قاطع نیروی جنسی می شود، ایجاد اختلال و فساد در معده و مسمومیت می کند. مواد ناسازگار:کافور را نباید با سقز یا سمغ های سقزس مصرف نمود.
مشاهده تمامی محصولات فروشگاه
