نام های گیاه سگ زبان در طب سنتی
سگ زبان گیاهی است بدبو و تهوع آور که در این نوشته به معرفی، خواص و کاربرد گیاه سگ زبان می پردازیم.
در کتب طب سنتی با نام «لسان الکلب» و در بازار دارویی ایران «سگ زبان» نامیده می شود. به فرانسوی Cynoglosse و Langue de chien و به انگلیسی Dogs tongue و tongue Hounds گفته می شود.
گیاهی است از خانواده گاوزبان Boraginaceae نام علمی آن .Cynoglossum officinale L می باشد.
چرا به این گیاه سگ زبان می گویند؟
سگ زبان گیاهی است دو ساله.
گل: دارای گلهای قرمز رنگ به شکل خوشه پراکنده.
برگ : برگ های آن از نظر درازی و باریکی به شکل زبان سگ هستند. بیضی، دراز، نرم و مواج پوشیده از تار به رنگ غبار مایل به سفید.
ساقه: ساقه آن به بلندی تا 70 سانتی متر، کبود و پوشیده از تار.
ریشه: ریشه آن ضخیم، گوشتی، کمی دراز دوکی شکل به رنگ خاکستری.
محل رویش: این گیاه معمولاً در اراضی سنگلاخ خشک در اروپا، امریکای شمالی و آسیا انتشار دارد.
در ایران: در ایران در شمال غرب ایران در آذربایجان در نقاط سنگلاخ و در شمال ایران در مناطق رودبار و مازندران به طور خودرو دیده می شود.
چگونگی تکثیر گیاه سگ زبان
تکثیر آن از طریق کاشت بذر آن صورت می گیرد که مستقیماً در زمین اصلی در پاییز کاشته می شود. بدلیل اینکه ریشه آن دراز است خاک مزرعه را باید شخم عمیق زد.
ترکیبات شیمیایی گیاه سگ زبان
از نظر ترکیبات شیمیایی در گیاه یک ماده عامل تلخ به نام سینوگلوسیدین[1] وجود دارد. به علاوه در گیاه مقدار کمی از آلکالوئید های سینوگلوسین[2]، سینوگلوسئین[3] و … مشخص شده است.
در ادامه بعد از معرفی، به خواص و کاربرد گیاه سگ زبان می پردازیم.
4 خواص دارویی مهم گیاه سگ زبان
ریشه گیاه گوشتی ضخیم، رنگ خارجی آن خاکستری و مقطع آن سفید است و بوی آن تهوع آور می باشد.
- به عنوان مسکّن
- در رفع خونروی از سینه و اسهال استفاده می شود.
- از داروهای ضد تشنج و مخدّر محسوب می شود.
- ضماد برگهای تازه آن و یا ضماد ریشه له شده آن و همچنین کمپرس جوشانده برگهای آن به عنوان نرم کننده استفاده می شود.
جوشانده سگ زبان مسکن اسهال
مقدار 10-8 گرم ریشه سگ زبان را در 1000 گرم آب جوشانیده و صاف کنند و مانند مسکّن ها برای بند آوردن اسهال بتدریج بنوشند.
خواص شربت خیسانده شده گیاه
ریشه سگ زبان را خرد کرده 32 گرم از آن را در مدت 12 ساعت در 192 گرم آب بخیسانند. بدون فشار صاف کنند و 1000 گرم شربت ساده قند به آن بیفزایند و تبخیر کنند آنقدر که قوام آید، سپس آماده مصرف است.
خواص جوشانده گیاهی برای استفاده خارجی
در استعمال خارج و برای کمپرس ممکن است 60 گرم ریشه خرد شده را در یک لیتر آب جوش بخیسانند و پس از 10 ساعت صاف کنند و برای پاک کردن زخمها و کمپرس و مالیدن روی شقاق پستان، بواسیر و … مصرف نمایند.
مشاهده تمامی محصولات فروشگاه
[1] Cynoglossidine
[2] Cynoglossine
[3] Cynoglosseine
